|
| |
| |
| |
I.
Weent, arme menschen, daer gy u in het binnenste der nederige hutten hebt opgesloten, verre van het gejuich der openbare plaets, waer men de schrikkelyke naektheid des doods onder de blikkering van het zegevierende stael en van het roemryke eikenloover verbergen wil! Weent, ongelukkigen! die het leger der vryheid op den berg hebt zien terug keeren, zonder de geliefden uwer harten in de verminkte, heldhaftige rangen weder te vinden! Het is waer, de weergalmen des bergs hebben van rots tot rots lange, jubelende
| |
| |
kreten herhaeld; de vreugdevuren, op de hoogtens ontstoken, verkondigen aen de verte, dat het belgische volk den vyanden nog tarten kan, dat het nog kracht en hope voelt; - maer het vaderland zal zich dier tranen niet wreken, welke gy in uwe eenzame wooningen stort, al moge dan ook den dag, waerop België over den heldenmoed zyner kinderen juicht, niet door het openbaer vertoonen uwer tranen ontsiert worden.
Weent! want die woeste vreugde, welke by het ruwe volk de verhitting van den stryd is opgevolgd, zal misschien weldra door razerny en wanhoop worden verdreven! Cesar heeft gezworen dat de brandmerken, welke uwe toortsen en uwe zwaerden, op zyn half vernielde kamp gedrukt hebben, door uw bloed of door uwe vernedering zullen uitgewischt worden! Weent; want het is magtig, dat Roomen, welkers gramschap uw volk in zyne woeste fierheid verachten durft! Morgen misschien zal reeds de vreemde stormram uwe eenvoudige wallen nederbeuken! Morgen zal het u verbazen te zien hoe krygskunde en regeltucht de sporen van het gedeeltelyke voordeel, dat gy denkt behaeld te hebben, kan doen verdwynen! Morgen zal de muer die u omcingeld nauwer worden toegesloten! Weent; want te vroeg misschien zult gy, helaes! beseffen, dat de tooverkracht der wetenschappen, dat de magt des geestes, den vreemdelingen wapens geeft, waer tegen gy, niet tegenstaende al uwen heldenmoed,
| |
| |
al de brandende vervoering uwer vrye zielen, niet gestand kunt blyven!
Weent gy, vrouwen! want de harten die het meeste liefde kunnen bevatten, zullen in de dagen van rouw onder het meeste lyden bloeden.
Arme Elve, gy ook, ween! Die slagen, welke het vaderland treffen zyn te bloedig op uwe maegdenziel neergestort!...
Siegfried had het lichaem van den gewonden wapenbroeder uit den stryd weergebragt en in de wooning der visscherskinderen, op een bed van mos uitgestrekt.
Te vergeefs had de arme zuster gepoogd die matte kleur, op het voorhoofd des broeders, welke haer als het voorteeken des doods deed yzen, onder hare zoenen en hare tranen te doen verdwynen: - zyne oogen bleven gesloten en zyne borst herhaelde tevens die pynlyke hyging, welke zy eenige dagen te voren, met het lichaem des stervenden vaders op hare knien, heeft leeren kennen!
Alleen, aen den boord der rivier, naest elkander opgegroeid, hadden de twee kinderen elkander lief, oneindig lief gehad!... Sterven? Neen! Elve kon, wilde er niet aen denken, dat waerlyk de blauwe oogen des broeders nooit, nooit haer meer zouden toelachen, dat die zoete blik, welke haer dikwyls aen de sinds lang verlorene moeder had doen droomen, voor altoos zou verdoofd zyn, dat zy nooit die stem
| |
| |
meer hooren zou, waervan de klank haer het beeld des vaders kon voor de oogen brengen... Zy dacht, zy sprak niet meer; maer gansch hare ziel hing aen den afgebroken adem des gewonden, en by elke zenuwrilling, die op het verbleekte gelaet kwam, scheen hare ziel met dubbele gevoeligheid, in den broeder te lyden, te leven!... En indien er van tyd tot tyd nog eenig teeken van eigen bestaen in haer opkwam, dan was het slechts om de kille druppelen doodzweet van het voorhoofd des broeders af te wisschen.
