Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

1017. A.A.M. Stols aan J. Greshoff, 15 mei 1955

Guatemala, 15 mei '55

Beste Jan, Je laatste brief is bijna een maand oud en ik kan niet zeggen dat we het in deze periode prettig gehad hebben - en we hebben het nòg niet prettig. Maar het hoofd der missie,¹ ex-slager en kapper, is gelukkig nadat de regering hier een tweede maal daarop aangedrongen had, door de Unesco teruggeroepen en zit nu... in Parijs, waar hij ongetwijfeld zijn zakken vol leugens (ook over mij) heeft geledigd. Doch het onderzoek heeft zulke pertinente misdaden van de man Turner aan het licht gebracht, dat het mij haast onmogelijk lijkt dat een instelling, die zich respecteert, een dergelijk persoon handhaaft. Maar je weet het met die heren in Parijs maar nooit: ze hebben hem après-tout destijds aangesteld (wie? waarom?), hebben altijd zijn elogieuze rapporten geaccepteerd (zonder enige contrôle) en hebben dus zelf schuld. Woensdag komt nu het Hoofd van de Technical Assitance van Unesco uit Parijs hier, een

1 Turner. (Zie ook br.1010 n.1.)

[p. 202]

amerikaan die geen woord spaans spreekt.² Ik houd mijn hart vast.

We zitten nu al twee maanden in de beroerdigheid, en dat is lang. Soms bekruipt me de lust om mijn ontslag in te dienen en de heren eens te zeggen waar het op staat.

Onze korte Paasvacantie is er door de investigatie aangegaan, we hebben er vaak slapeloze nachten door gehad en we hebben slechts één Zondag en een Zaterdag + Zondag voor ons zelf gehad. Vandaag heb ik - ook Zondag - voor het eerst sinds heel lang weer een paar korte briefjes geschreven en ik heb nog de energie niet om meer zakelijke correspondentie af te doen. Van lezen komt vrijwel niet, behalve (oude) kranten, New Yorkers,³ Arts en Nouv. [elles] Litt.[éraires] - Onze twee uitstappen hebben ons zéér bevredigd. Voor de eerste huurden we met 25 andere lieden een vliegtuig dat ons naar de oerwouden van de Petén bracht, waar we de tempels (Maya) van Tikál hebben bezocht. Ze zijn geheel door het oerwoud overwoekerd en je ziet er niet veel van. Maar we hadden er veel over gelezen en met behulp onzer verbeelding hebben we toch nog veel gezien. Het was er overigens snikheet en droog (nergens een aasje water) en door de tocht ben ik kilos afgevallen. Greet heeft dapper alles meegelopen. Als de fotos zijn gelukt (kleur) heb ik enkele unieke documenten.

Onze tweede tocht was verleden week. We vertrokken met de volkswagen om 6 uur op Zaterdagmorgen en reden in ruim 2½ uur naar het meer van Atitlan, waar we in het dorpje Panajachél onze bagage achterlieten. We hadden 2 jongelui van het Instituto bij ons, en reden toen het onherbergzame bergland in naar Totonicapán. De markt daar is uitermate curieus, blanken zijn er niet, 99% indianen, 1% gemengd. We bleven er veel te kort naar onze zin, doch kochten nog een lap en een pot (8 cts). We moesten n.l. bij een van de jongelui lunchen, hielden ons hart al vast, maar alles was keurig en verzorgd en zelfs lekker. 's-Middags door naar San Cristobal, waar een kerk uit 1541 een der mooiste interieurs + gekleurde plastieken heeft, die we ooit hebben gezien. Toen terug over Totonicapán naar Panajachel, waar we nog met daglicht aankwamen (het is hier altijd ± 6 à 6.30 donker) en de nacht doorbrachten in Rancho Grande, een soort guest ranch met goede kamers doch nergens makkelijke stoelen, geen drank en zéér matig voer. Maar door de vermoeidheid sliepen we uitnemend. Volgende ochtend weer een korte tocht naar de bergen om het dorpje Sololá te zien, kleurige markt, weer alles indios. Hoop zó, dat mijn kleurenfotos gelukt zijn! Mijn vorige fotos zijn voor 99% geslaagd; ik heb nu een kleine collectie uit Mexico, Managua en Rio de Janeiro, doch het merendeel is uit Antigua (een juweel), Palin (een zeer typisch indio-dorp, niet ver hier vandaan) en Guatemala-stad. We léven pas weer als we de stad en de narigheid kunnen ontvluchten. Ik heb zelfs nog geen lust gevonden om Laloux

