|
| |
| |
| |
Vierde bedryf.
Eerste tooneel.
Alzonde, Amelia.
Hebt gy den wensch van een wanhopend hart voldaan?
Is alles vaardig om myn wraak ten dienst te staan?
'k Heb uw bevel volbragt.
Ik voel myn hart wel beeven
Om zulk een yslyk stuk, maar 'k word 'er toe gedreeven.
't Lot maakt my schuldig, dat my niets dan wederhou.
Men laat den vorst geen tyd tot inkeer of berouw.
Door 't ongetrouw bericht, dat ik hem kom te geeven,
Schynt zyne ziel vergeefsch tot meerder toorn gedreeven.
Hy, nu eens dol van toorn, dan weêr bedaard van zin,
Toont, in het midden van zyn woeden, zyne min.
Hy noemt Eugenia, en deelt in haar verdrieten.
Spreekt hy haar, 't is gedaan; ziet hy haar tranen vlieten,
Zo wordt zy zekerlyk tot koningin gekroond.
Eén zucht slechts, en gy ziet Worchesters deugd beloond.
'k Weet wat de min vermag, geen straf kan haar behaagen.
'k Zou dan in al 't gevaar, al 't leet dat ik moet draagen,
Myn medeminnaares te meerder zien bemint!
't Is tyd dat ik my wreek, eer my de spyt verslindt.
't Was u dan niet genoeg deez' ramp my te verwekken
O Hemel! 'k moet myn ziel met gruw'len noch bevlekken'
De deugd betichten door vervloekte razerny!
O wraak! ô wanhoop! ach! waar toe vervoert gy my?
Dit yzelyk vermaak moet dan myn' geest verzaaden,
Dat ik myn vyand in zyn eigen bloed zie baaden!
| |
| |
| |
Tweede tooneel.
Alzonde, Wolfax, Amelia.
Wat mart gy, Wolfax! is uw woede alreê verkoudt?
't Verraad, wanneer 't mislukt, bederft hem die het brouwt.
Denk, zo Eugenia den koning door haar traanen....
Spaar die onnutte zorg, Mevrouw! of zoudt gy waanen
Dat ik den toegang tot den troon haar open liet?
O neen! de koning hoort haar droevig kermen niet.
Hy, eenzaam, vol gepeins, in zyn paleis verscholen.
Heeft myne zorg en wraak' het gansche stuk bevolen.
Die naare stilte zal niet eerder zyn gestoord,
Voor dat hy 't vonnis van myn' mededinger hoort.
't Is al op onze hand: zyn val is niet te stuiten,
Zyn Rechters zullen tot de doodstraf ras besluiten,
Zy zyn my toegedaan, en vloeken zyn gezach.
Prinses gy zult uw wensch vervult zien op deez' dag.
Uit deeze haven, daar ik 't recht heb te gebieden,
Moogt ge om uw Rykstroon weêr te zien, haast veilig vlieden.
Verdelg uw vyand dan. Myn gramschap, zo verwoed,
Zal ook niet ledig zyn, ten kosten van zyn bloed.
| |
Derde tooneel.
Hoogmoedige Vorstin? uw val beschooren,
Gy waant dat ik u dien', maar 'k dien' myn eigen toren,
'k Bedoel myns vyands val, en ook uw' ondergang.
Door beider ongeluk voldoe ik myn belang:
| |
| |
Dit is de naaste weg om myn gezach te schraagen:
Geen laffe wroeging geldt: 't is stout iet grootsch te waagen.
Wie is dien vreemdeling, die zich my aan komt biên?
Die naar Worchester vraagt, of wil den koning zien?
Die onbeteuterheid, in zyn gelaat te leezen,
Aan 't hof zo ongewoon, doet my bekommerd weezen.
Op dat ik eenig licht uit myn vermoeden trekk',
Begeer ik dat hy aan Worchester zich ontdekk'.
| |
Vierde tooneel.
Glaston, Wolfax, Lyfwacht.
Gy, Lyfwacht! Laat terstond Worchester by my komen.
En Glaston! zorg, dat hier de wacht word' waargenomen.
