|
| |
| |
| |
VI.
Eliza had willen schoon zyn op den avond dat zy als verloofde aen Hendrik ging toe hooren. In blyde verwachting had zy, voor haren spiegel, den maegdelyken tooi alle zorgen besteed, om in hare eigene oogen weerdig te schynen van de liefde des beminden. En zy was in hare pooging volkomen gelukt!
Toen Devries, na het plegen der moord, in de kamer zyner dochter kwam, om haer ter feestzael te geleiden, verscheen hem Eliza, in het sneeuwwitte plegt kleed, als een engel van reine schoonheid.
Verrast terwyl zy den laetsten schik gaf aen de blanke bloemen, tusschen hare blonde hairen gevlochten, zag
| |
| |
zy het vaderlyk beeld, dat haer in den spiegel verscheen, en zy lachte het toe met des te meer liefde', daer zy ongeduldig het oogenblik begon te verbeiden, waerop zy haer aen Hendrik zou kunnen vertoonen.
Devries bleef onbewegelyk aen de deur, als of hy zyn kind niet durfde naderen.
De maegd wendde haer om, en zegde lachend:
‘Ik ben gereed, vader!
‘Kom dan, Eliza, en dat God u zegene!
Het meisje was verwonderd over het plegtige van dien groet; maer het buitengewoone er van aen den indruk der omstandigheid van de aenstaende verloving toeschryvende, nam zy de hand, die haer ter geleiding werd aengeboden, en reeds boog zy haer om er eenen zoen op te geven, toen zy, op eens, verschrikt, haer achteruit wierp; zy werd bleek als een lyk, en zegde:
‘Vader!... Er is bloed aen uwe hand!.... Zie!....
Devries ontstelde als of de zeissen des doods hem op het hoofd werd gelegd.
‘Het is niets - stamelde hy - Wees niet ongerust, Eliza!
‘Wat is er dan, vader!... Gy zyt bleek!.... Hebt gy u gekwetst?
‘Neen! - hy voelde de noodzakelykheid eene uitlegging te vinden - Ik heb Ward aen de deur geleid. Hy was dronken. Hy is gevallen, en zal zich gekneusd hebben. Ik heb hem opgeraept; daer van dit bloed...
| |
| |
Maer, beef dan toch zoo niet, Eliza!... Er is immers geen kwaed?
Devries wischte met zynen zakdoek de bloedige vlek weg.
‘Vergeeft het my, vader!... het is zwak... het is kinderachtig... maer het zien van bloed... Myn hoofd draeit... Ik ben bang!
Eliza wierp hare armen om den hals des gryzaerds, om aen zyne borst eenen steun en eenen toevlugt te vinden.
De moordenaer gevoelde zich onweerdig van de omhelzing zyner dochter. Hy leed als of die aenraking haer kon bezoedelen. Ook poogde hy zich uit hare armen los te maken; maer zy hield hem met zoo veel vrees en zoo veel liefde omklemd, dat hy die pooging niet kon ten uitvoer brengen.
Hy liet het hoofd neder zakken... en dacht!
De stilte, die in de maegdelyke kamer heerschte, bragt hem te binnen welke doodsche stilte thans het lyk van Ward moest omringen. De inbeelding vertoonde hem hoe akelig reeds de wezenstrekken van zyn slagtoffer door de pyn, door het verlies van bloed, en door den stryd des uitersten, moesten ontverwd en verwrongen zyn. Het scheen hem dat het bloedige lichaem van den vermoorden voor zyne voeten lag, dat de strakke, doffe oogen in het yzingwekkende hoofd allengs weder vurig werden, vurig van
| |
| |
den duivelschen haet, waermede hem Ward in zyn laetste oogenblik had aengestaerd; hy meende te zien hoe den met bloed beschuimden mond van het lyk zich opende om de godlastering te volmaken, die door den dood was onderbroken geworden - en, op eens, wanneer hy weder gewaer werd dat hy zyne dochter, zoo onschuldig, zoo liefderyk, aen het hart hield, was de wezentlykheid bem meer pynigend dan al de spooken der inbeelding!
Alleen zyn met zyne dochter! met haer die hy ten koste van bloed had willen redden, was dus voor den ongelukkigen vader eene foltering geworden!
Het kind, dat hy beminde, was voortaen de dochter eens moordenaers!
