|
| |
| |
| |
III.
Herleving.
Helena zat knielende te bidden, naest het helderwitte bed, waerop de gewonde Albrecht, sedert den dag des oproers, bleek en roerloos lag uitgestrekt. Eene traen van hemelsche aendoening glinsterde in de zwarte oogen van het meisje, welke zy somtyds ten hemel en somtyds by lange poozen, met eene uitdrukking van de teederste liefde, naer den bewusteloozen jongeling wendde...... Het biddende meisje, in hare witte kleederen, was als een reine engel, die uit den
| |
| |
hemel slechts op aerde nedergedaeld zoude zyn, om den jongen man, gedurende zyne onmagt, te beschermen, om met liefderyke teederheid aen zyne sponde te waken.
Een flauwe zucht glipte op dit oogenblik uit Albrecht's borst; hy opende zyne oogen, en een glimlach van zalige liefde verscheen op zyn schoon gelaet: - hy zag de beminde Helena knielen en bidden!....... Eenige oogenblikken bleef de jongeling roerloos, als in aenbidding, de engelachtige beeldtenis van het meisje aenschouwen, en toen hy eindelyk eene beweging maekte, dan was het slechts om zyne handen, in eene verrukking van liefde en bewondering zamen te vouwen, terwyl hy op eenen toon, die getuigde hoe diep zyn hart ontroerd was, hoe zacht hetzelve gestreeld werd, den naem ‘Helena’ uitsprak.
Helena, by het hooren van dit woord, uit de zoete vervoering van het gebed en de liefde opgewekt, sprong regt, als hadde zy den grond onder haer voelen branden; zy wist dat Albrecht, wiens geest door zwakheid en lyden verbysterd was, haer, zoo als het vroeger in de yling der koorts meermalen gebeurd was, weder met de vurigste woorden van zyne liefde spreken zoude. Ach! voor haer, eene non, was het aenhooren eener liefde verklaring immers eene misdaed!
| |
| |
‘Helena.....! - ging Albrecht voort, zyne woorden zoo zoetluidend mogelyk makende - Helena! zyn wy reeds zamen in den hemel?....... Helena! waert gy dan op aerde myn engel bewaerder?...... O, welke zaligheid!..... Ik mag nu dan zeggen dat ik u bemin! - dat ik u nog meer dan vroeger bemin!...... Kom!...... Kom aen myn hart! - En de jongeling voelde iets zoo zoets, als hadde zyne ziel zich met die zyner beminde versmolten.
De blyken van Albrecht's liefde deden eene traen in Helena's oogen opwellen, maer eene dier tranen, welke de mensch zoo zelden mag plengen, eene dier tranen welke slechts gevormd worden, wanneer het hart de overmaet van zoete gevoelens niet meer kan bevatten!..... En nogtans wilde Helena vlugten: zy voelde immers dat de noodlottige liefde, welke haer tot eene heiligschendster maekte, altoos dieper en dieper in haer hart drong, dat zy weldra zelfs de magt niet meer hebben zoude, om dezelve te bestryden. - Maer, by elk woord dat Albrecht haer toestuerde, was het haer als werd zy door eene betooverende kracht gedwongen te blyven, om den jongeling nog meer, nog vuriger te hooren spreken: - het was haer onmogelyk te vlugten.
Lezer! indien God u niet met eene allergevoeligste ziel begaefd heeft, dan is het onmogelyk dat
| |
| |
gy beseffen kunt hoe Helena's hart op dit oogenblik ontroerd werd!
In dezelfde kamer, waer Albrecht en Helena door die innige gevoelens beheerscht werden, was iemand, die by het zien hunner liefde, door eenen helschen minnenyd gefolterd werd. De graef Van Rammeveld, die ook zoo vurig Helena beminde, lag naest Albrecht op een ander bed. Hy had den jongen werkman ylende van zyne liefde voor Helena hooren spreken; hy had in de handelwyze van het meisje, in hare blikken, zelfs in de zorgen, welke zy den jongen werkman toediende, gelezen, dat Albrecht door haer bemind werd. Dit had den graef doen lyden, veel doen lyden; zyne liefde en zynen hoogmoed waren ter zelfder tyd gekwetst; - maer die liefde van Helena had hem ook gramschap en haet in het hart gejaegd, hy had gezworen zich op den jongen werkman te wreken......
