Chroniicke vande Hertoghen van Brabant

[fol. 39v]

CAROLVS SIMPLEX LOTH. REX. XIV. BRAB. PRINC.

[fol. 40r]

Carolvs de Simpele,
Lodewijck de Lispers Sone, den twaelfsten Hertoch van Brabant.

⁺CArolus die Simpele, Coninck van Vrancrijc, den xij. Hertoch van Brabandt, ende den vierden van Lotrijc, van als hy geboren was, want sijn vader stervende liet sijn vrouwe bevrucht. Hieromme heeft Carolus die Kesyer ende Coninck van Duytsch-landt als momboir van sijnen neve ende broeders sone, dat Gouvernement des Rijcx aenveert ende nae sijn doodt, Odo Grave Robrechts sone van Angiers, maer dese en heeft hem den tijdt van negen iaeren niet ghedraeghen als momboir, maer als Coninck selve. Daer na hebben die Princen ende den Edeldom van Vranckrijck haren souvreynen Heere ghenomen, den seluen vuerende met grooter macht nae Riemen, al waer hy ontrent den iaere neghenhondert, vanden Bischop van Riemen Coninck is ghewijdt ende gesalft geweest.

Daer-na quamen die Noortmannen wederomme in Vranckrijck, niet teghenstaende datter te voren met hun accoordt was ghemaeckt, ende hebben die stadt van Parijs belegert, maer te vergeefs, treckende van daer voorts nae die stadt van Sens liggende in Bourgondien. Ende overmidts datse dese oock niet en conde gewinnen, soo trocken sy nae die stadt van Tours in Toureyne, die welcke sy innemende verbranden, ende destrueerden dat landt, veel quaets doende. Die Prince ende overste van dese Noortmannen ende Denen was Rollo genoemt, van edelen gheslachte wt Denemarcken, die wten lande ghebannen was, den welcken veel Denen ende Noortwegers ghevolcht waren. Ooc hadde hy by hem sijn neue met name Gello, die aldus voort-treckende altijt om boose feyten te bedrijven, belegherden die stadt van Chartres, waer inne dat waren Richaert, die namaels Hertoch van Bourgondien wert, ende Robert van Parijs. Dese aenmerckende datse niet machtich ghenoech en waren om hun te wederstaen, so hebben sy metten Denen ende Noortmannen contract van peyse gesloten, want nademael dat sy Vranckrijck nu met swaere oorloghen den tijdt van veertich iaren hadden seer deirlijc gequelt, soo begonst hun oock te verdrieten, waer-omme sy hun te lichtelijcker totten selven accoorde verstonden, belovende het Christen gheloove aen te nemen. Die voorseyde Charel die Simpele dit verstaende, soo was hy seer verblijdt, ende tot meeder sekerheyt van desen accoorde, soo heeft hy den voorseyden Rollo sijn dochter Gilla genoemt, tot eender huysvrouwen ghegeuen, ende Rollo begaf hem totten Christen geloove, ende werdt ghedoopt, ende ghenoemt Robertus, nae Robert Grave van Parijs, die hem vander vunten geheven hadde. Ende hem wert dat landt van Neustria gegheven, d'welck nae die Noortweghers ofte Noortmannen wert ghenoempt Noormandien dat noch op den dach van heden den selven naem vuert. Gello neve des voorseyden Rollo begaf hem oock totten Christen geloove, ende Charel die Coninck ghaf hem de Borcht van Blois metten toebehoorten van dien.

Als nu die plaghe der Noortmannen ghecesseert was, ende Charel die Simpel Coninck Hertoghe van Lotrijck ende Brabandt, grootelijc hopende was voortaen in vrede ende gherustelijck te leven, soo quam Robert Grave van Parijs, een listich Prince, ende stondt op teghen Charel, seggende ⁺ dat hem die Croone van Vrancrijck was toebehoorende, om dat

+ Carolus die Simpele den xij. Hertoch. Int iaer 900.

+ Robert Graue van Parijs.

[fol. 40v]

Odo Graue van Angiers sijn broeder boven-genoemt die Croone gehadt hadde, om dat hy als Coninck hadde gheregneert. Charel dit vernemende, soo is hy met seker hulpe teghen den voorseyden Robert te velde ghetrocken, ende hebben met malkanderen voor die stadt van Soison grouwelijck gestreden, daer Robert met veel van sijnen verslagen wert, maer dies niet te min Charel ontsiende Roberts gheslachte d'welck seer machtich was, maeckte vriendtschap ende aliancie metten Coninck Henrick van Sassen, ende tot een teecken van sekerheydt, soudt hy hem die handt, vande Heyligen Martelaer S. Denijs, int gout beslaghen, ende verciert met costelijcke gesteenten.

Daer-nae quam desen Charel die Simpel in grooter swaericheyt ende verdriet, deur een boos verraet hem gheschiet. Want Heribert Graue van Vermandois, die des voorseyden Roberts van Parijs, die by Soison verslagen was, suster ghetrouwt hadde, siende dat die Coninck nae Vermandois quam, soo ghinck hy ootmoedelijcke tot hem, als een heymelijck verrader, gheveysdelijcken sijnen dienst presenterende, noode hem ter maeltijt. Die Coninck hem wel betrouwende, die sijn valsche laghen niet en voorsach, ginck metten seluen Heribert, die hem verradelijck ghevangen nam, ende is binnen Peronnen inde ghevanckenisse van grooten rouwe ende swaricheyt gestoruen (als vore) naer dat hy xv. iaren alleen gheregneert hadde, int iaer 955.

Die Coninginne van Vranckrijck met name Ognia sijn ghesellinne, dochter Eduardi des Conincx van Engelant, dit vernemende, nemende Lodewijc haren sone Hertoch van Lotringen ende Brabant die doen noch een ionck kindt was, heeft die vlucht genomen wt Vranckrijck, tot haeren Vader Eduwaert, Coninck van Enghelandt.

Hoe Vranckrijck nae Charel die Simpele gegouverneert wert, ende van sijnen sone Lodewijck, die Simpele.

ALS eenighe Princen van Vranckrijck bedachten naer des voornoemden Charels doot, dat het rijck sonder Coninck was, soo hebben sy aenghenomen Radolphus, Hertoch van Bourgondien, sone van Richart die Grave die de Noortmannen tot Chartres verdreef, ende heeft Vranckrijck ghegouuerneert den tijt van ontrent xiij. jaeren, ende is doen overleden. Hieromme vonden die Franchoisen geraden, haren ionghen Coninck weder te crijghen, die met sijn moeder in Enghelant was. Waeromme souden sy Willem den Aertsch-bischop van Sens, om Lodewijc haren Coninck Charels de Simpelens sone. Maer die Coninginne sijn Moeder, en wilde haer kindt niet laten gaen, dan alleenlijck by middele van sekere expresse geloften ende conditien. Op de welcke hy met grooter macht wt Enghelandt quam, ende die voorseyde Aertsch-bischop bracht hem tot Louwen in Vranckrijck, al waer hy t'sijnen veertien iaren ende geconsacreert ende ghesalft wert, int iaer 925. Dese Lodewijck oock met toename die Simpele, nam ten houwelijcke Coninck Henricx van Sassen dochter, ghenoemt Gerberga, die de Suster was vanden eersten Keyser Otto.