Chroniicke vande Hertoghen van Brabant

[fol. 113v]

ALBERTVS ET ISABELLA CLARA EVGENIA XLIV. BRAB. VII. BELGII VNITI PRINCIPES.

[fol. 114r]

Albertvs ende Isabella,
de xlij. Hertoghen van Brabandt.

⁺ALbertus die hooch-gheboren ende doorluchtighen Aertsch Hertoch van Ostenrijck, Hertoch van Brabant sone Maximiliani des Keysers die ij. is geboren anno 1559. den 13. Nouembris. van edele afcomste van veel Keysers, als van Alberto ende Frederico sijn voor-ouders, Maximiliano sijn out groot-vader die oock Hertoch van Brabandt was, van Ferdinando sijn groot-vader, oock sijn oudt oom Carolo, die machtige ende onverwinlijcke Keyser. Hy heeft seuen broeders ghehadt, ende acht susters. Waervan Rudolphus de tweede, teghenwoordich Roomsch-Keyser, d'eerste geboren is, geboren op eenen maendach den xviij. Julij. 1552. ghedoopt binnen Weenen in Oostenrijck.

Maer den Hertoch Albertus is in Spaignien opghevoet, en om sijn groote deucht, gheleertheydt, ende godtvreesentheydt is een Cardinael der Roomscher kercken ghecoren, ende nae d'aflijuicheyt van Gaspar Quiroga Cardinael, Aertsch-bischop van Toleten. Nae de doot Ernesti sijns broeders is hy van Philippo de tweede int Nederlandt ghesonden gheweest, met den fleur van edeldom, ende onder andere Francisco Mendoza, Admirael van Arragon, met Philippo van Nassouwen Prince van Oraengien, ende Grave van Buren, met meer ander edeldom. Die int iaer 1596. den xj. dach Februarij, met groote triumphe ende vrolijckheyt, binnen der stadt van Bruessel, als Gouuerneur der Neder-lantsche Prouincien is ontfanghen gheweest.

Albertus sijn gouuernement gheluckichlijck ⁺ bedienende, heeft inden brandt der Franscher oorloghen, met gewelt ende stormender handt inghenomen Cales, ende dat met groote haesticheyt, nae die belegeringe ende stormen van neghen dagen, den xxiiij. April. Oock innemende corts daerna den xiiij. dach der maent Meye, die seer stercke stadt Ardres te voren noyt ghewonnen, ende daerom vande Franchoisen geheeten Ardres la pucelle. Ende is wt Vranckrijck weder ghekeert met grooter vrolijcheyt als victorieus, ende getrocken na de stadt van Hulst in Vlaenderen, met water fortressen ende bolwercken alsoo ghesterckt ende voorsien, als datse van vrient ende vyant geestimeert wert onwinnelijck te wesen, nochtans die groote coragie van desen Prince heeft die van binnen metten hulpen Godts ⁺ gedwongen die stadt te verlaten, den xx. dach der maent Augusti. Ende vier daghen daer nae is hy binnen Antwerpen ghecomen, al-waer hy met groote blijschap vande ouerheyt ende ghemeynte ontfanghen wert. Dry daghen heeftmen gheviert, ende dat grof gheschut vant casteel wert los ghelaten.

Int navolghende iaer van 1597. soo heeft den voorsz. Albertus den xi. dach Meert door het toedoen van een Sergeant Major Amiens die hooftstadt van Picardien in Vranckrijck met een wonderlijcke practijcke door eenen hoy waghen ter poorten incomende in-ghecregen, met ghewelt van volck, gheschut ende oorloochsche ghereetschap wel voorsien. Die daer na den xxv. dach Septembris deur Henricum die iiij. belegert ende weder in-genomen wert. Daer na is den peys ghemaeckt ende ghe-

+ Albertus aertsch hertoch van oostenrijc ende Hertoch van Brabant.

+ Cales ende ardres ingenomen

+ Hulst ouergegeuen.

[fol. 114v]

sloten gheweest, tusschen dese twee machtige Coningen van Spaignien ende Vranckrijc, die binnen der stadt van Antwerpen met groote vrolijcheydt ghepubliceert wert den vij. Junij int iaer 1598.

Van sijn houwelijc met Isabella Clara Evgenia.