'k Zal my verbergen by deez plaats, terwyl ik tracht
Te ontdekken een geheim, het geen ik hou verdacht.
Dat niemand poog' den vorst in zyne rust te stooren,
Het is zyn last, dien ik u andermaal doe hooren.
| |
Vyfde tooneel.
Worchester, Wolfax, Lyfwacht.
Wat tyding brengt gy my? Is 't dat ik sterven moet?
Een vreemd'ling vraagt naar u. Zyn Majesteit vindt goed
Dat hy hier binnen koom men zal u vryheid laaten.
Gy moogt hem spreeken Gaat hier buken, gy soldaaten.
| |
| |
| |
Zesde tooneel.
Wie of my zoeken komt, nu ieder my verlaat
In een verblyf zo vol elenden?
Of zou de hemel my een hulpe willen zenden,
Die my vertroost in deezen staat?
Wat onbekenden mag het weezen?
Heb ik op nieuw verraad te vreezen?
O Hemel! geef dat ik ten minsten door zyn hand,
Verydele dees snoode laagen,
Hy vertoont een brief.
Niet tot myn nut, of tot verlenging van myn daagen,
Maar tot behoud van 't Vaderland?
Waar mag myn lieve dochter schreijen!
Gy kent haar deugd, wil haar geleijen.
Al worde ik snood verdrukt, gelasterd, en geplaagd,
Als of ik gruwlen had bedreeven,
'k beschuldige u toch niet, Magthebber van myn leven!
Wanneer 's lands vryheid wordt belaagd,
Wanneer men ziet het recht verkrachten,
Is 't sterven voor een weldaad te achten.
Is 't lot my onbekend, dat ik na 't leven wacht?
Of wat verblyf my zy beschooren?
Tot niet te worden mag een snoode ziel bekooren;
Maar dat een eeuwig duistre nacht,
Myn ziel, dat God'lyk licht, zou dooven,
Dat kan, dat zal ik nooit gelooven.
De deugden, hoe verdrukt, hoe zeer men die bestrydt,
Verstrekken myne ziel tot lampen,
Waar door zy ziet, dat, na het einde van dees rampen,
| |
| |
Zy zal voor eeuwig zyn verblydt.
De deugd is voor geen smart gebooren:
Haar is een beter lot beschooren.
Op die gegronde hoop schep ik op nieuws weêr moed,
En durf getroost het hoofd opheffen,
(Wat felle pylen van de boosheid my ook treffen,)
Tot Hem, die magtig is, en goed:
Die, om myn ziel tot hem t'ontvonken,
My schiep, en 't leven heeft geschonken!.......
Wat hoor ik voor gerucht! wie of my hier genaakt,
En myn gerusten geest uit zyn gepeinzen slaakt?
| |
Zevende tooneel.
Arondél, Worchester.
Tree nader, wie gy zyt, dat ik u moge aanschouwen.
Mag ik myne oogen ook betrouwen?
Zyt gy 't myn Arondél! ô Hemel, kan 't geschiên?
Dat ik u voor het laast omhelze, en eens moog' zien?
Wil my, door droef heid en door blyschap gantsch bewoogen,
Nu ondersteunen, zie de traanen in myn oogen.
Wat komt gy zoeken aan de poorten van de dood?
Ge ontvlucht my in 't geluk, gy nadert me in den nood!
Waar hieldt gy u bedekt, dat ik, zo veele jaren
U misschende, niet wist wat u was wedervaaren?
Zie ik u slechts weêrom, op dat, na eenen groet,
En 't bittere vaarwel, 'k u eeuwig misschen moet?
| |
| |
Laat ons de tyd met geen onnutte klacht verslyten.
Verban de vrees, en poog uw boeijens los te ryten.
'k Zal blyven in uw plaats, ei berg uw leven toch,
De nad'rende avondstond begunstigd dit bedrog.
Ontvlucht een vaderland, uw deugd en trouwe onwaardig.
Uw dochter, op myn raad, bezorgde een schip, dat vaardig
En zeilreê licht. Vertrek in deez' aanstaanden nacht.
