Verzameld werk. Deel 2. Legkaart

2

Terugkerende tot de stelling van Mulder zou ik de poëtische werking van het woord niet in zijn straalkracht zoeken, maar, in navolging van Van Wyk Louw, in de innerlijke spanning tussen twee werelden. Het woord in een gedicht draagt een negatieve en een positieve, een aardse en een hemelse lading en tussen die polen ontstaat een spanning, die zich, zonder daardoor in heftigheid of duur te verminderen, mededeelt

[p. 61]

aan al wie er ontvankelijk voor is. Wanneer een rijmproeve, een schilderstuk, een toonzetting tot in hun laatste schuilhoeken doorzocht en geheel begrepen kunnen worden, hebben wij de zekerheid dat daarin van poëzie geen sprake kan zijn. En zij die in het kunstwerk alléén maar het begrijpelijke weten te ontdekken, zijn te enenmale ontoegankelijk voor de poëzie. Wie behoefte gevoelt aan de omgang met poëzie, moet beginnen met het zo ver te brengen, dat hij het wonder doodgewoon en al het tot-dusver-gewone volkomen onbelangrijk gaat vinden. Hij moet een schuilplaats vinden in het heerlijk ledige niemandsland dat tussen schijn en wezen inligt om twee levens tegelijk te kunnen leven.