Het bloed, dat hem aen de hand kleefde, ging wraek roepen!... Indien men de moord ontdekt; indien de bloedprys van den vader geëischt wordt, wat zal er van de dochter geworden?...
‘Kom, Eliza!
En hare hand in de zyne houdend, geleidde de grysaerd het meisje tot de zael, waer de aenstaende bruidegom en zyn vader zich reeds bevonden.
Devries en Eliza waren nog bleek van ontsteltenis toen zy binnen traden; maer de vormen der beleefdheid omhulden dikwyls de waerheid der gevoelens.
De Baron van Teck merkte zelfs die blyken van
| |
| |
ontroering niet op. Hy hield zelden met iets anders dan zynen eigen persoon zich bezig. Daer hy niet meer vreesde het huwelyk te zien verbreken, en hy geene verdere voordeelen van den koopman verwachte, gaf de Baron zynen adelyken hoogmoed de voldoening met drooge grootheid de onschuldigingen te ontvangen, die hem door Devries werden aengeboden, omdat de gastheer zyne genoodigden had laten wachten.
Hendrik was getroffen geworden door de uitdrukking van Eliza's gelaet. Maer zy was zoo schoon in hare bleekheid!... De oogen der liefde, waer mede hy haer gadesloeg, verleenden der maegd zulke belangwekkende, betooverende zwakheid, dat hy weldra aen niets meer dacht, niets meer gevoelde, dan dat het de grootste aller zaligheden was, met den arm eenen steun aen dit tengere lichaem te mogen bieden, eenen glimlach van dank op het aenzicht der beminde te kunnen verwekken.
Devries had den notaris, dien hy belast had met opstel van een huwelyks kontrakt en die een zyner vrienden was, verzocht het feestmael by te woonen.
Men plaetste zich aen tafel.
Mynheer Devries had zich hersteld - Eliza luisterde naer de woorden die haer door Hendrik werden toe gefluisterd - en uiterlyk lag er over het huisselyk tooneel eenen zweem van kalmte, van geluk.
Wie Eliza's vader, zoo eerbiedwekkend en zoo
| |
| |
geëerd, aen het mael hadde zien voorzitten, zou misschien de vaderlyke voldoening benyd hebben, die men in den gryzen koopman veronderstellen moest.
De jongelieden gaven zich over aen hoop en liefde - de bloemen, die de tafel vercierden, waren frisch en verspreidden hunne balsemende geuren - het licht der gulden kandelabers was helder en zacht - de keurige wynen schitterden in de kristalen bekers - de notaris deed zich te goed aen spys en drank - de Baron van Teck overwoog welke prachtige dingen hy met een deel van den bruidschat zou kunnen koopen - de aenzichten van al de persoonen, die Mynheer Devries omringden, waren lachend, juist als of er boven hunne hoofden geen mensch in zyn bloed lag uitgestrekt, juist als of de man, die de byzonderste plaets in hunnen midden bekleedde, over eenige oogenblikken het stael niet in de borst van hunnen evennaeste had gedrongen.
Mynheer Devries deed alles wat hem mogelyk was om de pligten van eenen goeden, gulhartigen gastheer te volbrengen. Nogtans zyne onrust klom van oogenblik tot oogenblik en het was met een gevoel van ware ontlasting dat hy het mael zag eindigen.
Men ging in eene andere zael. Weldra was men bezig met de groote zaek van den avond: de lezing van het huwelyks verdrag.
Er kan niets plegtiger, niets heiliger in de wereld
| |
| |
bestaen dan de voorwaerden, waerop twee menschen, twee zielen, zich aen elkander verbinden voor gansch een leven, voor eene eeuwigheid misschien! - en nogtans hoe dikwyls wordt eene verloving enkel uit het oogpunt van hebzucht beschouwd, enkel met inzicht van bedriegery gevormd!
De oude Baron van Teck had genoeg van de bedorvene wereld gezien om in alles en overal hinderlagen te vreezen.
Terwyl Hendrik - die reeds de voordeelen kende welke hem verzekerd werden - Eliza woorden van liefde toe fluisterde, bood zyn vader eene gespannene aendacht aen elk der bepalingen, die door Devries aen den notaris waren opgegeven. Niet te vrede met de woorden te hooren en te overwegen, hield van Teck onafgebroken zynen scherpen blik op den koopman gevestigd, trachtende de geheimste gedachten en gewaerwordingen op het aenzicht des ouderlings te lezen.
