| |
| |
| |
III.
Terwyl die akelige gebeurtenissen in de hut voorvallen, klinkt het eenvoudige lied van eenen visschersknaep, zoet en melodyvol over de vlakte des waters, daer zyn nederige boot, wiegelend, op den stroom der rivier wordt huiswaerts gedragen.
Hy is klein die boot, welke slechts uit eenen geholden eikenboom bestaet; maer de visschen, die met de netten zyn ingehaeld, spartelen op den bodem talryk en blinkend van zilverige weerschynen. Daerom, blyde over de gelukkige vangst, doet de jongeling misschien
| |
| |
zyn lied zoo hel en zoo vrolyk over de vlakte schateren... Omringd door de breede, streelende stilte des waters, onder den indruk van de schoone, wyde eenzaemheid, zingt hy met de borst vol gulle vreugde - en denkt aen dierbare wezens, die hem beminnen, die weldra in de vaderlyke wooning door zyne terugkomst zullen verblyd worden.
Want hy is jong, en wie zou hem niet beminnen?
Zacht kroezelen onder zyne wollen muts eene menigte blonde hairen, en omkransen een gelaet, dat misschien nog wat te vrouwenschoon, te fyn geteekend is, maer dat men niet beschouwen kan zonder hem toe te lachen, zoo rein, zoo mild, zyn de stralen die uit zyne levendige blauwe oogen glinsteren. Het jonge voorhoofd, welk door de visschersmuts niet geheel bedekt wordt, is breed en edel; in den verren blik van het kind des waters ligt gevoel en liefde; en niettegenstaende de frissche kleur zyner wangen, spreekt er iets in die blauwe oogen van eene zielekracht, welke onder zyne tengere uiterlyke vormen doorstraelt.
De boot dryft voort en het lied galmt uit de volle borst verder en verder over de wateren heen... Het is dat schoone oogenblik in de natuer, wanneer de eerste stralen der maen en den laetsten glans der verdwenene zon met elkander aen den nog blauwen hemel versmolten worden; wanneer de gelukkigen op aerde door alles wat hen omringt, tot de mymering van ziele
| |
| |
genoegen worden opgewekt. De kleine visscher glimlacht, daer hy denkt aen het avondmael, dat hem te huis door de handen eener geliefde zuster bereidt wordt. Voortdryvende, gaet hem langzaem de tyd voorby: - maer elke stond brengt den eenzamen boot nader en nader by zyne bestemming, en de kleine visscher blyft, half sluimerend, half zingend, in dat stille wachten, welk op het zoele, kabbelende water zoo veel droomen van geluk, zoo veel welzyn kan geven...
Daer laet nogtans zyne hand eensklaps het zwakke roer los. Hy is met eene zonderlinge beweging van schrik regtgesprongen; - want hy ziet de vurige kleur, welke den hemel in de verte overtrekt en ook hem wordt dit eene akelige voorspelling.
Toen de knaep des morgens, met het krieken van den dag, uit de vaderlyke wooning vertrokken was, vertoonde wel is waer den omtrek zich nog stil en rustig; maer sedert eenigen tyd had men tot in de afgelegene wooning van een vyandlyk leger hooren spreken, dat deze gewesten naderde en zynen doortogt al te dikwyls met vuer en puinen aenteekende. - Het vermoeden dat die gloed aen den hemel een gevaer verkondigde, door hetwelk zyne bloedverwanten konden verrast zyn, schoot op eens den jongeling te binnen - en hy spande alles in, om den voortgang van het veertuig te verhaesten.
In de visschershut was men niet ryk genoeg om
| |
| |
zeilen van kempdoek te bezitten, zoo als er, van toen af, door de Belgen op hunne schepen gebruikt werden, vooral op die stevige schuiten, welke door de volkstammen der boorden van de groote rivieren en der oevers van de zee voor den oorlog werden opgebouwd. Nogtans, gedurende den winter, wanneer ysgang de visschers onledig deed zyn, had men in de hut niet alleen netten gebreden; maer de fynste dierenhuiden, welke men had kunnen verzamelen, waren met zorg aen elkaer gebragt, om des noods den boot vleugelen te kunnen byzetten. Het was een zeil van dien aerd, dat door den jongen man nu werd bygezet. Toch, de avond was zoo kalm, de wind zoo looverstil op de rivier, dat de drift des boots niet merkbaer werd vermeerderd. Dan greep de jonge man twee roeispaenders en met eene kracht, die men zeker in zyn tenger lichaem niet zou vermoed hebben, werd nu het veertuigje, den stroom vooruit, door het water gedreven.