Langzaem was het hoofd van Albrecht weder op het bedkussen achter over gevallen. Hy bleef eenige oogenblikken stilzwygend, en bragt dan zyne hand op het voorhoofd, als deed hy geweld om zich iets te herinneren: het was klaerblykend dat de nevel der verbystering in zynen geest begon te verdwynen. Na nog eenigen tyd zyn geheugen byeen geroepen te hebben, mompelde hy eindelyk
| |
| |
de woorden: ‘Vaderland!.... Oproer!’ en, zelfs na eene poos den naem zyner aengenomene zuster: ‘Maria.
‘Maria’! o, het was Helena, by het hooren van dien naem, als ware er haer iets snydends door het harte gegaen. Van Rammeveld had, zoodra Albrecht's liefde hem bekend werd, op voorhand zyne maetregels van wraek genomen, en Helena verzekerd, dat Albrecht in laekbare betrekkingen met die Maria leefde. Hy had het meisje willen doen verstaen, dat alle de blyken van liefde, die de jonge werkman haer in zyne koortsachtige vervoeringen betoonde, slechts dwaesheden waren, welke hem door de verbystering werden ingegeven. En de eerste woorden, welke Albrecht uitsprak, nu zyne rede was terug gekeerd, schenen Van Rammeveld's beschuldiging te bevestigen. O, deze ontgoocheling was Helena zoo pynlyk, dat zy eene traen van spyt in hare oogen voelde opwellen.
Albrecht die traen ziende, vreesde dat Helena hem schrikkelyke onheilen bekend maken moest, en herhaelde dus met angstig ongeduld zyne vraeg.
Ditmael kon Helena niet langer zwygen; zy deed geweld om hare ontroering te verbergen en antwoordde:
‘Wees gerust; de Belgen hebben overwonnen!... zy zyn nu vry! - En wat uwe pleegzuster Maria
| |
| |
betreft, het is nog geene uer geleden dat zy hier naer uwen toestand is komen vernemen...... Maer, in Gods naem, zwyg toch! het spreken is u allernadeeligst: gy zyt zoo gevaerlyk gewond!.....
‘Gewond! zuchtte Albrecht, die nu gansch zyne rede had wedergekregen. - Gewond! - en onmagtig! Onmagtig, om nog roem, nog geluk te winnen..... De gelegenheid is voorby..... Voor my is het leven niets meer dan lyden!.....
‘Maer, is de roem dan het eenigste dat u gelukkig maken kan? - vroeg Helena, by het zien van Albrecht's smart, innig door medelyden bewogen.
‘Jonkvrouw! - antwoordde Albrecht, het bitter genoegen van nog over zyne liefde te spreken, willende smaken. - Jonkvrouw! neen, zonder roem kan voor my geen geluk bestaen, want ik bemin eene vrouw, ik bemin haer met alle de krachten myner ziel; - maer ik kan niet hopen dat die vrouw my ooit beminnen zal, indien ik my door roem niet verhef: ik ben een arme werkman - en zy.......
‘O, het is niet door den maetschappelyken stand, maer door een verheven hart dat de mensch wordt veredeld! - kon Helena zich niet wederhouden Albrecht in de rede te vallen. - En wat geeft u de verzekering dat de vrouw, die gy lief
| |
| |
hebt, u niet bemint?...... Gy spreekt van roem; - maer mag de Zoon des Volks zynen naem dan niet met fierheid noemen?.....
Doch Helena gevoelde weldra dat zy die woorden al te vurig had uitgesproken, en vreezende het geheim haers harten te hebben blootgelegd, werd zy schaemrood, sloeg de oogen ter neder en zweeg plotseling.
‘En gy zyt het die zoo spreekt! - riep Albrecht uit - Gy......! o, herhael nog eens die schoone woorden: - dezelve zyn my zoo zoet, zoo troostvol!
Helena kon niet meer antwoorden; maer de liefelyke blos die hare wangen kleurde, en de verlegene houding, welke des jongelings blik haer deed aennemen, getuigden meer dan de vurigste liefdebekentenis doen konde.
‘Ik zou dan nog gelukkig kunnen zyn! - riep Albrecht - Bemind worden!...... Gy - gy hebt het gezegd, Jonkvrouw!...... o, myn hart kan die overmaet van hoop, van liefde niet meer bevatten!
‘Neen! gy zult niet gelukkig zyn! - donderde eene stem Albrecht op eens in het oor - Neen! want ik - ik, de graef Van Rammeveld zal dit beletten!...... Die heiligschendende liefde kan u niets zoets aenbieden..... En gy, eedverbreekster! - ging hy voort, zich naer Helena wendende -
| |
| |
Beef!...... ik ken uw geheim!...... Beef: een Van Rammeveld is voortaen uw vyand!