Hoe verwonderde het den Baron te zien dat de vader der bruid naer het opstel zelfs niets luisterde!
Devries verhief het gryze hoofd slechts van tyd tot tyd om met eenen angst, dien hy te vergeefs wilde verbergen, naer den ingang der zael te zien.
Het was hem plotselings te binnen geschoten, terwyl hy stil zat onder de lezing van het kontrakt, dat hy, in de haest en de ontroering, had nagelaten behoor- | |
| |
lyk de deur te sluiten van de kamer waer de moord was gepleegd.
En hy wendde meer en meer dikwyls den blik naer den ingang der zael, alsof hy vreesde dat op elk oogenblik iemand de ontdekking van het lyk kon komen berigten.
Hoe zou hy den bloedigen dood van zynen vriend verantwoorden? Aller stemmen zouden te gelyk zich verheffen om hem van de waerheid te beschuldigen!... Welke houding zou hy nemen tegen over Eliza, die het bloed had opgemerkt dat aen de handen des moordenaers kleefde?...
De vrees, die zich van hem meester maekte, werd onverdragelyk. Groote zweetdruppelen kwamen aen zyne gryze hairen kleven. Hoe zeer hy ook huiverde by de gedachte zich naer de plaets te begeven, waer hy het lyk moest vinden, en hoe onbetamelyk het ook zou geweest zyn, te midden der lezing, de zael te verlaten, toch werd het zweepen van den angst allengs zoo fel, dat het hem onmogelyk was te blyven zitten. Hy stond reeds regt, om zyne onvoorzigtigheid te gaen herstellen; maer den notaris had de lezing geëindigd en van Teck, de wenkbrauwen fronsende over de onbeleefde, zonderlinge handelwyze van Eliza's vader, vroeg hem of hy eenige opmerkingen te maken had.
‘Opmerkingen! - Devries wendde zich om als
| |
| |
of hy uit eenen akeligen droom ontwaekte - Wat is er?... ô, Ja!... Ik ben te vrede.
‘Dan blyft er slechts te onderteekenen.
Hendrik schreef zynen naem met haest om de zekerheid van zyn geluk te verhaesten. Hy bood de pen aen Eliza met de smeeking der liefde in zyne oogen. De maegd bloosde; doch aerzelde niet... Zy had sinds lang hart en leven aen Hendrik toevertrouwd.
De Baron van Teck teekende zynen adelyken naem met weerdigheid, met hoogmoed. Nu was het de beurt van den vader der bruid.
Wankelend naderde Devries de tafel, waerop men de papieren had gelegd. Hy boog zich reeds om te schryven; doch kon zich niet beletten nogmaels het hoofd om te wenden en eenen bevreesden blik naer de deur te wenden. - Met stuiptrekkende rilling trok hy op eens het lichaem achterover; zyn aenzicht werd witter dan de gryze hairen die hem den schedel bedekten; hy opende den mond als om te schreeuwen, doch kon geen geluid geven; krampachtig strekte hy de hand uit, en wees met den vinger naer de deur.
Het zicht, dat daer zich opdeed, was inderdaed afschuwelyk.
Tegen een der pylers van de deur steunde Ward; het bloed druppelde van de handen, die hy op zyne borst klemde. De zenuwachtige trekkingen van zyn
| |
| |
lichaem, het knarsen zyner tanden, getuigden niet slechts van hevig lyden; maer hy rigtte de oogen, die in het marmer bleek aenzicht brandden, met zulke zegeprael van haet op het tooneel der verloving, dat hy afzichtelyk was, afzichtelyker dan ooit de geest des kwaeds in de menschelyke inbeelding is verschenen. De valsche witte tanden blikkerden tusschen het roode schuim dat zynen vervrongenen mond bedekte; de zwarte, verwarde pruik, gaf hem het voorkomen alsof zyne hairen te bergen waren gerezen; het verslenste, vuile gryze aenzicht droeg met de uitdrukking der pyn reeds de kenteekens van het bederf des doods. En toch zou men gezegd hebben dat die krampachtige trekken van den mond, dat al die teekens van lyden op het doodsche gelaet den zweem namen van eenen lach: den lach der wraek!
