Maskeraad
(1927)–E. Franquinet– Auteursrecht onbekend
[pagina 7]
| |
Aon de naogedachtenis van Häör, die miech et ierste de Mastreechter klanke heet gelierd. | |
[pagina 9]
| |
[pagina 11]
| |
MaskeraadGEER rappeleert uuch nog dee sjrikkelik werreme zomer, noe e jaor of drei, veer geleije? Et waor op ene naomiddag in Augustus van dat jaor, dat veer mie laoge-n-es zaote te luiere-n-in e paar reete fauteuilkes op et terras van eine van de groetste café's, die um euze Vriethof gelege zien. Onder ‘veer’ vèlt te verstoon: mene vrund Ferd Noele, de bekinde sjèlder, en iech. De stikkend wèrrem atmosfeer drökde-n-us tot 'n lui indolensie, boe zellefs eus - sober! - dröpke neet van kós verlosse. De conversaassie flodde, wie me ziech begriepe kint, ónder deen drök van de hits neet zoe hiel erreg en veer heele-n-us tan ouch hoofzakelik bezig mèt e tamelik imbesiel bekieke van de gleeskes, die veur us sténte, en boe-in et goudgeel en liech-roze | |
[pagina 12]
| |
naat 'n aordig speul van leechsträölkes doog róndspritse mèt fèlle glans. Noe en dan luuchdde-n-eine van us zene kop ins op en kneep zen ouge tou bij et kieken-op te ope ruimte veur us, boevan de kiezel oraanjewerrem breuide-n-in et hel leech, en de buim, mèt stöp euverpoeierd, truusteloes te blajer leete hange, mèt inkel heij en dao nog get deepblauwe lommer, dee allein mer van keulde spraok in die gleujetige hits. Enen inkele passant zaog me mer, dee ziech nog zoeäöl meugelik te lommer oetzeukde, en noe en dan, es er 'n ope plaots moos euversteke, ene langzame sjadu mèt ziech mèt sleipde. Es veer eve zoe gekeke hadde, leete veer de kop weer zakke, verblind bijnao door de sjerrepde, boe kleure-n-en tinte mèt tegenein aon bótsde-n-in dat martelend leech. En toch, es iech zèk, dat et einigste, wat nog levend aon us waor op tat momint, eus ouge waore, dan beweer iech neet te väöl. Trouwes, | |
[pagina 13]
| |
bij mene vrund waor dat vaste geweente, want, oetgezunderd sommige periodes van vertrouwelikheid, es er zoe ins op zene praotstool góng zitte, waor er miestal ene stèlle, geslote mins, dee al wat tao in ze binneste reurde of zellefs broezjde, allein mer uterde-n-in die groete zonnige landsjappe, die geer allemaol wel van em kint. Ouch noe zaog iech em weer, e bitsje veureuver gebuig, mèt zen ouge-n-et speul vollege van e kleisper flitske, dat langs te kopere rooj van 'n étalaazje löstig op en aof dansde, wie er opins mèt ene róf zene kop opstaok um zen attensie te besteije-n-aon e bepaold punt van de Vriethof. Iech vollegde ze gekieks en mèrrekde-n-al gaw, dat et veurwerrep van zenen intres e jónk vruike waor, dat van de kant van de Sintervaos aofkaom en, zónder ziech van zon of hits get aon te trèkke, de gleuietige-n-oven, dee Vriethof hèdde, in zen vol lengde, dweers euverstaok. | |
[pagina 14]
| |
Zoe oet de veerte maakde ze in häör luuchtige zomerkleiaazje op ten oraanje-echtige fong 'n fèl witte vlek, sjerrep van kontoer. Wie ze korterbij waor gekomme, kós iech häör beter opnumme. Et elegant figuurke-n-in et liech zomertoilètsje, dat hiel rejaol de slanke, fien gevörremde beinsjes leet zien, woort bekroend door e sjattig geziechske vol leve, boe de dónker ouge-n-in glansde wie gitte, en boe-euver oetgespreid laog tee zachte, ongewete lach, dee mer allein kan toubehure-n-aon de gelökkige van dees wereld. Ze kaom tamelik kort langs eus täöfelke veurbij en noe kós iech opmèrreke, wie verzörreg in eelik opziech dat ze oetzaog, en zoe gans van zellef kaom de gedachte bij miech op, dat tit vruike wel ein van die wienig sjöpsele zou zien, die al hun winse-n-en verlanges direk vervöld weze, en die door et leve wandele wie door enen hoof van loeter gelök en vräög. Wie verwónderd woar iech tan ouch, te | |
