|
| |
| |
| |
De Beregtinge.
Quae est alia natio tam grandis, quae habeat Deos appropinquantes sibi?
Deut., IV 7.
Wanneer ik nog heel kleene was
En in myn A.B.C-boek las,
En nog niet wist, - Eilaes! eilaes!
Nu wete ik het wel - hoe zalig dwaes
De kindsheid is, en onbewust
Van al dat herte en ziele ontrust,
Van zonde, van begeerlykheid,
Van hoogmoed en hooveerdigheid....
In 't eerste van myn levenstyd,
En 't beste, - Die bermhertig zyt,
Vergeef het my, o Jesus zoet! -
Geheug' 'et my nu nog zoo goed,
Hoe lang geleên! als of het pas
Maer gisteren gebeurd en was,
Dat, dikkens, binst het schoolverlof,
Ik spelen ging in 't ‘Pastorshof!’
Nu, eens dat 't oest en weder was
Om graen en ander veldgewas
Te bergen, en dat elk ende een
In zweet, aen 't werk lag, groot en kleen,
En pikte of maeide of raepte of bond,
Of anders zins te werke stond,
| |
| |
Daer komt de eerweerde gryze man
Zoo al met eens geloopen van
Te lande, en: ‘Kom me' my en klop
De klokke driemael, haest u, op!
Het kleed aen, haelt de belle, 't licht,
Ontsteek het en ga meê, daer ligt
Een man om sterven, haest u toch,
En eer hy sterft wy zyn der nog!’
Zoo sprak hy... en de sleuter wrong
In 't tabernakel rond, het klonk
Weêrgalmende op de klokke: ‘nood!’
En over 't kerkhof henen, schoot,
Al bidden met verhaeste stem,
De Priester Gods en ik met hem;
En stappende telde 'k ik stap op stap
Den weg af en repte myn voetjes rap,
En snelde met ongelykig spoor
Den snel op my volgenden Priester vóór,
Die tredend kwam na my getreên
Met groote wyde mannenschreên.
Ik ging al klinken met de bel,
Die klinkend opging ende snel
Weêr klinkende met myn hand viel neêr
En rinkelde weg, en rinkelde weêr,
En 'k zag de landliên al te gaêr
Van ver, van by, alhier, aldaer,
Aen 't knielen. Onder 't strooijen dak
Verdoofde ik het getikgetak
Des wevers die zyn mutse afschoof
En knielde; bachten schelf en schoof
Verdoofde ik de erge scherpe tael
Der strekels op het schreemend stael,
| |
| |
Ik hoorde 't blyde zandterslied
Noch 't schuifelen van de binders niet;
Maer zwygend, met het noodgeklag
Van 't kind dat in de wiege lag,
Of weggeborgen in moeders schoot
Zyn handekes en zyn mondje sloot,
Zoo viel het land, in eenen keer,
En lag daer, stille, vóór den Heer. -
Doch klinkende klonk myn belle voort,
En klopte met myn herte akkoord,
En paerde met de blyde tael
Van leeuwerke ende wedewael,
En zwallem in het hemelsblauw,
Met 't luid en lang gelierelauw
Der meerlaers, die in 't schaduwgroen
Gedoken, 't sparhout klinken doen,
Met 't neuzelen en het strydgedruis
Der eerdbien in hun eerden huis,
Met 't spreken van den eekenboom,
Met 't lachen van den wentelstroom,
Met 't sperkelen van de koorenaer,
Die buigende boog ten gronde, zwaer
Van 't kooren dat ze nauwlyks kon
Gedragen. - Door de felle zon,
Door land en lane omhooge omleeg,
Door weg en wegeling, sleep of steeg,
Zoo gingen en gingen en gingen wy,
Gods Priester, ik Gods kind, en - Hy,
Die mensche en dier en plantgewas
Liet worden, zeggende: ‘weest’ en 't was!
Die sterren in Zyn Hemelkleed
Lyk gouden zandekes blinken deed,
| |
| |
Die zonne en mane en dag en nacht
Met wisselheerschappy van kracht
Het Hemelryk doorkruisen doet,
En heen ziet wandelen vóór zyn voet,
Die 't 's winters al met snee bedekt
Die 't 's zomers al vol bloemen plekt,
Die 't voorjaer doet een helder groen -
En 't najaer gouden kleed aendoen,
Die 't 's morgens al vol peerlen leekt,
Die 's noens het firmament ontsteekt
En krieke en eerdbees murwe kookt,
Die dampen uit de meerschen stookt
En ryzen doet, en zwart en grauw
Ze spant al over 't Hemelsblauw,
Die 't schof doet in slagorde staen
Vol donderwagenen, zwaergelaên
Met sterk en luider groefgeschut
Dan Oorlog in den helleput,
Of elders kon gevinden ooit;
Die laefnis op de velden strooit
En throonende op den regenboog
Ons toelacht met vergevend oog,
Die schaduw rond de boomen schiet,
Die 't water in de beke giet,
Die 't klagen aen den nachtegael,
Die 't schuifelen aen den wedewael,
Die 't kwetteren aen de meeze geeft,
Door Wien de miere... en alles leeft,
Die 't spreken van den eekenboom,
Die 't lachen van den wentelstroom,
Die 't zuchten van de koorenaer
Aenhoort, als of 't een danklied waer,
| |
| |
Om 't kooren... dat de mensch bereidt
Tot spyze in zyn noodwendigheid,
En aelmoes in den armen schoot,
En hoogeerweerdig Missebrood;
Om 't kooren... dat in enklen schyn,
De sluijer ende 't kleed mag zyn
Waerin de Heer Zyn Vleesch en Bloed
Verbergende, ons betrouwen doet,
Wanneer - weêr vorst of bedelaer,
Wat zyt ge, mensch, toch groot, voorwaer! -
Wanneer, op Vaders liefdewoord,
Wy knielen aen Zyn tafelboord.
Zoo gingen en gingen en gingen wy,
Gods Priester, ik Gods kind, en - Hy,
En kwamen nader, nader aen
Het huis waer Hy zou binnen gaen.
Met leemen wand en strooijen dak,
Vol arbeid en vol ongemak,
Vol armoede en ellendigheid,
Vol tranen en verduldigheid,
Daer stond er, niet wyduitgestrekt
Van land, een huis met strooi gedekt.
‘Myn kind, ‘nu sprak de Priester,’ bid
En rust hier wyl ge nederzit,
Uw licht mag uit, en bel nie' meer
En wacht tot dat ik wederkeer.
Zoo sprak de eerweerde Priesterstem
En ging,... en droeg den Heer met hem.
Hy ging... hy stoop... en stapte bin'
Den huize en 't needrig huisgezin.
En ik, ik liet myn belle los,
En zonk geknield in 't zinkend mos,
| |
| |
Ik bad... of wilde bidden toch,
Maer knikte, en knikte, en knikte nog
Allengskes langs... om... dieper... en...
Wat zie... wat hoor ik, of waer ben
Ik nu, wie staet daer aen myn zy'?
Myn Engel!.. ja, hy wenkt op my...
Waerheen? - ‘Kom mét my,’ spreekt hy zoet,
‘Kom, mét my zielke lief, ik moet,
Met de engelen van den lande alom,
Gaen dienst doen by den Heere, kom!’ -
En zonder dat ik wilde of dee'
Om meê te gaen, zoo ging ik meê,
Zoo ligt, en lyzig en gezwind,
Of vloog er een pluimke al op den wind.
Veel Engelen even aengedaen
Als hy was, kwamen meê gegaen:
Hun oogstrael blonk als een robyn
En docht my vlammend vier te zyn,
Hun kleed, dat gouden weefsel was,
En rimpelde lyk een waterplas,
Omsloeg geen kranke menschenleest
Maer ongenaekbren levensgeest;
Onvatbaer als het rood, en 't blauw,
En 't purper dat den morgendauw
Doorsprietelt, was de vlerk die sloeg
Rondom hen en ze voorwaerds droeg,
Of opwaerds, zoo 't hun wil gebood,
En snel, dat nooit een strale en schoot
Die bliksemde en die sneller ging:
Zoo rukte me in bedwelleming
Myn Engel naer het strooijen dak,
Waervan geen enkel halm en brak,
| |
| |
Wanneer hy, dóór het schrale riet,
My neêrwaerd en omleege liet.
