Maskeraad

[p. 39]

Louis Savré
Dadaïs

[p. 41]

Louis Savré
Dadaïs

[p. 41]

IECH zaot te leze-n-in Welters' ‘Limburgschen Legenden’, wie der geklop woort.

‘Binne’, zag iech. Et waor de maog.

‘Menier’, zeet ze, ‘dao is enen hier dao, dee wèlt uuch spreke....... mer et is zoe'ne rare!’

‘Jê, wie zal iech uuch zèGGe.... zoe vreemp aongedoon, en er sprik ouch zoe raar’.

‘En heet er neet gezag, wee er is?’

‘Jewel, menier; et waor menier Sevree, moos iech mer zèGGe’.

‘Menier Savré’ reep iech. ‘Laot tee ezzebleef ins gaw binne! En geer moot in et vervolleg neet zoe direk get raar vinde-n-aon lui, die der neet kint, begrepe?’

[p. 42]

Trinet is nog pas kort bij us in deens; ze heet zeker nog neet väöl van de wereld gezeen, um enen ónbekinde mins dadelik raar te neume.

Wel, wel, Savré, Louis Savré, menen awwe vrund, boe iech same mèt op te Rikslager en oppet Gymnasium had gezete, en dee iech oet te oug verlore had, wie iech góng studeere-n-in Holland! Heer waor in de zjoernalistiek gegange, waor aon et reize geslage, en in gein tije mie had iech get van em gezeen of gehuurd. En dao kaom er miech noe inins weer opzeuke; dee gooje, awwe vrund. Zen hart trok em toch weer nao Mastreech tou!

Mer wat kós tie stom maog noe raar aon em vinde, aon häöm, dee, zoelang es iech em kinde, altied et veurbeeld gewees waor van ene sjarmante, nette jong. Enfin!

De maog stoedde de deur ope, en mèt blijdsjap in et hart, ene lach um mene mónd en oetgestoke han doog iech al ene stap nao väör, um dee gooje vrund ins rech hartelik welkom

[p. 43]

te heite nao al die vervloge jaore; - mer op et geziech van de versjijning, die de opening van de deur völde, wie de maog opzij waor gegange, bleef iech verpópzak stoon. Kós iech men ouge wel betrouwe?

Veur miech zaog iech, van bove nao ónder bekeke: ene hiele lange, smaale hoege zije, système 1850; dao-ónder - jè, dat waor toch wel et geziech van mene bèste Louis, get awwer en get magerder es iech et miech rappeleerde, mer enfin, er waor toch trök te kinne. Op tat geziech vollegde, altied in de orde die iech heij bove-n-aongaof, ene wölle sjaal (veer zaote-n-in de maond Juli, en et waor redelik werrem veur deen tied van et jaor) met alle kleure van de regebaog; dan kaome-n-e stök of zes baone-n-of étaazjes, wie der et neume wèlt, van 'n zwarte stof, die same-n-enen euverjas mooste veurstèlle, dink iech, en dao-ónder-oet staoke twie hiel smaal brookspiepe van groete zwarte en witte blokke, brookspiepe, die rösde-n-op

[p. 44]

kenarie-geel sjeun van 'n flinke maot, iech dink zoe nómmer 49 of 50.

Iech had nog neet tegooj den tied gehad um al dat sjoens mèt aondach en verwóndering te besjouwe, wie die mirakuleus versjijning häör twie errem in de loch staok (iech zaog e paar greun gare hejsse), ene sjriew leet wie e mager verreke dat geslach weurt, en daonao op miech aof kaom störreme-n-ónder et roope van: ‘Ach! broednudige starekieker! Wat e blauw gelök, tiech weerum veerkentig trök te zien!’

Iech doog e paar stappe-n-achteroet en perbeerde-n-um aon den andere kant van de taofel te komme, want mèt gekke moot me altied verziechtig zien.

‘Sjrik neet, leeve gaaspot!’ zag, of liever: brölde-n-et wónder, ‘laot miech iers men révérence make’ (er doog et, wie er et zag) ‘en laot miech miech róntelum aon diech veurstèlle: Louis Savré, Dadaïs’.

Op tie wäörd veel ene stein van men hart;

[p. 45]

et waor gelökkig neet zoe erreg, es iech iers gedach had; gevierelik zou er wel neet zien. Iech kaom achter men taofel vandan en gaof em de hand; er kneep wel er bitsje hel, mer et veel toch nog mèt.

‘De moos miech ekskuzeere’, zag iech em, ‘mer iech wis neet, tas-te Dadaïs waors gewoorde’.

‘Jewel; of eigelik: nein; want Dadaïs zien is geliek aon neet Dadaïs zien, en neet Dadaïs zien is weer etzelfde es wel Dadaïs zien; dus bin iech enen Dadaïs, dee neet Dadaïs is, en dus eigelik bin iech Super-Dadaïs’.

Iech moot zèGGe, dat te logika van die redeneering miech neet rech dutelik waor; mer, dao men enen mins nets moot krenke-n-in zen euvertuiging, en umdat iech erg nuisjierig waor, um te vernumme, wie em dat óngelök euverkomme waor, vroog iech em: ‘Vertèl miech toch ins, Louis, wie is et gekomme, das-te diech höbs aongeslote bij dees modern kunsbeweging?