[pagina 15]
| |
mèrreke, dat, wie ze veurbij waor - ze had euze kant neet opgekeke - mene vrund zach zene kop sjöddelde, en stèllekes veur ziech zellef fluusterde: ‘Errem vruike’, met 'n expressie van deepe kompassie op ze geziech. Et is te begriepe, dat miech tat intrigeerde en dat iech em in men nuisjierigheid vroog: ‘Kinste häör dan?’ Eve keek er verduzeld op; et waor dutelik, dat er, zónder d'raon te dinke, dat iech bij em zaot, die wäörd gefiezeld had. 'n Ougenblik meinde-n-iech 'n opkommende koejigheid op ze geziech te mèrreke; toen waor et, of er get van ziech aof zat, en: ‘Kom’ zag er, ‘iech weet, daste zwiege kins es et t'rop aon kump, en dan..... de idée van rónd te moote loupe mèt zoe get op ten hart, en et noets aon enen andere te mage vertèlle, heet miech al dèks genóg zwoer gelege’. Er tipde-n-ins eve aon ze glaas; dan haolde-n-er zene sigarèttekoker oet zen tes, vergaot miech 'n sigarèt te offreere en staok zellef ein | |
[pagina 16]
| |
op. Iech wis noe, dat iech 'n intressante gesjiedenis zou te hure kriege, en, zónder dat iech et miech bewus waor, bestónt ter opins veur miech gein luiigheid mie, gein brannende hits, niks anders es 'n gespanne aondach veur etgeen noe komme zou. Ferd pafde-n-iers ins e paar kiere flink aon zen sigarèt, blaosde dan door neus en mónd tegeliek 'n dikke grijsblauw wollek oet, die langzaam umhoeg klumde, en begós toen: ‘De vraogs miech, of iech tat vruike kin? Zeker; en es te häöre naom huurs, zals tiech häör ouch wel kinne. Et is te einige dochter van de bankeer Belders’. ‘Ao! is tat tie?’ veel iech em in de reije, ‘dan kin iech häör wel, wieste zèks, teminste van naom. Iech rappeleer miech nog gans Bood, dat ze noe zoe get drei jaor geleije getrouwd is mèt te jonge Solberg, dee groete kommersant; eederein had et toen t'reuver, dat tie twie zoe'n gooj partij aonein dooge’. | |
[pagina 17]
| |
‘Zjus’, antwoordde Ferd, ‘dan wètste zoe get eveväöl es te mieste lui, en dan zulste häör ouch wel, wie eederein, veur 'n gelókkige, good - want jummers: riek - getrouwde jong vrouw hawwe. Wie vergis te diech tan!’ ‘Mer’, meinde-n-iech te moote protesteere, ‘dee gelökkige lach op häör geziech, dat vruntelik, leef uterlik, dat wijs ter toch op, zou iech meine, dat iech neet zoe erreg te neve bin’. ‘Maskeraad, mene gooje jong, komedie! Mer laot iech dadelik tebij zèGGe: de mies verheve, zellefopofferende maskeraad, die iech oets van me leve höb mètgemaak; ein, boe iech miech vol tristige kompassie veur buig. Mer luuster nao wat iech tiech gaon vertèlle en oordeil dan zellef. Et veurig jaor, op ene sjoene zomernaomiddag waor iech weer ene kier mèt sjetsbook en kleuredoes in men tes rónd aon et dwaole | |
[pagina 18]
| |