OM sijn deucht ende groote cloeckheyt, soo heeft die Catholijcke Coninck Philips hem ten houwelijcke ghegeuen sijn eenige dochter Isabella Clara Eugenia, wt Isabella dochter van Henrick de ij. Coninck van Vranckrijck gheboren, ende heeft hem vrywillichlijck ouer ghegheuen tot een houwelijcsche gifte dat Hertochdom van Brabant met d'andere Nederlantsche prouincien, ende dat Hertochdom van Bourgoengien. Hierom heeft hem Albertus den xiiij. dach Septembris op die reyse begeuen van Duytsch-lant na Spaignien, trouwende Isabellam binnen Valentien, al-waer oock die bruyloft feeste van Philippus die derde is ghecelebreert gheweest. Den Hertoch met de Hertoginne hebben hen ghehaest na Nederlant te trecken. Ende zijn binnen die Princelijcke stadt van Bruessel met goeder auontueren ghecomen, vergeselschapt van grooten Edeldom daer sy met wtnemende vrolijckheyt ende eerbiedinghe ontfangen werden.

Desgelijcx oock werden t'Antwerpen terstont stellagien met schilderijen oft personagien, arcken triumphael bereydt, soo ten coste van de stadt, als van eenighe particuliere natien, als Spaignaerts, Portugiesen, Italianen, Genevoisen, Florentijnen, ende Foggers, daer de Hertogen gecomen zijn den x. Decembris, ende om dese blijde incomste soo wert daer dry daghen gheviert.

Hier van is een bysonder boeck (gelijck onlancx te voren van d'incomste vanden Aertsch-Hertoch Ernestus) door Joannem Bochium wtgegeuen gelijck oock hier voormaels van d'incomste Philippi die ij. Coninck van Spaignien van Cornelio Grapheo, beyde Secretarissen der stadt van Antwerpen.

Verhael int cort vant innemen der stadt van Oostende.

ALsoo die seer stercke ende wonderlijck ghefortificeerde stadt van Oostende liggende in Vlaenderen op die zee, by onsen genadigen Prince Albertum den Aerts-hertoghe continuelijck hadde belegert gheweest, den tijdt van meer dan dry iaeren, te weten vanden vijfden dach der maendt Julij, int Jaer ons salichmaeckers sesthien-hondert een, is ten lesten met Godts gratie, door den vaillanten ende victorieusen Marquis Spinola, Opper-veltheer van hare doorluchtighe Hoocheden also benaut geweest, dat t'garnisoen ghenootsaeckt was die selue stadt ouer te leueren inde macht ende in handen onser Hertoghen van Brabandt, teghen de hope van alle menschen, ende dat den xxij. Septembris anno sesthien hondert vier. Gheduerende den tijdt der voorseyde belegheringe, soo zijnder veel duysenden daghelijckx doodt ghebleuen, soo Gouuerneurs, Colonellen, Capiteynen, Luytenants, ende andere Officialen, als ghemeyn soldaten van onse wederpartije, behaluen noch de ghene, die van onser zijde daer het leuen hebben gelaten. Ick laet staen die groote ende excessiue costen, ouer beyde zijden gedaen. De voornoemde stadt werdt ouerghegeuen met voorgaende appoinctement, begrepen in thien articulen, te lanck vallende al int particulier te verhaelen. Onder andere:

Dat allen d'ouericheyt ende ghemeyne soldaten liggende binnen der stadt, ende buyten inde forten, opde schepen ende galeyen, souden vry ende vranck sonder eenich empeschement, oft belet moghen vertrecken nae die stadt van Vlissinghen, met haer wapenen, vlieghende vendels, slaende trommelen, ende met allen haerlieder bagaegie. Daer en bouen, met hen inde schepen soude moghen nemen vier stucken artillerije, maer niet meer, nochtans sonder eenich poeder, ende wt de stadt trecken den twee-en-twintichsten Septemb. anno voorschreuen, indien sy eenigen bequaemen windt hadden voor die schepen,

[fol. 115r]

oft anders, desen te mogen verwachten. Voorts dat die gevangene Capiteynen, Lanseroyez ende Gistellis, met allen d'Officialen, ende ghemeyn soldaten, van wederzijden ghevanghen, souden los ende vry gelaeten worden, sonder eenich rantsoen te betalen, maer gehouden te zijn, hun verteerde costen te voldoen. Ende tot meerder vasticheydt vanden appoinctemente, werden daer van beyde de partijen ostagiers ghestelt, nae costume. Dit is opt cortste vant belegghen ende innemen, der bouen ghenoemde stadt Oostende Maer die t'selue al int particulier pertinentelijck ende volcomelijck wilde beschrijuen, soude genoechsame materie hebben, om daer van een geheel boeck te beschrijuen.