Een algemeene kreet van afschrik verhief zich in de zael. Hoe leelyk ook het zicht was van den gekwetsten, die zoo onverwacht de plegtigheid verstoorde, toch was het beschouwen van Devries misschien nog pynlyker. De grysaerd scheen de tegenwoordigheid der genoodigden, de tegenwoordigheid zyner dochter, te hebben vergeten, en terwyl zyn uitgestrekte vinger, in zenuwachtige spanning, naer Ward bleef wyzen, waren ook zyne wyd open gespannene oogen onafgebroken met den verglaesden strakken blik van de uiterste vrees op de verschyning aen de deur gevestigd.
| |
| |
Zoo duerde het eenige stonden. Niemand kon, niemand durfde spreken.
Eindelyk liet Ward de pyler der deur los, waer aen hy zich had vasgehouden; hy kwam langzaem de zael binnen; met trekkingen van pyn naderde hy den koopman. Maer, als of Devries eene bovennatuerlyke dreigende magt ontvlugtte, deinsde hy werktuigelyk, stap voor stap achterwaerts, namate Ward naer hem toe kwam.
Weldra stond Eliza's vader met den rug tegen den muer gedrongen. Hy strekte de armen uit, om de wraeknemende gedaente van zich af te houden; zyn mond opende zich om eenen laetsten schreeuw te slaken; maer zyne handen bleven verstyfd en zonder beweging; zyne tong kon geen klank vormen; - en zoo Eliza niet ware toegesneld en beschermend de armen niet rond het lichaem haers vaders hadde geslingerd, zou waerschynelyk de ouderling ten gronde zyn gestort.
Nu Ward zag dat Devries hem nier meer ontsnappen kon, liet hy, door de pyn overmeesterd, zich op eenen stoel vallen. Hy prangdde zyne handen op de borst om te kunnen spreken.
‘Ik kom van onpas! - en zyne heessche, versmoorde stem had den toon van nydige spotterny niet verloren - Het doet my spyt!... Verschooning Mynheeren, Mejuffer, dat ik uw lief familie-feestje verstoor!... Die
| |
| |
brave, deugdzame vader - hy wees op Devries - die eerlyke grysaerd zal u uitleggen waerom ik de vryheid neem hier zoo onverwacht te verschynen!
De gramschap, die in Ward opsteeg, terwyl hy Devries aenwees, was zoo hevig dat hy een nieuwe mondvol bloeds over zyne lippen brak. Hy helde achterover en lag te spartelen, niet slechts van pyn, maer om de magt der spraek terug te krygen, opdat de wraek hem niet ontsnappen zou.
‘Neen! ik zal niet sterven, ik wil niet sterven! - waren zyne eerste woorden zoodra hy weder kon spreken - Ik moet kracht hebben!... ô, ik wenschte dat gansch de wereld hier was om my te hooren!... Neen! het geheim van mynen vyand zal met my niet begraven worden!... Gy hebt het gedacht, Devries! gy hebt u bedrogen!... Ha!
Ward zag het hoofd van een paer dienaren des huizen, die den gewonden man op de trappen hadden ontmoet, toen hy zich naer de vergader-zael sleep. Die dienaren, door schrik en nieuwsgierigheid gedreven, kwamen bespieden wat er gebeurde.
‘Ha! wy zullen getuigen hebben! - riep Ward uit, nogmaels geweld doende om zich op te rigten - Komt dan nader, brave lieden! Gy zult verklaren dat ik in de kamer van uwen meester den dag heb doorgebragt, dat het Devries is, die my met een mes in de borst heeft gesteken!... Indien ik moet
| |
| |
sterven zult gy den moordenaer doen veroordeelen!
