Logo DBNL
Drie seer aenmercklijcke reysen nae en door veelerley gewesten in Oost-Indien; gedaen van Christophorus Frikius, chirurgijn: Elias Hesse, bergh-schrijver: Christophorus Schweitzer, boekhouder; yeder bysonder, van 't jaer 1675, tot 1686 (1694)

Drie seer aenmercklijcke reysen nae en door veelerley gewesten in Oost-Indien; gedaen van Christophorus Frikius, chirurgijn: Elias Hesse, bergh-schrijver: Christophorus Schweitzer, boekhouder; yeder bysonder, van 't jaer 1675, tot 1686

(1694)–Christoph Frick, Elias Hesse, Christophorus Schweitzer–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Aenmercklycke reysen van Christophorus Schweitzer Nae en door Oost-Indien; Van 't Jaer 1675. tot 1683.

I. Hoofd-stuck.

Opreghtingh der Oost-Indische Nederlandsche Compagnie. Bekomene Rijckdommen. Veele begeven sigh nae Indien, op een ydele hoop van daer rijck te sullen werden. Ziel-verkopers verlocken niet weynige tot deese Reys. Der selver handel. Afvaert des Schrijvers van Amsterdam nae Texel. Welcke Scheepen uytgesonden. Storm, en Ysgangh, houd haer eenige weecken in Texel op. Orde gesteld, indien 't tot een Slagh met de Fransche quam. Spaensche Zee, Scheeps Waght-Gesangh. Rantsoen-uytdeelingh. Canarische Pieck. Ontmoetingh van Turckse Zee-rovers. Storm. Scheeps-Justitie. Linie Aequinoctial. Vertwijffelde Soldaet. Groote sterfte op des Schrijvers Schip, onder de Linie. Aenmercklijck Geval, hem bejegend. Noord-Capers. Duyvels-Bergh in Africa. Aenkoomst aen Capo de bona Speranza.

VOor meer als tsestigh Iaeren hadden eenige rijcke Kooplieden en andere persoonen in Holland, als t'Amsterdam, Enckhuysen, Rotterdam, Leyden, Delf, Hoorn, Middelburgh en Flissingen, seeckere som gelds by een geleght; een Compagnie gemaeckt, Scheepen toegerust, Officieren, Matroosen aengenomen, en na Oost-Indien gesonden. + Van tijd tot tijd hebbense hare Maght hier versterckt; en eyndlijck deselve soo ontsaghlijck gemaeckt, datse niet alleen eenige Europaeische Koningen, als dien van Engelland en Portugal, heb-

ben beoorloghd, maer oock verscheydene Oost-Indische Keyseren en Koningen bedwongen. Hier door sijnse alreeds veel rijcker geworden, als sommige Koningen sijn; en neemen van dagh tot dagh noch meer in welstand toe.

De groote Goederen, + welke sommige bysondere persoonen uyt Indien hebben meë-gebraght; de Buyt, by sommige gelegenheden bekomen; de juyste betalingh aen de geene, welcke in dienst der Compagnie verwaerts trecken aen d'eene; de begeerte om vreemde Landen, en de seldsaeme Seeden van so verr' afgeleegene Volckeren te besightigen, aen d'andere zijde, beweegen veele, om sulck een Toght aen te gaen. Oock werden niet weynige Vreemdelingen, in Holland gekomen, door de soo genoemde Zielverkopers aengelockt, onder voorstellingh van groote voordeelen, om sigh in dienst der Compagnie te begeven.

De Ziel-kopers of verkopers, + sijn Lieden, welke de vreemde t'Amsterdam aenkomende persoonen, weynigh van geld voorsien, in haere Huysen locken, of, alsse van selfs komen, inneemen; haer eeten, drincken, kleederen, en alles vol-op geven; tot dat de Scheepen nae Oost-Indien vaerdigh sijn, en 't Volck daer toe aengenomen werd. Dan brenghd elcke Ziel-verkoper de sijne, somtijds thien, twintigh, oock wel dertigh in getal, op 't Oost-Indisch-huys, en maeckt, datse in dienst der Compagnie, werden aengeteeckend. Eenige daegen daer nae ontfanghd hy, voor sijne moeyte en onkosten, van elck persoon, 't sy dat hy een korte of lange tijd op hem geweest is, een Transport van anderhalf honderd guldens, en twee Maenden Besoldingh gereed; 't welck dan dien Soldaet of Bootsgesel naederhand verdienen moet. Oock werd dit Transport niet betaeld, voor dat de Maend-Gagien soo hoogh sijn opgelopen. Hoe veel nu yeder van sijne Besoldingh te goede heeft, kanmen naesien op de Boecken, welcke Iaerlijcks uyt Indien nae Holland werden overgesonden. Indien nu sulck een persoon op de Reys koomd te sterven, soo verliesd de Ziel-verkoper al sijn gedaen verschot; want in sulck een geval werd hem van de Compagnie sijn Transport niet betaeld, wijl 't geld niet verdiend is.