Leef, zo ge my bemint. Geen muur, of sterke wacht
Is oit in staat de drift der vriendschap te beletten.
De schrik des doods zal geen onschuldig hart verzetten,
Duldt dat een wakker vriend, die geen gevaar ontziet,
Des hemels plaats bekleede, en u zyn hulpe bied'.
En zou ik door dien list, om 't leven te verwerven,
Laf hartig eenen vriend in myne plaats zien sterven?
De vrees voor u, niet voor my zelve, valt my zuur.
Verlaat me. Uw medely, helaas, staat u te duur.
't Is of ik sterf nu ik van u, myn vriend! moet scheiden.
Ontvlucht dit dood'lyk hof, de hemel wil u leiden.
Ik stierf een dubb'le dood, zo gy 'er 't leven liet.
Verdenk uw Arondél van vreeze of bloheid niet.
Gy dwaalt zo gy van my onwaardig zoudt gelooven
Dat ik het noodlot, en den schrik, niet streef te boven.
Ken my dan beter: leer my kennen voor een man,
Die, zo gy sterven wilt, ook met u sterven kan.
Ik weet zo wel als gy den last van 't nietig leven;
Daar van beroofd te zyn, zou my dat hinder geeven?
Zyns wezens onbewust, onzeker wyl hy leeft,
Is 't lot eens wyzen mans, die hier als balling zweeft.
Hy reikthalst vol van hoop naar 't einde van zyn plaagen,
Daar een onsterflyk licht voor hem staat op te daagen;
Zo lang wy leven is 't al duister voor 't gezicht:
De dood brengt ons den dag; ik haak naar 't morgen licht.
| |
| |
Doch laat ons op dit uur die strenge wysheid staaken;
Denk aan uw dochter, die voor uw behoud wil waaken;
Zo 't wreed geweld haar niet van u verwyderd hieldt,
Gy zaagt Eugenia hier voor u neêrgeknield,
Gemoedigd om met u te sterven of te leeven;
Indien haar ziel wierdt van een ted'ren wensch gedreeven,
Indien zy badt dat ge u woudt spaaren, zoudt gy niet?
Zou 't moog'lyk kunnen zyn, dat gy haar 't hart doorstiet?
Denk aan de uitwerking van den haat van een verrader!
En wat kan Wolfax niet....? denk aan den naam van vader.
Licht dat eerlang een beul... Worchester,! vlie die schand,
'k Zie dunkt my 't moordgeweer in de opgeheve hand!
Hoe snood de hand moog' zyn, die 's levensdraad komt kerven,
Geen schande kleeft hem aan, die deugdzaam weet te sterven.
Ik weet wel dat een dood, hoe schand'lyk die ook vall',
En trouwloos aangedaan, den roem niet dooven zal.
Nochtans de grootste hoop, ligtvaardig in 't verdoemen,
Plagt, al wat misdaad schynt, verraadery te noemen.
Wie dan den laster niet kloekmoedig gaat te keer,
Verliest vry willig met het leven ook zyn eer.
'k Bemin de deugd als deugd, al heeft ze weinig vrinden;
Zy weet geen ander loon, dan in zich zelf te vinden:
Dus of 't gemeen my pryst of om myn boeijens lacht,
Gy strekt my voor 't gemeen, wanneer uw deugd my acht.
'k Heb een gemoed, dat om verlenging van myn daagen
Niet smeeken wil, noch geen verschooning hoeft te vraagen;
En de onschuld acht het zich onwaardig, met gebeên,
Zich zelfs te zuiveren van onrechtvaardigheên.
| |
| |
Zoude ik laf hartig al uwe achting niet verliezen,
Door zulk een weg tot myn behoudenis te kiezen?
Zo ik door stervens angst den moed ontvallen liet?
Ik weet te sterven, en verbid myn leven niet.
Keer naar myn dochter, en hou op my meer te kwellen,
Laat af geduurig my haar droefheid voor te stellen.
Want hoe gehart ik ben in al myn tegenspoed,
Haar smart, benevens u, ontroeren myn gemoed.
Verschoon my in dit uur, dat my van schrik doet beeven.
Om 't vaderlyke hart, beveel haar toch te leeven.
