Verzameld werk. Deel 2. Legkaart

[p. 284]

5. Over de domheid

1

Een verstandig man weet altijd dat hij verstandig en hoe verstandig hij is; een dom man weet nooit dat hij dom, noch hóé dom hij is.

2

Als puntje bij paaltje komt verstaat een domme man toch altijd nog iets meer van een verstandige, dan een verstandige van een domme.

3

Een domme arme man is nooit zóó dom als een domme rijke man.

4

De dommen zorgen voor de éénheid; zij die denken, voor onderscheiding en schakering.

5

De kiesvereniging en de reisvereniging hebben in duizend gestalten maar één gids en één spreker: de Domheid.

6

De domheid ontleent aan het feit dat zij zichzelf niet kent een onwederstaanbare drijfkracht.

7

De geweldige macht van de domheid schuilt in zijn algemeenheid en zijn onherroepelijkheid.

8

Zij die niet dom genoeg zijn om behagen in hun domheid te scheppen, redden de schijn door zich idealisten te noemen.

9

De dommen moeten op grond van het zelfbeschikkingsrecht door hun eigen mensen geregeerd worden.

[p. 285]

10

Men moet niet spreken van slecht en goed, doch van dom en iets minder dom.

11

De domme man vraagt naar het waarom der dingen in de verwachting van een antwoord, de wijze met de zekerheid van geen antwoord.

12

Het doel van het onderwijs kan nooit zijn de domheid te bestrijden. Dat zou onbegonnen werk zijn. Doch om haar aangenaam te camoufleren.

13

Gezond-verstand is verreweg het beste dat men bezitten kan, áls men geen verstand heeft.

14

Ik weet nog steeds niet of het de gezondheid is die dom, dan wel de domheid die gezond maakt.

15

De ingeschapen domheid van den mens blijkt reeds uit het feit, dat hij de nacht heeft uitgekozen om te slapen.

16

Eerbied is de enige eerbiedwaardige vorm van domheid.

17

Het uit-één-stuk-zijn is een soort domheid, welke mij meer tegenstaat dan enige andere, omdat zij die er behept mee zijn er prat op gaan en daardoor kwaadaardig worden.

18

De enige macht waar zelfs Onze Lieve Heer geen vat op krijgt, is de domheid.

[p. 286]

19

Een verstandig man kan wel eens even dom zijn, een dom man nooit verstandig. Het is namelijk onmogelijk op een verstandige wijze dom te zijn, niet op een domme manier verstandig.

20

De heldhaftigheid van de denkende mensen van nu bestaat daarin, dat zij bereid zijn de domheid te aanvaarden als strijdmiddel tegen een nog dommer (en gewelddadiger) domheid.

21

Iedere vorm van leven is een vorm van domheid.

22

Domheid is de olie in de levenslamp. Iedere verdieping van ons begrip brengt ons dichter bij de dood. Waaruit blijkt dat een scherpzinnig man, bewust of onbewust, de dood boven het leven verkiest.

23

Alleen domme en oude mensen hebben haast. Zij die jong zijn hebben het leven, zij die wijs zijn de eeuwigheid voor zich.

24

Er bestaat slechts één duurzame en algemene Internationale, de Eerste en de Laatste: die van de Domheid.