Deese Menschen, + om d'eenvoudigde Vreemdelingen aen den Rey te krijgen, maecken haer groote dingen van Oost Indien wijs; verseeckeren haer van seer groote voordeelen, jae derven haer onbeschaemd genoegh gelijck als den Hamer in de hand geven, waer meë sy Diamanten van de Klippen souden konnen slaen. Van sulcke nae Oost-Indien vaerende persoonen sijn'er veele, die of sigh aen Heydensche Vrouwen verhouwlijcken; haer der delver Seeden en Gewoonten laten welgevallen; of die van de Christenen tot de Heydensche Koningen overlopen; of die in dronckenschap of by quaed geselschap om 't leven werden gebraght, gelijck al dickmael gebeurd; of die wegens haere boosdaeden door Vonnis des Geregts moeten sterven; alles met 't uyterste gevaer harer Zielen. En vermitsse door de gedaghte Menschen-vangers tot 't aenneemen van deese Reys sijn aengelockt, soo voerense niet onbillijck de naem van Ziel-verkopers of kopers.

Ick, + voor mijn deel, heb my by soodaenigh een Vosch, door gebreck van geld, eenige weecken moeten ophouden, voor d'affschijvingh van honderd en tseventigh guldens, de twee Maenden Besoldingh gereed daer onder gereeckend; en wierd van d'Oost-Indische Compagnie den 15. November Anno 1675. aengenomen voor Gevrijdde, of soo genoemde Adelborst, op een Gagie van thien guldens ter Maend Hollandsch geld, om te gaen op 't Schip Asia, en vijf Iaeren langh in Indien in daedlijcken dienst te blijven.

Daer op ben ick, + nevens andere, den 1. December Anno 1675. van Amsterdam in een kleyn Schip gevaeren nae Texel. Hier lagh de Vloot, geordonneert nae Oost-Indien te gaen; welcke bestond uyt vijf Scheepen, genoemd I. Asia, als Admirael. II. Macassar, als Vice-Admirael. III. 't Stight Utrecht, als Schout by Nagt. IV. Cortgeene. V. Tidor. Behalven deese saegen wy daer noch veel Engelsche en Hollandsche soo Oorloghs als Koopvaerdy-Scheepen, welcke gesaementlijck een goede Wind verwaghteden.

Den 2. December ben ick, + nevens meer andere in Krijghsdienst sijnde persoonen, op 't Admiraels Schip Asia overgegaen, om met 't selve nae Indien te vaeren.

Den 3. dito quaemen de Hollandsche Heeren Bewindhebbers met een kleyn verguld Iaght aen onse Scheepen. + Wenschten ons geluck op de Reys; en naemen vervolgens haer afscheyd.

Den 4. dito quam de Fiscael en hield Monsteringh, + om te sien, of al 't aengenomene Volck op de Scheepen was. + Op ons Schip bevonden sigh d'Opper-Koopman; de Schipper; de Predikant van de Gereformeerde Religie, met sijne Huysvrouw en vier Kinderen; vier Stierlieden; een Boeckhouder; vijf soo Chirurgijns als Barbiers; twee Bootsmannen; twee Schiemannen; twee Bottelliers; twee Kocks; twee Constapels; vier Timmermans; drie Kuypers; twee Zeylmaeckers; twee Quartier-meesters; een Sergeant; twee Corporaels; twee Lans-passaden; honderd en vijftigh Soldaten; drie-en-tnegentigh Bootsgesellen; negen Iongens, welcke daeghlijcks 't Schip moesten vagen; en een Provoost; t'saemen twee-honderd seven-en-tnegentigh persoonen. Nae deese besightigingh wenschte ook de Fiscael ons geluck; en dat wy haest een goede Wind moghten bekomen.