De haet en de wraekzucht schenen hem nieuwe krachten te geven. Zyne stem werd zelfs voor eenige stonden klaerder dan toen hy gezond was; hy ging voort:
‘Ik heb het altoos gedacht, Mynheer Devries, dat gy een dommerik waert die zich immer op het feit zou laten betrappen! Wanneer men eene moord doet, moet men het werk niet ten halve, zoo als gy het in uwe lafheid gedaen hebt, onverrigt laten, om den beschuldiger uit zyn bloed niet tegen u te zien opryzen. Men moet, daerenboven, tegenwoordigheid van geest genoeg hebben om niet te verzuimen de deuren behoorlyk te sluiten. Gy hebt die twee voorzorgen vergeten, en die vergetelheid zal uw hoofd kosten. Wanneer de regters zullen weten wie en wat gy zyt, is er voor u geene genade te verhopen... Geene genade!... De beul moet uw hoofd hebben!... Na het brandmerk den dood!... Maer, luister dan, Mynheer Devries!... De vriendschap zal niet alleen ons leven, maer ook onzen dood aen elkander hebben verbonden!... Jammer dat ik uwe onthalzing niet zal kunnen bywoonen!
Ward viel met hygende borst op den stoel achterover, en moest adem wachten om te kunnen voort spreken. Zyne stem, die eenige oogenblikken scherp en klaer was geweest, verzonk met de laetste woor- | |
| |
den in een dof geratel, dat de naderende dood scheen aen te kondigen. Met eene soort van wanhoop worstelde hy tegen de pyn en de verzwakking. Zyne oogen bleven geöpend; maer werden, van oogenblik tot oogenblik, meer doodsch en gebroken. Nogtans bleef hy met den verdoofden blik alles rond hem, wantrouwend, gade slaen. Twee groote tranen braken uit die verstervende oogen.
De mensch, deugdzaem of bedorven, koning of bedelaer, weent gewoonlyk wanneer hy de wereld gaet verlaten, zoo als hy geweend heeft toen hy die wereld is binnen getreden. Maer in de oogen van Ward waren het waerschynlyk traden van razerny over de onmagt die zyne stem onderbrak, alvorens hy door het bekendmaken van het vroegere leven des koopmans de wraek kon volmaken.
Hy deed eene laetste, byna bovennatuerlyke pooging. Op eens rigtte hy zich in zyne volle lengte op van den stoel. Eene laetste, brandende strael vloog door zyne oogen.
‘Die man is een dief! - riep hy uit - Die man heeft een brandmerk op den schouder!... Die man is veroordeeld geweest te Madrid... over veertig jaren!... Eene schoone aenwinst voor de adelyke familie van Teck is de dochter van eenen dief en moordenaer!... Toe dan, Baron! gy zyt arm, neem de eerlooze bruid voor haer geld!... Toe dan, Devries, geef uwe kinderen
| |
| |
nog eens den geheiligden vaderlyken zegen!... Maek spoed!... Ik wacht u!
Ward kon niet verder. Hy zakte in een... Terwyl hy nog dreigend de vuist verhief, bonste zyn hoofd op den vloer achter over.
Niemand kwam hem ter hulp. De dienaren, die aen de deur stonden, durfden den afgryselyken, vloekenden lyder niet naderen. Hendrik en Eliza bleven als versteend tegen elkander geprangd. De oude Baron van Teck kwam de eerste tot overweging; maer hy bekommerde zich niet met de pynen van den stervenden. Hy had inlichtingen te nemen, die voor hem gewigtig waren. Zich tot Devries wendende, vroeg hy:
‘Het is immers niet waer, Mynheer Devries! wat die man zegt?... Het is onmogelyk dat gy hem vermoord hebt!
Eliza's vader wendde de oogen verwilderd tot den edelman; doch bleef sprakeloos.
‘Antwoord! - zegde Van Teck - Begryp dat die gekwetste niet mag sterven zonder zyne beschuldiging te hebben herroepen!... Het betreft uw leven en de eer uwer dochter!
Van Teck nam Devries by den arm, als om hem tot het bewustzyn op te wekken. Hy poogde den grysaerd by het lichaem van Ward te brengen.
Zoodra Devries begreep wat de Baron van hem wilde, trok hy met onoverwinnelyken afkeer zich achterwaerts.
| |
| |
‘Gy verstaet dan niet wat men u ten laste legt! - riep van Teck, die in zyn ongeduld den ouden koopman vry ruw behandelde - Gy zyt niet alleen beschuldigd van iemand te hebben gesteken; - maer men heeft er bygevoegd dat er een vonnis tegen u bestaet als dief!... Hoort gy dan niet?... Men zegt dat gy op de galei hebt gezeten!... dat gy een brandmerk op den schouder hebt!
Devries bleef sprakeloos.
