Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

674. J. Greshoff aan A.A.M. Stols, 8 januari 1946

Kaapstad 8 Januari 1946.

Beste Sander,

Je brief betreffende de herdruk van ‘Ikaros’ gaat buiten de zaak om en geeft mij geen opheldering. Al is het boek gedurende de bezetting gedrukt, dan verandert dit niets aan het feit dat ik sedert de bevrijding verscheidene brieven van je mocht ontvangen, waarin met geen woord van gezegde herdruk gerept wordt. Dàt is wat ik je kwalijk neem. Ik vind het onheusch dat jij met mij in briefwisseling staat en onderwijl stilzwijgend een herdruk op stapel hebt.

Ik heb je geschreven waarom een auteur de beslissing over zijn herdrukken moet hebben.

Je schrijft in je brief over verdere uitgaven en herdrukken. Ik zal je precies vertellen waarom ik er zoo weinig lust in heb om met je in zee te gaan. Naast mij ligt de vijfde druk van mijn gedichten. Je hebt me zelf in het begin van de oorlog via Amerika doen weten dat je een ‘gekuischte’ uitgave op de markt gebracht hadt. Dat is dus de zesde. (Dit heb ik je ook zéér kwalijk genomen. Men doet zulke dingen niet. Je compromitteert daar een auteur mede.)¹

Van verschillende zijden heb ik gehoord dat je, clandestien, met exemplaren van de niet gekuischte uitgave goede zaken gedaan hebt. Of dit waar is kan ik niet nagaan. Maar in elk geval bestaat het onwederlegbare feit dat ik van jou nooit een volledige staat van zaken ontvangen heb.

Ik wil nu eens eerlijk en nauwkeurig weten hoeveel exemplaren van mijn gedichten door je opgelegd zijn: dus de totale som der op zijn minst zes drukken. En dan tegelijk het totale aantal der verkochte exx. Het kan zijn dat een deel van de zesde oplage in beslag genomen is. Dat valt niet te controleeren. Doch de vijf drukken daarvoor zijn in elk geval vóór den inval verschenen en verkocht. Hoe dit ook zij. Een schrijver heeft recht om te weten hoe het met zijn boek staat.

Dus ik wil graag van je hebben:

a.-	totaal aantal opgelegd van alle drukken samen.

1 De derde, vierde en vijfde druk van Gedichten waren gelijktijdig gedrukt in 1937. De vierde druk werd aangebroken in 1938, de vijfde in 1940; strikt genomen waren dit dus z.g. titeluitgaven.
Van de vijfde druk van Greshoffs Gedichten zijn vervolgens tijdens de Tweede Wereldoorlog exemplaren verkrijgbaar gesteld, waaruit de laatste katernen, te beginnen met dat waarin de Bruine liedjes stonden (p. 189), door Stols waren verwijderd. Stols had Greshoff over deze editie terloops bericht in zijn brief van 5 februari 1941 (br.659). Dit deel van de oplage van de vijfde druk werd dus door Greshoff als zesde druk beschouwd; de titelpagina ervan is - inclusief de drukvermelding - identiek aan die van de vijfde druk.

[p. 26]

b.-	totaal aantal verkochte exx. van alle drukken samen.
c.-	totaal aantal vernielde exx.
d.-	totaal opbrengst honorarium.
e.-	ontvangen honorarium.
f.-	restant, nog te ontvangen honorarium.

Ditzelfde ook van ‘Ikaros’, eerste druk en alle andere boeken.²

Als ik deze lijst van je heb en het restant honorarium, zie boven, betaald is, wil ik Ikaros 2e druk autoriseeren op twee voorwaarden:

1.-	de helft van het totaal honorarium wordt vooraf gestort op mijn rekening Amsterdamsche Bank, Hoofdkantoor Amsterdam.
2.-	Op 1 Januari 1947 ben ik vrij ‘Ikaros’ te herdrukken in een nieuwe bundel of in de Verzamelde Gedichten (niet apart), geheel afgescheiden van het feit of deze druk al of niet uitverkocht is.

Zoodra ik dus bevredigend antwoord heb op a-f vragen en bericht dat de beide betalingen geschied zijn, stuur ik je telegrafisch mijn toestemming. Hoe sneller ik dus alles ontvang, des te spoediger kan je je gang gaan.

Ik weet niet wat met mijn verzamelde werken te doen. In elk geval doe ik niets zonder mijn vriend dr. F.H. Landshoff. Of hij verder met Querido in zee gaat is nog geheel onbeslist. Stel je met hem in verbinding. Hij is een alleraardigste kerel en hij kan je inlichten en kan desnoods afspraken of regelingen met je treffen. Al wat hij voorstelt beschouw ik als bindend. Schrijf hem p/a Querido, Singel, Amsterdam. Volgens mijn berekening moet hij thans in Nederland zijn. Met hartelijke groeten, geheel je

Jan

2 In het bedrijfsarchief van Stols is een afrekening d.d. 9 januari 1946 ten belope van fl 11,60 achterhaald; voorts bevinden zich hierin lijsten ‘Uitbetaalde of nog te verrekenen auteursrechten en honoraria’ over 1945 en 1946, waarop Greshoff met in 1946 uitbetaalde bedragen van fl 228,14 resp. fl 925,- en fl 33,50 figureert. (Stadsbibliotheek Haarlem, archief-Stols, omslag Auteurshonoraria + Financiële Stukken.)
Op 15 april 1941 had Stols blijkens zijn administratie, mogelijk via Huib van Krimpen of Arthur van Rantwijk, aan Greshoff een bedrag van fl 30,75 als honorarium uitgekeerd. (Zie br.664 n.1.)