door de umstreke van eus stad, um ins te kieke-n-of ziech soms ouch nog örreges e punt zou laote vinde van boe-oet iech Mastreech nog noets had bekeke. De wèts wie verleef iech bin op tat berregland, dat in weij gollevinge-n-oetlöp en zoe óngemèrrek in de vlakte-n-euvergeit, boe-euver ziech in wisselende tinte-n-aonein rije die lang, smaal stökker akkergrónd, dieste in vogelvlöch kins euverzien en boebove-n-ene fèlblauwen hiemel steit van gleujetig ultramarien. Um zoe'ne perspectivistiese kiek op te dinger te kriege, moos iech naturelik de huugde zeuke, en naodat iech iers zoe e bitsje van hot nao haar gezworreve-n-had, decideerde-n-iech miech, de Bergerstraot te numme en op te wandele nao Berreg en Terbliet, van boeste die sjoen veergeziechter höbs, die iech al zoe dèks geperbeerd had, mer die miech nog noets good genóg gelök waore, nao mene zin. Wie iech al zag: et weer waor deen daag manjefiek. De loch waor boetegewoen klaor en | |
[pagina 19]
| |
daobij sjijnde-n-e lekker zönneke, dat gelökkig neet zoe brande wie noe op 't momint, zoedat te beleechting van et landsjap van deen aard waor, dat me-n-et ziech neet beter winse kós; alle kleure stónte sjerrep en ónverdoezeld tegenein oet, enfin, et waor enen idealen daag veur opelochwèrrek en sjetse. Iech had te weeg nao Amy al links laote liGGe en klumde noe op me doedsgemaak de ierste huugde van de Bergerstraot op, boebij iech miech zoe noe en dan ins umdrejde-n-um te kieke-n-of iech wied genóg geavanseerd waor veur ene sjoene panorama. Intelik tochs miech, dat iech hoeg genóg gekomme waor, en iech begós noe ins oet te kieke nao ein of ander klein binneweegske, boe iech e vrij oetziech zou höbbe en röstig zou kinne wèrreke. Al gaw vónd iech zoe get en iech wandelde-n-et weegske-n-ins op. Nao e paar menute begós iech evel te mèrreke, dat et oetziech heij neet zoe erreg | |
[pagina 20]
| |
gunstig waor en daorum besloot iech mer, veur aon wèrreke te dinke, iers nog e flink stök weijer te goon. Mer noe zaog et er al gaw nao oet, of me weegske miech lielik in de steek zou laote, want wie weijer iech kaom, wie mie et op enen haole weeg begós te liekene, en al hiel gaw had ten talu mie es mans huugde, zoedat iech gaar niks mie van et landsjap zien kós. En daobij krunkelde-n-et weegske ziech ouch nog wie 'n slang. Iech dach tan ouch, wie iech nog e paar menute gewandeld had, dat et et bèste zou zien, ins ten talu op te klumme, deils um ins te kieke of et nog wel de meujte weerd zou zien, weijer te goon, deils um miech ins tegooj te oriënteere, want iech waor noe al mie es e kerteer van de groete weeg aof en van al dat gedrejs waor iech gans te riechting kwiet geraak. De kins noets wete, wat ene krónkelweeg veur diech heet weggelag! Et landsjap, dat aon men veuj laog, wie iech boven op ten talu | |
[pagina 21]
| |
stónt, waor prachtig! Veur miech oet en nao links leepe langzaam en gollevend in bijnao volmaakde rundinge de lèste vertaksele van eus berregland nao umlieg, en d'reuver, in smaal baone, rijde ziech aonein in alle tinte van greun tot blauw en geel tot roed-broen de versjèllende veldvröchte, die eus riek land oplievert, heij en dao ónderbroke door trupkes dónker struuk en buim, boetösse-n-oet loerde de geelmellegere en gewitselde boerehäöf en huiskes mèt hun roej en blauw daker. Weijer nao achtere woorte de heuvelhèllinge wie langer wie vlaker, um intelik oet te loupe in de breij Maosvallei, die wiemelde van weije, bóngerde en moossems, en boe-in de dörper en al de gehuchsjes wie oet 'n reuze-blokkedoes waore-n-opgebouwd. Hier dao veur miech, en Heugem bij de Maos; dao Kadier en Kier en weijer eweeg Grónsveld en daoachter Merregraote, en hiel in de blauw veerte Eijsde, tochs miech, en dat allemaol ónder deen helderen hiemel, dee allein mer aon | |
