Logo DBNL
De oude Belgen. Deel 2 (1854)

De oude Belgen. Deel 2

(1854)–Lodewijk Gerrits–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

II.

De mare des doods van Siegfried's wapenbroeder had zich snel over den belegerden berg verspreid.

Onmiddelyk waren er maetregelen genomen tot het vieren der lykplecht, welke toekwam aen hem, die voor het vaderland was gesneuveld.

Nu zag men eene schaer van maegden, langs het voetpad, tusschen de rotsen, zich naer de wooning begeven waer het lyk van Werner rustte. De jonge vrouwen droegen eene baer, waer af een lang wit linnen doek nederhing. Hunne stappen waren traeg en

terwyl zy voortgingen deden zy eenen zang hooren, die alhoewel eentoonig en stil, vol zachte, treurige melody was.

Aen de hut van het kind des doods gekomen, staet de rei der vrouwen stil; doch de zang gaet voort, om hunne komst aen te kondigen.

Eenige oogenblikken later heeft der maegdenschaer zich rond het bed van mos, waerop het lichaem van den jongen held uitgestrekt ligt, plaets genomen.

Die bloemen, welke slechts eenige uren te voren door Elve tusschen de kloven der rotsen geplukt waren, omdat nederige madelieven aen Siegfried behaegden, liggen nu op de legerstede, in een gebroken krans, rond het lyk des broeders gestrooid.

Tusschen die bloemen en op het groene mos rustend, is de schoonheid van Werner's lichaem niet verminderd. Men zou zeggen dat het overlyden der helden, wiens levensdraed plotselings door de wapens wordt afgesneden, met geene schrikkelykheid kan ontsierd worden, zoo schynt nu al het fyne en het zachte van des jongelings bleeke, nederliggende hoofd in den dood uit te komen. Het onbewegelyke, het koude dier matte bleekheid heeft wel iets meer ernstig in de plaets van de gewoone blygeestige uitdrukking op het gelaet van Werner gebragt; maer in dien marmeren slaep straelt er byna nog zoo veel liefde door, als er in den blyden lach van vroeger was.

Met de blauwe geaderde oogleden gesloten, en met de blonde hairen nog vol leven rond de slapen kroezelende, schynt hy te droomen, te droomen van de beminde wezens, die aen zyne sponde zitten en waken en weenen.

De jonge maegden hebben het lyk des jongelings genomen en op de draegbaer gelegd. Zy strooijen nieuwe bloemen naest de bloemen van Elve. Dan wordt den droeven last op hunne schouderen getorscht.

De zang des doods die eenige oogenblikken was onderbroken geworden, is hernomen; doch zoodra het lyk zich in de handen der jonge vrouwen bevindt, wordt hunne zang helder en verheven, van stil en treurig dat hy vroeger was. Het is de lofzang der heldendaden van den jongen man, wiens lichaem op hunne schouderen wordt voortgedragen, dien door de maegden als eenen zegezang en als de kreet der overwinning op den dood aen zynen geest wordt toegestuerd.

Siegfried heeft het peerd, dat hem op zyne reizen verzeld had en door hem tot nu toe als eenen schat was bewaerd geworden, achter den droeven stoet doen volgen.

Niemand weet waertoe het edele dier, dat aen het gestorvene visscherskind nooit had toegehoord, in deze omstandigheid zou gebruikt worden; nogtans op verzoek van Boduognat's zoon is den toom door eene der maegden genomen en zy leidt het peerd voort.

Dan komt Siegfried, de hand der zuster van zynen wapenbroeder houdende. Stilzwygend, met gebogen hoofden, gaen zy naest elkander.

Het arme meisje weet niet meer wat er rond haer gebeurdt. Die zangen der vrouwen, die bare welke men voortdraegt, dit byzyn van Siegfried, wiens hand haer geleidt, dit alles is haer als aen eenen akeligen droom geworden, waerin zy niet meer duidelyk voelt, wat het kwetsende wigt uitmaekt, waeronder hare borst verplet is.