[p. 46]

Mer trèk iers tenen euverjas ins oet, want te zals er wel daonig werrem höbbe mèt zoe'n dik dink aon um dezen tied van et jaor’.

‘Dekorum, dekorum’, bromde Louis, ónderwijl dat er, nao zen sjerrep aofgelag te höbbe, mèt veul meujte van oet te zèsde étaazje van zene jas nao ónder klumde. Wie er daomèt veerdig waor, vawde-n-er den hiele kraom zier sekuur op en lag em toen in enen hook van de kamer neer; zene hoege zije deponeerde-n-er bove trop.

Iech kraog noe nog mie van zen admirabel kleiaazje te zien. Zene kop had er zoe kaal laote sjere, dat er van bove wie ene komplete biljartbal oetzaog. Inplaots van e bendsje droog er, hoeg um zenen hals geslote, ene fiolètte zije das, op e sjoklaatbroen humme; 'n hiemelsblauw, hiel kort jeske mèt kopere en ene roeje zjilee mèt nikkele knuip maakde same 'n hiel aordige kleurekombinaassie oet bove de geblokde brook en de kenarie-geel sjeun. Iech kós neet naolaote,

[p. 47]

em te bewóndere, mer iech zag mer niks; et zou em dèks kónne-n-irriteere.

Er zat ziech noe hiel deftig op et puntsje van zene stool en begós miech in zen wónderlikke taol zen levesgesjiedenis te vertèlle, boebij er aonhawwend de kemikste geziechter trok, wie ene clown van Carré et em neet zou höbbe naogedoon, zoe dat iech alle meujte had um miech good te hawwe. Mèr iech heel miech in, want niks is wijer van miech, es ene mins in ze geziech oet te lache.

‘Mene formidabele körreketrèkker’, zoe begós er dan op ene plechtigen toen, ‘et is miech 'n woer ier, diech mèt 'n parabool dutelik te make, wie ellipties ene mins door 't leve kan róndgeslingerd weurde! Veurdat iech twie kier ei jaor en drei maond door de drökpeers fiengeknepe waor, zoe dat mene kop tösse men tiene zaot, vloog iech per aëroplaan nao de stare-n-op en diechde, tot de wereld tevan kraakde-n-in zen kneuk. Iech zaot te sjoGGele-n-in de hoeger

[p. 48]

sfere en stampde-n-alins mèt mene rechter of mèt mene linkervoot - dat weet iech neet mie zoe percijs - e paar stare van de ierste gruudde van hun plaots, zoedat te lui reepe: Wat weurt et duuster! Mer ocherrem, alles is vergankelik wie ene blomkuul, en van dat alievig sjoGGele woort iech stief en mager wie 'n hout. Dao versjoot miech 'n staar, en iech woort tot euver men eekstrouve verleef op 'n alderaordigste meidske, blauw van kleur, mèt oraanje haore, ouge wie 'n voes zoe groet en e mundsje, allein gemaak um Hawaiian Songs te fiezele! Iech waor gek wie ene komkommer, bestèlde miech 'n gouwe kouts mèt veer gevleugelde sjummele en góng häören errem vraoge. Iech kraog häöre voot,..... mer boe!

Toen sloog miech et sjagrijn met greune rouw; iech kierde miech et binneste boete, en noe zwerref iech rónd euver de ganse wereld, sjriewend de veerse die iech maakde-n-in men elend, eet druug roggebroed met kiezelstein en

[p. 49]

drink niks anders es maogbitter. En zoe kom iech op mene lijesweeg ouch nao men gooj aw stad trök. Binne-n-e paar daog zal iech heij in de Staarzaol einige van men leste diechwèrreke-n-oetbeuke. Luuster’, zag er, en er haolde-n-oet zen binnetes e paar verfroemelde pepèrkes, ‘luuster, wat tie steinaw muze mèt häör gries geziech miech in de neus gefluusterd heet. Et steit heij wel op zen Hollans, mer iech zal et tiech in 't Mastreechs veurdrage, dat blijf ziech toch geliek:

Haaf-drei-poëem.

Hoeg is men vinster
En de broen-roeje maon lik trachter;
Das ene kuul, gestaof in unnesajs.
Die sajs, die weurd gemaak mèt:
Enen haave liter werrem water,
E snuifke peper en 'n hanfel zaajt.
Zes unne, fien gesnooje, get mesjaot

[p. 50]

 

En 'n tas terveblom.

 

Dat reurt me good doorein

 

En goojt et taan de vinster oet.

 

Hoeg is tie vinster.

 

Iech tèl de roete:

 

Ein,

 

twie,

 

drei,

 

veer,

 

vijf,

 

veer,

 

drei,

 

twie,

 

ein;

 

Die vinster heet ein roet,

 

Transparant zwart;

 

Dao kiek iech dèks door oet

 

En roop:

 

Dada! Dada!! DADA!!! DADA!!!!

 

En es iech door die roete zeen

 

Dan veul iech in menen dikken tien

[p. 51]

 

Anna Blume, Kurt Schwitters - Kurt Schwitters, Anna Blume.