Den 5. dito quam een stercke Noord-Weste Wind; + waer door wy genoodsaeckt wierden vier swaere Anckers, yeder van ses-en-dertigh honderd ponden, te gelijck uyt te werpen. Deese harde Wind hield aen tot

Den 12. van Januarius Anno 1676. + 't Meeste gevaer, 't welck wy hier hadden, wierd veroorsaeckt door 't Ys; 't welck met seer groote en dicke Schollen van 't Noorden af quam schieten; met meenighten rondom ons heenen dreef; geweldigh tegens de Scheepen aensloegh, en d'Ancker-touwen seer beschaedighde: Derhalven in onse gehoudene Scheeps-Raed goed gevonden wierd, dat wy, indien de Wind binnen drie daegen niet veranderde, ons Schip en Goederen verlaeten, en op de by

ons sijnde lighte Scheepen de vlught weer nae Amsterdam neemen souden; op dat niet beyde Scheepen en Menschen te grond moghten gaen; gelijck, nu vijfthien Iaeren geleeden, was geschied; wanneer even ter deeser plaets vijftigh Kielen nae de diepte der Zee soncken.

Den 13. dito 'snaghts ten elf uyren veranderde de Wind; + en begon voor ons seer bequaem uyt den Zuyd-Oosten te waeyen. Daer op wierd een Canon-schoot uyt ons Admiraels Schip gedaen, waer nae al d'andere Scheepen in de Vloot sigh moesten reguleeren. Dit was 't Teecken, dat elck Schip sijn Ancker sou opwinden, en sigh gereed maecken, om uyt te lopen.

Den 14. dito 'smorgens vroegh seylde eerst d'Admirael, + met Vlaggen en Wimpelen van de groote Mast; daer nae de Vice-Admirael met eene Vlagh van de voorste Focke-Mast; vervolgens de Schout by Naght, met eene Vlagh van d'aghterste of Bezaens-Mast; eyndlijck d'andere gemeene Scheepen, door de Tonnen, van de Hollandsche Wal af in de Noord-Zee.

Den 15. dito quam een Engelsche Visscher by ons, + en maeckte ons bekend, dat by Calais in Franckrijck sesthien Fransche Oorlogh-scheepen, twee Kapers, en twee Branders gintsch en herwaerts laveerden, om op onse Vloot te passen. Terstond wierd eene onser Iaghten uytgesonden, om verseeckerde kondschap te gaen haelen. Den 16. quam 't weer by ons, en braght tijdingh, dat de vyand op ons aen seylde: Derhalven aerselden wy tot op de Reede van Duyns, onder 't Geschut, om ons hier in behoorlijcke Slagh-orde te stellen, en te beraemen, wat te doen stond: 't Welck dan geschiedde op de volgende wijs.

I. + Alle Capitainen, Schippers en Officieren souden wel nauw aght neemen op de gegevene Teeckenen en Beveelen des Admiraels, oock deselve stiptelijck naekomen.
II. + Soo haest de Vyand ons in 't gesight quam, sou onse Vloot sigh rangeeren in de vorm van een halve Maen.
III. + Indien 't gebeurde, datmen by naght een vreemd Schip onder onse Vloot gewaer wierd, soo soumen d'andere Scheepen daer van beright geven, door drie schooten uyt Halve Carthouwen.
IV. + Indien een Schip in gevaer quam van te sullen sincken, soo sou 't selve daer van een Teecken geven, by naght door een Lantaern aen de voorste Mast; by dagh door een geele Vaen.
V. + Vermits d'Admirael, op levens-straf, sigh niet magh gevangen, of sijn Schip aen den vyand overgeven, soo sou de Vice-Admirael, in geval van een Geveght, hem getrouwlijck byspringen, en sijne Seconde zijn.
VI. + By naght sou d'Admirael twee heldere Lantaernen opsteecken, doch die van d'andere Scheepen maer eene; om hier door den Admirael te konnen kennen, en hem te volgen.
VII. + In alle voorvallende gelegenheden souden beyde d'Officieren en de gemeene Soldaten sigh wacker, dapper en eerlijck draegen: Ook stiptelijck onderhouden soo deese beraemde, als alle andere Scheeps-Ar-
tijckelen, op de daer toe gestelde Straf voor de geene, die anders souden doen.