Siegfried, integendeel, laet het oog der aenschouwers in de gevoelens zyner ziel niet lezen. Het gebogen, ernstig voorhoofd des jongelings blyft voor elken blik ondoordringbaer als den sluitsteen des grafs. De oogen van Siegfried zyn ten gronde gerigt; maer zyn tred is vast en krachtig, hoe zwaer ook de last van rouw is dien door zyne mannenziel moet gedragen worden.

Zoo komt men eindelyk aen eene plaets, waer eenige dier brokken rots op een gestapeld zyn, welke door de Druieden, of priesteren van den toen bestaenden Godsdienst veelal tot altaer gebruikt worden.

Aen den voet en op eenigen afstand van dit natueraltaer, heeft men met boomstronken en drooge eikentakken eenen brandstapel zamen gesteld.

Het lyk van Werner, in het blanke, linnen doodskleed gehuld, wordt door de maegden op dien houtstapel gelegd, met het aenzicht, als dat van een vry man, ten hemel verheven.

Op den hoogsten der treden, in de rotsen uitgekapt, die tot altaer verstrekken, ziet men de priesterin, welke de lykplegtigheid moet bywoonen.

Hilda heeft die taek ten aenzien van Siegfried's wapenbroeder willen op haer nemen. Hare gestalte beheerscht van de verhevendheid der steenen trappen gansch het tooneel; maer een opmerkzaem oog zou kunnen gadeslaen dat er van tyd tot tyd eene rillende huivering door haer lichaem, onder het wyde, statige priesterinnen kleed, loopt.

Ook wanneer Siegfried en Elve zich aen den voet van den brandstapel komen plaetsen, voelt de priesterin het steenen offermes, dat zy omklemt, in hare hand beven. Zy denkt aen het gebruik dat den belgischen krygsman naest het lyk des wapenbroeders, zich dikwyls, vrywillig doet opofferen, om den vriend, aen wien hy getrouwheid gezworen heeft, tot in de ongekende werelden te kunnen volgen. Bevend bespiedt Hilda de minste beweging van Siegfried; in zyne gebaren tracht zy te lezen of hy den offer-dood als eene pligt jegens den verkozen gezel zal geheiligd denken.

Zy heeft in het beslissende oogenblik willen tegenwoordig zyn, en nogtans gevoelt dat zy het hoofd avn den man, dien zy bemint, te midden der steigerende vlammen, onder hare oogen, voor altoos niet zou kunnen zien wegzinken, zonder zelf in die marteling,

misschien meer dan hy, gepynigd te worden.

Siegfried blyft in de zelfde houding, somber, maer kalm, en zyn hoofd heeft niet eens zich opgerigt, om de menigte te aenschouwen, welke zich rond den brandstapel verdringt en met de grootste belangstelling afwacht, welke beslissing de wapenbroeder des overledenen nemen zal.

Eene beweging van angstige verwachting liep door de menigte, wanneer Hilda eindelyk de stem verhief, zeggende:

‘Dit lichaem, aen welk de laetste eer gaet bewezen worden, is het stoffelyke overblyfsel van Werner, uit den stam der Aduatieken, wapenbroeder van Siegfried, Boduognat's zoon, uit den stam der Nerviers. De overledene is gestorven aen de gevolgen eener wonde, bekomen in den stryd ter verdediging van het vrye vaderland. Zyn geest is verhuist van deze aerde, om de betere werelden in te treden, waer de geschenken der Goden en de liefde der maegden uit het Walhalla den heldenmoed eeuwig beloonen. - Indien iemand den geest van Werner met eene zending te belasten heeft in het ongekende verblyf, dat hy voor trede.

Siegfried de hand van Elve loslatende, trad eenige schreden voorwaerts naer de altaerrots. Hy verhief het hoofd en zoo stil werd het onder de menigte dat de minste zyner woorden konden verstaen worden.