‘Maer, Mejuffer! - ging van Teck voort zich tot Eliza wendende - uw vader is toch niet zinneloos!... Doe hem begrypen dat die gekwetste man niet mag sterven zonder op zyne beschuldiging van moord is geantwoord! Doe dan toch uwen vader antwoorden, Juffer Eliza!
De maegd had gehoord hoe Ward haren vader eene eerloosheid had verweten; alhoewel zy in de ontroering, in de bedwelming van den schrik, de juiste beteekenis der woorden niet geheel begreep. De eerbied, dien zy den gryzaerd toedroeg, was zoo groot dat niettegenstaende de teekens van zwakheid, van neêrslachtigheid, van wanhoop, die iedereen in Devries opmerkte, zy niet twyfelde of een enkel woord van hem zou het misverstaen opklaren, dat er, dacht zy, moest plaets hebben. Zy ging tot den ouden man, nam zyne handen, en met liefdevol medelyden zegde zy:
| |
| |
‘Vader!... Kom tot u zelve!... ik bid u!
Maer Devries trok zyne hand terug, als of een gloedend yzer hem had aengeraekt.
Eliza was pynlyk verwonderd; maer wezentlyke schuld in haren vader te veronderstellen bleef onmogelyk.
‘Vader lief! - bad zy - men heeft u beledigt... Men durft u beschuldigen!... Ward heeft in het lyden den geest verloren! Ward herkent u niet! Hy heeft eenen anderen persoon voor! Kom nader! zeg dat gy het zyt! Vertoon u, en hy zal bekennen dat hy dwaelt! Kom dan, vader!
Devries was verplet onder de martelende magt, waer mede God soms den pligtigen neder drukt. Hy vond geen antwoord, geen redmiddel! Toch hy begreep, tot overmaet van foltering, dat hy zyn kind mede trok in den afgrond van schand en lyden, waer in hy ging neder ploffen. Doffe, heete tranen braken hem uit de oogen, terwyl hy nogmaels Eliza van zich afwendde.
Het zien dier tranen trof Eliza als de donder.
Met de magt van begrip, die soms in de overspanning van gevoel zoo plotselings ontstaet, zag zy op eens tot in het diepste van het rampzalig geheim. De dwingelandy die Ward sedert jaren op haren vader had uitgeoefend; de sombere gedachten die by wylen het voorhoofd van den grysaerd hadden verduisterd; de moeijelykheden door hem voorzien in haer huwe- | |
| |
lyk met Hendrik, de noodzakelykheid waerin hy zich bevonden had Ward onschadelyk te doen worden; de moord door haren vader uit liefde tot zyn kind gepleegd; de gevolgen dier moord; dit alles schoot haer als eene bliksem flits door den geest, en de handen op haer hoofd klemmende, als of het in stukken ging springen, liet zy eenen schreeuw - en plofte neder, bleek en magteloos, als een lyk.
Het vaderlyk gevoel was het eenigste sterk genoeg om Devries tot eene daed van bewustzyn te brengen. Hy begreep welke overtuiging Eliza had neêr doen vallen. Vreezende voor altoos van zyn kind te worden beroofd, vloog hy tot haer heen, wierp zich nevens haer geknield op den vloer, hief het zwakke lichaem in zyne armen op, en hield het aen zyn hart, zinneloos van smart rondziende, als of hy den duerbaren schat verdedigen wilde tegen al wie hem van zyne borst zou rukken.
De Baron van Teck had Hendrik reeds ter zyde getrokken.
‘Ik geloof dat wy moeten vertrekken - fluisterde hy - onze tegenwoordigheid kan hier geenzins voordeelig zyn.
‘Ik kan Eliza in zulken staet niet verlaten! - antwoordde Hendrik.
‘Uwe tegenwoordigheid, wanneer zy tot haer zelve zal komen, zou haer nog meer onder de schaemte
| |
| |
doen lyden. Het is beter zich met zulke zaken niet te bemoeijen.
‘Maer het zou den schyn hebben alsof ik laffelyk haer in het ongeluk ontvlugte!.... Zy is myne verloofde...
‘Verloofde! - viel hem van Teck met ongeduld in de rede - Ik geloof dat wy dit alles zullen onderzoeken alvorens verder te gaan!
‘Ik zal, ik moet haer bystaen en troosten.