Op eenigen afstand van het meisje zat Siegfried. De kap van den hairigen mantel, welken hy droeg, was over zyn hoofd getogen, en zoo zeer hing dit hoofd ten gronde dat men niets van zyne gelaetstrekken onderscheiden kon. Misschien durfde hy de oogen tot Elve niet opheffen, uit vrees zich het lyden van den broeder te hooren verwyten, dien hy met zich in den stryd had genomen; misschien was voor hem de innigste hoop zyns levens verdwenen, dat de rouw hem magteloos daer hield nederzitten.
Zoo ging de dag voorby. Het werd duister in de treurig stille hut. Elve en Siegfried waren nog in de zelfde houding, toen eindelyk de stem van Werner zich liet hooren en eensklaps hen het hoofd deed oprigten. Zacht, byna onverstaenbaer had hy gefluisterd:
‘Zuster! Elve!
Nu waren Siegfried en het visscherskind beide naest
| |
| |
elkander, boven het bed van mos des broeders gebogen. Zoo zwak, zoo stil had Werner's stem gesproken, dat de jonge lieden vreesden zich in het hooren dier klanken te hebben vergist. Ademloos wachten zy, alsof elk oogenblik over meer dan hun bestaen ging beslissen.
‘Elve! - herhaelde de gewonde jongeling, na eenige oogenblikken stilte - Siegfried!... Waer zyt gy?... o, licht! ik wil licht zien!
Weenend, byna zoo veel van vreugde als van smarte, liep Elve eene fakkel ontsteken, en toen haer lieve hoofd zich in den schyn des lichts boven de legerstede vertoonde, scheen er een glimlach op het doodsbleeke gelaet des broeders te komen; - hy zuchtte:
‘Elve, o, wat ben ik blyde dat ik u zien kan!
‘Broeder! ach, gy zult uwe zuster dan niet verlaten!
‘Blyf zoo over my gebogen!... Laet uwe hand zoo in de myne rusten!... Wanneer ik u zie, Elve, gevoel ik niets meer, niets dan dat ik u lief heb! Ik was zoo bang, toen ik my in den stryd vallen voelde, u niet meer te zullen zien!... Nu ben ik weder gelukkig!
‘Ik ook Werner, toen ik u in myne armen hield en gy my niet meer aenzaegt; toen ik uwen naem noemde, zonder door u nog verstaen te worden, heb ik gedacht dat my het hart breken zou!... Maer nu, o, gy zult immers niet sterven - zeg, lieve Werner?
Daer er een stille lach op de lippen des jongelings
| |
| |
kwam, boog zy het hoofd tot hem en het was haer een balsemende troost met het aenzicht op zynen schouder te kunnen uitweenen... Zy zag niet, de onervarene maegd, dat het een droeve lach was, die stille, zachte uitdrukking, welke op het gelaet des broeders was verschenen. Hy voelde wel, hy, dat de koude, welke hem het hart beving en de zwakheid, welke loodzwaer op hem drukte, aen de sluimering van den oppersten slaep grensde - maer Elve zag niet, terwyl haer hoofd aen zyne borst rustte, dat weldra de glimlach, met welken hy haer had aengezien, verdween, nu haer oog zich niet meer in het zyne baedde.
Niet de vrees voor zich zelven had die schaduw over het hoofd van het visscherskind getrokken. Hy dacht, terwyl hy de zuster in zyne armen hield, aen hare toekomst. Hy gevoelde wat zyne dood aen de geliefde grievende smarte berokkenen zou.
Siegfried had beter dan de jonge vrouw het gevaervolle van de wonde zyns vriends kunnen beseffen. Nu las hy welke onrust er in Werners hart het aenschouwen des doods bitter deed worden. Hy boog zich tot den vriend, en vroeg:
‘Werner! wat denkt gy over onze toekomst?