‘Priesterin der Goden - had hy gevraegd - Is het de Oppermagten niet verbelgen een leven te behouden, dat men gebruiken wil ten dienste der vryheid en ter volvoering van de laetste wenschen eens wapenbroeders!

‘Gy zult dan leven? - en de stem van Hilda verraedde zoo veel geestdriftige blyschap, dat er als het ware een weerschok harer gevoelens in de borsten der aenhoorders terugtrilde - Neen, neen! - ging zy voort - niemand heeft in deze tyden het regt te beschikken over een leven, dat alleen aen het vaderland, aen de vryheid toehoort!

‘Priesterin der Goden - hernam Siegfried - mag men in deze tyden van rampspoed en naest het lyk eens broeders de Goden om persoonlyk geluk bidden?

‘De verdienste van den heldendood des wapenbroeders valt op u terug als een eigendom! De Goden zullen uwe beider dappere deugd beloonen... Vraeg en het zal u worden toegestaen!

Siegfried boog zich stilzwygend, ten teeken van dankbaerheid.

Hy ging tot Elve terug, nam haer by de hand, bragt de droeve weeze tot aen de voeten van Hilda, en, de armen boven haer verheffende, als om den hemel tot getuigen te nemen, zegde hy:

‘Dat deze gelukkig zy!

De zwarte oogen van Hilda verduisterden; haer voor-

hoofd werd zoo bleek dat de vinger des doods haer scheen aengeraekt te hebben. Zy gevoelde nogtans dat het onweerdig eener priesterin, onweerdig der vrouwe zyn zou, de wonde haers harten te vertoonen, en de gestalte van Hilda bleef verheven, ofschoon haer blik zich niet afwendde van Siegfried, die voor de visschersmaegd gebogen was, en hare ziel gevoelen kon, dat het woorden van liefde waren, welke hy tot zyne verkorene sprak.

‘Elve, - zegde hy - Werner, heeft op zyn sterfbed onze handen vereenigd.... Elve, wilt gy my het regt geven u te beschermen; zuster, wilt gy myne gade worden?

De maegd, overwonnen door de aendoening van duizend verschillende gevoelens, door dankbaerheid en smart, door liefde en rouw, moest Siegfried's arm vatten, om niet neder te storten.

‘Ik begryp uw lyden - smeekte Siegfried - Het is niet naest het lyk van onzen broeder dat ik u van myne liefde spreken moest... Maer gy zyt alleen in de wereld.... Werner zal in het Walhalla zynen wapengezel slechts met geduld wachten, indien ik hier voor de geliefde zuster leven mag!... Elve, wordt, voor het aenschyn der Goden en van den geest uws broeders, myne verloofde, en indien de smarte ons nu het geluk der liefde ontzegd, welnu, door de plegtige belofte aen elkander vereenigd, zullen wy den blyden

dag des huwelyks uitstellen, tot myne verloste moeder ons beide als hare kinderen zal kunnen zegenen, tot het vaderland over de vyanden heeft gezegepraeld... o, Lieve! spreek!... Ik bemin u!... Dat de stemme uws harten uitspraek doe!

Zy kon niet spreken, het nederige visscherskind; maer zy wankelde en het was aen Siegfried's borst dat zy ondersteuning vond.

‘Kom, Elve! Kom, geliefde! Kom! - zegde Siegfried, en de beminde in de armen houdende, bragt hy haer eenige stappen nader tot het altaer.

‘Priesterin der Goden - vroeg Siegfried, nogmaels de stem verheffende - De verbindtenissen in de tyden van rouw en in het aenschyn des doods, als geheiligd aengegaen, kunnen zy geluk geven?

Hilda moest de oogen niet ten hemel wenden, om in het glinsterende sterrenboek te lezen; hare handen moesten zich niet uitstrekken, om de begeestering van de Goden af te smeeken; hare eigene ziel antwoordde in den langen zucht, die uit hare borst kwam:

‘Liefde kan zelfs slaven gelukkig doen zyn!