Helena bleef als versteend: zy zag de woedende graef zyne vuisten dreigend tot haer uitsteken en zyne oogen zoo vurig fonkelen, dat zy schenen te branden. Het meisje stond eenigen tyd onbewegelyk, als ware alle bewustzyn haer ontgaen; - en vlugtte eindelyk de kamer uit.
Albrecht, niets van dit alles begrypende, wendde zich tot Van Rammeveld, om hem de oorzaek dier bedreigingen te doen bekend maken; maer de jonge graef, zonder hem te antwoorden, trad zyn bed uit, wikkelde zich in eenen nachtrok, en begon met groote schreden in de kamer heen en weêr te stappen, door de hevigste bewegingen zyne innerlyke gramschap uitdrukkende.
‘Een graef Van Rammeveld zou dan voor eenen nietigen werkman moeten onderdoen! - mompelde hy knarstandende - Ha!..... Maer wy zullen zien..... Ik heb toch gelukkig nog de middelen om eene schrikkelyke wraek uittewerken!.... Die arme schurk zal my het duer betalen!.........
Maer op dit oogenblik kwamen luide schreeuwen, welke uit de straten opstegen, den graef in zyne vervoering van gramschap stooren; hy trad op eens naer het venster, om te onderzoeken wat daer buiten plaets had.
| |
| |
Dáér gebeurde iets, dat aenstonds eene uitdrukking van verwondering en vreugde op Van Rammeveld's gelaet deed verschynen; iets dat waerschynlyk zyne tegenwoordige gevoelens van haet streelde; want hy keerde zich naer Albrecht, bleef dan den jongen werkman, als een duivel grimlagchende, gedurende eenige oogenblikken aenstaren, en vroeg eindelyk op eenen toon vol verachtende spotterny:
‘Weet ge waerom op dit oogenblik het vreugde gelui der klokken in Brussel weergalmt? waerom het vrolyk gejuich des volks nu uit de straten opstygt?.... Hoort ge de losbrandingen des geschuts? weet ge wien men daermede wil vereeren?
‘Neen, dit weet ik niet! - antwoordde Albrecht, verwonderd.
‘Wel, dan zal ik het u zeggen, want ik ben overtuigd dat het u moet pynigen, - ging Van Rammeveld voort. - Die vreugde kreten beteekenen dat men Vonck, en al wien zich met hem volksvriend durft noemen, u er onder begrepen, weldra zal ophangen.
Albrecht voelde zich door die geheimzinnige woorden des edelmans eene angstige vrees injagen. Hy deed geweld, om zich in het bed te kunnen oprigten, - en alle zyne krachten inspannende gelukte hy er in, alhoewel met waggelende schre- | |
| |
den, aen het venster te kunnen gaen zien wat daer buiten voorviel.
‘Ziet gy? - vroeg Van Rammeveld, met de eene hand op Albrecht's schouder kloppende, terwyl hy met de andere naer de straet wees - ‘Ziet gy hoe die mannen der volksklasse de paerden voor die prachtige koets hebben afgespannen, hoe zy nu als lastdieren dezelve voorttrekken? Ziet gy hoe de magtigste heeren van België zich rond die koets verdringen, om hunne hulde te kunnen brengen aen den man, die in dezelve zegepralende rondrydt?...... Welnu, die man, welke by zyne plegtige intrede te Brussel met zoo veel eerbewyzingen wordt ontvangen, is Van der Noot!....... Van der Noot, die zich de doodsvyand heeft verklaerd van al wien met Vonck de volksparty aenhangt! En ik verzeker u, dat Van der Noot, die nu daer door het volk als opperhoofd wordt uitgeroepen, alles wat mogelyk is aenwenden zal om hen, die ten voordeele van het volk werken, van kant te maken.
Albrecht was zoo zeer getroffen by het zien van het tooneel, dat zich in de straten voor hem opdeed, dat hy verwonderd aen het venster staen bleef, als hadde hy getwyfeld of hetgeen hy zag wel eene wezenlykheid ware. Hy wist immers dat Van der Noot, die vroeger uit België gevlugt was,
| |
| |
omdat hy in zyne schriften de Oostenrykers had aengerand, toch altoos Vonck had tegengewerkt, wanneer deze de Belgen ter verdediging hunner vryheid had willen wapenen. Van der Noot, die, wat het ook kosten mogte, zich alle de eer der overwinning wilde aenmatigen, had iedere pooging, welke door anderen werd aengewend, om de Belgen vry te doen worden, afgekeurd, dewyl daerdoor zyn ydele hoogmoed gekrenkt werd. Hy had om zich het uiterlyk van een groot man te geven, in alle vreemde landen hulp voor zyne landgenooten gaen afsmeeken, en het was zelfs bekend, dat hy de Belgen meermalen had te leur gesteld door ydele zwetseryen en beloften van vreemden bystand, welke in het geheel niet gegrond waren.