De gewonde jongeling antwoordde niet: hy wilde de zwakke zuster niet vooraf pynigen; maer zyne oogen, welke tot Siegfried gerigt bleven, zegden duidelyk.
| |
| |
‘Gy ook gelooft dan dat er voor my nog eene toekomst zyn zal? Gy weet dan niet dat ik my den dood naby voel!
‘De toekomst! - Siegfried sprak nog eens het woord uit; maer hy verhief boven het hoofd der maegd, de hand ten hemel, zoo als het visscherskind de sterren der lucht had aengetoond, toen hy aen zyne zuster den dood des vaders had verkondigd.
Werner sloot eenigen tyd de oogen; - dan drukte hy zyne armen nog vaster om den hals der zuster, en het was geene lafheid, zoo hy met de zwakke, weerlooze weeze aen het hart, eenige tranen door de op elkander geslotene wimpers voelde dringen.
‘Gy weet - fluisterde Siegfried hem toe - dat het uwen wapenbroeder altoos genoegen geven zou u overal gezelschap te houden.
‘Neen! Neen! - antwoorde Werner, zich oprigtende en vergetende dat hy door zyne zuster kon gehoord worden - Het leven hoort u niet toe: het behoort aen het vaderland en...
Hy kon niet verder spreken: door het geweld dat hy gedaen had, om zich op te rigten, waren zyne krachten uitgeput, en zyn hoofd viel magteloos op het bed van mos terug.
‘Hy is dan wezentlyk in gevaer myn broeder, dat gy sterven wilt om hem te volgen! - gilde Elve hare handen wanhopend toewringende - O! dat ik dan
| |
| |
ook sterven mogt! - en zy klampte haer aen de bebloede kleederen van Werner vast, als of zy hem beletten kon haer te verlaten.
Maer, Werner opende nogmaels de blauwe oogen en een troostende, zoete glimlach was weder op zyn aenzicht verschenen. Hy zag de hoofden van Siegfried en Elve naest elkander, als of eene onzichtbare hand hen reeds boven dit sterfbed had vereenigd.
‘Beslis! - zegde Siegfried - Gy weet welken pligt my gebieden kan te leven.
‘Dank! - antwoordde de visscherszoon, en hy legde de hand der zuster in die des vriends - Het is tot haer, Siegfried, dat gy spreken moet.
De jonge krygsman bleef eenige oogenblikken sprakeloos; doch indien de ontroering hem hevig het hart deed kloppen, dan toch ook voelde hy de hand der maegd in de zyne beven, en, alsof alle leven in haer stilstond, bleven ook de tranen biggelend in hare oogen stil hangen.
‘Elve! - sprak Siegfried eindelyk - Elve, ik heb aen uwen broeder durven zeggen hoe ik u lief heb!... Zoo ik gedurende gansch myn leven de opbrengst myner jagt en myner vischvangst met u deelen kon, en gy er in toestemde myne wooning tot de uwe te nemen; zoo ik u altoos beminnen mogt, zou ik elken dag, geknield, u danken voor elk woord van liefde, dat gy my schenken zoudt!
| |
| |
De wangen des meisjes waren rood geworden; hare oogen onderscheidden de voorwerpen niet meer, en het was haer als of zy de aerde onder de voeten niet meer voelde.
‘Vergeef! - smeekte Siegfried, vreezende te plotselings gesproken te hebben - Vergeef dat ik u aen de legerstede van den lydenden broeder over het geluk myns levens spreken durf.... Maer Werner is gewond.... gy kunt hulp behoeven.... Werner denkt dat ik zou willen sterven, indien hy ons verliet.... Gy kunt hem zeggen dat ik dit regt niet heb...
Misschien begreep het visscherskind niet wel wat de woorden van Siegfried beteekenden; want het was byna met den klem der vrees dat zy de hand van Siegfried in de hare drukte; maer toch zag zy hem aen, met zoo veel dankbaerheid, met zoo veel betrouwen, alsof zy hem geheel en gansch, al wat hare ziel liefde bevatten kon, had toegezworen.
