Bloedmadonna

De tantes

Hanna had een zwak voor oude vrouwen. Dat kwam door de omgang met haar tantes. Toen haar moeder nog leefde, kwamen ze eens per jaar een week logeren. Daarna vaker. Haar vader wist niet hoe hij ze moest weigeren, of tegenhouden. Hij haalde ze af van het station. Zij waren nichten van Hanna's moeder, tweelingzusters. Hoe kwam de natuur erbij zoveel ellende te verdubbelen? De een heette Alie, ze had een wrat rechts van haar neus. De ander heette Neel, zij had een grote moedervlek links op haar voorhoofd. Haar vader raakte daar nooit over uitgepraat. Zo praktisch als de natuur in elkaar zat. Verder waren zij nauwelijks van elkaar te onderscheiden. 's Morgens scharrelden zij door het huis in witte nachtjaponnen. Ook droegen beiden een haarnetje; hun wangen, onopgemaakt, vertoonden paarse vlekken.

‘Reken er maar op dat die met z'n tweeën wat wegzetten,’ zei haar vader. Hij maakte een gebaar alsof hij een glaasje in één teug naar binnen sloeg.

[p. 32]

Haar moeder zei: ‘Hou toch op. Waarom maak je jezelf belachelijk?’

‘Dat zou ik graag voor je doen, mijn knuffeltje,’ zei haar vader. ‘Maar het kleine probleem is dat ik nu eenmaal niet belachelijk ben noch ooit zal zijn. En zij wel. Ik zou minstens een neus als Cyrano de Bergerac moeten hebben om aanspraak te kunnen maken op enige mate van lachwekkendheid.’

‘Waarom bedenk je dan niet een congres, als je ze haat?’

‘Ik haat ze niet,’ antwoordde haar vader. ‘Het zijn kwetsbare en tere zielen en die heb ik nooit gehaat. Dus kan ik die twee oude...’ Hij zocht even naar de meest kwetsende kwalificatie. ‘Nou ja,’ ging hij verder. ‘Laat maar zitten. Overigens nodigen ze zichzelf iedere keer uit.’

Haar moeder schreeuwde: ‘Daar kan ik ook niets aan doen.’

Haar vader zette zijn ellebogen op tafel en steunde zijn kin op zijn handen. ‘Je kan je dat toch niet voorstellen,’ zei hij, met een knipoog naar zijn dochter, voor wie hij deze conversatie voerde in de verwachting dat zij in schaterlachen zou uitbarsten. Dat zou ook zeker gebeuren, als hij maar lang genoeg doorging. ‘Maar stel je dat eens voor: een functionaris in de hemel die zich bezighoudt met de vorming van mensen. Iedere tweeling wordt opgevat als een minuscuul foutje in de organisatie, een per ongeluk dubbel uitgevoerde werkorder. “Hoe gaan we dit nu weer oplossen?” roept het Hoofd Nieuwe Mensen vertwijfeld uit. “Kan iemand daar een mouw aan passen?” En dan bedenken ze iets met een wrat. Ja, van twee mannen kun je nog een links- en van de ander een rechtsdrager maken. Maar een vrouw... Slimme jongens daarboven.’

‘Houd nou eindelijk eens op,’ zei haar moeder.

Tante Alie kwam binnen.

‘Ha,’ riep ze. ‘Ik ruik koffie.’

Haar vader fluisterde in Hanna's oor: ‘Op d'r puist.’

Hanna huilde van het lachen. ‘Het is hier een vrolijke boel,’ zei tante. ‘Heb je vandaag vrij, Hanna?’

‘Het is zondag,’ zei Hanna, en opnieuw begon zij te schateren.

‘Soms zijn ze zo melig,’ zei haar moeder. ‘Zij en haar vader.’

[p. 33]

‘Neel en ik zaten ook wel eens te meelbieten,’ antwoordde de tante.

‘Dat kan ik me nou niet van jullie voorstellen,’ zei haar vader met een stalen gezicht. ‘Meelbieten, toe maar.’

‘Het is toch waar.’

‘Zulke intelligente meisjes als jullie waren.’

‘We konden verschrikkelijk geiten. Wij tweeën.’

Haar vader bootste een geit na. Het gezicht van haar moeder werd rood. Tante Alie begreep er allemaal niets van en mekkerde mee. Zo zat haar moeder als enige met een kwaad gezicht aan tafel. Het was haar familie. Omdat zij enig kind was en de tantes kip noch kraai hadden, nu iedereen om hen heen gestorven was, hadden zij haar tot hun erfgenaam gemaakt. Zij roken naar kamfer; allebei hadden ze een zwarte tas met een fles eau de cologne erin. Ze droegen grote roze onderbroeken, die haar moeder voor ze waste. ‘Want ze zijn schoon op hun lichaam,’ verklaarde zij eens tot hun verdediging, nadat zij weer voor een jaar waren verdwenen.

‘Als we dat onderwerp eens later op de dag behandelden,’ zei haar vader. ‘Ik zit net even te eten.’

Tijdens zo'n week moest hij 's avonds toch geregeld weg. Soms nam hij Hanna mee. Zij verscholen zich in een bioscoop.

‘Ik kan het niet helpen,’ had hij gezegd. ‘Die twee maken me ongedurig. Alsof ik niet meer leef. Ik krijg het meteen benauwd als ik ze zie.’

Maar ze woonden wel in een pand waar hij het hout liefdevol betastte met zijn vingers, zo oud was het, zo bijzonder. En hij vertelde Hanna over de geschiedenis van de oude buurt waarin zij woonden. Hij hield van het verleden.