Daerenboven verstond Albrecht, door de weinige woorden welke Van Rammeveld zoo even had gesproken, dat de magtige edelen zich reeds vereenigd hadden, om het volk alle de voordeelen der vryheid weder te ontnemen, en dat Van der Noot zich aen het hoofd dier party gesteld had. Het was dus wel met regt dat Albrecht zich verwonderde, Van der Noot met zulken eerbied door de menigte gehuldigd te zien worden; ook was het op eenen toon van verontwaerdiging dat hy Van Rammeveld antwoordde:
| |
| |
‘Van der Noot heeft onzen gewapenden opstand tegen de Oostenrykers afgekeurd; hadde men zynen raed gevolgd, dan zouden hier de vanen der dwingelandy nog wapperen. Die man heeft dus geene toejuichingen verdiend!.....
‘Wat zyt gy nog dom! - antwoordde Van Rammeveld - Begrypt gy dan niet dat wy, edelen, de eer der overwinning noch aen Vonck, noch aen zyne vrienden willen laten? Het is wel waer, dat zy het zyn die den oproer bewerkt hebben, maer zy willen, nu immers ook dat wy een deel onzer voorregten ten voordeele van het volk afstaen, zy hitsen de menigte tegen ons op, om haer zoo magtig als wy zyn te maken, - en dat mag niet! Wy integendeel willen dat het volk altoos zoo als vroeger voor onze voeten blyft kruipen, en wy hebben de middelen om de volksvrienden te kunnen tegen werken.
‘Maer het volk laet toch zoo ligt zich niet misleiden!.... Eens zal het zien hoe nietig die Van der Noot is, welke gy nu byna ter aenbidding aen de menigte voorstelt...... En wee u! indien het volk zyne ware vrienden en vyanden leert kennen!.....
‘Bah! - antwoordde Van Rammeveld - Het volk is een domme hoop, die zich met den neus laet leiden, naer alles wat slechts schittert, ofschoon - voegde hy er grimlagchende by - het
| |
| |
hun dan byna altoos gaet als de muggen, die naer eene vlam vliegen!
‘Maer, indien het volk eens gewaer wordt dat men het bedriegt, dan ook is de wraek verschrikkelyk!.....
‘Ja, maer wy hebben meer dan een deuntje op ons fluitje om het te doen dansen! - antwoordde de graef op eenen toon, als wilde hy den werkman doen woedend worden - Gy moet weten, jongen! dat de opperhoofden der geestelyken met onze edelen zamenspannen, om al wien Vonck is aengekleefd, te doen verjagen! - en die heeren geestelyken moeten slechts één woord spreken om u allen, zoo veel als gy zyt, als verachtelyke Godsverzakers door het volk te doen haten.
‘Ho, dat zal niet zyn! - riep Albrecht, verontwaerdigd - Het volk zal ook naer myne stem luisteren - en ik zal spreken! Ik zal de bedriegers ontmaskeren!
‘Gy! - antwoordde Van Rammeveld - Gy!!... - En hy begon te schaterlagchen.
‘Ja ik! - ik zal het volk zyne belangen doen kennen.
‘St!.... St!.... - antwoordde Van Rammeveld - Spreek zoo luid niet, vriendje! want de priester, Helena's broeder, zou u hooren, - en dan wierd gy hier aenstonds buiten de deur geworpen.
| |
| |
‘Ik......? - vroeg Albrecht verwonderd - My buiten het huis jagen?.....
‘Ja gy! - antwoordde Van Rammeveld - Gy begrypt toch wel, dat een priester, die ook de party der volksgezinden aenhangt, en daer door zich reeds den haet zyner oversten op den hals heeft gehaeld, zich daerenboven toch niet mag doen verfoeijen, door het in zyne wooning houden van eenen schelm, die over eenige dagen nog met een jong meisje, Maria genaemd, alleen woonde. Een priester mag niet in betrekking blyven met den laeghartige die een meisje, de dochter der vrouw, welke hem, ellendige vondeling! uit medelyden had opgevoed, tot zyn boelschap heeft durven maken.
‘Gy liegt! graef! - schreeuwde Albrecht in wiens hart de gramschap begon te stormen - Maria zoo onnoozel! zy een engel van reinheid!