Cort verhael vant innemen der steden, van Oldezeel, Linghen, ende Wachtendonck, met oock dat sterc Casteel van Cracouwe.

⁺ALsoo die vaillante seer getrouwe ende victorieuse Marquis Spinola, sterckelijck metter macht die stadt van Oldezeel, int lant van Twent, hadde belegert, heeft die selue ten lesten tot alsulcken benautheyt ghebracht, met die godtlijcke gratie, datse genootsaeckt was, haer ouer te gheuen inde macht ende ghehoorsaemheyt, van haere souuereyne ende natuerlijcke Princen, d'Aertsch-Hertoghen, ende dat den thienden dach der maent Augusti, int iaer ons Salichmaeckers sesthienhondert vijue.

⁺Daer na heeft die voornoemde Marquis (sijn victorie vervolgende) des anderen daechs, te weten den xi. der seluer maent Augusti, in grooter diligentien beleghert die stadt ende t'Casteel van Lingen, liggende by die riuiere de Eems, den sleutel van Vrieslant op de frontieren van Duytschlant, die t'selue alsoo benaude tot den wtersten, dat t'garnisoen is gedwongen gheweest, met seker voorgaende appoinctement, die stadt ende t'Casteel ouer te leueren in handen van hare Hoocheden. Waer wt ghetrocken zijn ses-hondert soldaten, garnisoenders, met hunne wapenen ende bagagien, volghende het voorseyde appoinctement. Inde stadt werden gheuonden derthien groote metale stucken geschuts, veel munitien van oorloghe, viures ende andersins.

Den ix. dach der maent Octobris, anno voorseyt isser een gheweldighe ⁺ ende bloedige schermutsinge geschiet ouer den Rijn, int dorp vanden Broec alwaer die vyant inden morgenstont ten ses uren aenghecomen is, met t'meestendeel van sijn voetvolc, peerden, ende ses stucken geschuts, om met dese alsoo onversiens t'overvallen ende neder te leggen, ses compaignien peerde ruyters, met duysent voetvolckx, aldaer liggende onder het regiment ende t'ghebiet vanden Graue Trivulcio. Naer dien die vyandt sijn volc furieuselijck ende dapper hadde aengevallen, soo wert die Marquis Spinola hier van gheadverteert, die wt sijnen legher liggende byder stadt Roerort, is in alder diligentien derwaerts gemarcheert, met acht Compaignien peerden ende een regiment Spaigniaerden, van Don Inigo de Borgia, met expres beuel dat die eerste hem volghen souden.

Na lange schermutsinge is den vyant gedwongen te vertrecken, ende hem op de vlucht te begheuen, na die riuiere vande Roer, niet sonder verlies van Capiteynen, Officialen, ende Edelmans, onder andere een Fransch Colonel, sonder noch die ghemeyn soldaten. Op de plaetse zijn doot ghebleuen met die ghewonde, t'samen ontrent vijfhondert mannen. Oock zijnder vanden vyant gheuangen twee Capiteynen vande peerde-ruyters dry Capiteynen vant voet-volc, ende dry Enghelsche Edelmans van groote qualiteyt, waer van de fame liep, d'een te zijn den Camerlinck des Conincx van Enghelant.

Ende hebben den vyant af-ghenomen twee vendelen, noch een cornet, ende dry kerren geladen met poeder, lonten, ende clooten. Van onser zijden, souden daer doot ghebleuen zijn hondert vijftich mannen, waer onder was die voorseyde Grave Trivulcio, gheschoten met een grof gheschut, een dapper crijchsman, waerom datter groote

+ Oldenzeel ingenomen

+ Lingen ende t'casteel ingenomen.

+ Geweldige ende bloedige schermutsinghe.

[fol. 115v]

droefheyt was. Daer en bouen noch dry Capiteynen, te weten, Fabricio Sancto Magno, Gambaloyta ende Fossa. Noch werden daer gevangen, den Capiteyn Nicolao Doria ende, Don Juan de Quiroga.

