Verhalen uit den ouden tyd

[p. 108]

III.
Huibrecht Goffin.

Vereert, verheft de menschenliefde eenen vorst, zy kan ook het hart van eenen werkman veredelen. En dan is zy nog meer te bewonderen, want een vorst heeft zich verbonden, het geluk en welzyn zyner onderdanen te behartigen, terwyl een man des volks enkel gehoor geeft aen het gevoel, dat in hem spreekt.

Het is niet noodig dat wy in verledene eeuwen dringen, om voorbeelden aen te halen van kinderen des volks, die enkel uit menschenliefde zich opofferden ter redding hunner ongelukkige, met den dood worstelende broeders: onze eeuw levert menigvuldige voorbeelden van dien aerd. Onder deze verdient de zelfopoffering van Huibrecht Goffin, den koolmynwerker, zeker eene eerste plaets.

Huibrecht Goffin was een brave vader des huisgezins, myner van beroep; doch zyne bekwaemheid en ondervinding was zoo groot, dat hy tot meesterknecht benoemd werd.

Honderd zes en twintig werklieden werkten onder zyn bevel in de mynen van Beaujou, in de provintie Luik. Op vrydag, 28 february 1812, bemerkten de werklieden met verwondering, dat er water in de myn drong: zy riepen den meesterknecht.

Huibrecht Goffin zag weldra de grootte van het gevaer, en gaf bevel tot het nemen der noodige maetregelen, doch

[p. 109]

vruchteloos: het water stroomde meer en meer in de myn; men klepte de alarmklok. De bak werd neêrgelaten.

Goffin kon zich redden, doch wilde niet, hy riep:

- Neen, broeders, ik verlaet u niet; eerst moet gy allen gered zyn, of ik zal met u sterven!

Maer zynen zoon, zyn twaelfjarig kind, dat met hem in de myn werkte, wilde hy in den bak zetten, en aen de moeder teruggeven: doch het kind was even moedig als hy:

- Ik ben met u gekomen, vader, en ik zal slechts met u vertrekken, - was zyn onwederroepelyk antwoord.

Weinige persoonen konden maer in den bak plaets nemen: allen wilden er in springen, zy verdrongen elkander.

Vruchteloos wilde Goffin hun doen begrypen, dat er alzoo velen een onvermydelyken dood te gemoet liepen: men wilde naer hem niet hooren, en toen de bak werd opgehaeld, vielen er verscheidene in de diepte, die zich het hoofd op de kolen verbryzelden. Enkel een klein getal was gered en mogt onder den blauwen hemel vrouw en kinderen aen het harte drukken.

Welhaest was alle redding met den bak onmogelyk geworden; het water dat gedurig eene wydere opening maekte, klom hooger en hooger. Goffin verloor den moed niet: hy riep al de werklieden te samen, en sprak:

- Broeders, wanhopen wy niet; staen wy elkander by tot den dood; wy kunnen ons nog redden, maken wy een nieuwen uitgang.

Aengemoedigd door het voorbeeld van den meesterknecht, neemt elk een stuk gereedschap in de hand, en stelt zich aen het werk: helaes, alles is vruchteloos!

Men gebruikt het poeder om de koolstukken te doen springen: verloren arbeid! niets kan baten! Thans geven allen zich aen de hevigste wanhoop over:

- Helaes! hier onder de aerde moeten wy sterven, wat

[p. 110]

zal er van onze vrouw, onze kinderen geworden? O wee! wee!

Zoo klonk het geschreeuw verschrikkelyk in het onderaerdsch gewelf. Alleen Huibrecht Goffin bleef koelbloedig en bedaerd; steeds werkte hy voort, en drong dieper en dieper. Eenigen door zyn voorbeeld weder aengemoedigd, hernamen het werk; doch eensklaps verneemt men het gerucht dat de verstikkende gaz in de myn dringt: Goffin vliegt spoedig naer het gat, waerdoor zy eenen doortogt vindt, en stopt het.