‘Zwyg toch, - ik heb nog niet alles gezegd! - ging Van Rammeveld voort - Indien er nog iets goeds in u ware, dan zoudt gy zelf bekennen dat de man, die in plaets van de gastvryheid, welke hem door eenen goeden priester werd verleend, met eerbied en dankbaerheid te vergelden, integendeel laeg van ziel genoeg is, om de zuster van zynen weldoener te willen verleiden en daer door met schande overladen......
| |
| |
‘Gy liegt! - viel Albrecht hem nogmaels in de reden, bleek wordende van verontwaerdiging en woede.
‘En zou het dan ook niet waer zyn - vroeg Van Rammeveld - dat gy u in de tegenwoordigheid des priesters steeds in bezwyming veinsdet, om des te beter uwe eerlooze voornemens te kunnen uitvoeren?..... Ik zelf nogtans heb gansch dat spel opgemerkt!
‘Graef, terg my niet langer met dien vuigen laster; - want..... by God!.....
‘En het is nogtans op myne getuigenis dat de priester dit alles gelooft, - ging Van Rammeveld voort, nu hartelyk lagchende, en den toon zyner woorden zoo hoonend mogelyk trachtende te maken - Ik ben het nogtans die u hier buiten het huis zal doen smyten!
‘Gy....? Zyt gy het die my daer van hebt durven beschuldigen! - riep Albrecht, naer Van Rammeveld springende - Gy......! Maer dit moet my niet verwonderen: groote, verhevene heeren meenen zich immers alle laegheden veroorloofd!...... Wat moet men verwachten van mannen, die beloofd, die gezworen hebben het welzyn hunner landgenooten te zullen bewerken, en die, nu reeds, uit lage eigenbaet en hebzucht, zich de vyanden van de vrienden des volks durven verklaren!.....
| |
| |
‘Ha! Ha! - die vrienden des volks zyn een hoop babbelaren, welke zelf niet weten wat zy willen.
‘En is Vonck een babbelaer?.....
‘Vonck is een gek.
‘En gy zyt een valschaerd en een leugenaer! - riep Albrecht den edelman toe - Gy zyt een eerlooze verrader!
Van Rammeveld voelde zyn bloed van gramschap in het hoofd koken; nogtans deed hy geweld om zich zelven meester te blyven, en sprak met eene stem, welke hy slechts den toon der verachting trachtte te geven:
‘Indien een man, dien ik eenige waerde toekende, my zoo beleedigen durfde, dan zou ik my als edelman weten te wreken; maer wanneer een nietige worm, zoo als gy zyt, tegen my opstaet, dan doe ik hem nog te veel eer met in zyn aengezigt te spuwen! - En Van Rammeveld voegde aenstonds de daed by die vernederende woorden.
Albrecht had niet zoodra die bloedeischende beleediging gevoeld, of hy greep den jongen graef by de keel; deze sloeg - en er begon eene woedende worsteling tusschen de jongelingen, die zonder de vervoering der gramschap, de magt niet zouden gehad hebben om zich regt te houden, zoo zeer waren zy door het lyden hunner wonden uitgeput......... Weldra hadden zy elkander op den
| |
| |
grond doen vallen en lagen zy te worstelen, elkander als twee razende dieren met nagels en tanden stukken vel en vleesch van het ligchaem scheurende...... Helsche vreugde teekende zich op hunne bebloede aengezigten, iedermael dat het hun gelukte het hoofd des vyands, tot verbryzelens toe, tegen de steenen te doen bonsen; iedermael dat zy door de folterende slagen den tegenstrever eenen pynkreet konden afpersen..... En toch kon het lyden geen van beiden ter neder slaen; het diende integendeel slechts om het schuim der razerny op hunne monden te doen komen, om hen nog heviger tegen elkander te doen opspringen. Zy wilden worstelen tot dat een van twee een lyk zoude worden.
Helaes! zoo verblind is de mensch, dat hy somtyds zich zelven het grootste lyden, de grievendste smart wil berokkenen, indien hy slechts daerdoor ook dan eenen vyand kan pynigen! En niet zelden is het dat de menschen zich door die dwaesheid laten medeslepen...... De worsteling der zwakke jongelingen was eene kleine afbeelding van hetgeen op hetzelfde oogenblik in hun vaderland gebeurde: - daer ook had men nauwelyks krachten genoeg om de nieuwgewonnen onafhankelykheid tegen het geweld der vreemden te kunnen staende houden; daer ook wist men hoe onzeker, hoe
| |
| |
wankelende het volksbestaen nog was, en nogtans verre van er elkander eene broederlyke hand toe te reiken, had men zich reeds verdeeld in vyandige partyen, welke met hardnekkigheid werkten om elkander te doen vallen, en elkander te vernielen.
