Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

[p. 163]

224. A.A.M. Stols aan J. Greshoff, 18 september 1932¹

18-9-1932

Beste Jan,

Zooals ik je reeds schreef zal ik, als je me niet haast, Janus bifrons gaarne uitgeven. Doch ik heb het nog zóó druk, dat ik aan particulier werk niet kan denken. Jammer dat je het mij in de voor-zomer niet hebt voorgesteld; ik zou dan jouw boekje liever hebben gemaakt dan menig ander.

Nu zit ik volop in het afwerken van de 3 Musketiers die dezen maand klaar moeten zijn.² Dan is er een boekje voor de C^ie Typographique dat ook deze maand afmoet (een cadeau van mij aan de leden - jij krijgt een hors commerce).³

En verleden week kreeg ik de opdracht om Amants, Heureux Amants te drukken.⁴

Ik zit dus gelukkig nog al aardig in het werk dat betaald wordt; ook heb ik nog een opdrachtje van Dr. van Wijk⁵ en een van Jo Otten.⁶

En ik verwacht eerstdaags de bestelling op deel 1 van Molière,⁷ die is er nog steeds niet.

Einde deze maand verwacht ik ook de proeven van Mevr. Guiraldes terug voor afdrukken.⁸

Deze week kwam Poe van den binder.⁹ Het is een aardig boek geworden. Maar het zal wel niet verkoopen (fl 40.-)

Met het jeneverboekje zal het, denk ik, binnenkort wel tot een vergelijk komen met de fa. Rijnbende.¹⁰ De directeur is een zekere heer v.Moorsel, oom v.d. poeet.¹¹

En het boekje van dien jongen heeft me in dezen toch nog gediend. Als ik dus de strop v.h. bundeltje er uit haal heb ik al weer gelijk gespeeld.

Wil je aan Stobbaerts zeggen dat er toch supplementaire hoofdstukken in komen, en dat hij er dus nog een paar teekeningetjes bij zal moeten fokken.¹²

Gaarne zal ik ook t.z.t. een typografisch ex-librisje voor je maken. Wil je me de tekst daarvoor opgeven, en de grootte ±?¹³

Wij zijn niet in Dusseldorf geweest, maar ik, om een advocaat Justizrat Bloem te consulteeren die voor mij een proces voerde tegen Baedeker....¹⁴ en dien ik dus een hoog voorschot moest betalen, dat mij door Mr J.C. Bloem voor een deel werd betaald, want na lang aandringen heeft onze Jacques z'n rekening betaald.¹⁵

Jany schreef hem dat zijn Klara hem ontrouw is geworden en aan 't scheiden is,¹⁶ waarbij Jacques het kind van de rekening zal behouden.¹⁷ Het is droevig....

Voor Helikon kreeg ik van Ary Delen, L. Ali Cohen¹⁸ en Johan de Molenaar¹⁹ nieuwe abonnees. Of het voor 1933 nog lukken zal?

Voor je denkbeeld om een gedicht op bestelling voel ik niet veel. Liever nog eens een vertalingen n^r van één man (Rimbaud of wie ook).²⁰

Als de pegels van mijn opdrachten binnen komen hopen Greet en ik 3 dagen bij de

1 Geschreven op briefpapier van The Halcyon Press.

2 The three musketeers van Alexandre Dumas, die Stols voor The Limited Editions Club drukte.

3 In november zou Stols op de persen van Boosten & Stols voor La Compagnie Typographique te Parijs Les chimères van Gérard de Nerval drukken in een oplage van 99 exemplaren.

4 Omstreeks mei 1933 zou Amants, heureux amants... van Valery Larbaud verschijnen. Het boekje was gedrukt bij Boosten & Stols voor het door Louis Vuitton in 1923 opgerichte bibliofiele gezelschap Les Exemplaires te Parijs in een oplage van 99 exemplaren. Het was versierd met kopergravures door J.-L. Boussignault.
Op 23 juli had Stols aan Larbaud geschreven: ‘La société de bibliophiles Les Exemplaires vous demandera peut-être d'éditer pour ses membres une édition illustrée de Amants, heureux Amants... J'espère que cela marchera. M.. Jean-Aubry vous en parlera, si le projet sera accepté par le Comité.’ (Valery Larbaud/A.A.M. Stols, Correspondance 1925-1951 (ed. Christiane & Marc Kopylov), dl.1, Paris 1986, p. 260.)

5 Voor Walter Emile van Wijk (1887-1961), de directeur van het Schoolmuseum, drukte Stols voor rekening van de schrijver in oktober 1932 bij Boosten & Stols De Gregoriaansche kalender. Een technischtijdrekenkundige studie. Er zijn exemplaren van deze uitgave bekend met op de titelpagina een stookje ‘Martinus Nijhoff, uitgever. 's-Gravenhage’ geplakt.

6 Van Jo Otten gaf Stols in 1932 De zwarte vogel uit. Op 15 september had Otten aan Stols geschreven: ‘Ik doe je het volgende concrete voorstel: jij geeft voor mij De Zwarte Vogel + Fascio Littorio onder de titel: Jo Otten, De Zwarte Vogel in hetzelfde formaat en letter, uitvoering enz. uit als Verloren Vaderland. Ik ontvang 40 à 50 present-exemplaren en betaal jou direct na het verschijnen fl 250 - Wat het boek opbrengt is geheel voor jou.’

