Onze historische volksliederen van vóór de godsdienstige beroerten der 16de eeuw

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar Meertens Instituut, signatuur: 3978 6.1c ME Fredericq

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Onze historische volksliederen van vóór de godsdienstige beroerten der 16de eeuw van Paul Fredericq uit 1894.

 

redactionele ingrepen

Overal waar in het origineel notenbalken staan, is in deze digitale versie de bijbehorende tekst twee keer weergegeven: eenmaal in een plaatje met de notenbalken en eenmaal als tekst.

p. VI: tussen vierkante haken is een kop toegevoegd.

p. XII: de verbeteringen en aanvullingen zijn niet doorgevoerd in de lopende tekst.

p. 65, 66: een accolade verspreid over meerdere regels kan in deze digitale versie niet weergegeven worden. Daarom wordt de accolade hier op iedere regel herhaald.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina (p. 120) is niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina I]

ONZE

 

HISTORISCHE VOLKSLIEDEREN

 

VAN

 

VÓÓR DE GODSDIENSTIGE BEROERTEN

 

DER 16^DE EEUW

 

[pagina II]

HOOGESCHOOL VAN GENT

 

Werken van den practischen leergang van vaderlandsche geschiedenis

 

van Prof. PAUL FREDERICQ

 

IV

 

[pagina III]

ONZE

HISTORISCHE VOLKSLIEDEREN

VAN

VÓÓR DE GODSDIENSTIGE BEROERTEN

DER 16^DE EEUW

DOOR

Dr. PAUL FREDERICQ

GEWOON HOOGLEERAAR AAN DE FACULTEIT VAN WIJSBEGEERTE EN LETTEREN DER STAATSHOOGESCHOOL VAN GENT

MET ACHTTIEN ZANGWIJZEN

GENT

J. VUYLSTEKE

'S-GRAVENHAGE

MARTINUS NIJHOFF

1894

 

[pagina IV]

TYP. - P.A. GEURTS - NIJMEGEN.

 

[pagina VII]

INHOUDSTAFEL.

		Blz.
Inleiding		1
Onze historische volksliederen in allerlei verzamelingen opgenomen: Le Jeune, Belgisch Museum, Vaderlandsch Museum, Annales en Bulletins du Comité flamand de France, Willems, van Vloten's Ned. Geschiedzangen, De Coussemaker, Lootens en Feys, Jan Roulans' Liedekens-Boeck (1544), Nijhoff's Catalogue, Blommaert, Wackernagel, Loman, van Lummel, Uhland, von Liliencron en Böhme. - Letterkundige studiën over onze historische liederen: L. De Baecker, Max Rooses, G. Kalff, Jan te Winkel. - Flor. van Duyse's moderne notatie der melodieën.
I.	Onze historische liederen tot aan de vijftiende eeuw	7
I.	1173. (Lied der Vlaamsche huurlingen in Engeland)	7
II.	1296. History liedt van Graef Floris ende Geraert van Velsen (met de melodie)	8
III.	1296 Dit is van den .... (Graaf Floris)	10
IV.	1296. (Derde lied op Graaf Floris)	11
V.	Omstreeks 1325. (Het Kerelslied). Met de melodie	11
VI.	1327. Clage over Egmont	14
VII.	1333-1334. (Wapenlied van hertog Jan III van Brabant)	15
VIII.	1337. Van cort Rozijn	16
IX.	1345. (De dood van Jacob van Artevelde.) Twee melodieën	18
X.	1349. (Het lied der Nederlandsche Geeselaars)	24
XI.	1370. Vanden heilighen sacramente	29
XII.	1380. (Het spotlied der Leliaarts op de Klauwaarts)	30
XIII.	1383. Liedeken van den Thuyndagh. (Melodie)	32
XIV.	1383. Die claghe vanden hertoghe Wenselijn van Brabant	34
XV.	1384. Die claghe vanden Grave van Vlaenderen	34
XVI.	1390. (Liedeken op Folcker Allena)	35

 

 

[pagina VIII]

