(respectievelijk: dat mens) nou nooit op. Daar heb je hém (háár) weer. Schiet toch op! Wij weten allang wat je wilt zeggen.
Dat hoef je ons niet nog een keer uit den treure uit te komen leggen!’
Zo gaat het dus in de dagelijkse praktijk.
Vlotte sprekers zijn niet altijd de beste. Want het gaat erom wat ze te zeggen hebben en hoe ze het zeggen. Iemand die zijn belangwekkende mededelingen te lang uitspint, oogst verveling. Daarentegen kan iemand die op een leuke manier niets weet te vertellen, best heel boeiend zijn. Maar dat komt maar weinig voor. En Niets verveelt toch ook heel snel.
Daarom: iets en hoe.
Dat ‘iets’ leer je natuurlijk nooit op zo'n instituut. De inhoud van een toespraak (of van een geschrift) komt tot stand op basis van de algemene kennis van de spreker. En niet alleen op basis van zijn kennis, maar ook van zijn vermogen met die kennis iets te doen.
Les in spreken aan mensen die niets te vertellen hebben, zal altijd op een fiasco uitlopen, net als zwemles aan iemand zonder armen en benen. Toch proberen die instituten dat. Ze claimen dat ze iedereen ‘spreken in het openbaar’ kunnen leren, en daarbij gaan ze er voor het gemak van uit dat al hun cursisten in principe boeiende, originele persoonlijkheden zijn.
Die cursussen komen, doordat vorm en inhoud van elkaar gescheiden worden, neer op het aanleren van trucs om van je verlegenheid af te komen.
Helaas zal iemand die op zo'n instituut spreken heeft geleerd en niets te zeggen heeft, in een gezelschap van werkelijk spreekvaardigen onmiddellijk door de mand vallen. De volgende cursus die hij moet volgen is er een om de persoonlijkheid te versterken. De wielrenner Hennie Kuiper volgde zo'n cursus in de winter van 1978-1979, omdat hij een leider wilde worden.
Helaas was hij in de daarop volgende Tour de France minder een leider dan ooit.
Het is overigens bekend dat veel mensen spreekangst hebben. Zij voelen zich geremd in gezelschappen en houden daar dan ook hun mond gesloten. Cursussen waarin je wordt voorgespiegeld dat je een vlotte jongen of een brutaal meisje zult worden, helpen daar niet tegen. Spreekangst verdwijnt meestal wanneer mensen leren de situatie waarin zij zich bevinden aan