Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

[p. 192]

262. J. Greshoff aan A.A.M. Stols, 24 februari 1933

[Schaerbeek] 24 Fév. 1933

Beste Sander,

Ik heb van Slau zoo'n verwaten rotbrief gekregen op mijn vriendschappelijke opmerkingen over zijn houding tegenover jou, dat ik niet anders kon doen dan hem terugschrijven, dat hij dood kon vallen!¹ Ze[:lf]s al zou ik mij (te goeder trouw) in zijn gezindheid vergissen, dan is dat geen reden om zoo hoogverheven te doen, wanneer ik hem zoo loyaal mogelijk mijn bezwaren kenbaar maak. Waar moet het naar toe, als men onder vrinden niet meer mag zeggen wat men denkt, ook als[lees:al] denkt men iets dat onjuist zou zijn. Slau is mij in deze heele geschiedenis verdomd tegen gevallen.

Er zijn maar twee mogelijkheden:

a.	de bezwaren verbergen en in stilte kankeren
b.	de bezwaren duidelijk kenbaar maken, opdat een oplossing mogelijk wordt.

Als Slau de methode A. verkiest; ik nìèt!

Basta, het is een vervelende historie, maar ik zie niet in dat ik anders had kùnnen handelen.

Nog steeds heb ik ‘Helikon’ niet ontvangen en het werd al een week geleden in Het Vaderland aangekondigd.²

Je hebt me nooit geantwoord op mijn idée om een speciaal of extranummer aan onze groote coming man Vestdijk te wijden met een bladz. inleiding van Marsman.³

Ik geloof dat het een attractie zou zijn en er zou uitblijken dat Helikon de beteekenis van Vestdijk erkent.

Met veel liefs van huis tot huis,

een hand van je

Jan

Heeft Slau je het gedicht in quaestie nog gestuurd??

1 De brief van J. Slauerhoff aan Greshoff is niet bewaard gebleven. De inhoud ervan deelde Greshoff in februari aan E. Bouws mee. (Zie br.261 n.4.)
In een ongedateerde brief, als antwoord op een eveneens ongedateerde brief van J. Slauerhoff aan hem, had Greshoff aan Slauerhoff geschreven: ‘Ik antwoord op je vragen, maar niet dan na je eerst gezegd te hebben, dat ik eigenlijk verdomd nijdig op je ben over dat meer dan infame gedicht tegen Stols, dat ik in Bellevue bij Eddy las. Tegen Stols doe je poeslief en achter zijn rug schrijf [+ je] zulke dingen! Het is me wat moois.’ (Collectie K. Lekkerkerker, Amsterdam.) Het is onduidelijk of Greshoff deze brief bedoelde of dat hij een tweede, niet bewaarde brief aan Slauerhoff schreef waarin hij hem meedeelde ‘dat hij dood kon vallen’. Uit br.259, 260 en 261 bleek niets van een eerdere brief aan Slauerhoff over deze kwestie; integendeel, br.261 wekte de suggestie dat Greshoff hoopte dat Slauerhoff door zijn brief aan E. Bouws van zijn bezwaren tegen diens spotvers zou horen.
Op 28 februari schreef E. du Perron aan Menno ter Braak: ‘Jan heeft nu ruzie met Slau voor de variatie, omdat hij half-humoristisch boos op Slau geworden is over dat versje op Stols' legioen v. eer, dat ik Jan hier liet lezen. Slau heeft van Jan's humoristische toon niets gemerkt, denk ik, en is serieus boos geworden (wat verdomd begrijpelijk is, eenmaal gegeven het misverstand); ik krijg van beide kanten geklaag erover en moet lange brieven schrijven om de heeren te troosten, zoo mogelijk de boel weer goed te krijgen, enz.’ (Zie Menno ter Braak/E. du Perron, Briefwisseling 1930-1940 (ed. H. van Galen Last), dl.1, Amsterdam 1962, p. 469.)
De door Greshoff genoemde brief moet in elk geval na zijn bovenaangehaalde brief aan Slauerhoff geschreven zijn, en komt wellicht overeen met de ‘tweede brief’ die Slauerhoff in een brief aan Greshoff van 2 maart zou noemen: ‘Je eerste brief was niet duidelijk, er stond werkelijk dat ik een soort huichelaar zou zijn: en ik geloof dat ik niet eens poeslief kan doen tegen iemand die ik veracht. De tweede brief was eigenlijk veel juister, ijdele rotkerels zijn we toch allemaal op zijn tijd!’ (Collectie K. Lekkerkerker, Amsterdam.)
Niet onmogelijk is echter dat Slauerhoff hier doelde op de ‘verzoenende’ brief die Greshoff op 28 februari aan Slauerhoff zou schrijven. (Zie br.264 n.2.)

2 In Het Vaderland van 18 februari 1933 (Ocht. b) was in de rubriek ‘Kunst en Letteren’ onder het kopje ‘Inhoud van Tijdschriften’ de eerste aflevering van de derde jaargang van Helikon aangekondigd.

3 Zie br.257 n.5.