Hy roeide onverpoosd voort, tot aen eene bogt der rivier, waer zy in hare kronkelingen eene tegenovergestelde rigting nam. Hier stuerde hy den boot regt op het land; en niet zoodra zag de knaep mogelykheid er toe, of hy was op het droog besprongen.
De kleine visscher liep, zoo veel hy loopen kon, over het witte zand; want nu zag hy de vlammen zich verheffen op verschillende plaetsen, welke hem
| |
| |
van zyne kinderspelen af bekend waren. De jongeling dacht niet meer aen het duerbare werktuig van zyn bestaen, dat op genade des strooms voortdreef. Hy liep in eenen adem voort, ofschoon zyne naekte, blanke voeten wel soms door de scherpe schelpen of door de puntige steenen gekwetst werden. Hy gevoelde die pyn niet; zyne borst heigde meer van angst dan vermoeijenis....
Eindelyk ziet hy de wooning zyns vaders! Zy staet nog door de vlammen ongeschonden. O het is een gevoel van vreugde, dat hem de borst sneller doet kloppen, dat hem zynen loop meer nog doet verhaesten! Hy bereikt den ingang der hut - hy staet stil aen de deur - een yselyke gil heeft de stilte des doods verstoord!...
Siegfried en Hilda, die op dit oogenblik het lichaem van den vermoorden grysaerd met eenige netten bedekten, wendden, by het hooren van dien schreeuw, het hoofd om. Zy zagen den jongen man, welke met de hairen te bergen gerezen, met den mond en de oogen van afgryzen open gespalkt, het lyk zyns vaders en het bewustelooze lichaem zyner zuster bleef aenstaren. Dat schrikkelyke beeld der verslagendheid, der plotselinge wanhoop, deed Siegfried begrypen, wie de jongeling zyn moest. Hy liep tot den visscherszoon, om hem in zyne armen op te vatten; doch niet zoodra voelde de jongeling zich aengeraekt, of hy rukte
| |
| |
zich los en voor Siegfried er aen denken kon, hem terug te houden, lag het arme visscherskind met het lichaem van den gestorven vader aen zyne borst geklemd.
Wat snikken er uit den mond kwamen, dien de weeze op het kille voorhoofd des grysaerds zoenend drukte; wat onuitgesprokene woorden van liefde er in zyne smarte verstikt bleven, dat was het diepste, het pynlykste wat de ziele verscheuren kan...
Ook weende Hilda - en Siegfried had zich het gelaet met de handen bedekt.
Het is soms eene soort van heiligschending de droefheid te stooren; maer, in het belang der kinderen zelf, moest men, zoo spoedig mogelyk, die noodlottige plaets verlaten. Siegfried naderde den jongen man, en zegde:
‘Ween! arme vriend, ween!... nogtans vergeet niet dat gy eene zuster hebt, welke uwe hulp behoeft...
De visscher wendde het hoofd om, en nu eerst zag hy twee persoonen, die hem onbekend waren. Hy had hunne tegenwoordigheid in het geheel niet opgemerkt.
‘Myne zuster? - herhaelde hy, en zyne oogen bleven op het bezwymde meisje stil.
‘Wie heeft dit bedreven?... Wie zyt gy? - riep hy uit, regtspringend; zyne oogappels schenen vlammend te worden.
‘Ik heb die jonge vrouw uit de handen der Ro- | |
| |
meinen verlost - antwoordde Siegfried. - Der oneere is zy vry; nu moet zy slechts van den dood gered worden!