Den 17. dito laegen wy stil. + Een Fransche Kaper quam op d'Engelsche Reede; liep door onse Vloot heenen: Besightighde onse Scheepen wel nauw; en stack doe weer in Zee.

Den 18. dito 'smorgens vroegh lostede d'Admirael een stuck Canon, en liet de blauwe Vaen waeyen; + ten Teecken, datmen sigh onder Zeyl sou begeven; 't welck oock terstond geschiedde, onder seer veel Canonneeren, ter eeren sijner Koninghlijcke Majesteyt van Engelland: Waer tegens wy beantwoord wierden uyt een seer sterck Kasteel, gantsch hoogh leggende, genoemd Doveren, of anders Doeveren; waer van men seght, dat het de Duyvel in eene naght sou opgebouwd hebben.

Den 19. saegen wy de Fransche Vloot ontrent vier uyren verr' van ons: + Doch alsse bemerckten, dat wy soo sterck waeren, derfdense niet aenvallen, maer weecken weer te rugg' nae Calais.

Den 20. dito verlieten wy Engelland en Franckrijck. + Het tusschen beyden leggende groote Water werd genoemd 't Canael; en is langh ses-en-tnegentigh Mijlen. Vervolgens quaemen wy in de Mond van de Spaensche Zee. 't Water derselve schijnd seer blauw, wegens d'ongrondlijcke diepte. Tegens den middagh liet d'Admirael een witte Vaen waeyen, en een Stuck Canon lossen; ten Teecken, dat al de Capitainen, Schippers en Boeckhouders van de Scheepen, behoorende onder sijne Vloot, tot hem op sijn Schip souden komen. Dit geschiedde. Terwijl hy haer nu te Gast hield, en sy sigh lustigh maeckten, vermits 't gevaer van door de Fransche besprongen te werden voorby was, quam, door onvoorsightigheyd, 't Schip Macassar soo nae aen ons Schip Asia, datse malkander een geweldige stoot gaven. + Hier door kreegh Macassar een groot gat in de sijde; doch 't selve kon gevoeghlijck weer gestopt werden. Tegens 't aennaerderen van den avond sijn onse Gasten weer nae haere Scheepen gevaeren; en op al deselve duerde 't Canonneeren dien geheelen naght over.

Den 21. dito,'smorgens vroegh, sijn de Scheepen, tot noch toe by malkander geweest, van een gescheyden; + elck sijnen cours neemende nae de Gewesten, derwaerts heenen haeren toght was aengeset. Sommige gingen nae West-Indien; andere nae Smyrna, Spaenje, Italien, en Portugal. Wy, t'saemen vijf Scheepen, nae Oost-Indien geschickt, settenden onse Streeck Suyd-West aen, met een voor ons seer bequame Noord-Noord-Ooste Wind.

Den 22. dito wierd 't Scheepsvolck op ons Schip Asia verdeeld in twee Quartieren; + 't eene genoemd 'sPrincen, 't andere Graef Mauritz Quartier. Deese twee Quartieren moesten beurt om beurt waecken, t'elckens vier uyren aghten een. 's Naghts, als de Waght uyt was van 't eene deel, wierd, om die van 't andere deel te doen opstaen, van twee Persoonen gesongen: + Hier Zeylen wy met God verheven, God wil onse Sonden vergeven, Al onse Sonden en Misdaed. God wil ons goede Schip bewaeren, met al de Lieden die daer in vaeren, Voor Zee voor Sand,

Voor Vyer en Brand, Voor de Helsche boose Vyand, Voor alle quaed ons God bewaere. Op even deesen dagh wierd gemaeckt den aenvangh van 't soo genoemde Rantsoen, + of d'uytdeelingh van elcks portie; te weeten; voor yeder Persoon ter weeck drie ponden Biscuit, of Tweeback; een half Pintje Edick; half so veel Lisabonsche Oly, en daeghlijcks een Mutsje Brandewijn. + Dan noch Stockvisch, of Erweten, blootlijk in Water gekoockt; en daer over gegooten een weynigh Oly en Edick. Maer 'smorgens kreegh yeder Back van seven en seven Persoonen een houtene Schotel vol gekoockte Grutten. Op Sondagh, Dinghdagh en Donderdagh middagh wierd Speck of Vleesch geschaft.

