Bloedmadonna

[p. 94]

Oude proefwerken

In de auto naar Uffel realiseerde Wolffers zich de situatie waarin zij zich emotioneel gemanoeuvreerd had. Al gedurende een aantal nachten had zij over Hanna nagedacht en plannen gemaakt voor een heel ander leven dan op de redactie. Het volgende was haar het meest bijgebleven: zij namen het besluit samen een antiekzaak te beginnen, die hen met een vrachtauto naar boerderijen in Oost-Europa zou brengen; Frankrijk was inmiddels leeggekocht. In haar fantasie waren zij steeds verder weggeraakt van huis, tot zij samen in een overvol pakhuis, midden in een groen maar leeg landschap op de eerste klant wachtten. De ramen waren wazig, vol stof en spinnenwebben. Op een dag zagen zij de eerste die iets bij hen wilde kopen, maar hij kon het groene veld niet oversteken.

Op dit uur van de avond was de snelweg niet meer bezaaid met auto's; soms reed zij gedurende een aantal minuten over een volslagen verlaten weg. Dit gaf haar een ontheemd gevoel, alsof zij de bewoonde wereld had verlaten zonder vooruitzicht erin terug te komen. Op die momenten verlangde zij des te heviger naar Hanna, naar een opluchtend moment, een opening in haar leven, waarvan het gesloten karakter duidelijker werd naarmate het donker verder inviel en de koplampen van tegenliggers spaarzamer werden.

Zij liet haar verlangens toch niet helemaal toe, verwierp ze halverwege als onhaalbaar, maar haalde ze terug omdat de eenzaamheid haar benauwde. Met grote snelheid reed zij naar Uffel.

Hanna slenterde naar het hotel, haar gedachten niet bij Wolffers, die zij vanmorgen nog dichtbij zich had gedacht. In eerste instantie had een zekere, niet eens onmiskenbare nieuwsgierigheid, haar naar Wolffers gedreven. Maar de affectie die zij voelde, had met nieuwsgierigheid weinig uitstaande. Het liefst wilde zij de warmte die Wolffers uitstraalde zonder verder nadenken ondergaan. Erover nadenken zou betekenen dat haar persoonlijk

[p. 95]

leven de eisen die haar werk stelde zou kunnen gaan overschaduwen. Die twee mochten niet door elkaar gaan lopen, dat kon zij gewoon niet aan. Niet op dit moment. Misschien om zich bewust te blijven van de noodzaak tot afstand noemde zij Wolffers in haar gedachten nooit bij haar voornaam. Tegelijkertijd zou ze bij wijze van spreken in haar willen kruipen, om in een net zo elegante en hartelijke vrouw te veranderen als zij.

In haar hoofd woedde een soort onweer, niet onprettig, maar met veel lawaai. Om haar gedachten van Wolffers af te leiden, probeerde zij te bedenken wat haar aanstond in de schilder, zijn gezicht of de aanraking van zijn hand op haar arm, de bijna bedeesde manier waarop hij haar gegroet had toen zij hem alleen liet bij de voordeur. Terwijl de afstand tussen hen groter werd, had zij het gevoel dat hij haar nastaarde. Dit maakte omkijken onmogelijk. Het leek alsof hij een lang, steeds slapper wordend elastiek om haar enkels had bevestigd. Zij voelde het nog toen zij voor het hotel stond en de auto van Wolffers zag, slordig neergezet in een inham aan de overkant van de straat.

Wat trok haar aan in de schilder? Zij had zijn werk nog niet bekeken; haar indruk daarvan kon zich dus niet met de persoon verwarren. Het liefst hield zij zich in het geheel niet bezig met aantrekkingskracht tussen mensen.

Op een vage manier leek hij op haar vader. Was dat het wat zij eventueel van mannen wilde; moesten zij op haar vader lijken, met als pikant detail op de achtergrond dat hij dood was.

Haar vader was de enige man geweest die onbaatzuchtige aandacht aan haar had besteed. Zijn leven lang had hij gebouwen in kaart gebracht, met de bedoeling die voor het nageslacht te behouden. Niets opzienbarends. Want uiteindelijk verrichtte hij dat werk toch voor zichzelf, voor de instandhouding van een idee.

Op haar zestiende had zij op een zondagmiddag een van zijn mappen uit de kast gehaald. Zij had erin gebladerd en plotseling was zij geïrriteerd geraakt, omdat zij het belang van al die volgeschreven foliobladen niet kon bevatten. Later had zij zich ervoor geschaamd, maar op dat moment had zij er een aantal pagina's uitgetrokken en verbrand in de open haard. ‘Wat ruikt het hier,’

[p. 96]

zei haar vader toen hij terugkwam van een wandeling, waarvoor hij haar altijd uitnodigde als zij thuis was.

‘Een paar oude proefwerken,’ had zij geantwoord.

‘Later heb je er spijt van. Ik wou dat ik nog een paar van mijn oude proefvertalingen voor je uit de kast kon halen.’

‘Om te laten zien hoe goed je was.’

‘Of hoe slecht,’ zei hij glimlachend.

‘Jouw proefvertalingen interesseren mij geen barst.’

Woedend waren die woorden eruitgekomen. Later speet het haar. Op dat moment wilde zij liever zijn hele papiervoorraad in brand steken.

Zij was niet moedig genoeg om hem te laten weten wat zij had gedaan. Wel suste zij haar geweten door zo rationeel mogelijk vast te stellen dat hij de papieren nooit zou missen. Twee weken later klaagde hij erover dat hij aantekeningen kwijt was.

Nu hij stijf onder de grond lag moest zij verder leven met de gedachte dat zij hem niet hoog genoeg had geacht om de waarheid te vertellen. Dat maakte een nieuwe, nog veel grotere, woede in haar los.

In de hal van het hotel zat Wolffers al een halfuur op haar te wachten. Nadat zij iets gedronken hadden in de bar, kleedden zij zich uit en schikten zich zusterlijk in het veel te smalle bed, dat niet berekend was op een samentreffen. Zij wisselden gegevens uit over de afgelopen dag en verzekerden elkaar dat het gezellig was, zo.

Een van de onderwerpen was: Wat vind je ervan dat ik hier naartoe ben gereden, voor jou? En een ander: Heb je naar mij verlangd, vandaag, tussen die rare mensen met hun beeldje?

Wolffers maakte het haar niet moeilijk op haar vragen in te gaan, maar zoals gewoonlijk koos Hanna voor de grootste omweg; tegelijk was zij doodsbang dat zij haar vriendin zou kwetsen.

Wolffers sloeg haar arm om haar heen en trok haar tegen zich aan. Hanna begon te giechelen. Een rare gedachte viel haar in: Als die schilder hen eens in dit smalle bedje kon zien liggen.

[p. 97]

Nadat zij toch nog vrij snel in slaap was gevallen, klonk er geschreeuw op straat. Zij schrok wakker, stond op en keek uit het raam. Een politieauto reed met grote snelheid voorbij. Daarachter kwamen enkele mannen, luid pratend in onverstaanbaar dialect.

Voorzichtig, om haar, enigszins tot haar verwondering slapende vriendin, niet wakker te maken, trok zij haar kleren aan en ging de gang op, de trap af. De hoteldeur was aan de binnenkant op slot gedaan.

Via de hotelkeuken kwam zij op straat. Daar liepen nog meer mensen.

Zij keek omhoog, naar haar kamer. Die was donker. Zij hoopte dat Wolffers niet wakker was geworden van haar gestommel.