‘Ach! ik heb my niet bedrogen... De Romeinen!... de vyanden!... zy hebben myne zuster gehoond... myn vader gedood?... wee! wee over ons!
‘Het gevaer is niet voorby. Nieuwe vreemdelingen kunnen u verrassen.
De kleine jongeling verhief het hoofd met eene uitdrukking zoo stout en zoo vol bedreiging, dat Siegfried van dit oogenblik hem lief had.
‘Wy zouden zamen stryden - ging de krygsman voort - Doch het ware eene dwaesheid de vyanden te wachten en dit bewustelooze kind aen nieuwe gevaren prys te geven. Ik kan u dezen nacht nog in eene veilige schuilpaets brengen.
‘Dank! De Goden zullen u zegenen! - antwoordde de jonge man, en als of die bovennatuerlyke kalmte, welke soms te midden van het hevigste lyden ontstaet, in den kleinen visscher gedaeld ware, ging hy tot zyne zuster, nam haer van den grond op, legde haer als een kind op zyne knien en begon de blonde hairen van haer verbleekt aenzicht weg te stryken.
‘De opene lucht en de beweging zullen haer tot het bewustzyn terug brengen! - zegde Hilda, diep ontroerd by het zien dier eenvoudige broedersmart - Indien gy er in toestemt, zal ik uwe zuster met my
| |
| |
op een der romeinsche peerden nemen, welke ginds aen den boom zyn gebonden. Ik zal haer verzorgen en lief hebben, als of zy van mynen bloede ware.
Nog eens sprak de jonge man het woord dank uit, op eenen toon, zoo waer en treffend, dat Siegfried hem de hand nam, om ze in de zyne te drukken. Hunne oogen lazen tot in elkanders openhartige borsten en, zonder een woord te spreken, hadden zy wederzydsch den eed van vriendschap en van betrouwen gezworen.
Met mannelyke zielekracht boog de jonge visscher zich voor de laetste mael over het lyk des vaders, en gaf den laetsten zoen op het duerbare marmerbleeke hoofd. Hy wischte nog eenige tranen uit de oogen; dan keerde hy tot zyne zuster terug en nam de bewustelooze aen zyn hart, om haer buiten te dragen.
Het verbranden der lyken was een eeredienst, dien men de dooden bewees. Daerom keerde de jonge visscher, toen hy het meisje op eene zoden bank had neergelegd, in de hut weder; nam de brandende fakkel en stak het vuer aen het nederige rietendak. Een oogenblik later toonden de vlammen een brandend punt te meer in het algemeene tooneel der verwoesting aen. De arme weeze had niet gewild dat die wooning, vroeger getuige van al zyn geluk, na den dag van rouw nog bestaen bleve.
| |
| |
Siegfried ook boog zich over het lyk des ouderlings. Misschien belastte hy, volgens de geloofsbegrippen der oude Belgen, den afgestorven met eene boodschap aen de zielen der nerviersche helden, welke in den laetsten slag gesneuveld waren; misschien ook sprak Siegfried de belofte van bescherming uit, welke hem door den stervenden vader was afgevraegd.
Middelerwyl had Hilda het visschersmeisje in hare armen op een der romeinsche peerden getild. Siegfried wierp zich een oogenblik later te peerd. Hy ondersteunde den jongen visscher.
Nu deed het verhaeste getrappel der peerden op nieuw zich langs den kant der rivier hooren. Zoo digt mogelyk by zynen meester volgde de doghond, als of hy hoogmoed gevoelen kon, over het aendeel dat hem in de overwinning der vreemde soldaten toekwam, en een woord van goedkeuring, eene streeling tot loon afwachtte.
Maer Siegfried was in de treurigste overwegingen verdiept. Hy dacht aen het rampzalige slagveld, waer zynen volkstam had gestreden; hy dacht aen zyne moeder, aen hare smarte, aen de slaverny, die op haer drukte. Doch zyne ziele vergat ook het medelyden niet, wanneer hy den groep der twee vrouwen aenzag, welke door het romeinsche peerd werden voort gedragen. Het visschersmeisje hing magteloos in de armen der priesterin; de blonde, lange hairen vielen
| |
| |
los achterover en haer gelaet vertoonde zich in den schyn der maen bleeker nog dan het kleed van Hilda, dat als de ploeien van een rein doodskleed, de magtelooze maegd omhulde. Met de zorgen eener moeder waekte Hilda over het arme kind, en de plegtige schoonheid der priesterin, door de houding der liefde geheiligd, scheen nog schooner, nog grootscher te worden.
