Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

645. A.A.M. Stols aan J. Greshoff, 30 oktober 1939

Den Haag, 30-10-1939

Beste Jan,

Eindelijk heb ik dan weer eens even de tijd om wat van me te laten hooren. Het zal met de post ook wel niet vlug gaan, of is er nog vliegpost mogelijk? Ik kan er hier niet achter komen.

Sedert 14 dagen ben ik in Den Haag, als adjudant van een alleraardigste oude Heer, Generaal-Majoor-Hoofd van den Dienst der Interneering.¹ Het is prettig na

1 In augustus was Stols opnieuw gemobiliseerd. Om gezondheidsredenen was hij half oktober overgeplaats naar het Ministerie van Oorlog te Den Haag, waar hij adjudant was van generaal-majoor J.C.J. Kempeers b.d.

[p. 430]

6 maanden boerendorpen en loopgraven weer in de bewoonde wereld te zijn. We denken er zelfs over, maar het zal wel erg duur zijn, om gezin en uitgeverij naar Den Haag over te plaatsen. Toch is het zeer gewenscht. Stel je voor dat er eens iets gebeurde in Maastricht, dan liggen ze daar wel erg ongunstig tusschen de Belgische linie en de Siegfried linie. Het zou een soort niemandsland worden en evacuatie zou onmogelijk zijn.

Er wordt nu gedacht over samenwonen met de oude lui Kroesen in Den Haag.² Het zal wat de woning betreft wel veel vóór, maar voor de rest vrijwel alles tegen hebben. We zoeken nu naar een goedkoopere manier, temeer waar ik de uitgeverij toch ook aan huis moet hebben.

In ieder geval heb ik nu reeds (ik logeer voorloopig bij van Pelt)³ meer tijd om aan de uitgeverij te werken. Toen ik nog te velde was had ik er vooral sedert 22 Augustus geen gelegenheid voor.

De 4 romans die ik uitgeef zijn klaar.⁴ Ik heb ze voor je naar De Bussy gestuurd. Verder ook De Rattenvanger van Mok⁵ en Koning Bohoesj van Rilke.⁶ Laat mij eens weten of je alles ontvangen hebt. Er volgen nu nog de bundels van Achterberg,⁷ van Geuns⁸ en Giza Ritschl.⁹ Heb je ‘Figuren in het Zand’ van Mok ontvangen? Het publiek wil nog niet aan Mok. Daar zou je eens een degelijk artikel in Gr.N. of Holl. Wbl. moeten aan wijden.¹⁰

Verder werk ik voor Ursa aan de boeken van Vestdijk¹¹ en van Cramer.¹² Met dezen laatste heeft het veel vertraging gegeven omdat hij in Frankrijk zat. Erg veel fraais van papier is er niet meer te krijgen en banden zijn onrustbarend duur geworden. Enfin, ik zal ervan maken wat ik kan. Linnen is haast niet meer te krijgen. Dat zijn dus totaal al 9 deelen. Stuur je gauw je copie voor het 10^e deel?¹³

Ik ben erg benieuwd naar je oordeel over de romans van J.J. de Maagd ¹⁴ (ik zelf vind het een uiterst curieus boek, zooals er maar weinig geschreven zijn) en van Theo J. van der Wal ¹⁵ (ook zeer goed, vind ik). De Maagd is al een iets oudere man, curieuze figuur. Hij is onderwijzer in Ede. Van der Wal ken je, ik las een goede bespreking van je over zijn novellen.¹⁶

De roman van Otten¹⁷ heeft ook aardige kwaliteiten.

Greet en de kinderen maken het goed. Greet heeft het erg druk omdat zij nu voor de facturen + expeditie + loopende zaken moet zorgen. Zij heeft nu wel meer tijd omdat alle 3 de kinderen naar school gaan. Maar ongezellig is dat leven wel met 200 km tusschen ons... De dienst bevalt me hier, mijn talenkennis is de oorzaak van deze betrekking. Mijn adres blijft dus voorloopig als boven deze brief vermeld.¹⁸

Laat eens iets uit de Zuidpool hooren!

Met hartelijke groeten ook voor Aty en de jongens,

je

Sander

2 In februari 1940 zouden de ouders van Greet Stols van Bussum naar een huis op de Van Kijfhoeklaan te Den Haag verhuizen. Zij zouden daar tot 1943 wonen.

3 Stols logeerde van september tot en met november bij Bas van Pelt.

4 Zie br.642 n.13 t/m n.16.

5 De rattenvanger van Maurits Mok was verschenen als uitgave van De Halcyon Pers en was blijkens de colofon in augustus gedrukt.

6 Koning Bohoesj van Rainer Maria Rilke (1875-1926) was, in een vertaling door Gerard den Brabander, in oktober bij A.A.M. Stols te Maastricht & Brussel verschenen. Het boek was gedrukt bij Boosten & Stols. Het was oorspronkelijk in 1899 onder de titel König Bohusch in Zwei Prager Geschichten bij Adolf Bonz & Comp. te Stuttgart verschenen.

7 Eiland der ziel.

8 De ziel der steden.

9 Keur uit liefdeverzen.

10 Zie br.639 n.1.

11 Strijd en vlucht op papier.

12 Vizioen en geboorte.

13 Zie br.619 n.1.

14 De biecht van een bezetene.

15 Jacht op het noodlot.

16 Een bespreking door Greshoff van Jacht op het noodlot van Theo van der Wal is niet achterhaald.

17 Drijvend casino.

18 Boven zijn brief heeft Stols als adresaanduiding ‘Wassenaarsche Weg 6, Den Haag’ geschreven. Dit was het adres van de Dienst der Interneering, waar Stols als luitenant-adjudant van het hoofd van deze dienst werkzaam was.