Albrecht en Van Rammeveld voelden hunne krachten verminderen; de adem kon nog slechts met moeite en pynlyk door hunne longen dringen; maer nogtans bleven hunne slagen altoos even hardnekkig, even nydig: het was klaerblykend dat weldra een der twee zoude bezwyken. - Op eens werd de deur der kamer geopend, en iemand trad binnen.
De jonge man die in de kamer kwam, verre van zich by het zien der jongelingen, die elkander dáér zoo wreed, zoo dol vermoordden, door eenig medelyden te laten bewegen, scheen integendeel vreugde en voldoening over hun lyden te gevoelen. Hy kruiste de armen op zyne borst, bleef staen, en een grimlach verscheen op zyn aengezigt. - Die man was Robert. - Het moest hem een genot zyn Albrecht, dien hy haette, te zien lyden; maer Robert, zoo als vele andere lieden der lagere klassen, droeg eenen haet in zyn hart tegen al wie verheven en groot is; het was hem dus iets nieuws, iets dat zyne vyandige
| |
| |
gevoelens moest streelen, wanneer hy eenen ryken graef onder de slagen van eenen armen werkman zag bloeden.
Van Rammeveld had zoodra hy Robert gewaer werd, hem toegeroepen:
‘Hulp!..... Help my! - Ter hulp!..... Sla dien werkman dood; - en ik zal u betalen!....
Betalen!....... Ja, indien er betaeld werd, dan was Robert tot alles bereid. - Hy sprong vooruit, greep Albrecht by het hair, trok hem achterover en wierp zich op deszelfs ligchaem. Albrecht was te zwak om zich nog tegen dien nieuwen vyand te kunnen verdedigen; het was hem onmogelyk deszelfs slagen en stampen afteweren. Nogtans bleef de ongelukkige altoos genoeg bewustzyn behouden om de zamenspraek, die tusschen den edelman en Robert aenving, halvelings te kunnen verstaen.
‘Is het noodig dat ik hem verworge? - vroeg Robert, reeds met zyne handen Albrecht's gorgel omprangende.
Van Rammeveld scheen zich eenige oogenblikken te bedenken; doch hy schudde eindelyk het hoofd en antwoordde:
‘Neen! wy mogen ons met geenen moord beladen; - er zyn andere middelen om hem beter te doen gevoelen wat de wraek van eenen Van Rammeveld is!.....
| |
| |
‘Het ware anders niet slecht hem van kant te maken! - sprak Robert - Ik ook heb eene oude rekening met hem te vereffenen, en in onze tyden is het niet moeijelyk, onder de bescherming van eenen magtigen graef, aen de straf des doodslagers te ontsnappen. - Daerenboven, - dacht hy er by - dan zou ik nog wel middel weten om myn stilzwygen door dien ryken medepligtige duer te doen betalen.
Maer Van Rammeveld was ook zoo dom niet, om zonder nadenken zich een' moord op den hals te halen; hy had reeds overwogen, dat dit hem niets dan nadeel en ongenoegen kon veroorzaken. Hy gaf Robert bevel Albrecht niet langer te pynigen. - ‘Maer, - voegde hy er by - indien gy wilt, zal ik door een ander middel u geld laten winnen.
‘Welk is dat middel? - vroeg Robert, met gretige hebzucht, terwyl hy weder opstond. - En is er véél geld mede te verdienen?
‘Het loon zal niet gering zyn, - antwoordde de jonge graef - Maer dan ook moeten alle myne bevelen stiptelyk volbragt worden.
‘Zeg slechts wat er te doen is - viel Robert hem in de rede - en hoeveel gy my geven zult?...
‘Vooreerst - antwoordde Van Rammeveld - moet Albrecht hatelyk en verachtelyk worden ge- | |
| |
maekt: - gy zult zeggen dat hy in oneerlyke betrekkingen leefde met uwe zuster - de dochter der vrouw, welke hem uit medelyden heeft opgevoed.....
‘Goed gedacht! - riep Robert - Dan kan ik my in eens my op beiden wreken!
‘Eerlooze lasteraers! - schreeuwde Albrecht by het hooren dier woorden in zyne woede en verontwaerdiging nog magt vindende om eene beweging te maken; - maer met éénen slag van Robert werd hy weder neêr geworpen: hy kon niets meer om zich en zyne Maria te verdedigen.