 

Appolinaire, Appolinaris,

 

Enen uil, dee neet gaar is,

 

Dee liet miech traon gedinke

 

Wie dat iech noe ein, twie, drei jaor geleije

 

Rijdde-n-op ene kameel,

 

Uni häör die iech allein aonbeide,

 

(Kwatta-tablette koste zès cent)

 

Häör, die häör blauw geziech en gouwe haore

 

Noe neet mie aon men zjileetes liet röste,

 

Die mèt häör veuj, gans óngewasse......’

‘Sjeij oet, sjeij oet!’ ónderbraok iech em, want iech hoort et belle-n-aon de deur en dach, dat et men vrouw dèks zou zien, die trökkaom van häör kemissies. Me kós neet wete, wat tao in dat gediech euver dat meidske mèt tat blauw geziech en die óngewasse veuj nog wel allemaol mie verteld zou weurde.

‘Wie, sublieme.....?’ begós er, mer iech veel

[p. 52]

em in de reije: ‘Men vrouw kump tao zjus toes, geluif iech. De wèts toch zeker wel, dat iech, sinds veer us neet mie gezeen höbbe, mèt Fien Beckers getrouwd bin?’

‘Mèt Fien Beckers?’ reup er, en iech zeen em van kleur versjete; - iech dach ter noe pas aon, dat heer vreuger nog nao men vrouw gelangoereerd had. Er waor noe mèrrekbaar zenewechtig gewoorde; zen pepèrre had er gaw opgeborrege-n-in e binnetèske, en er raapde zenen hood en zene jas al op mèt 'n angstig geziech.

‘Wat deiste?’ zag iech, ‘de geis miech toch neet verlaote, veurdas-te eve men vrouw höbs goojen daag gezag?’

‘Nein, nein‘, klaogde-n-er, ‘wat moot ze wel van miech dinke, mèt tie kleijer aon; ze zal zeker meine, dat iech stabelgek gewoorde bin. Zèk häör in Gaodsnaom, es ze heij soms binnekump, dat iech nao ene bal-masqué gaon, wèlste?’

Et veel miech tot men groete verwóndering

[p. 53]

op, dat er noe inins spraok wie ene gans gewoene mins, al doog tie idee van ene bal-masqué midde-n-in de maond Juli nog wel get raar aon.

‘Mer iech dach, es Dadaïs.....’ begós iech.

‘Jê, jao‘, zag er, ‘mer iech wèl toch neet tegeneuver Fien veur gek stoon. Zuug ins, iech zal diech alles percijs vertèlle, es te mer veur den vrouw......‘

Dao woort geklop; et geziech van Louis ververtrok ziech zenewechtig. Op me ‘binne’ kaom Trinet te kamer in.

‘De pos, menien’, zag ze, en ze reikde miech e paar breeve-n-euver.

‘Is mevrouw nog neet trök, Trinet?’ vroog iech. ‘Iech dach, dat iech häör hoort belle’.

‘Nein menier, et waor de faktör mer’. En Trinet góng.

Louis waor ziechbaar opgeluch. Er veegde ziech ze geziech mèt ene groete roete zakdook aof.

[p. 54]

‘En noe op te borde mèt was-te miech te vertèlle höbs, mensje’, zag iech. ‘Iech geluif, de höbs miech tao get zitte te bedondere’.

Iech waor serjeus e bitsje koed gewoorde.

En toen vertelde-n-er miech, in good, dutelik Mastreechs, dat er, naodat veer us et lèste gezeen hadde, iers zjoernalis gewees waor; toen begós er veerse te make en stèlde. ziech tao wóndere van veur; er leet te zjoernalistiek vare en..... zaot in e paar maond tied op zwart zaod. Touvallig kraog er de gelegenheid, 'n Dadaïstiese séance mèt te make, en dat broch em aon et naodinke. Et waor 'n gemeekelike meneer um sjoen cents te verdeene en - er woort Dadaïs. Er had ter neet euver te klaoge gehad. Allein moos er naturelik tegeneuver eederein komedie speule, wie gekker, wie liever. Mer de gedachte, dat veur Fien te mooie doen, Fien, die..... enfin, dat kós iech zeker wel begriepe..... Dat had em van zen positieve aofgebrach, en zoe had er ziech verraoje.

[p. 55]

‘Mer belaof miech’, zoe besloot er zen gesjiedenis, ‘das te miech et plezeer wèls doen, mundsje tou te hawwe, want anders vèlt miech te ganse veurstèlling, die iech heij wou goon geve, in et water. Dat wèls-te, es awwe vrund, toch zeker wel doen, hê? En noe gaon iech ins, want te begrips wel, dat iech Fien zoe liever neet zou rankontreere’.

En er klumde suksessievelik tot in de zèsde étaazje van zenen euverjas, sloog zen sjerrep um en zat zen kachelpiep op.

Iech broch em tot aon de deur en zaog em nog effe nao, wie er dao deftig en serjeus wegstapde, 'n wónderlikke silhouet.

In 'n haaf menuut had er al wel vief, zès koejonges achter ziech aon.....