Reeds was men op geruimen afstand van de brandende wooning gekomen, toen het visscherskind eindelyk de oogen opende. Zy moest in de duizeling van het eerste ontwaken, op dit peerd, haer in de handen der vyanden gelooven; want zy slaekte eenen schreeuw van vrees en eerbaerheid. Toch, toen zy zag dat het eene vrouw was, welke haer ondersteunde, sloot zy haer aen Hilda's borst vast, met eene beweging zoo smeekend en zoo vol onschuld, als die van een kind, dat zich aen het hart der moeder werpt, om in het gevaer bystand aftesmeeken.
Siegfried, wiens harte, tot nu toe, nooit den indruk eener vrouw gekend had; hy, die nooit in dit hart andere driften dan de ruwe genoegens der jagt en des oorlogs had gevoed, voelde nu gansch zyn innerlyk wezen ontsteld, by het hooren van den angstkreet, welke uit de borst van het arme kind was gekomen. Hy hadde haer zoete woorden van troost willen zeggen; maer in het diepste der ziel van den
| |
| |
magtigen, jongen krygsman, was er eene vrees gekomen: - de vrees van de woorden niet te vinden, die tot haer hart konden doordringen. Zou Siegfried, de zoon van Boduognat, Siegfried, door wie de liefde der schoonste vrouwen van zyn volk miskend werd, zou hy die zwakke weeze ooit beminnen kunnen? - Neen, Hilda dacht er zelfs niet aen: zy voelde voor hare beschermelinge niets dan genegendheid en liefderyk mededoogen.
Met eene stem, waerin onuitsprekelyke vreugd met den toon van onuitsprekelyke smarte versmolten was, had de visschersknaep den naem zyner zuster uitgeroepen, om zyne tegenwoordigheid te doen kennen. Hy strekte de armen tot haer uit; doch de snelle vlugt der peerden voerde hen voort, en ofschoon het meisje de stem haers broeders herkend had, ofschoon zy ook tot hem wilde heen vliegen, was het hun onmogelyk zich aen elkanders harten te sluiten.
‘Vader? - Werner! wat is er van vader geworden? - vroeg zy en haer lichaem boog byna tot buiten het bereik van Hildas armen, om des te beter de stem des broeders te kunnen verstaen.
Hy kon niet antwoordden. Langzaem verhief hy de hand en wees de sterren aen, welke boven hunne hoofden glansden.
De maegd liet haer hoofd op de borst zakken - zy had het teeken van Werner verstaen; want de
| |
| |
verhevene leer der onsterfelykheid was door de heidensche Belgen gekend, en zy geloofden aen den dichterlyken droom, dat het toekomende leven der zielen in de verschillende hemellichten zou voortduren.
‘Zuster! lieve Elve! - riep Werner, daer Siegfried zyn peerd digter by het andere bragt. - O, heb kracht!... Wy zyn ongelukkig; maer wy kunnen elkander des te meer lief hebben!... Elve! lieve Elve, ach! ween zoo niet!... Uwe smart verscheurt my den boezem! Elve! - en zy gelukten er in hunne hoofden gedurende een oogenblik by een te brengen; de lippen des jongelings hadden het voorhoofd der zuster aengeraekt - en hoe hy ook bad, dat zy geene tranen storten zou, weende beiden even zeer, terwyl de peerden naest elkander voortdraefden.
De stilte werd niet meer dan door snikken onderbroken, tot dat Siegfried eindelyk aen Hilda deed opmerken dat sinds lang het woud zich somber aen hunne zyde uitstrekte, dat men den brand was voorby gesneld, welke door den weinigen wind, die er was, in eene andere rigting werd gedreven.