[pagina 22]
| |
mene rechterkant woort bevuild door de rouk van de Mastreechse fabrikke. De Maos waor amper te zien, haaf verborrege-n-achter häöre greune boord, mer d'rachter vörremde de Sint Pietersberreg 'n sjerrepe aoflijning tege de deepblauw loch, en hiel in de veerte waor et Belsj heuvelland, boevan me zou meine, dat et ziech in de wolleke-n-oplosde. Wie lang iech tao zoe höb stoon kieke, weet iech neet, mer intelik zeukde-n-iech miech e pläötske-n-oet um te goon zitte, haolde sjetsbook en kleuredoes veur den daag en begós in groete lijne men ónderwerrep oet te zètte. Dat flodde nog al en toen begós et kleursjetse; mer noe waor et mis. Boe et aon laog, weet iech neet, mer et wou neet. Wel e paar oore aon e stök waor iech drök aon de gaank, zoe drök, dat iech niks mie rontelum miech hoort of zaog, boete-n-et landsjap en men kleure; en die kleure veele-n-eedere kier zoe verkierd oet, dat iech op et lèste koed woort, door den hiele | |
[pagina 23]
| |
kraom e paar dikke blauw striepe zat, me sjetsbook touklatsde en de boel spietig neve miech neer goojde. Dat broch miech trök in de wèrrekelikheid, en noe waor, tot men groete verwóndering, ein van de ierste impressies die op mene weer tot zen umgeving trökgekierde geis inwèrrekde, et huure van 'n onderdrök gekriet, dat örreges achter miech vandan moos komme. Dat kriete, wie ingehawwe-n-et ouch waor, getuigde toch van zoe'n immens sjagrijn, dat iech, door nuisjierigheid, en ouch wel e bitsje door kompassie bevange, direk besloot, miech op te huugde te stèlle, van wee dees utering van leid wel maagde komme, en te perbeere, es et meugelik waor, get balsem op tie won te lèGGe. Iech staok tus sjetsbook en kleuredoes weer bij miech, stónt zoe zachskes meugelik op en staok mene kop veurziechtig euver de rand van den talu’. Heij heel mene vrund eve-n-op met vertèlle, tipde-n-ins aon ze gleeske, staok te sigarèt, die | |
[pagina 24]
| |
em ónder et spreke waor oetgegange, weer aon en pafde-n-e paar wöllekskes oet, die er op ze gemaak achternao loerde, wie ze umhoeg krunkelde door de straffe loch. Et waor dutelik, dat er plezeer had van de spanning boe-in er miech had wete te bringe; daoveur wou er miech eve-n-op heite koole laote zitre, veurdat er de óntknuiping van ze vertèlsel gaof. De hits, boe iech ónder et vertèlle niks van gemèrrek had, laog noe weer drökkend op miech en et verwónderde miech, wie stèl alles waor róntelum us; allein in de veerte örreges tinkde 'n fietsebel. Nao 'n klein poos góng mene vrund door: ‘Es iemes miech veur deen tied oets zou höbbe vertèld, dat e touval wie dit miech te gelegenheid zou geve, door te dringe-n-in et geheim van e levesleid, tot op tat momint zörreg-völdig veur de boetewereld verborrege, dan zou iech tao euver höbbe gelache; zoeget kós toch zeker nörreges anders veurkomme-n-es in | |
[pagina 25]
| |
