Een Noorse liefde. Het weggestopte verlangen van Felix Rutten

[p. 157]

21

Brief uit Nesttun, 6 december 1932:

Lieve vriend Felix!
Het lijkt me maar het beste om 14 dagen vóór Kerstmis te schrijven, dan komen mijn kerstwensen hopelijk bij jou aan voordat het ver in 1933 is! Jij zult wel ergens heel ver weg in zon en zomer rondstruinen. En hier bij ons is het volop winter. Weet je nog: ‘Ein Fichtenbaum steht einsam’ enzovoort?!
Je brief van Kerstmis vorig jaar heb ik ontvangen. Hartelijk dank. Ik ben blij dat ik ergens op aarde een trouwe vriend heb. Maar waar?¹ Een jaar geleden zou je een tocht van 4 maanden naar Palestina maken². Wat je daarna zou doen, weet ik niet. Ik ben vlak na de oorlog 3-4 dagen in Jeruzalem geweest, maar ik werd ziek van alle vuil en het slechte eten, hoewel we in het beste hotel daar logeerden. Wij waren de eerste toeristen die daar kwamen. Dus nu is het vast prima om daar te zijn. De kerken en moskeeën waren prachtig, maar hoe moet je geloven dat Christus op de getoonde plaatsen gelopen heeft, als men zich pas 300 jaar na zijn dood voor zijn leven en werk begon te interesseren!! Wat vind jij van Palestina? Heb je alle prachtige alpenviooltjes en anemonen in de mooiste kleuren de kop zien opsteken tussen de grauwe aarde en stenen? En hadden de paarden ook lichtblauwe parelbanden om hun hals als hun respectieve eigenaren bij het station aankwamen om de toeristen naar hun plaats van bestemming te brengen? Ik heb zoals je weet de meeste interessante plaatsen langs de Middellandse Zee bezocht, maar ik vind het niet prettig om met Vilhelm te reizen. Onze interesses voor bezienswaardigheden lopen volstrekt uiteen.
Wat heerlijk dat je blij en tevreden bent met het leven. Binnenkort kun je het waarschijnlijk zo inrichten dat je een eigen huis bouwt, met een tuin, zodat je een plek voor jezelf hebt, waar je heer in eigen huis kunt zijn! Je raakt zo gauw ontworteld als je te lang van de ene plek naar de andere trekt.³ Als je genoeg geld hebt, vestig je dan voorgoed ergens, waar je je het beste voelt, niet te ver van je vrienden. Want je moet je niet eenzaam voelen. Als ik terugdenk aan Nederland en de zorgeloze dagen die ik daar met jou beleefd heb, dan wens ik vaak dat we elkaar weer zouden kunnen ontmoeten. Want ik voelde me altijd zo rijk samen met jou; jij was altijd de begripvolle en attente vriend.
En mijn kinderen zijn vorig jaar in Nederland geweest en hebben daar goede vrienden gekregen. Van de zomer zouden de Moonens ons bezoeken, maar toen stierf hun vader. Nu hopen de kinderen dat ze volgende zomer komen. Mosse kwam thuis met veel foto's van haar vriend. Dat is een knappe jongeman met een in-goed gezicht. Maar mijn dochter wilde zich nog niet aan hem binden. Wat moeten de zusters tot in het

1 Felix Rutten is in december 1932 in Oostenrijk en het Duitse Beieren.

2 In het najaar van 1931 is Felix Rutten inderdaad in Israël.

3 Felix Rutten heeft van 1928 tot 1937 geen vaste woon- of verblijfplaats, maar trekt als reisjournalist door Europa.

[p. 158]

diepst van hun ziel geschokt zijn geweest over het feit dat de romantiek in hun nabijheid bloeide! En pater Van Well zal wel gedacht hebben aan die keer dat hij ons bijeenbracht en bang was voor jou!! Weet je nog toen hij jou en mij opdracht gaf om hem op het station te ontmoeten en hij tussen ons in liep en angstig van de een maar de ander keek? Wat waren we toen blij en wat konden we lachen!
Mosses vriend is dit najaar in Stockholm geweest, maar kon niet naar hier komen. Hij wil haar dolgraag ontmoeten, naar welk land ze ook reist!⁴
Mosse heeft van de zomer eindexamen middelbare school gedaan en was nummer 1 van haar klas. Nu zit ze op een cursus van de hogere handelsschool en komende zomer is ze daarmee klaar. We hopen haar naar Engeland te kunnen sturen. Maar met onze huidige financiën redden we dat helaas niet! Zelf had ik een paar duizend kroon, die ik van de herfst in Amerikaanse waardepapieren geïnvesteerd heb. Vilhelm weet niet dat ik dat gedaan heb, maar hij weet van mijn geld, dus hij heeft aangekondigd dat hij na nieuwjaar al onze bankboekjes wil zien. Ik zal wel flinke ruzie met hem krijgen als hij ziet dat mijn bankboekje leeg is en hoort dat ik ze heb geïnvesteerd in papieren die zo ongelukkig in waarde gedaald zijn!! In de grond van de zaak gaat mijn geld hem niets aan, maar daar denkt hij anders over, en hij zal ongenadig zijn, geloof dat maar.
Van de zomer was ik in Oslo, toen Mosse werd ingeschreven als student aan de universiteit. Daar ontmoette ik Dagmar, die ik in geen jaren gezien had. Ze woont in Oslo met haar man, die haar zo te zien niet kan verzorgen. Maar Eigil is aardig en stuurt voortdurend geld uit Amerika, waar hij een goede baan heeft als ingenieur. Hij is een jaar geleden getrouwd.
En Gustav: mijn boomlange zoon woont bij Molle⁵ en studeert voor zijn eindexamen. Hij is heel goed in het schrijven van opstellen. Nu komt hij thuis met Kerstmis en daar verheugen we ons ontzettend op. Wat hij wil worden, weet hij nog niet, maar hij heeft de tijd nog. Stel je eens voor dat ik hem naar jou zou kunnen sturen en dat jij hem onder je beschermende armen nam. Wat zou dat goed zijn voor zijn ontwikkeling!
Je zou het heerlijk vinden om hier in ons mooie plekje in Nesttun te zijn. Het huis is vrij hoog gelegen met een vrij uitzicht over het water, met prachtige bergen op de achtergrond. Nu zijn de bergen wit bekleed met sneeuw en de zon schijnt erop en verguldt alles. Ik kan dromen dat ik in sprookjesland ben.
Op dit moment staat in Noorwegen alles in het teken van Björnson. Het is bijna te veel.
Begrijp je dat dit een kerstbrief is? Zo is hij in elk geval bedoeld. En ik wil afsluiten met heel, heel veel goede wensen voor Kerstmis en vooral voor het nieuwe jaar! Ik ben trots op je, mijn vriend, vanwege alle onderscheidingen en ordes die je hebt gekregen.
Je trouwe vriendin Sof.
Postbus 22 Nesttun bij Bergen.

4 Blijkbaar is een van de zonen van de familie Moonen verliefd geworden op Sophie's dochter Gerd en andersom. Er is echter niks van gekomen, want Gerd is volgens haar broer (mail 10 januari 2008 aan mij) later getrouwd met de rechter Jacob Wesenberg.

5 Molle is een zus van Sophie die in Oslo woont.