Siegfried verwyderde zich een oogenblik; hy ging tot de maegd, welke zyn peerd had vast gehouden; bragt het edele dier tot voor de offerrots en verklaerde:

‘Werner, myn wapenbroeder, wiens lyk hier tegenwoordig is, had my, in het leven, Elve, zyne zuster, tot eene bruid geschonken. Ik verbind my jegens

Frya, de Godin der liefde, Elve, hier tegenwoordig, tot myne gade te nemen! Daerom wil ik den bruidschat, dien ik aen hare bloedverwanten verschuldigd ben, betalen. Myn peerd is de kostbaerste eigendom, die my is over gebleven; dit peerd zy aen den geest van Werner, ten teeken myner verloving geslagtofferd.(*)

Toen Elve op hare beurt sprak, was hare stem byna onverstaenbaer; doch zoo doodstil had de aendacht het volk doen blyven, dat ten minste eenige der toehoorders verstaen konden, hoe zy er in had toegestemd, Siegfried tot verloofde te nemen, op voorwaerde het eigentlyke huwelyk niet te vieren, alvorens de moeder, die thans in de boeijen der slaverny zuchtte, den echt harer kinderen zegenen zou.

Op dien stond had Vertiko, die zich reeds tusschen de omringende menigte tot aen den eerste rang had gedrongen, den ouden Nervier Wannes, die naest hem stond, op den schouder geklopt, en met spotterny, zegde hy:

‘De goede kinderen, niet waer? Ik geloof dat Siegfried nu nog meer krachten zal inspannen, om zyne moeder te verlossen, nu hare vryheid als voorwaerde aen zyn geluk wordt gesteld.

‘Vervloekt! - antwoordde Wannes, zich omwendende, terwyl hy met de ruwe hand eene traen uit het oog droogde... Ik geloof dat ik weende!... Zeker weet ik niet of het van droefheid of van genoegen was... Ha, gy zyt het!... Gy zyt dan ook uit den stryd ontsnapt, om een mensch niet gerust te laten, wanneer hy wil zien en luisteren?

‘Ik zou liever niet moeten zien en niet luisteren!

‘Ha! gy denkt gy er zoo over... Ik zou ik u raden dan die meening voor u te houden... Want ofschoon Siegfried my verboden heeft u aen te raken, kan...

‘Zie! gy vat altoos vuer en vlam op het eerste woord. Indien ik die verloving op dit oogenblik niet geerne gezien heb, dan is het in het belang van uwen jongen landgenoot zelf... Dat huwelyk waer toe men de verbindtenis naest een lyk en eenen brandstapel neemt, ik vrees dat het geen geluk zal bybrengen.

Ofschoon de oude Nervier geweld doen moest, om in het eenvoudige brein de indringende rede van Vertiko gansch te begrypen, gevoelde hy nogtans dat er inderdaed iets akeligs in het gebeurde lag; hy sparde de gryze oogen wyd open, en bleef den gallischen koopman ondervragend aenstaren.

‘Ik heb byna in al de landen der wereld rondgereisd - ging Vertiko voort - Ik heb geleerd wat het is de geesten des doods te vergrammen. Wel! ik zou voor al het goud en het zilver der aerde zoo niet

willen in den echt treden, gelyk het Siegfried doet, terwyl het lyk eens broeders wacht.

‘Maer de priesterin Hilda zou immers Siegfried niet willen ongelukkig maken, indien zy wist dat dit huwelyk de geesten des doods tot wraek zal opwekken?

‘Dat is te zeggen... In alle geval weet de priesterin zelfs ook niet wat er gebeuren kan; want zy heeft haer gedacht gezegd; maer zy heeft den wil der Goden niet geraedpleegd.

‘Dat is waer.

