Bric à brac

De siesta

Het verdriet mij dat men onder slechte invloeden omwentelingen afgeschaft heeft. Gelukkig zijn ze in Columbia, Ecuador, Peroe en daar omtrent nog geestdriftig in zwang. Mij lijkt dit een afdoende en zindelijke democratie. Wanneer een regering de volksgunst verliest, behoort zij te verdwijnen.

Europa zit vol wrokkige, kuipende oudminsters. Is het niet voor hen en voor de samenleving verkieselijk wanneer

[p. 76]

ze door een snelle handgreep, zodra ze niet meer aan staan, voor goed uit de politiek en de wereldse beslommeringen verwijderd worden. Het openbare leven behoudt op die manier zijn verrassing, het personeel blijft fris en er heerst orde volgens het oude voorschrift: opgeruimd staat netjes. Aangezien ik mijzelf strikt heb opgevoed in de overtuiging, dat de hoofdzaken van de schromelijke en lelijke verwarring waar wij in leven, veroorzaakt wordt door bemoeizucht, kippendrift, bereddering, loos alarm en gewichtigdoenerij, geloof ik stellig dat alleen een algemeen gedwongen rusttijd tussen twee en vier dit evenwicht in mens en samenleving nog een beetje bewaren kan. Aangezien bovendien de tijd door slaap in beslag genomen de énige tijd is waarin de mens weinig kwaad verricht, is het een zedelijk en maatschappelijk belang die met alle middelen uit te breiden. Het inzicht in de beteekenis en de waarde van de middagrust moet diep in de mensen zelf groeien, wil er ooit een betere samenleving ontstaan.

Met overheidsdwang bereikt men nimmer iets goeds en zeker niet in een aangelegenheid van zo tederen aard. Ieder moet zijn eigen siesta verwerven, passende bij zijn aanleg en omstandigheden. Het hoe, waar, wanneer, is voor ieder anders en eist de grootste aandacht en zorg. Ik houd mijn hart vast als de siesta ooit door Jan en Alleman ontdekt wordt. In mijn land van herkomst zullen dan de kuddedieren bijeendrummen in een Nederlandse Vereniging tot Bevordering der Siesta, de Neverbesy, met landelijke doch geenszins rustieke werkgroepen en plaatselijke afdelingen. Dit is echter slechts een bescheiden begin voor de oprechte, door niets te weerhouden samenklevers. Zij stichten daarna volgens de regels van hun wuft bedrijf, de Benelux Bond van Neverbesy's, omdat dan de jaarvergaderingen aanleiding geven tot snoepreisjes naar Brussel, waar het van Gasselte-Nijeveen uit gezien, altijd donker en vol katten om te knijpen is. En waarom geen wereldorganisatie tenslotte, één meer of minder maakt geen verschil. Is het niets voor Uno of voor Unesco, die heils-vereenigingen met een margarinenaam? Hoe meer bestuursleden hoe meer kansen op zelfbevestiging. Het ver-

[p. 77]

enigingsleven is de enige loterij waarin honderd nieten elkander voor een prijs aanzien. En waar anders heeft de pantoffelheld ooit een kans, in knusse verhoudingen, een held te worden? De vereniging is een uitvinding om kleine slaapkamerteleurstellingen te verwerken tot kleine forum-successen. Natuurlijk behoren secretarissen, penningmeesters, en vooral organisatoren, fiks bezoldigd te worden. Dat is dan alweer binnen. Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd. Wanneer deze heren door een voortgezette drang der leden, tot enige werkzaamheid gedwongen worden, brengen zij het op den duur misschien, in hun verschillende vaderlanden tot een wet ter bescherming en regeling van de verplichte middagslaap. Waarna tenslotte de kamer van volksvertegenwoordigers een coördinatiecommissie benoemt om de verschillende nationale wetten met elkander in overeenstemming te brengen teneinde te geraken tot een Internationale Overeenkomst betreffende de Wettelijke Positie der Gedwongen Siesta Gerechtigden. Dat brengt dus weer voor een jaar of tien brood op de plank der Algemeene, Volstrekte Bemoeials.

Inderdaad de tijd tusschen 2.15 en 3.30 (door A. Roland Holst de kuil van den dag genoemd) behoort geheel en con amore aan het nietsdoen gewijd te worden.

En ik verkies in wezen de siesta boven de nachtrust, omdat ik altijd het vrijwillige boven het verplichte stel. Ik ben dol op de siesta. Ik kan zonder de siesta niet leven. Ik ben er vroeg mee begonnen en heb er mij van toen af met volledige overgave aan gewijd. Wanneer ik in de namiddag weldadig gesluimerd en daarna gebaad heb, is er ter wereld niets waar ik zo gering belang in stel als in de schone letteren, de kronkelingen des geestes of enige vorm van bezigheid. Nooit gevoel ik duidelijker de ijdelheid van al wat de mens verricht, de nutteloosheid van alle pogingen, de belachelijkheid van de vlijt en de betrekkelijkheid van het plichtsbesef. Dan is men rijp voor deze hogere werkzaamheid, door wijlen mijn goede vriend Speenhoff aangeduid door het thans algemeen gebruikte dubbele werkwoord: ‘Zitten te zitten.’ Een ieder misbruikt thans die term. Men begrijpt er de strekking en diepe betekenis niet van. Daarbij natuurlijk ook de man

[p. 78]

vergetende, die hem in omloop bracht. Niet in Nederland, maar in landen waar men (onder protest) werkt om te leven en niet zich ongans arbeidt om tijd noch lust voor leven over te houden; in landen dus als bijvoorbeeld Brazilië, is de siesta tot een algemeen erkende en geëerde plechtigheid verheven. Ik stelde dit tot mijn stichting en vreugde vast bij een bezoekje dat ik bracht aan Recife, waar in de gewijde tijd alle winkels en kantoren potdicht gesloten worden en het gehele stadsbestaan tot een nauwhoorbare ademtocht slinkt. Dit is niet de enige reden waarom ik een zwakje voor Brazilië heb. Ik waardeer er de afwezigheid van ieder vooroordeel met betrekking tot de huidskleur, ik bewonder er de vindingrijke, geestige overdadige Latijns-Amerikaanse barok; ik geniet er mateloos van het trage levenstempo... Ik ben, zie de aanvang van deze korte aantekening, dol op Zuid-Amerika. En niet zonder grondige redenen. Waarvan de grondigste is, dat ik het niet door en door kén.