Dan den 23. der Maend Januarius tot op den 24. van Februarius is niet aenmercklijcks of schrijvens-waerdigh voorgevallen; als alleen, dat nu de koude ons gantschlijck had verlaeten. + Wy saegen oock somtijds, hoe de Visschen malkander gintsch en herwaerts joegen; d'een d'ander vervolghde. Insonderheyd, hoe de Vliegende Visschen, ontrent soo groot als een Haringh, sigh geduerigh in gevaer bevonden van verslonden te sullen werden. + Ter wijdte van een Musquet-schoot weghs konnense voortvliegen; maer dan moetense weer in 't Water vallen, om haere droogh-gewordene vleugelen nat te maecken. Door deese vlught boven 't Water ontkomense haere grootste vyanden, de Delphinen, of Zee-Swijnen; maer werden dan dickmael boven 't Water de Zee-vogelen, genoemd Malle Meeuwen, ter Spijs. Dus sagen wy hier Visschen en Vogelen door malkander vliegen.

Den 25. Februarius sagen wy Pico de Canaria, of de Canarische Bergh. + Wy righteden onsen cours derwaerts; en quamen'er de volgende dagh dight by. Bevonden doe, dat wy hem tsestigh uyren daer van daen in Zee waeren gewaer geworden. Anders kanmen op 't vlacke Water niet meer als vijf uyren weghs in een reghte Linie van sigh sien. Sulck een onderscheyd is'er tusschen d'aenschouwingh van hooge Bergen of vlack Land in de wijdte.

Den 26. 27. en 28. dito hadden wy een seer goeden voortgangh, en schoon We'er.

Den 1. Martii, 'smorgens vroegh, kreegen wy in 't gesight twee Scheepen met Hollandsche Vlaggen en Wimpelen. + Sy Laveerden gintsch en we'er. Vertrouwden ons, wy daer tegens oock haer niet. Want gemeenlijck onthouden sigh ontrent deesen Canarischen Bergh, of de Soute Eylanden, Turcksche Zee-rovers, welcke nu deese, dan die Vlaggen laeten waeyen. Nae gehoudene Krijghsraed seylde onsen Admirael tegens den middagh voor uyt, om kondschap van deese Schepen te neemen. Haest wierd hy gewaer, dat het sulcke Vogels waeren, als ick stracks genoemd heb. Derhalven wy niet alleen ons voor ons deel gereed maeckten tot een Geveght, maer oock onse andere vier Scheepen, welcke sigh ontrent een uyr aghter ons bevonden, door een bestemd Teecken te kennen gaven, wat'er op handen was, en datse sigh tot een Slagh souden vaerdigh houden. Wy waghtten haer in, en tegens den avond naerderden de Vyanden ons, doch quaemen niet

onder ons Geschut. Geduerende deese gantsche naght hielden wy goede Waght.

Den 2. dito, + 'smorgens seer vroegh, quam uyt 't Noord-Westen een harde Wind op; waer door wy 'smiddaghs ten twaelf uyren de Turcksche Scheepen niet meer gewaer wierden. Tegens den avond wierd het weer stil.

Den 3. dito setteden wy met een goeden Wind onse Cours voort. Saegen ontrent vier uyren aghterwaerts een Schip. + Aen desselven seer snellen loop bemerckten wy, dat het eene der Turcken van gisteren moest zijn. Onse Schipper, een dappermoedigh Zee-Soldaet, genoemd Pieter vander Woestijn, bemerckte genoeghsaem, dat hy deesen Rover niet sou konnen ontgaen. Liet derhalven sijne Zeylen vallen, en waghtede hem in: 't Welck te seggen was, dat hy geen vrees voor hem had. D'Assyrische Turck seylde met sijne Hollandsche Vlagg' nevens ons, soo snel en naeby als hy kon. Geliet sigh als Vriend; en liet door een Renegaed (dat is, een verloogchend en Turcksch geworden Christen) vragen in de Nederlandsche Tael: Wat Schip, en waer heenen? Onse Schipper beval de Constapels, vyer te geven: Die oock met 't onderste Canon 't Schip der Mahometanen soo dapper troffen, datse sigh van ons wegh haesteden, en werck vonden, om de geschootene Gaten te stoppen.