‘En gebeurt dit gewoonlyk niet by het in den echt treden? Waerom dan verwaerloost de priesterin haren pligt.

‘Zy kan het nog doen.

‘Juist! De gelegendheid is er goed voor: daer zy het peerd moet offeren, kan in de ingewanden van het dier de toekomst gelezen worden!

Het volk, dat zich rond de twee sprekers verdrong en gedeeltelyk hunne zamenspraek had afgeluisterd, begon deelneming te gevoelen in wat de vreemdeling zegde. De stilte en de halve duisternis, welke in het nachtelyke uer over de vergaderplaets heerschten; het zien dier lange, linnen windels, waerin het lyk van Werner gewikkeld was, en die naest den brandstapel afhingen; de zuster en de wapenbroeder des overledenen, die in zulk oogenblik elkander de huwelyksliefde toezworen - dit alles stemde de onbeschaefde

geesten tot bovennatuerlyke begrippen, en meer dan een oog had zich met inwendige vrees van den stapel tot het altaer, van Elve tot het lyk, en wederzydsch van Hilda tot Siegfried gewend.

‘Wilt gy dat de priesterin ons de toekomst voorspelt? - vroeg Vertiko, tot het volk sprekende, daer hy zag dat men naer hem luisterde - Dan moeten wy het vragen!

Niemand antwoordde; want het was een geloof onder het volk, dat het dikwyls rampen bybragt, de geheimen der Oppermagten, met geweld tegen hunnen wil of tegen den wil hunner dienaers, te willen doorgronden.

Vertiko, hetzy de koopman wezentlyk in wat den heidenschen dienst der noorder Goden betrof, aen het geloof der menigte vreemd was, hetzy het hem een wreed genoegen gaf, de toekomst der liefde van de twee nieuwe verloofden door Hilda zelf te doen voorzeggen, Vertiko hief den eersten schreeuw aen, om de geheimen der offering, welke gepleegd werd, door de priesterin te doen uitleggen.

Hilda huiverde by het hooren van dien schreeuw, als of zy uit eenen pynvollen slaep werd wakker geroepen.

Siegfried's peerd was middelerwyl door priesterlyke beambten met sterke boeijen op de altaerrots gebonden. Zoo het daer lag, schenen de groote, zwarte oogen van het dier vlammen van gramschap en verontweer-

diging te schieten, terwyl het met wanhopige rukken, de banden, die het beklemden, verbreken wilde. Schrik en razerny hadden de hairen der manen van het peerd, verward door elkander te bergen doen ryzen. Het blaesde den brandenden adem als stuivend vuer, door de opengespalkte neusgaten. Doch wat poogingen het bestemde offer ook aenwendde, om de vryheid terug te bekomen, zy waren vruchteloos: telkens dat het zich in nieuwe woede opwierp, viel het ook, onder zyne boeijen, overwonnen en magteloos, op het steenen altaer neder.

‘De Godspraek? de verklaring van der Goden wil? - riep Vertiko. Eens het teeken gegeven was, en misschien door die bangheid aengedreven, welke soms het zwakke wezen vooruit dryft, juist naer wat het vreest, begon hier en daer het volk den schreeuw van Vertiko te herhalen.

Hilda moest gehoorzamen; want de vraeg herhaelde zich, nog met zekere vrees; maer reeds met die aenhoudendheid, welke de verlangens der groote vergaderingen kenmerkt.

Weldra drongen de rangen zich digter en digter by een; men sloot het altaer en het lyk van Werner in eenen nauweren kring, en het werd dood stil, toen de priesterin eindelyk het steenen offermes boven het hygende offer had verheven. Eene rilling liep door de menigte: Hilda's hand viel neder en het mes was tot in de ingewanden van het peerd gedrongen.