die awwerwètsche romangs van vreuger, mer vas neet in et wèrrekelik, neuchter minseleve. En toch, luuster! Iech hoof tiech zeker neet te besjrieve, wie geslagen-n-iech waor van verwóndering, wie iech euver de rand van den talu zaog, dat langs te weeg 'n vrouw ziech in et graas had laote neerzakke, die häör bèste doog um häör kriete-n-in häöre zakdook te verstikke, en dat tie vrouw niemes anders waor es...... mevrouw Solberg. Iech had häör veur deen tied al dèkser op dinés en bij ander okkazies van deen aard getroffe en iech kós miech häör ónmeugelik anders veurstèlle-n-es 'n elegant vruike mèt e vruntelik uterlik en ene sjarmante lach op et geziech. Wat iech noe veur miech zaog, versjeelde daovan hiemelsbreid: et liechaam, ineingekrump, laog wie enen houp voel langs te weeg neergesmete; aon beidskante van de zakdook, dee ze stief tege häör geziech gedrök heel, kleurde häör wange dónker-roed van et kriete. | |
[pagina 26]
| |
Opins - iech dach toch zeker, dat ze miech neet zou kinne zien - woort ze miech mèt ene sjrik gewaar. Direk stónt ze op en perbeerde ziech te herpakke; mer dat góng neet zoe inins, en wie iech al ónder op te weeg tegeneuver häör stónt - want wat kós iech anders doen es nao häör tou goon wie ze miech gezeen had? - zaog iech nog te traone biggele-n-euver häör hoeggekleurde wange. En ze keek miech aon mèt häör, noe dóffe, dónker ouge, haaf verwietend, haaf smeikend. Iech moot tiech ierelik zèGGe, dat iech miech op tat momint sjrikkelik verlege veulde en neet wis, wat mèt me persoon aon te vange-n-of wie 'n converzaassie te beginne. Mer ze redde miech oet tie benajde positie, door, wie ze toch begreep dat iech häör al langer kós höbbe beloerd, oppenuits in traone los te breke. Dat hollep miech euver men verlegenheid weg; iech dwóng häör zachsjes te goon zitte-n-op ten talu, zat miech neve häör en naodat iech men spraok | |
[pagina 27]
| |
had trökgevónde, vroog iech häör, wat häör mankeerde, of ze ziech dèks neet good veulde, of iech häör mèt eets kós hellepe en mie van die dinger, die ste zoe al nudig vins, veur de borde te bringe, es te iemes wèls truuste en de wèts neet boe er bedreuf euver is. In et begin kraog iech gein ander antwoord op al men vraoge, es eedere kier opnui gekriets; mer opins, iech rappeleer miech neet mie op wat veur e gezèkde van miech, braok ten diek van stèlzwiege, dee zoe lang häör leid had wete-n-in te hawwe, door, en in ene vlood van wäörd, die dèks wie de golleve van 'n losgebroke rivier et eint euver et ander toemelde, stördde ze häör hart veur miech oet. Wat iech et allerminste zou verwach höbbe bij dees jong vrouw, die der altied zoe leveslöstig en ónbekömmerd oetzaog, woort miech oet tee stroum van wäörd dutelik: häör ganse uterlikke hawwing waor niks anders es 'n maskeraad, boemèt ze de hèl van 'n óngelökkig houweliksieve bedèkde. | |
[pagina 28]
| |
In et kort kaom, wat ze, miech vertèlde, heij op neer: nao hun hiel kort angazjemint - heer had altied zitte d'rop aondringe, dat et houwelik mer zoe gaw meugelik zou geslote weurde - waore de ierste paar maond van hun sameleve veurbijgegange-n-in dee roesj van verleefdigheid, dee aon de wittebroedsweke-n-eige-n-is. Ze waor dervan euvertuig, dat toen zeker häöre maan häör wèrrekelik leef had. Heer waor altied eve komplezant veur häör en perbeerde zoeväöl meugelik aon al häör winse-n-en verlanges van verweend einig keend te voldoen. Et sprik vanzellef, dat zij ouch, noe häör hart opebleuide veur 'n hiel nui wezelikheid boe ze in häör meidskesjaore neet van had kinne druime, ziech mèt et innigste wat ze in ziech had, hechdde-n-aon de maan, dee häör dee nuie wereld lierde kinne, en dat ze, van häöre kant zoeväöl meugelik perbeerde um al zen kleinste verlanges te veurzien en te zörrege, dat er in gein inkel opziech reije zouw höbbe-n-um te klaoge. | |