⁺Voorts ist gheschiet den xxij. der voorseyder maent Octobris des voornoemden iaers, dat de rebelle van hare Hoocheden, voor de stadt van Gelder zijn gecomen inder nacht, met ontrent vier duysent voetvolcx, van meyninge die stadt onversiens te verrasschen, ende te ouerweldighen, maeckende tot dien eynde een brugghe ouer die riuiere met name Niers, ende zijn alsoo tot aen die vesten vander stadt gecomen, oock eenighe van dese door die grachten tot op die selue vesten. Maer werden soo dapper van t'garnisoen ghegroet ende willecom gheheeten, sulcx datse te rugghe trocken ende die vlucht namen, latende diuersche dooden op de plaetse liggen, ende hebben die brugge by hen ouer t'water ghemaeckt, als wy geseyt hebben, verlaten.

⁺Die Graue van Busquoy, generael van d'artillerie heeft die stercke stadt Wachtendonck belegert wter maten sterck van nature, als liggende in een groot marasch, hierom na den wtwendigen schijn geestimeert onwinbaer, Als die den tijdt van ontrent vier weken beleghert gheweest hadde, soo heeft die voornoemde Graue seker mijne doen springhen, waer door den vyandt groote schaede was lijdende, ende van meyninghe zijnde noch een ander te doen vliegen, soo heeft ons wederpartije op den xxvj. dach der voor verhael de maent Octobris, int voorseyde iaer van sestien-hondert vijf, bevreest zijnde begonst te parlementeren, ende des anderen daechs, den xxvij. der seluer maent ist accoort van appointemente gesloten: onder andere, datse souden moghen wt trecken, met hare wapenen, vendelen ende bagagien. Ende den seluen avont, die voorseyde stadt verlatende, soo is daer inne ghebleuen allen t'gheschut, alderhande ammonitie ter oorloghen dienende, met die viures in grooter abondantien. Aldus is die seer stercke stadt met den Casteele inde macht van hare Hoocheden ghecomen.

Alsoo dat sterck ende geweldich casteel ⁺ van Cracouwe, met die fortressen daeromme gemaeckt, by den Graue van Busquoy voorseyt seer nauwe beleghert, ende t'selue nu met twee batterijen beschoten was, soo heeft dat regiment van Capiteyn Pompeio Iustiniani die grachten vanden Casteele ghevult, ende midler tijdt dat t'gheschut continueerlijck speelde, soo heeftmen daerop assault gedaen, maer die vyandt die niet connende wederstaen heeft die nieuwe fortresse verlaeten, hem vertreckende int out Casteel, omcingelt met een groote gracht van water. Als die soldaten haer ghereet maeckten om t'selue out Casteel te bestormen, soo heeft den vyandt den sesten dach der maent Novembris int iaer sestien-hondert vijf voors. terstont versocht gratie ende ghenade, t'welck hem die voornoemde Graue heeft gegont schenckende hem dat leuen, wtgenomen nochtans ettelijcke soldaten, die hy niet en wilde in genade ontfangen. Ende zijn den seluen dach s'auons wtgetrocken, in getaele van omtrent tweehondert soldaten, metten Gouuerneur, ghenoemt die Swede, sonder eenighe wapenen ofte bagagie, alleen met een roeyken inde hant, wtgenomen d'Officiers, wien geconsenteert wert, haer rappier mede te nemen verlatende also die stercke plaetse, wel versien van ammonitie, ende ettelijcke serpentinen, met andere cleyn stucxkens van artillerie.

Dus heeftet Godt belieft onse ghenadige Princen, d'Aertsch-hertogen binnen den tijdt van omtrent dry maenden, in haer macht te geuen, die voornoemde dry steden, ende dat voorsz. Casteel, midtsgaders die bouen-verhaelde victorien. Gheloeft moet zijn Godt den Heere, nu ende inder eeuwicheydt.

+ De vyant attenteert Gelder in te nemen.

+ Wachtendonck met t'casteel ingenomen.

+ Cracouwe ingenomen.

Verhael van onse L. Vrouwe van Scherpen heuvel.