Om onzer vriendschaps wil, dien goddelyken band,
Die dood en graf braveert, en eeuwig blyft in stand!
Gun dat ik mag myn kind uw voorzorge aanbeveelen,
Strek haar tot vader, tracht haar hartewond te heelen;
Zo leeve ik in u beide, en raak uit allen nood,
Als gy my niet beklaagt maar heerlyk acht myn dood!
'k Zie uw besluit staat vast, gy wilt daar van niet wyken:
Welaan die zelfde drift doet my u gantsch gelyken.
ô Wreede vriend! dewyl gy dus uw leven spilt,
Denk om een and're hulp zo gy niet vluchten wilt.
Ik geeve u dan een' raad, slechts groote zielen waardig;
De straf geeft schyn van schuld, ontwyk die schande vaardig,
Die op uw acht'bren naam een vuilen waassem spreit,
Maar wydt,met eige hand,dien aan de onsterflykheid.
Men eindigt als een slaaf verachtelyk het leven,
Indien men op 't schavot voor 's vyands oog moet sneeven,
't Is billyk dat een hart, dat vry is, niets verliest
Van zyne rechten, en zyn eigen sterf lot kiest.
Een onverzaagde Brit doet schrik en vreeze zwygen,
En weet dus op natuur zelf d'overhand te krygen,
Hy vreest de boeijens meer dan hy zyn leven acht,
En tart de dood, den schrik van 't menschelyk geslacht.
Om dan uit slaverny u aanstonds vry te maaken,
En uit het snood geweld des dwing'lands te geraaken,
| |
| |
Biede ik, bestorve en door deernis aangedaan,
Met een benepen hart u 't laatste middel aan.
Al zidder ik om u, ik kan het niet ontvlieden,
Een strenge pligt komt my zo wreed een' dienst gebieden.
Gy zyt ontwapend. Neem dees ponjaard, en belet
Dat oit een ander u worde op de borst gezet.
Volvoer uw noodlot zelf, ik zal 'er eere in stellen,
Dat door dit staal ik u moog stervende verzellen.
Dat Londen (mogt het zyn dat ik dit heil verwierf',)
Met roem den nazaat melde een vriend, die met u stierf.
Een zelfsmoord, schoon men dien den naam van eer doe draagen,
Is slechts laf hartigheid, en zal my nooit behaagen.
't Is wysheid, en ik wensch 't, bestreên van tegenspoed,
Te lyden dat men leeft, te sterven als men moet.
De wanhoop moet men van geen ed'le zielen wachten,
Ze is vaak een zwakheid, maar altoos misdaadig te achten.
Het leven is ons aanbetrouwd van hooger hand,
En niets meer straf baar dan het schenden van dit pand.
Heeft my de al wysheid hier op aarde een plaats bescheiden,
'k Zal 't uur, dat my van hier te rug roept, stil verbeiden.
Dat nimmermeer de deugd door woestheid worde ontaard,
Maar 't red'lyk schepsel by de menschlykheid bewaard.
Behou dit akelig geschenk dat my doet yzen.
Wilt ge aan uw vriend en aan den staat een' dienst bewyzen,
Dees onderschepte brief van Wolfax eige hand,
Den vyand toegeschikt, die 't heil van 't vaderland
Belaagt, en die men wist ter goeder uur te ontdekken,
Breng die den koning, 't zal zyn vorstlyk hart opwekken......
| |
| |
| |
Achtste tooneel.
Wolfax, Worchester, Arondél, Lyfwacht.
Gy wachten! Nadert! Vat hen beide, een schriklyk
Arondél, Wolfax doorstootende.
En gy, ontaarde! smoor in uw vervloekt verraad.
aan den Lyfwacht, den ponjaard wegwerpende.
Volbreng uw last, 'k zal my gewillig overgeeven.
aan Worchester.
Gy zult niet sterven, of ik zal niet langer leeven.
men leidt hem weg.
Zo lang gescheiden, moest het juist dees dag geschiên,
Dat wy elkander in den kerker weder zien!
Einde des Vierden Bedryfs.
|
|
Auteursrechtvrij