		Blz.
II.	Onze historische liederen der vijftiende eeuw	36
XVII.	1432. (Kloekmoedigheid der Mechelenaren)	36
XVIII.	1437. Van mijn here van Lelidam	37
XIX.	Omstreeks 1450. (Spotlied op den aard der Brabanders, Hollanders, Zeeuwen, Gelderschen en Vlamingen)	37
XX.	1450. Een oudt liedeken (van drie lantsheeren geboren wt Nederlant: Cleue, Hoorne ende Batenborch). Melodie	38
XXI.	1451. (Berijmd paskwil tegen den Gentschen magistraat)	39
XXII.	1451. (Partijleus der vredesgezinde Gentenaren)	39
XXIII.	1469. Een oud lied: van de Regtvaardige Wraak uytgesproken door Hartog Karel de Stoute aen den Gouverneur van Zeelant. (Melodie)	39
XXIV.	1477. (Dood van hertog Karel den Stoute)	40
XXV.	1477. (Oproep van hertogin Maria van Bourgondië tot hare legers bij hare troonsbeklimming)	41
XXVI.	1479. Een liedeken van den Slach van Blangijs	42
XXVII.	1482. Van vrou Marie van Bourgoengien	43
XXVIII.	1489. (Mislukte aanslag op Sint-Truiden)	44
XXIX.	1489. Een oudt liedeken (op den mislukten aanval der Franschen tegen Nieupoort)	44
XXX.	1489. (Lied op de kortstondige regeering van Jonker Fransen in Holland)	45
XXXI.	1489. (Dreiglied tegen Jonker Fransen en zijne aanhangers)	46
XXXII.	1489. (Mislukte aanval op Leiden, enz.)	46
XXXIII.	Omstreeks 1490. Complaincte up 't land van Vlaendre	47
XXXIV.	Omstreeks 1490. Refrain nopende het ofstellen vanden ghelde.	47
XXXV.	1493. Van keyser Maximiliaen (met de melodie)	47
XXXVI.	1496. Die sceidinghe vanden edelen aertshertoge Philips van Oosterijck, Brabant, etc. ende van sijnder suster die schone Margriete, ao xcvjo	49
XXXVII.	1497. Hoe dat vrou Margriete, hertoghe Philips suster, in Spaengien ontfangen was	49
XXXVIII.	1497. Die ontfankenisse des hertoghen in die stadt van Gent.	49
XXXIX.	1497. Hoe hertoghe Philips te Brugge ontfanghen wert	50
III.	Onze historische liederen der zestiende eeuw	51
XL.	1500. (Lied op de geboorte van Karel V te Gent en op de feesten, die aldaar te dier gelegenheid plaats grepen)	51
XLI.	1505. Liedt [vanden] hertoch van Geldre	52

 

 

[pagina IX]

		Blz.
XLII.	1506. (Paaschliedje der Groninger kinderen ter eere van graaf Edzard I den Groote van Oost-Friesland.) Melodie	52
XLIII.	1506. Vanden Coninck van Castilien	53
XLIV.	1506. (Dood van Philippus den Schoone.) Melodie	54
XLV.	1507. Een liedeken van Thyenen	55
XLVI.	1513. Van den lever-eters	56
XLVII.	1514. Dits den Credo in Deum gedicht opten Coninck van Vranckryck, int iaer ons Heeren m. vc. ende xiii	58
XLVIII.	1514. Venegien	58
XLIX.	1516. Vanden hertogh van Gelder	59
L.	1516. (Beschrijving der feesten van het Gulden Vlies te Brussel.)	59
LI.	1517. (Groote Pier)	60
LII.	1519. Vanden Keyser	60
LIII.	1522. (Krijgslied tegen Frankrijk.) Melodie	61
LIV.	1525. (Op den slag van Pavia)	68
LV.	1526. (Vrede van Madrid.) Melodie	64
LVI.	1526. (Vrede van Madrid.) Melodie	65
LVII.	1526. (Vrede van Madrid)	66
LVIII.	1526. Van die coninghinne van Denemercken. (Melodie)	67
LIX.	1527. Een nyeu liedeken van Borbon	69
LX.	1527. (Lied op de geboorte van Philips II.) Melodie	69
LXI.	1527. (Lied tegen de Turken)	70
LXII.	1528. (De Gelderschen te Utrecht)	70
LXIII.	1528. (De Gelderschen te Utrecht)	71
LXIV.	1530. (Lied over de overstroomingen in Vlaanderen en in Zeeland)	71
LXV.	1531. (Lied der landsknechten van den koning van Denemarken).	72
LXVI.	1531. Een nieu gedichte van dat croonement van Domfernandus.	72
LXVII.	1534. Vanden storm van Munster. (Melodie)	73
LXVIII.	1536. Een nyeu liedeken van die Coninghinne van Enghelant.	74
LXIX.	1538. (Juichlied bij 't sluiten van den vrede met Frankrijk.) Melodie	74
LXX.	1539. (Lied op den dood van keizer Karel's vrouw)	76
LXXI.	1540. (Vernedering van Gent na den opstand tegen keizer Karel V)	76
LXXII.	1541. Een warachtighe keyserlijche victorie	76
LXXIII.	1541. (Oproep tot de Vlamingen om den Keizer tegen Frankrijk te helpen na zijnen tocht naar Algiers)	77
LXXIV.	1541. Een nyeu liedeken (tegen den hertog van Gulik)	77
LXXV.	1542. (Op den veldslag van Perpignan)	79

 

 

[pagina X]

