Bric à brac

Doortastende vrouwen

De Cape Argus bracht mij het verhaal van twee Amerikaanse vrouwspersonen, die in een auto met slaapgelegenheid, van Tanger naar Kaapstad gereden zijn en nu weer, met hetzelfde voertuig van Kaapstad vertrekken met bestemming Cairo. De dames staan bij het bericht afgebeeld. Zij behoren niet tot het vrouwenslag, dat mij aanlokt. Zij drukken zich ook uit op een wijze, welke ik niet kan verdragen: ‘We are so tired of people asking if we are wise travelling alone through Africa, dr Rogers said. It is a silly attitude. We can look after ourselves as well as any man can.’

Dat zal wel waar zijn. Maar een opmerking als deze is er op berekend om iedere man in een wijde cirkel om deze reizigsters heen te laten lopen. Op wat zij een ‘silly question’ noemt, geeft zij een antwoord, dat, omdat het juist is, mijn bijzondere weerzin wekt.

Van mijn jongelingsjaren af... kan wel zeggen van mijn kinderjaren (want ik was ongeveer dertien jaar toen ik Hilda van Suylenburgh las) van mijn kinderjaren af dus, heb ik er nooit een ogenblik aan getwijfeld of men de rechten, door de vrouwen geëist, al of niet moest toekennen. Ik heb nooit begrepen op welke gronden men hun kon onthouden, wat hun eenvoudig toekomt. De voormalige toestanden vormden een schandaal. En nog kan er geen sprake van de ‘eenvoudige rechtvaardigheid’ zijn, zolang het beginsel van gelijk loon voor gelijke arbeid niet aanvaard is. Ik vind geen enkel redelijk argument voor een meten met twee maten. Een biologisch wissewasje kan en mag nooit aanleiding geven tot staatkundige en staathuishoudkundige ongelijkheid. Terwijl de welmenenden zich over ieder echt of vermeend onrecht ten zeerste opwinden, lieten en laten zij rustig in hun eigen omgeving de grofste vernedering van medemensen voortbestaan.

[p. 65]

Ik ben er zeker van dat die twee Amerikaanse krachtvrouwen in staat zijn op zichzelf te passen. En ik erken dat ik niet weet op welke gronden men hun deze mogelijkheid zou kunnen ontzeggen. Maar, wat mij betreft, is vrouwenrecht een zuiver verstandelijke aangelegenheid. Mijn verstand, en mijn verstand alléén, stelt de vrouw staatkundig en maatschappelijk gelijk met de man. En in zulke aangelegenheden moet het verstand de doorslag geven. Zodra ik mijn gevoel raadpleeg moet ik bekennen dat ik suffragettes, vrouwenstrijdsters, vrouwen die een hoge toon aanslaan en zo nadrukkelijk voor zichzelf kunnen zorgen; dat ik vrouwen op podiums, in vergaderzalen; partijvrouwen, zakenvrouwen, leidende vrouwen, zeer zelfbewuste en zeer vooraanstaande vrouwen, mét de volle erkenning van al hun rechten, hartgrondig verafschuw.

Met andere woorden: er bestaat geen twijfel voor mij aan het recht van de vrouw, dat in geen enkel wezenlijk opzicht mag verschillen van het recht van de man, alleen schrijf ik (en dit is een strikt persoonlijke aangelegenheid) een vrouw die van dat recht gebruik maakt zwijg af.

Als een vrouw het recht heeft kamerlid (of erger nog) te worden, heeft een man toch dunkt mij het recht te weigeren met een kamerlid de sponde te bestijgen. Ook lijkt mij het minnespel met een overste-in-rokken een bezigheid, waar ik, zelfs noodgedwongen, niet toe over kan gaan. Ook het vrijen met vrouwen die zo nadrukkelijk voor zichzelf kunnen zorgen, valt buiten de kring van mijn belangstelling. Zij die in ieder opzicht voor zichzelf kunnen zorgen, hebben mij ook in geen enkel opzicht nodig. En ik zou het ongezellig vinden er als een lamhalfje bij te staan kijken. Mijn verhouding tot het betere geslacht wordt in hoofdzaak bepaald door de mate waarin het, in de persoon van een bepaalde uitverkorene, van mij afhankelijk is. Het ideaal is en blijft een natuurlijke, eerlijke, verstandige vrouw, met een eindeloos geduld gezegend, die altijd nauwkeurig weet waar haar aanwezigheid nodig is en wat zij daar doen moet om het evenwicht te herstellen. Een vrouw met wie een loyale samenwerking in het gezin mogelijk is en die geen enkele behoefte gevoelt om buiten dat gezin op te treden, uit te blinken, zich dik en belang-

[p. 66]

rijk te maken. Een vrouw met oneindig meer invloed, dan die welke enige wet haar kan geven. Een vrouw die ik behalve liefhebben ook verzorgen kan. Hetgeen mij onmogelijk is met een gerokte politieagent, een minister, een dominee, een kampioen.

Het is onze plicht de vrouwen haar volle rechten te geven. Het is, naar mijn opvatting, de plicht van de gehuwde vrouw naar mijn hart, om daar geen gebruik van te maken.

Voor het overige: ieder zijn meug.

Ik ben op jaren en het vraagstuk heeft, wat mij betreft, zijn actualiteit verloren. Wellicht vinden de jonge mannen van nu het wel prettig op sleeptouw genomen te worden door een gespierd vrouwspersoon dat voor zichzelf kan zorgen, haar op haar tanden heeft en van al haar rechten volledig gebruik maakt.

De oude man zegt: in mijn tijd was dat ànders. En hij bedoelt béter.