|
| |
34. Onder-vindinge.
DEze Rups-worm, die ik u hier op de 39. blad-plaat uit-gebeeld' plaatze, is my door twee Heeren, myne vrienden, ter hand' gestelt, op den 14. van Wijnmaand, met verzouk om op zynen handel, maniere van leven, veranderinge agt te nemen; 't welk ik aan-nam, na vermogen, te doen: en alzoo ik niet en wist, wat zyn gewoonlijk voedzel was, wendd' ik alle moeiten aan om dat uit te vinden; veelder-hande spyze, als loof, of bladeren, en ander voedzel, dat de Rupzen nutten, hem voor-
| |
| |
| |
| |
zettende: doch in geen van alles vond hy smaak; ja hy en wilde nergens een mond aan-zetten, gelijk zommige zieke, die van alle voedzel walgen. Daar na, agter-denkken krijgende uit zijn koleur, dat het koleur van de Vlier-bladeren eenigzins gelijk was, dat hy 't Vlier-loof wel meugen zouwde, oock menig-maal onder-vonden hebbende, dat zommige Rupzen in koleur, het koleur van de bladeren, die zy eten, gelijk zyn, zoo gaf ik hem Vlier-bladeren: deze at hy graag, en met goeden smaak, zoo 't scheen; dog maar eens daags, te weten: 's avonds na zonnen-onder-gank, als het duister wierd, ontrent ten half zeszen; en hy at telkkens een half ure agter een, zonder op te houwden: als hy nu gegeten had tot verzadinge | |
| |
strektte hy hem regt uit, en regtte hem op na om hooge toe. Ik en wist hem nergens, ten op-zigte van zyne gestalte, in welk hy doe was, beter by te vergelijken, als by een takjen, uit een mutzaard van berkken-rijs. Geen pooten en konn' ik ten eersten aan-sien uitterlijk aan hem bespeuren; alzoo hy die zeer digt aan zyn lijf aan leidde, maar even-wel en was hy niet poote-loos; daerom wyz' ik u die aan, gelijk hy die hadde aan zyn voor-lijf staande; hy hadd' ook onder 't voor-lijf zeker knobbeltjen, met welk' hy, ergens aan rakende, hem zoo vast hegtte, al zuigende, dat hy der niet af te trekken was; ja hy zouwd' hem eer in stukken hebben laten trekken, dan hy hem zouwde hebben willen los- | |
| |
laten; zoo vast hielt hy hem ook met zyn agter-lijf; want dat was, als een tange van een Gouwd-smit, daar hy de smelt-kroezen uit het vier mede neemt. Dit zyn agter-lijf sloot hy dan als een tange toe, blyvende zoo zomtijds wel een gantschen dag zitten, als dood, en zonder hem te bewegen, al wierd hy gestooten: maar voort-kruipende, dede hy grooten voort-gank, hem regt uit strekkende, zoo lang hy was, en dan zyn agter-lijf tegen 't voor-lijf aan brengende: in deze beweginge geleek hy wel een Kramme; alzoo wandeld' hy, groote zorge voor zyn voorste pooten dragende. Op den 27. der zelfde maand schoot hy zyn huid uit, gelijk vele andere Rupzen, eer zy haar ter her-vorminge begeven; en | |
| |
steldd' hem met den kop neder-waards, blijvende zoo hangen, van 's morgens ten 6. uren tot 's avonds ten 8. uren, als wanneer hy telkens weg ging kruipen: by nagt etende, en daags slapende. Als nu 't Vlier-loof begon af te vallen, en zyn kragt verlooren hadde, hield hy op van eten, op den 20. van Slagt-maand, en bleef zoo den geheelen winter over altijd vastende, zonder iet anders te doen; dan dat hy alle nagte van plaats veranderde, den eenen nagt, met den kop om leeg, en den anderen nagt met den kop om hoog, hangende, en altijd regt uit-gestrekt. Dit was zyn eenig vermaak, en tijd-verdrijf. Noit hebb' ik aan hem teekenen van leven by dage konnen bespeuren, zoo lang ik hem gehad heb- | |
| |
be, dan op die tijd, als hy my gebragt wierd; en doen was ook het teeken van leven zoo schaars en weinig, dat het niet dan by het keers-ligt te bemerkken was.
Op den 22. van Lente-maand des volgenden Jaars, steld' ik hem eenige Vliender-blaadjens voor, of hy misschien lust tot eten hadde; alzoo ik oordeelde, dat het nu voor hem, die den geheelen winter over gevast hadde, etens tijd begon te worden; maar hy en had nog geen honger, hy en wilder nog niet aan komen. Den 2. van Bloei-maand leidd' ik hem een vol-waszen Vlier-blad voor, en des avonds bevond ik, dat hy at; dog 3. dagen te voren, eer hy wêêr begon te eten, hadd' hy op het zand, dat ik by hem gelegt hadde, eenen lan- | |
| |
gen draad uit zyn mond gequylt: dezen draad bleef vol kleine zandetjens hangen, als een snoer vol teekentjes gesnoert: daar na wist hy met zyn voorste pooten dezen draad allengskens in zijn mond te brengen; en at de zandetjes, na mijn giszinge, om zijn maag te schuuren, en te zuiveren, gelijk de menschen zomtijds vischjens met de graatjens, Kat-aal, ofte kleine palingjens gaan eten, die de mage schuuren, om die tot 't eten te bereiden. Dog dit bespeurd' ik aan-merkens-weerdig aan hem, dat hy wel een derden-deel grooter, dikker ende langer geworden was, eer hy hem nu tot eten begaf, dan hy te voren was geweest. Als hy gegeten hadde, leidd' hy hem op het zand nêêr en schudde zoo zijn eten in 't lijf. Den | |
| |
18. der zelfde maand zetted' hy zyn agter-lijf, binnen tegen 't glas aan, met den kop nêêr-waarts hangende, en bekleedd' hem met bladeren, spinnende een net daar van om zijn lijf, gelijk een zakjen; in 't welke hy, zyn vel uit-geschoten hebbende, en zyn agter-lijf los latende, met zijn gantsch lijf neder-daalde; en stelde hem alzoo tot veranderinge. Op den 19. der zelfde maand was hy in zulken gedaante hervormt, gelijk gy hem op de plaate ziet; op den 25. van Braak-maand bragt hy een vreemdt witjen ofte Boter-kappeletjen voort, 't welk uit den geelen van koleur was; en op den 7. van den volgenden maand liet hy met geen klein gewoel het hagjen vallen. Dezen Rups-worm, zoo't u lust hem van andere | |
| |
by name t' onder-kennen, moogt gy den Uit-strekker, alzoo hy hem lang' uit-strekt, ofte den Stapper noemen; overmids hy gaande grooten voort-gank maakt.
|
|
Auteursrechtvrij