		Blz.
LXXVI.	1542. Een nyeu liedeken (op den mislukten aanslag van Maarten van Rossum tegen Antwerpen)	79
LXXVII.	1542. Een nyeu liedeken (op den mislukten aanslag van Maarten van Rossum tegen Leuven)	80
LXXVIII.	1542. Eene schone triumphante Godlijcke victorie	81
LXXIX.	1542. (Spotliedje op eenen der hooggeplaatste Leuvensche lafaards tijdens den aanval van Maarten van Rossum)	81
LXXX.	1542. Een nyeu liedeken (van bemoediging tijdens den inval van Maarten van Rossum in de Nederlanden)	81
LXXXI.	1542. (Op de schermutseling tegen de Franschen te Rumegem).	82
LXXXII.	1542. Een nyeu liedeken (op den slag tegen de Franschen te Watten)	83
LXXXIII.	1542. (Maarten van Rossum in Brabant)	84
LXXXIV.	1542. (Omstandig verhaal van den krijgstocht van Maarten van Rossum door de Nederlanden)	84
LXXXV.	1542. Een nieuwe zekere ende warachtighe tijdinghe vanden tyrannighen wolf Merten van Rossem ende oock van zijnder bankeroutten	85
LXXXVI.	1542. Een nieuwe Gelderse nederlaghe	86
LXXXVII.	1543. Een nyeu liedeken (over den mislukten aanslag van Meinert van Ham tegen Heinsberg)	86
LXXXVIII.	1543. Een nyeu liedeken (op het tweede ontzet van Heinsberg door den prins van Oranje)	87
LXXXIX.	1543. Een nyeu liedeken (om den verslagen vijand van Kleef, Gelderland en Gulik te bespotten)	87
XC.	1543. (Schimplied op de verrassing en plundering van Amersfoort door Maarten van Rossum)	88
XCI.	1543. Een nyeu liedeken (om de aanstaande komst van den Keizer uit Spanje over Italië te begroeten)	88
XCII.	1543 Een nieuwe sekere tydinghe vander triumphanter victorien, die de Keyserlijcke Maiesteyt heeft gehadt in den lande van Gulck, wat steden ende sloten hy daer ghewonnen heeft	89
XCIII.	1543. Een nyeu liedeken (ter eere des Keizers bij de onderwerping van hertog Willem van Kleef)	90
XCIV.	1543. Een nieuwe Verclaringhe ende geschiedenisse van onsen edelen vromen Keysere	91
XCV.	1543. Pasquillus Romanus teghen die nieuwe Mameluycken Torckfransoysen. Noch een prophecye vanden Arent en den haen	91
XCVI.	1543. Den Credo in Deum ende claghe vanden Coninc van Vranckerijcke, beclaghende de afcomste ons Keysers ende deen-

 

 

[pagina XI]

		Blz.
	drachticheit vanden Coninck van Enghelant metten Keysere, kennende hem seluen oorsake te zyne der oorloghen	92
XCVII.	1543. Een nyeu liedeken (ter eere des Keizers, die na zijne overwinning in 't Noorden de Fransshen in Henegouwen gaat bevechten)	92
XCVIII.	1543. Een nyeu liedeken (ter eere des Keizers over zijnen veldtocht tegen de Franschen in Henegouwen)	93
XCIX.	1553. Terwane	94
C.	1553. Het eynde-veers van Terruwane	94
CI.	1557. (Lied op het sluiten van een bestand met Frankrijk)	95
CII.	1558. (Op de redding van den graaf van Egmont door Vander Noot vóór Grevelingen)	96
CIII.	1558. Liedeken van de Bourgoinsche herten, alswanneer sy de Fransoisen sloughen by Grevelinghe	98
CIV.	1558. Van den Peys tusschen Ph., Coninck van Spaengien, Hertoch van Brabant &c. en Hend, Coninck van Vranckryck, ghesloten int laer 1558	99
CV.	1568. Liedeken vanden grave van Eggermont	99
IV.	Algemeen overzicht	101
Waarde onzer historische liederen voor de vaderlandsche geschiedenis. - Het Kerelslied. - Andere ruwe bloeddorstige liederen. - Vlijmende satiren. - De haat tegen Frankrijk. - De gehechtheid aan de moedertaal. - Vlaemsche tonghe en Bourgoenschen. - De landsknechten door zich zelven in hunne ruiterliederen afgebeeld. - Vroom slot van eenige ruiterliederen. - Glossenliederen. - Twee liederen op godsdienstige aangelegenheden. - De roerende adieu-liederen met hun bejammeren der nagelaten ‘kinderkens’. - Verregaande naïeveteit in enkele historische liederen. - Plastische kracht. - Het school Liedeken vanden slach van Blangijs - Eenige namen van dichters (rederijkers of landsknechten) in de 15de en 16de eeuwen - Verbazend getal der historische liederen voor de drie jaren 1541-1543 - De Antwerpsche drukkers als verspreiders onzer historische liederen.