‘Ten tweede - ging Van Rammeveld voort; maer nu zoo stil sprekende dat Albrecht hem niet meer hooren kon - ten tweede, moet gy alle Vonckisten eenen eeuwigen haet toezweren.
‘Wat gaen my de Vonckisten en uwe Van der Nootisten aen! - antwoordde Robert - Ik ken, - ik bemin niets dan geld!
‘Dus is het u onverschillig door wien gy betaeld wordt?
‘Volkomen! - Ik zou voor geld zelfs werken om de Oostenrykers terug te doen komen, - hetgeen, zoo men zegt, de twee partyen toch liever hebben zouden, dan elkander in één enkel punt te moeten toegeven.
‘Maer de edelen hebben meer rykdommen dan
| |
| |
alle die Vonckisten, gy moet dus de party der groote heeren kiezen.
‘Natuerlyk, indien die groote heeren slechts betalen willen gelyk het aen groote heeren betaemt!
‘Daervan zullen wy aenstonds spreken. In alle geval zult gy niet te klagen hebben.
‘En wat zal er dan te doen zyn?
‘Op eenen dag, dien wy zullen aenwyzen, moeten alle Vonckisten op eens uit België verjaegd worden. Gy zult dit met onze partygangers door eene plundering, en zelfs, indien het noodig zy, door eenige moorden helpen bewerken.
‘Verdoemd! het zal wel aerdig zyn, de vrienden des volks door het volk zelf te doen ombrengen, - viel Robert den graef lagchende in de reden.
‘Gy neemt dit dus aen?
‘Ja, en ik zal zelfs myne makkers medebrengen; - die brave jongens zullen ook wel een deeltje van den buit der plundering willen!....... Maer hoe veel zult gy geven, heer graef?...... dat is de groote vraeg.
‘Honderd dukaten, buiten de kansen der plundering - antwoordde Van Rammeveld - Maer, dan moet gy ook beloven dat Helena, de zuster des priesters, gedurende de plundering zal geschaekt worden, en dat men dit meisje my zal overleveren.
| |
| |
‘Aengenomen! - riep Robert; - maer ik doe het toch niet voor minder dan twee honderd dukaten.
‘Welnu, ik zal u die geven.
‘Dan ben ik ten uwen dienste, - sprak Robert, en hy reikte Van Rammeveld de hand toe.
De edelman voelde nogtans eenen verachtenden afkeer om de hand te drukken van dien eerloozen schelm, die voor eenige stukken gelds zich met zoo veel vreugde tot de laegste misdaden verbond..... Van Rammeveld's ondeugden waren van diegene, welke door de vooroordeelen der wereld worden verbloemd: trots, eerzucht en buitensporige driften; - dit zyn immers gevoelens waerop sommige menschen zich als op eeretitels durven beroemen. Maer, Robert's ontaerd en door de laegste boosheden verkankerd hart was integendeel voor elk oog in al deszelfs afschuwelykheid ontbloot - voor hem was niet de minste verschooning.
Robert had de uitdrukking van verachting des edelmans opgemerkt, en dit had hem tot in het diepste des harten gegriefd; want hy toch ook had zyn' hoogmoed - de hoogmoed eens schelms, die zich nooit door eene afkeuring wil laten vernederen.
Maer Van Rammeveld had op Robert's aengezigt gelezen dat grammoedige gevoelens op dit
| |
| |
oogenblik den schelm begonnen aentehitsen, en hy begreep, dat, indien zyn gekrenkte eigenliefde niet aenstonds weder voldaen werd, er van hem niet veel diensten te verkrygen zyn zouden. De edelman reikte hem dus, alhoewel met tegenzin, de hand toe.
De eerlooze koop was gesloten: Robert moest zyne zuster, zynen aengenomen broeder en de vrienden zyns Vaderlands aen den wraekzuchtigen en baetzoekenden Van Rammeveld leveren!.....
Evenwel wilde de jonge graef niet langer met dien verachtelyken booswicht in zamenspraek blyven: hy zond hem weldra weg en, na zelf eenen grooten mantel omgehangen te hebben, begaf hy zich naer de kamer, waerin Helena en de priester zich gewoonlyk ophielden, met het inzigt hen over de hem verleende gastvryheid te bedanken, en terzelfder tyd hun bekend te maken, dat hy zich nu in staet geloofde, om zonder gevaer naer zyne eigene wooning terug te keeren.
