Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Van Afra tot de Zevenslapers. Heiligen in religie en kunsten (1992)

Informatie terzijde

Titelpagina van Van Afra tot de Zevenslapers. Heiligen in religie en kunsten
Afbeelding van Van Afra tot de Zevenslapers. Heiligen in religie en kunstenToon afbeelding van titelpagina van Van Afra tot de Zevenslapers. Heiligen in religie en kunsten

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (11.42 MB)

Scans (39.29 MB)

ebook (13.13 MB)

XML (1.33 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Van Afra tot de Zevenslapers. Heiligen in religie en kunsten

(1992)–Louis Goosen–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Bruno de Kartuizer

werd in 1030 te Keulen geboren. De naam van zijn familie was Hartefaust. Hij studeerde te Reims, waar hij een tijd lang leider van de domschool was. Later had hij als kanselier van het aartsbisdom Reims problemen met zijn bisschop Manasses i, die hij om diens simonistische praktijk (kopen en verkopen van kerkelijke ambten) aanklaagde. Men koos de aanklager na afzetting van de bisschop als opvolger, maar de Franse koning had een andere kandidaat. Deze was het en niet Bruno die de wijding en de zetel ontving. In 1083 werd Bruno monnik in een kluis te Sèche Fontaine (Langres). Een jaar later presenteerde hij zich met zes geestverwanten bij de heilige bisschop Hugo van Grenoble, die - aangemoedigd door een visioen van zeven sterren - hun het verre dal Cartusia in de bergen als plaats voor een eremitage aanbood. Daar ontstond La Grande Chartreuse, nog altijd plaats voor armoede, stilte en contemplatie in de voor iedere monnik bijna volstrekte eenzaamheid van zijn eigen kluis.

Toen zijn vroegere leerling, paus Urbanus ii (Odo van Châtillon), Bruno in 1090 als raadsman naar Rome riep, was dat aanleiding voor de stichting van nog twee kartuizen in Italië. In 1101 overleed Bruno, die nooit formeel een orde had willen stichten, in de abdij van Serra di Torre (Calabrië). Pas na zijn dood stelde Guigo du Chastel ca. 1130 de orderegel op en in 1170 kwam de goedkeuring ervan door paus Alexander iii.

Vanuit La Grande Chartreuse ontstonden vele kartuizerkloosters. Op het hoogtepunt in de 16e eeuw waren er 206, waaronder een kleine twintig in de Nederlanden (sinds het einde van de 18e eeuw verdwenen). Bruno's feest viert men op 6 oktober.

 

De oudste afbeeldingen van Bruno zijn van niet veel vroeger dan de 16e eeuw. Hij draagt altijd een wit habijt, vaak met opgezette kap,

[pagina 84]
[p. 84]


illustratie
Jean Antoine Houdon, Bruno de kartuizer, beeld, 1766-67, in de Santa Maria degli Angeli te Rome.


de zeven sterren van Hugo op zijn borst of een olijftak (Ps. 51,10: antifoon uit het kartuizer officie). Verder heeft hij een doodskop bij zich (ascese) of een mijter of een wereldbol aan de voeten (versterving). Soms houdt hij de vinger op de lippen, soms de armen gekruist voor de borst (stilte en ingekeerdheid), zoals bij Francesco de Ribalta die hem op een schilderij ca. 1600 in het klooster Porta Coeli te Valencia bovendien bijna alle attributen meegaf, terwijl Houdon bij zijn beeld 1766/67 in de Santa Maria degli Angeli te Rome dat alles als overbodig wegliet. Cycli, meestal uit de 17e eeuw, treft men aan in kartuizerkloosters (Le Sueur, 22 schilderijen 1645-48 voor het klooster te Parijs, nu in het Louvre aldaar). Hugo staat op het schilderij 1535 van Anton Woensam van Worms naast Bruno en andere heiligen bij een kruisiging van Jezus, en is hier kenbaar aan zeven sterren boven zijn hoofd. Zijn visioen werd door Pirot aangebracht in de viering van de kerk van Saint-Hugues-de-Chartreuse (bij Grenoble) die de kunstenaar in 1952-53 in haar geheel inrichtte en decoreerde.

Een latere volgeling van Bruno, Ludolf van Saksen (ca. 1350), schreef een uitgebreide Vita Christi (in 1474 in Straatsburg voor het eerst gedrukt) die grote invloed had op de ontwikkeling van de westerse vroomheidsbeleving, onder meer op de Imitatio Christi van Thomas a Kempis (1418) en op iconografie en literatuur.

Baticle 1958; Lockhart 1985; Lutterveld 1951.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken