Vlaemsche dichtoefeningen
(1858)–Guido Gezelle–
Auteursrechtvrij
[pagina 38]
| |
Onze Bewaerengel.Aen de Rousselaersche studenten, te Rousselaere vereenigd op den vyftigsten verjaerdag van 't Kleen Seminarie, in 1856.O Engel wil nog eens my hulpe en krachten geven,
Verwekt in my die vlam die 't lichaem trillen doet
By 't pogen van de ziel, als z' hemelwaerd gedreven,
't Gevang te vlugten zoekt waerin ze treuren moet;
Die vlam, weleer den mensch milddadig toegeschonken,
In de eerste onnoozelheid des menschdoms, maer wier vonken
Gestorven blyven, zoo geen Engel die ontroert,
En aedmend op de ziel de ontbrande ziel vervoert.
't Is om geen eigen baet noch eigen lof te winnen,
Dat ik de gunste vraeg van uw bystandigheid:
't Is 't dankbaer hert dat spreekt; zoo leidt my van 't beginnen
En weze ik door uw hand ten einde toe geleid;
Zoo laet my eerst van al des Heeren lof verkonden,
Want Hem dient lof en eer van alles toegezonden,
| |
[pagina 39]
| |
Hem, die het al bestemt dat mensch op aerde doet,
Naer Zynen wil en wensch en zoo als 't wezen moet.
Daer waer de Mandel eens, tot op den grond toe, blinkend,
Al zwemmen henen zwom door 't Rousselaersche dal,
Daer waer zy, van weêrkant het blanke beekske drinkend
Dat lachend in haer viel, nog welkom overal,
Een zuiver water schonk aen weiden ende landen,
Daer kwam eens morgenstonds uit d'hooge Hemelwanden
Een bode van den Heer, en steunende op de lucht,
Weêrhield hy zyne vlerke en 't spoeden zyner vlugt.
Hy stond.... En met den voet, die nauwlyks grond genaekte,
En roerd' hy noch het gers noch 't peerlende kristael
Des morgendauws, waermeê de weide rond hem blaekte
In 't menigverwig licht van de eerste morgenstrael!
Geen kleed, maer blinkend goud, met balsemgeur begoten,
Kwam van zyn schouders af tot op den grond gevloten;
Hy sloot in zilvren band de stroomen van zyn hair,
En bleek, aen zyn gestalte, een Engel Gods voorwaer.
Welk mag de boodschap zyn?... Gezandheer van den Hoogen,
Wat is 't dat needrige aerde uw voetspoor dragen mag?
Komt gy den sterveling Gods wonderheên vertoogen,
Of 't geen Propheet weleer, of 't geen Apostel zag?
Is ergens op der aerde een Hemelvrucht geboren,
Van eer de tyd begon door God zelf uitverkoren,
Een kind van zaligheid dat gy bewaken moet?
Of is 't nog hooger zaek die u verschynen doet?
Hy spreekt niet. Maer hy meet met gulden roe de kanten
Der stille beke, alwaer voorheen het lieve lam,
Al springen door het loof der bloeijende oeverplanten,
Om laevnis voor zyn borst aen 't spieglend water kwam.
| |
[pagina 40]
| |
't Zy daér, zegt hy, Gods Kerk, en daér - nu knielt hy neder
En duikt het aengezigt in de omgeplooide veder -
Daér zal de zetel staen van de Oppermajesteit,
Verscholen in 't geheim van Zyne Aenbidlykheid.
Maer ziet! daer klimt alreê 't gebouw den Hemel tegen,
Wyl dwarlende op en neêr en door malkandren heen,
En arm en hand en al die arm en hand bewegen,
In rep en roere staen van boven tot beneên.
't Gezigte staet alom verbaesd, en de ooren ruischen
Van klank en wederklank die op malkander buischen,
Van roep en tegenroep die weg en weder slaet,
Van 't knerzelende stael dat op en neder gaet.
Gods Engel waekt alom onzigtbaer: op de wanden
Weêrhoudt hy balke en steen, die, plettrende in hun val,
Bedreigen met der dood het volk, wier nyvrig' handen
Den meitak dragen die hun arbeid kroonen zal.
Daer klimt hy, ryst in top en zwankelt in den hoogen,
Hy nygt de lieden toe die hem malkandren toogen,
En juichen ondereen met blyden welkomgroet
En stormend handgeklak, dat alles daevren doet.
Hoe snel is tyd en stond naer de eeuwigheid aen 't varen
Met al wat hier beneên den mensch ter herten gaet!
Wat zyn ze al lang voorby de eerweerde Kluizenaren,
Die zuchtend dag en nacht in 't zwarte boetgewaed,
Weleer de nieuwe woon heure eerste wyding gaven!
Daer ligt gy nog te saêm, voor Gods Altaer begraven,
Gebroedren,Ga naar eind(1) en uw zerk smeekt om een zielgebed
't Geslachte dat God zelf heeft in uw plaets gezet.
| |
[pagina 41]
| |
Het nieuw geslachte.. Aenschouwt hoe zy, geknield, te samen
Het needrig ‘bid voor ons’ herhalen, en wanneer
De driemael heilge Naem genoemd wordt, zich niet schamen
Van een aenbiddend hoofd te buigen t' zyner eer.
Gelyk als op het veld de rype koorenaren
In 't streelen van den wind in vloeibre golven varen,
Zoo buigt één hoofd omleeg en de andre buigen meê,
Terwyl men Jesus noemt in 't staemlen van de beê.