Den 4. 'smorgens ontrent ten seven uyren, naerdede deese Geschut en Volckrijcke Turck ons al weer. Sijn voornemen was, ons aen Boord te klampen, en te bestormen. + Wy echter, die op ons Schip tsestigh aghtendeels, vierendeels en halve Cartouwen hadden, verweerden ons soodaenigh, dat de vyanden tegens den avond andermael de vlught naemen, met geen kleyne schade. 't Getal onser doode was twaelf; dat der gewondde twintigh; soo Soldaten als Bootsgesellen. + De gequetste wierden weer geneesen. Ondertusschen hadden de Timmerlieden genoegh te doen, om te verbeeteren de schade aen ons Schip geschied, en weer te stoppen d'openingen, welcke de vyandlijcke Kogelen daer in gemaeckt hadden.

Den 5. dito deed onse Predikant een Dancksegginghs-Predicatie, + wegens de Godlijcke bystand, die ons soo genaedigh had bewaerd voor ons verderf, en gereddet uyt de handen deeser snoode Tyrannen. Hier nae oock bedanckte onse Schipper, en te gelijck Admirael, sijn Volck, voor haere dappermoedige hulp; en deed aen elcke Back een Kan Spaensche Wijn geven.

Van den 6. tot den 24. der Maend Martius hadden wy harde Winden, en een verschricklijck-swaere Storm; + soo dat ons de dood meenighmael naerder als 't leven scheen te zijn.

Den 25., terwijl dit onstuymigh Onweer noch duerde, + wierd de Bootsman en sijnen Iongen betrapt op 't bedrijf der vervloeckte Sonde. Nae gehoudene Schips-Raed wierd 't Vonnis uytgesproocken, en beyde sijnse Rugh tegens Rugh aen malkander gebonden door de Provoost: Daer nae in een Sack gestoocken, en levendigh in de Zee geworpen. Als de Predikant deese twee grouwlijck-misdaedige tot boet

vermaende; haer haere sonde seer scharp voor oogen stelde, en haer dus tot de dood soght te bereyden, heeft de Iongen, ontrent veerthien Iaeren oud, seer jammerlijck geweend. Doch de Bootsman, een Italiaen van veertigh Iaeren, toonde sigh gewilligh te sterven; seyde oock: 't Waere beeter, dat hy alleen, wegens sijn schendigh misbedrijf, als 't geheele Scheepsvolck om sijner Sonden wil, hier tijdlijck gestraft wierd.

Den 26. dito bedaerde de Wind. + Wy hadden tsederd den 6., en alsoo in twintigh daegen tijds, geen hooghte der Son konnen nemen. Wisten derhalven niet eygentlijck waer wy sijn moghten.

Den 27. dito gantsch stil en schoon We'er. Doe bevonden wy, dat wy door de gedaghte uytgestaene Storm onder de Linie Aequinoctial, of Evenaer, waeren geworpen. Hier is 't bovenmaten ongesond. + Waer door dan oock 't meeste Volck op ons Schip een onsinnige gelijck als rasende Sieckte bequam. Op deesen dagh stierven vijf Persoonen; te weeten, onse Predikant en vier Soldaten. + Deese dooden wierden, nae Hollandsch Scheeps-gebruyck, yeder afsonderlijck in een Laecken, met twintigh of dertigh ponden Canon-kogelen tusschen de voeten, door de Seylmaecker genaeyd, en nae 't verrightede Gebed ('t welck yeder morgen en avond werd gedaen, en daer by een Psalm gesongen) in Zee geworpen.

Den 28. dito noch geen wind. + Heden stierf een Barbier en twee Bootsgesellen. Twee Soldaten sijn door vertwijffelingh, of Raserny, wegens d'onverdraeghlijcke hitte, in Zee gesprongen: Doch beyde, door onvertsaeghde Swemmers, weer in 't Schip gebraght. Echter heeft eenen deeser twee noch die eygenen naght sigh by sijne Slaep-plaets aen een Touw verhangen.

Den 29. dito noch al stil. + Op deesen dagh stierf de Soldaet, die gisteren in de Zee was gesprongen. Hy wou, onaengesien alle Vermaeningen, gantschlijck niet bidden.