‘Later! Later! Wy moeten niet ligtelyk handelen. Indien het waer is wat die gekwetste man gezegd heeft, is die Mynheer Devries voor niets te betrouwen. God weet of hy u niet heeft willen te leur stellen: of hy ooit voornemens was, na het huwelyk, de dry honderd duizend franken van den bruidschat te betalen. Men moet voorzichtig zyn.
Hendrik maekte eene edele beweging, willende beteekenen dat het geld hem onverschillig bleef.
‘Ja, ja; maer waervan zoudt gy leven? - ging van Teck voort - Meent gy dat ik de dochter van eenen moordenaer, in onze familie zou willen, indien wy nog daer en boven door haren vader voor de huwelyksgift waren bedrogen geworden?... Bedenk, Hendrik, dat uwe vrouw op straet met de vingeren zou nagewezen worden! Overweeg dat men zou zeggen, de Jonkheer van Teck heeft, als een dommerik, eene vrouw gehuwd waer over hy moet blozen. De schand
| |
| |
is erg, Hendrik; maer de schand en de armoede te zamen dat is te veel!
De jongen man stond met gebogen hoofde. Liefde, medelyden, maer ook hoogmoed, afschuwen, vermengden zich in zyn hart. Zyne ziel hadde tot Eliza willen vliegen; maer van den anderen kant hield de oude Baron hem terug, en fluisterde hem de ontegensprekelyke, koude tael der rede in het oor.
‘Morgen zult gy hier terug komen, indien wy ondervinden dat het betamelyk gebeuren kan! - zegde de Baron aenhoudend, ziende dat Hendrik begon te wankelen - Wat kunt gy hier doen?... Niets!... Juffer Eliza heeft meer eenen geneesheer en de rust noodig dan uwe tegenwoordigheid! Waertoe zou het dienen den ganschen nacht hier met haer te zitten weenen, dan om de laetste krachten uit te putten, die zy in de tegenwoordige omstandigheden genoeg zal noodig hebben!..... Kom, Hendrik, wy zullen de zaek koud overwegen!.... De beleefdheid vraegt dat wy vertrekken. Gy zyt immers haer echtgenoot niet om aen het ziekbed van juffer Eliza te waken. Misschien zal zy van den ganschen nacht niet tot het bewustzyn terug komen.... Morgen kunnen wy met kennis van zaken beslissen wat er te doen valt.
Hendrik scheen alle eigen kracht te hebben verloren. Hy liet zich door zynen vader mede trekken.
Devries wierp de edellieden eenen blik van verach- | |
| |
ting na. In de bitternis van zyn gemoed dacht hy het eene lafheid van wegens Hendrik zich te verwyderen nu het meisje, dat hy tot echtgenote had gevraegd, zoo wreed door het ongeluk werd getroffen.
Ward had door de overspanning van gramschap zyn einde verhaest. Het hygen zyner borst, de pynlyke, verdoofde ratel in zyne keel getuigden, dat hy nog leefde; maer het was klaerblykend, zoo hy daer lag, dat ook die laetste teekens van lyden weldra gingen ophouden.
Niet willende dat het lyk door den blik van Eliza zou ontmoet worden, wanneer hare oogen zich weder zouden openen, droeg Devries zyne dochter in hare kamer. Hy zette zich neder naest de bedsponde der bewustelooze; in de zorgen, die hy haer toediende, byna vergetende welk gevaer hem persoonlyk boven het hoofd hing.
Dit gevaer was nogtans dringend.
Het nieuws dat eene moord ten huize van den ouden koopman was begaen, verspreidde zich reeds in de stad en liep er voort met de snelheid van ontvlamd buskruid.
De omstandigheden, die men verhaelde, waren van zulken aerd, dat de dienaren des geregts het zich ten pligt dachten, onmiddelyk een onderzoek te beginnen
Het lyk van Ward werd nog in de zael gevonden. Devries poogde niet te ontkennen. Men leidde hem naer de gevangenis.
| |
| |
Hy moest zyne dochter verlaten, zonder zelfs haer vaerwel te kunnen zeggen.
Wanneer Eliza haren toestand weder zal kunnen beoordeelen, zal het lydende meisje alleen, gansch alleen zyn, om den last te dragen, die haer zoo verpletterend op het hart is gevallen.
|
|
Auteursrechtvrij