‘Voelt gy u de magt om te voet den weg te vervoorderen? - vroeg Hilda aen hare gezellin.
‘Wy zullen u volgen, goede lieden - antwoordde Werner. - Ik kan myne zuster ondersteunen.
‘Dan is het tyd stil te houden.
Men stapte van de peerden af, om een voetpad in
| |
| |
te gaen, dat tusschen eeuwenheugende eikenboomen toegang in het woud gaf.
Die weg was ten uiterst moeijelyk. Onder het takkige gewelf van het loover dier reuzengewassen heerschte eene duisternis, welke slechts hier en daer door eene ligte tinteling van het maenlicht tusschen de kruinen der boomen werd afgebroken. Wilde, kruipende planten van allen aerd slingerden in elkander over den grond, en de struiken van het opgroeijende schaerhout waren op sommige plaetsen zoo digt, dat Hilda, welke tot geleidster diende, weldra hare voeten tot bloedens verscheurd voelde, terwyl haer aenzicht door de nederhangende twygen, die zy in de duisternis moest afkeeren, gezweept werd. Dikwyls was de doortogt met gevlogtene takken en met neergehakte boomstammen afgesloten, zoodat men al de geheimen van het woud kennen moest, om langs de kronkelingen van het smalle, open geblevene pad, tot aen de plaets van de vergadering des volks te kunnen komen. Die voorzorg was door de Belgen genomen om zich tegen alle verrassing van den kant der vyanden te verzekeren. Hilda als priesterin aen de offerplegtigheden van het wond gehecht zynde, wist nogtans het spoor in die omwegen te behouden. Wat ook haer lichaem leed, zy had geleerd dat eene belgische vrouw haer moest weten te verheffen boven de vermoeijenissen en de pynen, welke aen het vrye,
| |
| |
zwervende leven der volkstammen waren opgelegd.
Zy werd gevolgd door de op elkander steunende visscherskinderen. Siegfried kwam de laetste, zyn peerd, niet tegenstaende al de hindernissen, met den toom aen de hand voortleidende. Hy had dit dier niet aen den ingang van het woud willen verlaten, toen het romeinsche ros werd voortgedreven.
Zoo plegtig was de stilte tusschen die sombere, ontelbare boomen en slechts van tyd tot tyd werd zy door zulke zonderlinge geruchten onderbroken, dat geen der jongelieden eene menschenstem met de groote stemmen der natuer vermengen durfde. Soms verhief zich in de duistere dieptens van het woud het schrille gehuil van een der roofdieren, welke hun verblyf by het naderen van het vuer ontvlugt waren, en nu in de wildernis omdwaelden. Dan werd dit geluid van alle kanten tusschen het ondoordringbare hout door andere even akelige stemmen en op even nare toonen herhaeld. In de lucht hoorde men nu en dan de schreeuw eens vogels, die voorby vloog, na, verschrikt door het licht der vlammen, den nest der liefde te zyn ontvloden. Men zou gezegd hebben, het geklach en de bedreigingen van onzichtbare, verbolgene geesten, welke hunne scherpe, pynlyke waerschuwingen van den eenen kant naer den anderen, op onberekenbare afstanden heen en weer zonden. Het geritsel der bladeren; een tak door Hilda gebroken, om den weg te banen; de weerklank der stappen; alles
| |
| |
scheen vol stille geheimnisvolle voorteekenen. Meermalen, wanneer de geleidster op eenen der neergehakte boomen strunkelde, had Siegfried in onberekende vrees zyn wapen gevat, als om een gevaer af te wenden.
Nogtans zy drongen voorwaerts. - Het was meer dan middernacht, toen zy aen eene plaets kwamen, waer de boomen in eenen grooten, ronden omtrek waren uitgeroeid. Daer kon het maenlicht in zynen vollen, helderen glans op elk voorwerp zich weder uitbreiden.
Het tafereel, dat op eens zich voor de oogen der jonge lieden ontrolde, was zoo grootsch, dat zy als in verbazing stilbleven, hunne eigene gevoelens vergetende, om dit treffende schouwspel aen te staren.
|
|