GEmerct dat Godt almachtich belieft heeft in dese onse onsalige tijden verscheyden ketterijen, op den

[fol. 116r]

Scherpen-Heuuel, byder stadt van Sichem, inden lande van Brabandt, daghelijcx soo veel groote ende heerlijcke miraeckelen te doen, ter eeren, verdienste, ende voorbiddinge vande alder Heylichste Moeder Godts Maria. Soo staet ten eersten te noteren vant Marie-beeldeken, tgene waerachtich ende notoir is, t'welc aldaer aen een eycke heeft ghestaen, totten iaere xvc. lxxx. Maer corts daer na tot het iaer lxxxvij. ende is aldaer gheen Beeldt meer geweest, alsmen bevint wt de getuyghenissen van vele gheloofwerdige persoonen. Die midlertijdt, om vande cortsen verlost te worden de voorsz. plaetse (oock niet sonder perijckel vande roovers ende straetschenders, doen ter tijdt aldaer loopende) hebben besocht. Oock somwijlen zijn de ghene die metter cortsen waren bevanghen, vande garnisoenders van Diest oft Sichem derwaerts geleyt, ende hebben hen die plaetse gewesen, waer af eenen grooten hoop vander cortsen zijn ghenesen geweest, niet tegenstaende datter doen ter tijdt geen Beeldt en was, als voorsz. is, waer door ende wt t'ghene hier naer volghen sal, blijckt, dat niet soo seer t'beeldt, als die plaetse selfs van Godt den Heere is geschickt tot dienst ende eere van sijn Heylige Moedere. Men presumeert dat t'eerste Beeldt, door de ketters ende Beeldt-stormers (die vanden iaere lxxviij. totten iaere xvc. lxxxvj. dese ende andere plaetsen, met rooven waren af-loopende ende verwoestende) moet vernielt wesen.

⁺Maer int iaer lxxxvij. soo is seker oudt degelijc man genoemt Jan Momboirs, Borger ende Schepene van Sichem aenmerckende t'groot besoeck vande menschen ter plaetsen vanden voorschreuen Scherpen-Heuuel, die niet tegenstaende die perijckelen aldaer quamen bidden, om verlost te worden vande cortsen, ende wetende dat d'oudt Beeldt wech was, ghegaen tot seker deuote weduwe woonende tot Diest, genoemt Agneete Fredericx, Costersse der Capellen van allen Heyligen, staende buyten die voorsz. stadt, haer af-biddende een houten Marie beeldeken in een houten casse gheset, ende heeft t'selue opden Scherpen Heuuel doen stellen, aende voornoemde eycke, alwaer dat ghebleuen is tot inde vasten vanden iaere xvjc. twee, tot welcken tijde heeft Heer Godefridus van Thienwinckel, Pastoor der kercken van S. Eustacius binnen Sichen t'Beeldt vande voorsz. eycke afghenomen, ende in een houten Capelleken gestelt, hebbende die grootte van v. voeten breedt, ende vj. voeten lanck, dat stellende neffens die voorsz. eycke, siende die groote deuotie vanden volcke derwaerts comende twelc nu ter tijdt inde nieu ghemetste Capelle is ghestelt byden Aertsch-bischop van Mechelen ghewijt int iaer 1604. op den H. Dryvuldicheyt dach wesende den xiiij. Junij.

Daer is een fame ende ghedenckenisse, ⁺ by alle de ghene die int voorsz. quaertier vanden Scherpen heuuel zijn woonende, dat ouer hondert ende meer iaeren, seker schaepherder is geweest. die weydende sijn schaepkens neffens den voorsz. berch, ende op der aerden vindende het Beeldeken van onser L. Vrouwen aen een oude eycke aldaer staende, was van meyninge t'selue met hem t'huys te draghen, maer t'was miraculeuselijck soo swaer gheworden, dat ommoghelijck was om verdraghen, ende dat hy onberoerlijc is blijuen staende en sijn schaepen niet en conde nae huys ghedrijuen. Den pachter sijn meester verwondert zijnde vant langhe vertoeuen sijns schaepherders, quam nae hem sien, ende verstaende d'oorsaecke, wert gewaer dat dit Beeldeken, t'welck die knecht meynde wech te nemen, t'ghene was datmen aen d'eycke op den voorsz. Scherpen Heuuel ghestelt wesende plach te eeren, midts welcken die meester t'selue aenveerdende, heeft dat sonder eenige swaricheyt oft moeyte, wederomme op den voorseyden boom gestelt. Ende die schaepherder, als oft hy van eenighe banden hadde verlost geweest is met sijn schapen na huys gegaen. Door dese fame ende roep van dit miraeckel allen die gebueren verwecht zijnde hebben dese plaetse ende dit Beeldt begost in grooter weerden te houden, ende dickwils om haer cranckten, maer besondere van die cortsen gheholpen te worden aldaer

+ Een ander Marien beelt opden Scherpen Heuuel ghestelt.