Doch de wanhoop der werklieden was zoo groot, dat zy zich tegen zyn voornemen wilden verzetten, en riepen:

- Laet ons liever verstikken; ons lyden zal dan spoedig geëindigd zyn.

- Hebt moed, doodt u zelven niet, - antwoordde Goffin, laet ons enkel wanhopen, wanneer alle hoop op redding verloren is.

Hy bidt, hy smeekt, werpt zich voor hen op de kniën, opdat zy toch weder het werk zouden hernemen. Helaes! zy wilden hem niet meer aenhooren! Zy schenen zinneloos en razend!

- Welnu, - riep hy eindelyk, - gy zyt lafaerds! ik laet u aen uw lot over!

En zynen zoon in de armen drukkende, wilde hy in eenen afgrond springen.

Men wederhoudt hem. Thans voelen zy zich beschaemd over hun flauwhertig gedrag, en allen hernemen weder het werk om een anderen uitgang te zoeken.

Doch nieuwe afgryselykheid! Het licht dat zy by zich hadden, valt om en dooft uit. Thans bevinden zy zich te midden der grootste duisternis! Vyf honderd voeten onder den grond, en reeds negen en dertig uren beroofd van levensvoedsel en versche lucht!

[p. 111]

Nu hoorde men enkel een naer gehuil van wanhoop en razerny, dat wild en woest langs de onderaerdsche gewelven galmde. Slechts Huibrecht Goffin en zyn zoon bleven kalm te midden der algemeene wanhoop.

Boven de myn greep er een niet min hartverscheurend tooneel plaets. Vrouwen, kinderen, grysaerds, riepen om eenen echtgenoot, om eenen vader, om eenen zoon! Geheele huisgezinnen liepen rondom de opening der myn, als zinneloos van angst en wanhoop.

En dit hartverscheurend geklag en geween, duerde vyf dagen en vyf nachten! Eene eeuw van marteling voor elk, die een hem dierbaer wezen miste.

Wie zou er thans nog redding verwacht hebben? Uitgehongerd, krachteloos, met moeite nog ademhygende, wachtten de ongelukkige mynwerkers den dood af, als het einde van hun lyden. Doch eensklaps hoort men een gerucht: eerst flauw en zwak, schynt het nader en nader te komen. Ach! er gaet nog een strael van hoop op!

- Wy zyn gered! - roept Huibrecht Goffin, en dit geroep jaegt allen het leven weêr in de aderen; de stervenden ryzen op, en staren verdwaeld in de duisternis: zy luisteren!

O, er bestaet geen twyfel meer: niet verre van daer mynt men om hun ter hulpe te komen!

En zy, die daer nog even levenloos en dood schenen, staen nu regt, vatten een werktuig, en beginnen nu eerst met moed te mynen.

Men hoort reeds duidelyk de bylslagen: men telt die op. De yver verdubbelt: de boezem hygt van hoop en verlangen. Een zware slag valt neder en doet het harte trillen: het is de laetste, eene opening is gemaekt; zy zyn gered!

God! wat blydschap! wat ontroering!

Een voor een worden zy uit den duisteren kolk getrokken;

[p. 112]

doch de laetsten waren Goffin en zyn zoon: zy wilden aen hun woord getrouw blyven.

Thans riepen al de werklieden, vol bewondering en dankbaerheid voor hunnen meesterknecht.

- Goffin is ons redder; zonder hem hadden wy ons allen uit wanhoop den dood toegebragt!

- Ach! broeders, hadde ik u moeten verlaten in het gevaer, ik zou nooit onder het oog der menschen meer hebben durven verschynen, - sprak de brave meesterknecht.

Keizer Napoleon de zelfopoffering van Goffin willende beloonen, schonk hem het kruis van eer, en een pensioen van 600 franken; zyn zoon werd in het Lyceum van Luik, ten koste van het Staetsbestuer, geplaetst.

Helaes! hy die zoo vele menschen van den dood gered had, moest in de mynen den dood vinden! Huibrecht Goffin werd het slagtoffer eener gazuitbersting den 11 july 1821.