7 Van 1935 tot 1937 zou Stols Oeuvres complètes van Molière uitgeven voor de Compagnie Typographique te Parijs in een oplage van officieel 88, maar in werkelijkheid 100 exemplaren. Blijkens de titelpagina zou het eerste deel in 1933 verschenen zijn, maar dit is onjuist: in werkelijkheid verscheen het eerste deel omstreeks maart 1935. In totaal zou de uitgave zes delen omvatten. Het laatste deel verscheen in 1937. De Oeuvres complètes werden uit de Lutetia van Jan van Krimpen gezet en gedrukt op met de hand geschept Barcham Green. (Vgl. Valery Larbaud/A.A.M. Stols, Correspondance 1925-1951 (ed. Christiane & Marc Kopylev), dl.1, Paris 1986, p. 308.)

8 Eind 1932 drukte Stols in een oplage van 150 exemplaren El sendero. Notas sobre mi evolución espiritualista en vista de un futuro* van Ricardo Güiraldes (1886-1927). Het boek werd gedrukt in opdracht van Güiraldes echtgenote, Adelina del Carril de Güiraldes (1889-1967).

9 The masque of the red death and other tales van Edgar Allan Poe verscheen in november als twaalfde uitgave van The Halcyon Press in een oplage van 206 exemplaren. John Buckland Wright had het bandstempel en de houtsneden ter illustratie vervaardigd. Voor de typografische verzorging van deze uitgave was Jan van Krimpen verantwoordelijk. Het boek was gebonden bij H. van Rymenam te Den Haag.

10 nv Distilleerderij v/h Simon Rynbende & Zonen te Schiedam. De culturele gevoeligheid van de firma Rynbende kan blijken uit het feit dat ze tussen 1928 en 1940 Rynbende, Blijmoedig Maandblad uitgaf, dat onder redactie stond van Herman de Man. Het tijdschrift werd typografisch vormgegeven door S.H. de Roos. Er werkten een groot aantal letterkundigen aan het blad mee, onder anderen J.C. Bloem, Jan Campert, Anthonie Donker, Albert Kuyle, H. Marsman en J. Slauerhoff. (Zie Diana van Dijk/Kees van der Wel, Schrijvers in dienst van het drankkapitaal, in Het Oog in 't Zeil 3 (1985-1986) 7, p. 1-8.)

11 Van de jurist A.J.M. van Moorsel (1904-1976) had Stols in september 1927 de bundel De kinkhoorn uitgegeven. Deze door J.Th. Toorop geïllustreerde uitgave was geheel door Van Moorsel gefinancierd. Zijn oom was lid van de Raad van Bestuur van de firma Rynbende.

12 Er is geen tweede druk van Het boekje van de genever van E. van Lidth de Jeude verschenen.

13 Het door Stols voor Greshoff ontworpen ex-libris staat afgebeeld in Ex-libris ontworpen en gedrukt door A.A.M. Stols, dat in april 1936 bij A.A.M. Stols te Maastricht zou verschijnen als deel 8 in de reeks Het Nederlandsche Ex-Libris.
Op het ex-libris staat een maxime van Nicolas-Sébastien Roch de Chamfort (1741-1794): ‘Il faut apprendre de la vie à souffrir la vie’. (Zie ill. p. 160.)

14 Op 23 juli had Stols aan Valery Larbaud geschreven: ‘J'ai passé deux jours à Düsseldorf à la poursuite d'un débiteur; j'ai donné l'affaire entre les mains d'un Justizrat.’ (Valery Larbaud/A.A.M. Stols, Correspondance 1925-1951 (ed. Christiane & Marc Kopylov, Paris 1986, p. 260.) Nadere gegevens zijn niet achterhaald.

15 J.C. Bloem had voortdurend bij velerlei boekhandelaren en uitgevers hoge boekenschulden.

16 Clara Hendrika Catharina Clementine Helène Eggink (geb. 1906) en J.C. Bloem waren in november 1926 getrouwd. In november 1932 zou hun scheiding worden uitgesproken.

17 Jacobus Willem Cornelis (Wim) Bloem (geb. 1927).

18 De advocaat en dichter Lodewijk Ali Cohen (1895-1970).

19 Johan de Molenaar (1894-1969).

20 Zie br.221 n.15. Ook het idee om een aflevering van Helikon te wijden aan vertalingen van het werk van één persoon is niet uitgevoerd.

[p. 164]

B[uckland] W[right]'s in Parijs te logeeren en over Brussel terug te komen. Maar dat zal wel laat in October worden. Dan zien we jullie, als je tenminste nu geen kans ziet om eens met Aty hier te komen.

De boeken van Eddy die juist Zaterdag gereed gekomen zijn zend ik je Maandag.²¹ Van Ary Delen hoorde ik dat het zoo beroerd gesteld was met Sofietje.²² Het is een ellendig geval. Is er werkelijk geen hoop meer?

Zeg Jan, zou je die teekening van Stobbaerts wel in Janus zetten? Typografisch wordt het een monster. En ik wil je afgerotte,²³ die ook mijn afgerotte is geworden, maar dan ook totaal, geen vat meer op me geven.

Met hartelijke groeten, ook voor Aty en de Jongens, mede namens Greet

je

Sander

21 Mikrochaos en Bij gebrek aan ernst .

22 Sophia Coleta van Nijlen (geb. 1916), de dochter van Jan van Nijlen.

23 Na diens scheiding van Nini Brunt was Greshoff gebrouilleerd niet Jan van Krimpen. (Zie ook br.223 n.1.)