Maer niet zoodra was Van Rammeveld voor de deur dier kamer gekomen, of hy bleef plotselings staen: dáér binnen hoorde hy Helena's stem zich verheffen op eenen toon die zoo veel zielsontroering aenduidde, dat hy aenstonds besloot de woorden van het meisje af te luisteren:
‘Neen, broeder! ik mag dien werkman niet be- | |
| |
minnen! - zoo sprak Helena - Ik moet hem als de oorzaek myner eeuwige verdoemnis vlugten; - maer, ach! hoe meer ik hem wil vergeten, hoe levendiger zyn beeld altoos voor myn' geest komt zweven!..... Hoe meer ik tegen die liefde worstel, hoe meer ik dezelve wil verdryven, hoe inniger, hoe vuriger zy in myn harte dringt!
‘Het is omdat gy Godes hulp niet afsmeekt! - sprak de priester - Zuster! het is omdat gy niet bidt.....
‘Bidden!.... herhaelde het meisje - Bidden!..... Maer, broeder! weet gy dan niet dat de vervoering dier liefde my somtyds doet twyfelen of er wel een God bestaet, die de brandende gevoelens eener non hiernamaels kan straffen in de hel!..... De hel! o, die gedachte is verschrikkelyk; maer toch somtyds zyn er oogenblikken, dat ik voor een' zoen van mynen Albrecht in de eeuwige vlammen zoude willen nederdalen! - Oogenblikken, dat ik in dolle drift de armen uitsla, en om éénmael hem aen mynen brandenden boezem te mogen drukken, Gode en alles wat heilig is zoude durven tarten!..... Bidden!..... Maer, broeder! ik lig somtyds gansche nachten voor het kruisbeeld geknield; ik wil somtyds door het folteren myns ligchaems de heiligschendende zonde boeten; - en toch, tot daer - tot aen den voet van het beeld des Zalig- | |
| |
makers komt die liefde my overmeesteren! - Biddende denk ik nog aen hem; - boetende droom ik nog van wulpschheid!.... Ach! broeder! gy weet niet wat de liefde in het hart eener vrouw zyn kan!
‘Ho, myn God! dat zy dan liever sterve! - riep de priester uit - God! zend toch uwe dood om haer te verlossen! Nu ten minste kan ik nog hopen, dat de doemnis hare straf niet zyn zoude!
‘Ja, dat ik sterve - zuchtte Helena - ik wil gaerne sterven; want niets - niets dan de koude dood zal toch het vuer dier zondige liefde in myn hart kunnen blusschen!.....
‘Niets dan de dood! - mompelde Van Rammeveld, die tot nu toe steeds luisterende aen de deur was gebleven. - ‘Welnu, ik wil dan beproeven of ik niet zoo magtig als de dood ben! - En hy stapte de kamer binnen.
Indien de duivel zelf aen Helena en den priester verschene ware, hadde de vrees hun niet meer dan op dit oogenblik kunnen ontstellen. Van Rammeveld was met verheven hoofde en trotschen blik vooruit getreden, hy had de armen op zyne borst gekruist en sprak niets dan de volgende woorden:
‘Helena, ik heb uwe zamenspraek afgeluisterd.
De toon, waerop die woorden waren uitgesproken, deed het meisje iets gevoelen als wierd haer hart door eene yzeren hand vastgegrepen.
| |
| |
‘En gy, - ging Van Rammeveld voort zich tot den priester wendende - gy begrypt reeds geloof ik, dat dien jongen werkman aenstonds buiten deze wooning moet gesmeten worden.
‘Hy zal zoodra mogelyk dit huis verlaten; - antwoordde de priester - maer het is omdat die jongeling myne zuster moedig uit den brand gered heeft, dat hy zich nu nog in levensgevaer bevindt; wy zyn hem dus dankbaerheid verschuldigd en moeten hem hier laten, tot dat hy genoeg hersteld zyn zal, om naer zyne wooning te kunnen worden overgevoerd...... Maer in alle geval, noch Helena, noch ik, zullen hem meer spreken.
Dat was juist hetgeen Van Rammeveld verlangde. - ‘Nu - dacht hy - zal ik Albrecht wel wys maken, dat Helena myne lasteringen geloofd heeft, dat zy hem veracht, en het daerom is dat zy hem niet meer zien wil.....
Eene uer later had Van Rammeveld, over zyne eigene boosheid voldaen, dit huis verlaten; hy was byna verzekerd dat deszelfs bewooners niet ontsnappen zouden aen het lyden, aen de ongelukken, welke hy zelf boven hunne hoofden had zamengepakt.
|
|
Auteursrechtvrij