Een afgezant uit niemandsland

6

Niet bijzonder prettig, zo'n avondje thuis in een stad die je niet kent, die zijn geluiden op je af stuurt om je naar buiten te halen, die vrouwelijk gefluister onder je raam laat horen zonder dat je je hoofd durft te vertonen.

Een stad met auto's; en dan wil je weten of er niet ergens een optocht is, je hebt allang besloten wat je gaat doen, dat je terug zult komen in het huis met de kelder en de lilliputtergedachten die daar in de plée zijn geschreven. Je rekent uit: het geld dat je nog over hebt, de uren die je van de eerste kennismaking scheiden, de grootst mogelijke afstand tussen jouw huis en dat van het meisje dat je niet ontmoette. Je draait de lamp een eindje weg. Zo is het toch, dat weet iedereen die alleen op een kamer zit, midden tussen de verleidingen, de stamkroeg en de dichter Begoresj, over wie je al wat feitjes hebt gehoord.

Uit ellende neem je nog maar eens de gids ter hand en leest geboeid over de muur der dromen en denkt: belachelijk, wat een romantische, vals dichterlijke onzin, alleen omdat je het taalgebruik van Pjilnok niet begrijpt en geen

[p. 35]

man met de punt van zijn hemd uit zijn gulp, half dronken door het groene donker hebt zien lopen (overigens is het donker niet groen). Maar uiteindelijk brengen die verhalen de herinneringen over aan alles wat jij niet hebt: gezelschap, iets om voor te leven, of althans te zeggen dat je dat zou willen.

De bomen in het park ritselen. Toch een beetje het raam open. Een zwoele windvlaag komt de kamer binnen en slaat op je darmen. Je weet opeens waarom je niet naar buiten gaat. Het is allemaal het bier en de lichte verkoudheid, jas in, jas uit. Je bent in dat stadium nog heel verstandig, want pas van huis weg, en je hebt nog geen vrienden die je kunt opzoeken (Rufus ligt daar ongetwijfeld in de struiken.) Je zet geen koffie, drinkt alleen wat water met een pilletje, houdt je buik warm, rookt een sigaret, bladert verschillende boeken door, maar geen leesbare.

Je denkt-niet systematisch.

Twee stemmen vechten om voorrang. Een opstopping in je hoofd: je bijt even op je nagels. Je gaat op het bed zitten met een blocnote. Je schrijft een paar gedichten. Je schrijft een verhaal over een wandelaar in het park. Wie zal je die wandelaar nu eens laten tegenkomen? Wat moet je die man laten denken?

Het papier wordt in de map gelegd.

Je kleedt je uit om naar bed te gaan. Je moet fit blijven.

Je zou een verhaal moeten schrijven over alles wat er met een mens gebeurt die niet op straat kan gaan vanwege een lichte ongesteldheid. Dat zou het rotste verhaal van de wereld worden.

Als dat al niet in de map lag.

Hij werd wakker, zo abrupt dat hij nog even in zijn droom bleef steken. Toen plofte deze uit elkaar, of eigenlijk was het dat niet eens. Hij voelde zich slaperig, maar maakte zich toch al direct druk om die droom terug te vinden

[p. 36]

waarin een badplaats voorkwam, een tram en een vrouw met een sluier. Hij keek op het klokje, halftien. Over een kwartier ging de wekker. Over een uur in de aula. Omdat hij weer insliep moest hij zich haasten.

Buiten zijn kamer liep iemand in pyjama hem voor de voeten. Ja ja ja, riep de ander. Schrijf je alles op? Hij knikte en voelde zich slap op zijn benen, niets gegeten en geen tijd om thee te maken. Alles opschrijven! kraaide een meisjesstem vanuit de kamer van Rufus die nu op de wc zat. Wie is dat? Kom eens binnen!

Hij keek op zijn horloge en stapte de kamer binnen. Het stonk. Het meisje ging staan en nam het laken mee. Het liet los van het bed. Als een spook naderde zij hem, een aardig spook in stank geboren.

- Schatje, zei ze. Ga je nu al weg?

Hij knikte.

- En je meisje dan?

- Ik heb geen meisje, zei hij. Ik heb trouwens haast.

- Zal ik met je meegaan? vroeg zij.

Zij liet het laken een beetje zakken. De bovenkant van haar borsten werd zichtbaar, als de rand van een nieuwe dia in de projector.

- Je ogen zijn nog best, zei het meisje.

Zij lachte hoog en aanstellerig. Hij beet per ongeluk op zijn tong en draaide zich om.

- Nou dag hoor, riep het meisje hem na. Typ je het over?!

Het was een korte tocht naar de universiteit, geen wandelingetje. Hij moest zijn best doen om daar te komen waar de wijsheid lag die hij nu niet nodig had. De meeste mensen die hij tegenkwam hadden waarschijnlijk eendere ontmoetingen gehad die morgen. Eenmaal de ingang binnen sloten lange rijen schuifelendenzich vanzelf bij hen aan. - Ben jij ook nieuw? vroeg een jongen. Wat een hitte. Wat een godvergeten rotgebouw!

Zij kwamen na wat gangen bij de aula. Hij bleef in de

[p. 37]

buurt van de jongen, raakte hem toen kwijt, ging zitten met een verveeld gezicht, zoals de meesten. Het was hier nog warmer. Een paar mannen kwamen door het gangpad. Waar zij de banken passeerden ging een lichte schok door de menigte. De vijf mannen leken een sportploegje dat volgens een op de trainingsavond vastgestelde opstelling oprukte, één ging voorop. Deze, die kennelijk de leider was, besteeg het spreekgestoelte vooraan. Vlakonder een luchter. Een jongen die verboden rookte zag de rook omhoog kringelen. Rook en gedachten kringelden gezamenlijk omhoog. Op het plafond, zwart van vuiligheid of smerige gedachten, waren vaag de omtrekken te zien van vogels en helden, schenkers van dit beroemde gebouw waar je alleen koffie bijna voor niets kreeg.

De zaal werd stil toen de hoogleraar boven was aangekomen. Hij had een minieme snor, een middelmatig postuur. Zijn handen waren klein en dik. Zijn ogen raakten de toeschouwers en niet het plafond. Hij droeg evenmin een bril.

Het dictaatcahier lag gesloten op Pauls schoot.

- Het is hier overvol, zei de professor, dit overziende. Dames en heren.

Vervolgens hield hij een redevoering die aan Paul voorbijging. Overal om hem heen schoven de studenten door hun banken. Enkelen maakten een grapje. Maar voor de meesten, die de woorden die de hoogleraar meende te moeten uiten als nauwelijks komisch ondergingen, was de lol er gauw af. Paul ergerde zich. En daarom zag hij af van luisteren tot het ogenblik dat er zakelijke mededelingen volgden die hij onderging als eens poëzie.

Statig daalde de hoogleraar het katheder af. Omgeven door zijn assistenten verwijderde hij zich, soepel lopend, als een getraind snelwandelaar.

Om hem heen uitdrukkingloze gezichten. Die is volkomen gek, zei een jongen. Wordt met het jaar gekker, mompelde een ander. Met het jaar.

[p. 38]

Hij liep de stad in na de gangen en de dringenden die zich kennelijk uitstekend op hun gemak voelden.

Zoals de bedoeling is waar men vrijwillig heen gaat.