Chroniek der stad Weert van 1784 tot 1802

1792.

In den maend Januari komen alhier van Ruremonde den Momer met een party jaegers om den pastoor Janssens en den doctoor Haex te haelen, geleyk zy hem gedaen hebben, maer deze nemen de vlugt naer Maerhese; den Momer vraegt een verbetering van zyn eer en van die zyner ambtgenoten, van de welken zy (beiden) de schuld geweest hadden, doen zy hun gehaelt hebben. De door hem gevraagde som is schrikkelyk, men zegt van hondert tagtig duysent gulden. Maer daer en is niet van gekomen, om dat den keyser alles vergeven had, hetwelk doen in den patriotten tydt geschiedde; en den pastoor en den doctoor mogen weder vry in komen.

Den 1 Maert is synen keyserlyken Maiesteyt Leopoldus den tweeden aen een braking overloden. Regeerend opgevolgder was zynen oudsten soon, onder den naem van Franciscus den tweede.

Geleyk hier voore geseydt is, als dat den Momer hier is gekomen om den pastoor, soo heeft hy de schepenen afgestelt en hy heeft die

[p. 379]

oude schepenen weder in haer plaets gesteldt, die in het jaer 1790 afgesteldt waeren.

In den maend April breken de jaegers op naer Luyk en den borger en was niet droevig. En de keyserse troeppen trocken altemael naer Brabant. Maer de franse patriotten die sitten hier ook op de grense en ze schryven haer vyfmael hondert duysent sterk; en den 20 Mey hebben de Fransen den oorlog gedeclareert tegen den Roomschen keyser en den 18 Mey heeft Rusland den oorlog gedeclareert tegen de Poolsche patriotten.

Den 6 Juny is Franciscus den 2^de Roomsch koninck verkosen.

Den koninck van Pruyssen treckt ook naar Vrankryk met zyn volk om den keyser te helpen en de Fransen te verslaen.

Den 9 Juley is Franciscus den 2^de te Frankfort tot Rooms keyser verkooren en den 14 dito plegteleyk gekroont.

Den 3 en den vierden November hebben de Fransen de stadt Bergen in Henegou gebommardeert, zoo dat men hier kwam te hooren het schieten van de kanons. Naar het gesegt is, als dat daer veel doodt syn gebleven; de gasetten-schryver zegt van sestien duysent keysersen en twintig, duysent Fransen. De Keyser en de Pruysen ruymen gans Brabandt en de keyserse die trecken met vyf duisent man in Ruremonde. Toen kwam den raed van Brussel of het gouvernement dat er regeert hier, en sy moesten Brabandt voor de tweede keer verlaeten en de Fransen die trocken daer in.

Den 8 December komen de Fransen alhier naermiddag, om twee uren, en sy waeren in de stadt zonder dat iemandt het wist. En het was een regiment te voet en men riep: Vivat het Franse repubelyk! Vivat de Natie! Vivat de Franse patriotten! En sy blyven hier liggen, maer es anderdaegs komen zy den boom van vryheyd te planten, den welken sy selven kwamen te haelen op Altweerdt. Zy komen hem op te regten, het was eenen dennenboom en boven was daer een roode mutds in, het welk sy noemden Jacobynen mutds, en daer stond op geschreven vry of doodt. En doen kwaemen sy daer om te dansen, rommetom den boom, alle borgers de welke op den merkt stonden namen de soldaten met de handt, en zy moesten ook dansen en sy songen dan: Sollen kermiollen vila som de kanon. En sy kwamen leuden met de klok en het was al victorie. En onder desen boom van vryheyd trock alle dagen de wagt op. Den selven dag

[p. 380]

komen een kompeney dragoenders en een regiment volonteeren en de schuttery betoont haer eer en komt se in te haelen en men trock de klock aen.

Zy trocken op den 21 December naer Heyretongeren. Den 26 December komt hier weder een regiment te voet ‘de gaerde van den Koning’ den welker soldaten hadden alle daegen te verteren 2 gulden en twee stuyver. Desen blyven hier liggen in het winter quartier en sy leven goet en drinken ook goet. In dit jaer heeft gekost het koren eenen gulden en sestien stuyver, en de haver heeft gekost, eer de Fransen hier waeren, agt gulden en tien stuyver en nu is sy al opgegangen tot de dertien gulden, maer het koren gaet ook op twee gulden en agt stuyver.

En sy hebben pampiere geldt dat en geven zy nog niet uyt en de soldaeten die nu klinkent geldt geven, nu sy in Brabandt zyn, seggen: Keyserlyk kapot! En sy menen het Land al te houden.