Den 30. en 31. dito wou noch al geen Wind komen. + Op deese twee daegen wierden in de Zee begraven onses overleedenen Predikants vier Kinderen, vier Chirurgijns en Barbiers, eenen Timmerman, en thien Soldaten.

De 1. 2. 3. en 4. April noch al dood-stil. + In deese vier daegen heeftmen buyten boord geset een Stierman, twee Timmerlieden, een Sergeant, en dertigh soo gemeene Soldaten als Bootsgesellen. Deeser wijs liet het sigh aensien, als of ons gantsche Schip sou uytgestorven hebben.

Den 5. dito geliefde het de Heere onse God, + ons van deesen swaeren Tol te verlossen door een lieflijcke Wind, uyt 't Westen ten Suyden. Wy hadden wel noch veele Siecken; jae niet soo veel gesond Volck, dat wy onse groote Zeylen ('t Schover en Mars-Zeyl) konden regeeren; doch de sterfte hield op; en wy voeren met onse kleyne Zeylen voort. Heden wierd, op bevel onses Opper-Koopmans, met een grooten Angel gevangen eene der rondom ons Schip heenen swervende groote

Roof-Visschen, genoemd Hayen. + Als wy nu meenden, hem ter spijs te bereyden, om ons dus te vervarsschen, vondmen in 't opsnijden in sijnen Buyck, noch onverteerd, onsen den voorgaenden dagh in de Zee geworpenen Sergeant. Dit veroorsaeckte in ons sulck een ontroeringh en afkeer, dat niemand van deese Visch begeerde t'eeten; maer beyde, soo de dode Mensch als dode Hay, wierden weer over boord gesmeeten. Hier by staet te weeten, dat deese groote Visschen altijd kleyne Vischjens, van de Hollanders genoemd Lootsmannetjens, gelijck als tot Weghwijsers ontrent haer hebben, welke haer den beck in en uyt swemmen. Als nu een Hay gevangen werd, klevense hem op den rugg' aen, als Klissen.

Hier moet ick eenige meldingh doen van mijn eygen persoon. + Als ick in een swaere flauwte, of onmaght, gevallen was, meende d'oppasser op de Krancke, dat de dood my oock al weghgeruckt had; haelde een nieuw Hembd uyt mijne Kist, en trock 't my aen. Doe nu de Zeylmaecker wou beginnen my in te naeyen, deed ick, door 't grof handelen, stooten, en verleggen, d'oogen open. Al d'ontrent my sijnde waeren hier over niet weynigh verwonderd, en seyden: 't Is ruym tijd, dat desen d'oogen weer op-doet; want had hy hier meë noch een weynig langer getoefd, soo waere hy met een noch levendigh hert voor dood in 't Water geworpen geworden. D'Opper-Koopman deed my een Glas vol Spaensche Wijn brengen, om my daer meë te verquicken. In deese tijd daght ick dickmael aen 't koele Water van de Rivier de Necker.

Van den 6. tot den 18. April hadden wy een gunstige Wind en seer goed We'er. + Ondertusschen lieten sigh eenige Noord-Capers sien, in grootte de Walvisschen bynae gelijck. Deese hielden ons geselschap, tot dat wy

Den 20. dito de hooge Duyvels-Bergh in Africa in 't gesight kreegen. +

Den 22. dito quamen wy geluckigh op de Reede by 't Land, genoemd Capo de Bonne Sperance, of in 't Nederlandsch 't Hoofd der Goede Hoop. + Heden sijn oock twee van de Scheepen onser Vloot, te weeten, Cortgeene en Tidor, welcke wy tsedert den 2. Martii niet gesien hadden, op de Reede gelopen. Braghten tijdingh, + datse de Zee-rovers, welcke ons hadden aengevallen, de voeten gespoeld, dat is, haer Schip in de grond geboord hadden. Evenwel ses-en-dertigh der haere, welke wel swemmen konden, waeren van haer in de Zee opgevischt en gevancklijck meë derwaerts gebraght. Dit veroorsaeckte ons een groote blijdschap. De gevangene wierden terstond van hier nae 't Robben-Eyland gevoerd, daerse Mossel en andere Schelpen moesten vergaederen, tot de Kalck-brandingh.


Vorige Volgende

Over het gehele werk

landen


Over dit hoofdstuk/artikel

datums