2 Niet geïdentificeerd.

3 Het weekblad New Yorker verscheen sinds 1925. Het was vermaard om zijn cartoons en korte verhalen.

[p. 203]

en Jaïs te schrijven en om boeken te vragen. Guerre over S^t John Perse heb ik nog niet,⁴ wel Callois (meen ik).⁵ Hellens ontmoette ik nog even in Parijs toevallig in de Beide Magotten.⁶ Over Leirens hoorde ik 't laatst iets van Bert Goris in '53 in New York; ik heb erg met hem te doen.

Je verslag over je tranacties met Alice v.N. grenzen aan het ongelooflijke. Ze heeft ongetwijfeld je Verz. W. verramscht, zou ik zo zeggen. Ik wacht met spanning het verdere verloop af, en ik blijf in principe reflecteren op je ‘Gedichten’ (où sont les neiges d'antan?) als we het over de condities eens kunnen worden.

Binnenkort zit je dus bij de Malans. Doe hun vooral mijn hartelijke groeten! We komen, als we in Europa zijn, zeer zeker per volkswagen in Aulla.

Voor het overige zijn we bezig volkomen af te stompen. Ik heb echt mijn draai niet en kom niet tot eigen werk. En ik moet nodig aan de eeuw-editie van de Fleurs de Mal gaan werken, die ik voor de Compagnie Typografique ga maken.⁷ We kennen nu één jong hollands echtpaar, Sillem, vertegenwoordigt Philips voor x-stralen, bioscoopinstallaties (geen radios)[,] is de zoon van wijlen gezant Sillem. Zijn vrouw komt uit Maastricht (de Iongh), doch is geen maastrichtse. Toen wij er woonden (tot 1939) was ze nog een schoolmeisje. Alles jong, welvarend en niet ongeschikt.⁸ Dat is al. Consul-generaal Pieters is al sinds december uitlandigs[,]⁹ consul Willemsen is vrijwel verguatemalteekst (knsm)¹⁰ en Olislager (Curaç. Hand. M^ij) is altijd in San Salvador.¹¹ - We hebben nog 2 tochten op het program: Huehuetenango in het hoogste gebergte, en Rio Dulce (tropische rivier + meer). Dan hebben we het aantrekkelijke gezien. Verder willen we in Honduras nog de Maya-ruïnes van Copán zien, en gaan ons dan verder op Mexico werpen (als er geld voor is). Kon ik maar eens iets in Mexico krijgen! - Hoe hier alles afloopt? Ik zou het liefst willen: eindigen in September en jullie dan in San Carlos weerzien. Ziehier onze experimenten, hopen en verwachtingen! Schrijf, als je nog kunt: uit Parijs en anders uit Aulla. Veel liefs, ook voor Aty, mede van Greet.

Je

Sander

4 S.-J. Perse et l'homme.

5 Poétique de St.-John Perse.

6 Het café Les Deux Magots op de boulevard Saint-Germain te Parijs.

7 Deze editie van Les fleurs du mal van Charles Baudelaire (1821-1867) voor La Compagnie Typographique te Parijs zou pas in 1958 verschijnen. De bundel werd in een oplage van 88 exemplaren gedrukt door Boosten & Stols.

8 Johann Gottlieb Sillem Jr. (geb. 1921) was van april 1953 tot begin 1956 bij Philips verantwoordelijk voor de verkoop en het onderhoud van professionele apparatuur in Centraal-Amerika en Panama, met als standplaats Guatemala. Sillem was getrouwd met Sietske de Jongh (geb. 1927) en was de zoon van Johann Gottlieb Sillem (1893-1955), die onder meer van 1943 tot 1946 gezant te Lissabon was geweest.

9 L.J.C. Pieters was sinds 1925 consul-generaal in Guatemala. Nadere gegevens over hem zijn niet achterhaald.

10 Niet nader geïdentificeerd.

11 Niet nader geïdentificeerd.