De droeve, ende blyde wereldt

Behelsende vele treurighe gheschiedenissen, belacchelycke kluchten, heerlycke leeringen, ende andere ongemeene aerdigheden

[p. 230]

Van de ghewoonte.

WAt de opvoedingh in de jonghe kinderen van hare jonckheydt af vermagh, ende hoe veel daer oock aen gelegen is, dat selve maeckt ons Plutarchus bekendt, in sijn Boeck van de opvoedingh der kinderen, daer hy oock onder andere dese volghende Historie verhaelt.

Den beroemden Wet-ghever Lycurgus, by die van Sparta, hadden eens twee jonghe honden in eene werp geworpen sijnde, maer ghewende die bysonderlyck, ende brachtse op verscheyde manier, aert ende wys op: Den eenen ghewende hy tot het jaghen, ende naerstighe wacht: den anderen liet hy leegh gaen, en voede hem altydt met leckere beetjes ende in alle luyigheyt op. Als de Lacedæmoniers nu op een sekeren tydt al te mael by malkanderen vergadert wa-

[p. 231]

ren, sprack hy tot haer: Ghy beminde borghers van Sparta, die hier al te samen versamelt sijt, op dat ghy weten mooght, en dat u lieden bekent magh wesen, hoe groote praerogatyf de leere, de oeffeningh ende de ghewoonte heeft om tot groote staet en deught te komen, dat wil ick u lieden terstondt met dese twee honden aenwysen. Вracht hier op in't midden van hare vergaderinge een schotel met gebraedt, en een levenden Haes, ende stelde sijne twee Honden daer los en ledigh by; doen liep den eenen schierlyck naer den Haes, ende vervolghde hem: maer den anderen maeckte sich vrolijck by't ghebraet. Doen de Borghers dit noch niet verstaen, nochte begrypen konden, wat Lycurgus daer door af-beelden, voer hy voort in sijn discours, segghende: Hoort ghy Lacedaemoniers, dese twee Honden sijn van eenderley Ouders gheteelt, op eene tydt, op een, ende de selve plaets,

[p. 232]

maer op verscheyde manier, aert, ende wyse heb ick die op ghetrocken, waer over den eenen nu oock een Hasewint hondt gheworden is, maer den anderen nerghens anders goet toe is, dan alleenlyck om sijn buyck te vullen: op de selve manier gaet het met uwe kinderen; treckt ghy die in deught op, en houdt ghy die tot neerstigh arbeyden, soo wordender gheschickte luyden uyt, die het ghemeyne beste konnen voorderlijck ende dienstigh sijn; maer is't saecke, dat ghy die laet opwassen in laster ende schande, in wellusten, en leegh gaen, soo brenghen sy even soo veel nut ende profijt by, als desen vuylen ende onnutten Hondt.