Een oogenblik later, toen de droom van geluk, waerin zy de wereld een oogenblik vergeten had, voorby was, en zy het hoofd tot den broeder omwendde, kwam op eens een yselyke gil uit hare borst.
Daer lag Werner op het bed van mos achterover - het laetste teeken van leven had in hem opgehouden.
De opwelling van blydschap, welke hem by het zien der liefde van de twee dierbare wezens, verrukt had, was te sterk voor hem geworden, en het noodlottige oogenblik was er door verhaest geworden.
| |
| |
Elve had verschrikt den angstkreet der ziele geslaekt zonder nog in eens gansch de uitgestrektheid van haer ongeluk te kennen.
Zy lag met het onbewegelyk lichaem des broeders aen haer hart! De tyd vloog voorby en ofschoon dit voorhoofd, welk zy zoende, langzaem koud werd, kon zy niet gelooven aen eene wezentlykheid, te rampvol!...
Zy sprak nog Werner toe; zy verwachtte nog dat die reeds verstyfde lippen haren naem zouden murmelen!... Te vergeefs!...
Siegfried moest haer van het lyk afrukken; - hy moest haer zeggen en herhalen dat de liefde van Werner voor hen beide onherstelbaer verloren was!...
Zy staerde Siegfried verwilderd aen, zy scheen hem niet te begrypen; - doch op eens kwam het schrikkelyke besef des doods in haer op; dan klampten zich de handen der maegd tusschen hare neerhangende, blonde hairen - en zy viel achterover in de armen van Siegfried...
Voortaen was er niemand meer dan hy alleen in de wereld, dien zy beminnen kon, die haer tot steun kon verstrekken.
Op dit oogenblik sprong de zwarte gedaente van eenen man buiten de hut, waer Werner gestorven was. Het was de gedaente van Vertiko, die sedert meer dan eene halve uer binnen de kamer was geslopen, en,
| |
| |
in de duisternis van eenen hoek verscholen, het treurige tooneel had bygewoond.
Belast met eene zending van wegens Cesar aen de opperhoofden des Aduatiekschen stams, hadden de romeinsche wachten den bespieder vergezeld tot aen den verdedigings muer der stad, en toen hy daer zich aenbood, had men hem door gelaten om zyne zending te ontvangen. Alvorens zich tot de ouderlingen te wenden, had Verliko vooral willen zien in hoe verre het hem mogelyk zyn zou, de belofte te volbrengen, welke hy aen Cesar gedaen had, Boduognat's zoon levend in de handen der vyanden te leveren.
Met het stuk gouden ketting, welk door hem aen de ongelukkige moeder ontrukt was, in de hand geklemd, had de valschaerd, terwyl Werner stierf, honderd verschillende plannen door zyn hoofd voelen vliegen, tot het spannen zyner strikken.
De menschenkennis, die hy in het bekleeden zyner bediening van bespieder had opgedaen, hoe koud ook, was nogtans voldoende om hem te doen beseffen, dat het oogenblik slecht gekozen zyn zou, om den jongen Belg van het lyk zyns vriends en van de wanhopende geliefde af te trekken. Daerenboven, zoo als het meeste getal der booswichten, die zich aen de gewoone wetten der zedeleer onttrekken, was Vertiko bygeloovig en bevreesd. In tegenwoordigheid van dit lyk en van die zuster, welke onder wanhoop bezweek,
| |
| |
dacht de bespieder dat het akelige van het schelmstuk, welk hy voor had, op hem zou terug vallen.
Hy was dan ook, zonder iets te verrigten, buiten de hut gevlugt.
Maer weldra, toen hy, op eenigen afstand der wooning, wachtend, staen bleef, wrong hy van woede en spyt de gouden ketting der slavin tusschen zyne handen, zichzelven in gramschap zyne lafheid verwylende en vloekende omdat de tyd voorby ging, zonder tot het winnen van het loon des verraeds te kunnen gebruikt worden....
|
|
Auteursrechtvrij