Een golf van bloed stroomde uit de gapende wonde, langs de flanken van het offer en werd nu door priesterlyke beambten in koperen schalen opgevat. De schrille pynschreeuwen door het peerd aengeheven, weergalmden van rots tot rots over den berg. Het gekwetste dier spande nog de laetste, stuiptrekkende poogingen in, om den dood te ontvlugten; doch het viel neder, en zyn hoofd, voorheen zoo moedig en fier, bleef nu krachteloos van het steenen altaer afhangen.

Het peerd, terwyl het daer bloedend lag, wendde de zwarte, reeds met bloed gekleurde oogen, tot den jongen meester, die op eenigen afstand stond, en het moest hem herkennen, want nog eens trachtte het de reeds verstervende leden op te rigten, als geloofde het vry te moeten zyn, van het oogenblik, dat de meester, met wien het in zoo vele gevaren gedeeld had, daer was om het te kunnen verdedigen.

Maer toen het Siegfried niet bewegen zag en de booijen evenzeer bleven kneuvelen, scheen het peerd zich eindelyk volkomen aen de wanhoop over te geven; de zwarte oogen bleven nog wel op den jongen man gerigt; maer met eene uitdrukking van gelaten lyden, waerin slechts een zacht verwyt zich mengde.

Siegfried leed veel en was werktuigelyk een stap nader getreden. Hy zag hoe het bloed stroomde; hoe de adem van het offer meer afgebroken en pynlyker werd; hoe de tong, in de afmatting van den dood-

stryd, brandend buiten de keel des peerds hing; hoe de oogen van het stervende dier zich nog meer klagend en nog zachter tot hem wendden. - Hy strekte reeds de hand uit.... Maer zyn arm bleef stil, zonder het offer aen te raken. - De plegtigheid mogt door niets gestoord worden. Siegfried keerde het hoofd om, en in de blauwe oogen der beminde zocht hy den troost en de belooning die hem moesten kracht geven.

‘De Godspraek! - schreeuwde Vertiko. - Priesterin, voorzeg ons de toekomst!...

De handen van Hilda waren op het stuiptrekkende lichaem van het stervende offer gevallen. Zy scheen de krampen dier pynen te ondervragen, onbewegelyk en mymerend. Haer lang stilzwygen deed de menigte van aendacht en afwachting als ademloos blyven.

Nogtans de jonge vrouw dacht aen de plegtigheid niet meer, waerin zy de byzonderste plaets bekleedde. Zy dacht aen haer eigen bestaen; zy droomde aen haer eigen leed!... Hare handen voelden het lyk van het peerd niet meer, dat nogtans nu reeds sedert geruimen tyd onbeweeglyk voor haer lag - en toen eindelyk de stem uit hare zuchtende borst kwam, was het niet om de vragen des volks te beantwoorden: het was de schreeuw harer eigene, gefolterde ziel, die haer zeggen deed:

‘Wee! Wee!

Zoo droef, zoo akelig was die uitroep, dat een deel

der menigte, bevangen door geheimzinnigen schrik in haest de plaets verliet, na de onheilvoorspellende klacht, zonder de lykverbranding, voor welke men gekomen was, by te woonen.

Siegfried en Elve stonden nog byna alleen, toen de vlammen zich eindelyk verhieven boven den brandstapel, waerop Werner's lyk geplaets was, en hun droevig licht over den omtrek begonnen te verspreiden.

Hilda lag, als gevoelloos, in hare blanke kleeding tegen de altaerrots. - Het getal der aenschouwers werd kleiner en kleiner.

Toch waren de laetste overblyfsels der linnen windels, waerin men Werner gehuld had, reeds lang in het vuer verdwenen, toen Siegfried en Elve met eerbied en betraende oogen, de verdwynende vormen van het geliefde lichaem nog op den inzakkenden stapel volgden.

De booze blydschap gaf Vertiko moed Siegfried te naderen; hy legde de hand op den schouder van den jongen Belg, die de beminde verloofde aen het hart hield, om haer tegen het ongeluk en tegen de vrees te beveiligen.


Vorige Volgende