Aenschouwt hoe ze aen het spel.. doch neen, dat heet geen spelen
't Is stryden lyf om lyf of ware 't Vaderland
Besprongen; hoort alom de dondrende bevelen
Weêrgalmen, en gezwind het volk van wederkant
Ten stryde rukken, om al stryden te bezwyken
Of, levend, nimmer toch de wapens neêr te stryken,
Eer men den zegeprael en 't loof gewonnen heeft,
't Onschuldig eereloof, waer bloed noch schande aen kleeft.
Doch nauwlyks na den slag is 't vreêverbond gesloten,
Of zwaerder stryd komt aen: hier baet geen ruwe magt,
Geen snelle buigzaemheid den dappren krygsgenoten,
Maer deugd, en taeije moed, en vaste willenskracht
Die zit, en zwygt, en zwoegt, onstoorbaer in heur zwoegen.
Die zal u palme en kroon by palm en kroone voegen,
O Rousselaersche jeugd, die in den letterstryd
Onwinlyk immer waert en nog onwinlyk zyt!
Gods Engel waekt op u, het zy de blyde morgen
U, reeds aen 't werk, begroet, het zy de milde nacht
Uw slapend lichaem, in zyn pluimen schoot geborgen,
Met heilzaem rusten laeft en versche levenskracht:
Hy waekt... Kwam vyftigmael ontbunseld en ontwonden,
Het nieuwgeboren blad een ander jaer verkonden,
| |
[pagina 42]
| |
Nog nimmer schoot het kwaed, hoe menig schicht het zond,
Eén, die zyne oog bezwaerd of hem niet wakend vond.
Hy waekt... Geheugt het u, eerweerdige Ouderlingen,
Dat in den tempel Gods de Afgryslykheid kwam staen,
't Hoogweerdiglicht uitdoen, den Priester Gods verdringen
En wie niet vlugten wou, den band aen 't lichaem slaen? -
't Was hy die 't snood gespuis geblinddoekt henen rigtte,
't Was hy die weêr naer hier des Priesters stappen lichtte,
't Was hy, God sprak tot hem: 't is gy, die waken zult
Opdat aldaer Myn woord en willen zy vervuld.
Hy waekt op 't needrig kind. - Voor Gods Altaer gebogen,
Een vier brandt in zyn hert, een vier brandt in zyne oog,
Dat niemand blusschen zal of wederhouden mogen:
Geen toomelooze zee, geen bergen hemelhoog,
Geen ruw barbaren land, geen rood geweende wangen
Van oudren, die vergeefs hem om de leden hangen:
Gods Engel, spreekt het, gaf my Jesus Kruis in d'hand
En, waer dat Kruis niet heerscht, dáér is 't myn Vaderland!
Hy waekt op 't edel kind, wiens fiere borst verheven,
Wiens oog de klaerheid spreekt van zyn opregt gemoed:
Aenschouwt hem onverpoosd aen zyne stappen kleven,
Den weg vereffnen die zyn schreên geleiden moet:
Nu speelt het nog aen 't hoofd der vlugge kinderspelen,
Doch later zal hy Staet- of legermagt bevelen,
Beraden die men hoogst om zyne wysheid roemt,
Ja, hem dien gansch Euroop den ‘wyzen Koning’ noemt.
Aenschouwt dien trotschen stoet van eedle borsten naedren:
't Eerweerdig Priesterhoofd, met zilverhair bekroond,
Den dappren degen by de wyze toog der vaedren
Des Vaderlands; aenschouwt den heldenmoed beloond
| |
[pagina 43]
| |
En 't Kruis, op menig hert vol schrandre deugden, blinken,
Hoort gy de tael van 't zuid by onze tale klinken,
Hy waekt en 't is nog hy die 't glorieryk verleên
Verzamelt, hier de schaûw van zyne vlerk beneên.
Zy komen uit den stryd en 't midden der gevaren
Heraedmen by den throon van die hen stryden zoudt;
Zy brengen palm en krans en leggen ze op de Altaren
Waer Hy verblyvend is die ze om hun' schedel bond.
Zy komen vriendenhand in vriendenhand versterken
Om dapperder, vereend, te stryden en te werken
Met staf, en Kruis en zweerd en regterschale in d'hand,
Voor God, voor d'heilge Kerk en 't dierbaer Vaderland.
Zoo weze 't ons weleens, o broedren, ook gegeven
Na vyftig jaren werk, hier wederom verzaemd
Waer wy zoo zalig nu, - onwetend zalig - leven,
Te wringen hand in hand zoo 't broederen betaemt
O mogten wy dien dag aenschouwen ende groeten!
O mogten wy hier ook den ‘ouden vriend’ ontmoeten,
En, weenend om zyn hals van droefheid en van vreugd,
Herpeizen op de snel - o snel! - vervlogen jeugd.
Vergunt het ons, o Gy, die vyftig volle jaren
Den schrandren hemelgeest die op dees woonste zweeft,
Uw kindren leiden liet in 't midden der gevaren
Die 't albenydend kwaed ons voorgeworpen heeft;
Mag ook het jonger kroost eens groote namen roemen,
't Zal U ter eere zyn, wiens naem geen tael mag noemen:
Vergunt het ons en laet den glorievollen schyn
Der toekomst even groot als 't groot verleden zyn!
|
|