Metamorphosis et historia naturalis insectorum. Pars tertia et ultima

Vande Byen.

DE Byen onthouden haer ontrent de Bloemen, maer en raken geen doot vleesch aen, noch bloet of vet van eenige doode Dieren: oock en konnense den swaren reuk of stanck der doode lichamen niet verdragen, want sy worden door rook ende stank gedoot. Ende daerom alser een Bye sterft, soo brengense hem dadelijck buyten, om geen stanck te veroorsa-

[p. 124]

ken. Hier uyt ontstaet nu een vrage: hoe dat het accordeert met dese natuyre der Byen 't gene men leest Jud. 14.8. Ende na sommige daghen quam hy (namelijck Simson) om haer te nemen: doen week hij af om het aes des Leeuwen te besien: ende siet een Byen-swerm was in het lichaem des Leeuwen, met Honingh.

Hier op antwoordt den geleerden D. Samuel Bochartus in sijn Hiero-zoico, dat na sommige dagen daer te seggen is niet na eenighe weynighe daghen, maer na een jaer, soo dat al den stank ende 't vleesch van den Leeuw doen al vergaen is gheweest, ende datter niets en is overgebleven dan het gheraemte der beenen, in welcke den swerm-byen sich onthouden heeft, gelijk de Historien insgelijcks verhalen dat de Byen haer swerm hebben

[p. 125]

neder-ghestelt in het gheraemte des hoofts van Onesilus ende in het graf van Hippocrates. Ende seght Bochartus dit en moet niemandt vreemt dencken, want na de gewoonelijcke manieren van spreken by de Hebreen seer ghebruykelijk, soo wort het woort dagen, of eenige dagen dikmael genomen voor een jaer: als onder anderen te sien is. Levit. 25.29. In een vol jaer sal sijne lossinge wesen. In het Hebreeus staet dagen. Ende aen den kant seggen onse Oversetters, dat het woordeken daghen voor een volkomen jaer genomen wordt. Gelijck mede Exod. 13.10. 1 Sam. 1.2. en 27.7. Jud. 11.40. Dat de Dochters Israels van jaer tot jaer henen gingen. Eygentlijck staeter in het Hebreeus van dagen tot dagen, 1 Sam. 2.19. Ende bracht hem

[p. 126]

dien van jaer tot jaer. Eygentlijk staeter van dagen tot dagen, ende soo voorts.

Het en behoeft niemant seer vremt te denken datmen leest Exod. 23.28. lck sal oock Horselen voor u aengesichte senden: die sullen van voor uwen aengesichte uyt-stooten de Heviten, de Canaaniten ende de Hethiten. Hoewel dese Horselen maer kleene gheringe Dierkens zijn ende een soorte van wilde Vliegen. Want daer zijn vele Historien ende Exempelen, welcke bevestighen dat verscheyden volckeren, door verscheyden soorten van seer kleene Dierkens ganschelijk verstooten ende van hare plaetsen verdreven zijn. Als van de Kick-vorssen de volckeren genaemt Autariatae ende eenige Francoisen. Door de Muysen de Abderiten en Troes ende ook in Italien eenige volkeren. Item

[p. 127]

eenige volkeren ende steden zijn verjogen door de Scorpioenen, Muggen, Konijnen, Sprinck-hanen, ende diergelijke ongedierten; gelijk wy breeder hebben aengewesen in Physiologia Sacra, ende te sien is by den geleerden D. Bochartus in sijn boek te vooren aengetogen. Welke ook verhaelt datter eenige plaetsen zijn, daer geen Menschen en konnen inkomen, van wegen de over-groote menighte van Byen.

De Muggen zijn een schrick voor de Olyphanten, want hy vreest datse hem in de snuyt ofte in de ooren sullen vliegen; ende daerom zijnse dikmael gedwongen haer gansche lijf in het water te dompelen, om de Muggen quijt te worden. Insgelijcks zijn de Muggen een schrik voor den moe-

[p. 128]

digen Leeuw, want sy quellen hem soo aen de oogen, dat hy door het onverdraegelijck jeucken der selve, met sijne klaeuwen sijne ooghen seer beleedight, ja somtijdts bederft ofte uyt-haelt. De Egyptische Boeren welke in de vlacke Landen woonen, daer veel Muggen zijn, moeten al-te-met gaen slapen op seer hooge plaetsen, daer de Muggen door den windt verhindert worden by te komen. Soo weet God wonderlijck niet alleen de Menschen, maer de grootste, sterckste ende moedighste Dieren, door de kleenste ende gheringhste te dwingen ende te bederven.