+ d'Out Marienbeeldt op den Scherpen heuuel.

[fol. 116v]

de hulpe vande H. Moeder Gods aengeroepen. Dit is onder eet verclaert, sulcx vande ouders verstaen te hebben, ende dat van vier notabel mannen, Schepenen van Sichem, den eenen out xxx. den anderen lxx. ende d'ander twee een-en sestich iaeren oudt wesende.

⁺Veel groote ende memorabele miraeckelen zijn hier gheschiet, als van blinde, die daer siende zijn geworden, andere die ghenesen zijn van diveersche siecten, sulcx datter int beghintsel van October 1603. werden ghetelt Cxxxv. crucken, stelten, ende banden van ghescheurde menschen, op den tijdt van iiij. oft vijf maenden aldaer ghebracht. Onder andere eenen creupel van Lucerne in zwitserlant, met naeme Hans Clement oudt xxiij. iaeren van sijns moeders lichaem creupel geboren, wiens knien omtrent sijn borst vast lagen, ende die noyt en hadde connen gaen, is inde Capelle van onser L. Vrouwen den v. Julij int iaer xvic. iiij s'auonts naet lof alsoo ghenesen geweest, als dat hy recht ouer eynde op sijn beenen heeft ghestaen. Ende is daer nae van menichte der menschen tot Bruessel gesien gheweest, gaende achter dat Heylighe Sacrament van Miraeckel, in sijn lijnwaet, met bloote voeten, dragende een wassen keersse in sijn handt, in d'ander hant eenen stock.

⁺Nu aengaende die giften ende Offerhanden onser L. Vrouwen daer gheoffert, so heeft Albertus Aertsch-Hertoge den xx. Nouembris int iaer xvjc. dry geoffert seker somme gelts, tot opbouwinghe der nieuwen Capellen. Heeft daer nae wt sijns selfs inventie geordineert een schoon maniere, om die H. plaetse oordentalijck met boomen rontomme te beplanten. Onder welcke boomen sullen gemaeckt worden xv. statien oft Capellekens, representerende die blijschappen ende droefheden vande H. Moeder Godts. Ende die in sulcker manieren ghesedt zijnde, sal den heelen berch van Scherpen Heuuel hebben die forme van een sterre. Bouen dien hebben onse Princen aldaer noch geoffert een costelijck aultaer cleedt. Ende die Princersse Isabella, heeft dry daghen d'een naer den anderen, alle dage onse L. Vrouwe aen haer Beeldt gheoffert eenen costelijcken rock, met gout, siluer, ende gesteenten inne gevrocht, alle dry meestendeel met haer eygen handt gemaeckt. Te voren, inde maendt van September int voorsz. iaer van xvic. dry, die Peste tot Bruessele seer regnerende, heeft de Magistraet aldaer, de H. Maghet Maria gesonden ende gheoffert, een schoon silueren vergulden croone, met dit opschrift: Reginae Coelorum SS. Dei Matri, B. Virgini Mariae, Bruxella morbo afflicta supplex obtulit anno xvjc. iij. Waer na de siecte gecesseert is.

Die Magistraet ende gemeynte van Antwerpen tot haer Patronersse geaffectioneert, hebben ons L. Vrouwe op den achtsten Decembris int iaer voorschreuen, den dach haerder ontfanckenisse, vereert met twee silueren candelaers, seer constichlijck ghevrocht, met dit opschrift.

Suscipe Sancta Parens, ex voto Antwerpia munus
Quod dat, ne pestis crescat, acerba lues.

Daer zijn noch veel ander heerlijcke offerhanden gedaen, soo in costelijckheyt van iuweelen, ornamenten in ghelde, als anderssints van groote personagien ende ghemeyn volck. Sonder alhier te vermanen, sekere schoone fondatie inde voorsz. Capelle ghedaen by een vande principaelste vanden Houe, die sijnen naem niet en begeert bekent te zijn. Dit is al ghestelt opt cortste, maer die hier van breeder ende meerder bescheet begeert te weten, mach lesen een boeck daer van int langhe beschreuen, ghedruckt binnen der stadt van Bruessel, int iaer xvic. vier daer ick den Leser toe sende.

+ Miraeckelen op den Scherpen Heuuel gheschiet.

+ Offerhanden op den Scherpen heuuel gheoffert.