Zoo lieten eens de lieden van
Judaeenland een kranken man
Omleege, waer de Meester was,
Door 't dak, opdat Hy zyn kwael genas:
Zoo ligt hier ook een kranke mensch
Reisveerdig op den levensgrens,
En staet met bei zyn oogen stael
Op iets dat lyk een zonnestrael,
Door duizend diamanten blinkt
In 's Priesters hand, die ryst, en zinkt
En kruisend, weg en weder gaet,
En d' Heilig' Hostie zinken laet
Tot reisspyze in de kranke borst...
Geen een, geen een die kyken dorst
Van de Engelen, maer zy lagen rond
Het sterfbedde op den leemen grond
Hun goudene borst, met boetgeklop,
En beefden! - O! in 't kerkgewelf
En vóór Gods tabernakel zelf
Geblinddoekt, neen, vrywillig blind
Onchristen, en onweerdig kind,
Dat Hem niet eert, die u en al
Dat leeft regtveerdig regten zal!
Gy godlooze! o! indien indien
Gy wist wat eere Hem de Engelen biên! -
Zy liggen en zy lezen met
Den Priester 't heilig sterfgebed.
Toen, huns gezevenen, ryzen zy
En staen den armen zieke by:
| |
| |
Met tweeên aen 't hoofd, en nog met tweeên
Te voetwaerd, en aen elk hand een,
De zevende ging ten allen kant
En waekte met het zweerd in d'hand,
En streed op iets dat ik niet zag,
Noch christene tonge noemen mag;
Maer schriklyk was dat iets, en fel,
Dat zag ik en dat wist ik wel.
Hy waekte... en alswanneer 't gezucht
En 't laetste stervend keelgerucht
‘Heer Jesus!’ riep; toen keerde hy,
Toen greep hy zyn bewaerling by
Der hand, en: ‘Proficisere!’
Zoo sprak hy, en de ziel vloog meê!
Ik zag u, ziel! de vlam gelyk
Die wentelende onstandvastiglyk,
Ten langen letsten los gegaen,
Een wyl blyft in de dampen slaen
Van 't vier dat uit is... ende ... wen-
telt weg... zoo liet gy 't lichaem, en....
Hoe dreunde 't toen en hoe daverde 't op
Het stormen van den Engelentrop,
Die weg vloog en alleen my liet!
Waerheen zy vloogen, zag ik niet,
Maer hoorde een stemme heel naby
Die sprak: ‘myn kind ga meê met my;’
- O ja! myn Engel mogt ik maer
Met u gaen! 't is gelyk alwaer. -
- Van 't reizen zyt, myn kind, gy moê?
- Myn Engel, ik? 'k en doe, 'k en doe.
- Ga meê dan, Godlief, zei de stem,
En op myn name erkende ik hem
| |
| |
Die sprak, en liet de slaep my los
En 'k lag daer in het vochtig mos...
En 't was de Priester! ‘'t is gedaen
Myn kind, hy is voorby, wy gaen,
De ziele ruste in peis en vreê
By God! myn kind, staet op, kom meê;’
'k Stond op en volgde langst het gras
Den Priester die zyn psalmen las,
En gaende gingen en gingen wy,
De Priester, ik zyn kind, maer - Hy
Die met ons was, den eersten keer,
En was, eilaes! met ons nie' meer;
En daerom klonk myn belle niet,
Noch brandde 't licht, en 't luide lied
Klonk luide voort op 't akkerveld,
En hielp het lastig lyfgeweld.
De Priester van zyn volk bemind,
Riep menig man en vrouw en kind,
Op menig blyden ‘goeden dag,’ -
- ‘God vordere u!’ met een vriendenlach.
Na menig zulken wisselgroet,
Elk groetend en van elk gegroet,
Zoo kwam hy in de Kerke weêr
En knielde vóór den autaer neêr,
Hy gaf my daer toen, wel gezind,
Den zegen, zei: ‘vaerwel myn kind,’
En ging... en hy verliet my daer. -
Dus voer ik over twintig jaer,
Dus voer ik... en op rym gesteld,
Hier is 't vertelselken uit verteld,
Nu, al die 't leest en sterven moet,
Getrooste uwe uitersten Jesus zoet!
|
|
Auteursrechtvrij