[pagina 29]
| |
Mer toch, wie ze ouch häör bèste doog, um in óntèlbaar kleinighede de euvergroete leefde veur häöm die häör vervölde, te doen oetkomme, moos ze, nao e paar maond al mèrreke dat er minder hartelik veur häör begós te weurde en langzamerhand van häör vervreemde. In et begin waor dat neet mie es 'n ónbestump geveul in häör, dat ze ziech neet wis te explikeere; dan begós et häör op te valle, dat ziech tie aofscheijing uterde-n-in et naolaote, gebruuk te make van de versjèllende okkazies die zich aon em veurdooge, um häör mèt et eint of ander e plezeer te doen. In deen tied woorten-n-ouch te reize, die er, wie er zag veur zen zake nao Breusselt moos doen, mer altied mie en langer van doer, en et veel häör op, dat er bij ze thoeskomme minder vruntelik Lege häör waor es vreuger. Toch zou ze, onnuzel wie ze waor, bij dat alles nog aon gei koed höbbe gedach, en gemeind höbbe-n-et aon zegeslaag in de zake te | |
[pagina 30]
| |
mooie wiete, es ze neet op ene koejen daag op 'n vrie maneer oet ten droum waor gehollepe. Ene breef, häör oet Breusselt tougesjik door iemes, dee ónderteikende mèt ‘un ami’, vertèlde häör, zonder deukskes t'rum te drejje, dat ze wel ins maagde wete mèt wee ze getrouwd waor; dat häöre maan zen reize allein mer óndernaom um e vrundinneke te kinne treffe, boe er mie um sjijnde te geve-n-es um zen eige vrouw, en dat et zellefs zoe erreg waor, dat zen handelsrelaassies ter sjan van spraoke. Stèl diech veur, wie dat nuits op häör veel! Naturelik waor häör ierste gedachte, dat tao niks van woer waor; dat moos gesjreve zien door ene steuker, ene zjaloeze, ene konkurrent van häöre maan, dee et slech góng en dee noe ouch hun et leve perbeerde te vergalle. Häöre maan zou wat tao van em in dee breef gezag woort, zeker neet doen - häöre maan, boe ze zoeväöl van heel...... Ze loos te breef nog ins euver. Nein, dat zou heer toch neet doen, nein.... | |
[pagina 31]
| |
Mer toch, me hoort zoe dèks van die dinger; wieväöl maander dooge zoe get neet, en..... boemèt waor heer de lèste tijje zoe aofgetrokke, zoe wienig vruntelik tege häör gewees? En den twiefel kraog häör te pakke en begós häör te martele. Neet lang zou et doore-n-of teen twiefel woort zekerheid; wie Solberg e paar daog tenao trok kwaom van de reis vollegde 'n explikaassie tösse hun twieë. De bruut, dee ziech óntmaskerd zaog, óntkinde niks. Jao, alles waor zoe, wie men et häör gesjreve had. Wie dat meugelik waor? Wel, bekinde-n-er häör cynies, kaajd eweg, umdat er ziech in häör had vergis, umdat ze-n-em in et houwelik neet tat had wete te geve, wat heer in zen heite drif van häör had verwach. - En dat, neettegestaonde häör weij, weij leefde, 'n leefde die ze geperbeerd had te utere-n-in al die óntèlbaar klein plezeerkes, boemèt ze zen winse wis te veurkomme. Et waor häör of alles rontelum häör wegzonk, of ze nörreges, nörreges mie steun kós einde. | |
[pagina 32]
| |
Toch vónd ze-n-ers. Neet veur niks waor ze et keend van braaf awwers; häör deep relizjieus geveul gaof häör ene groeten troes; dao klemde ze ziech aon vas, en zeker is et, dat et häör trökheel van väöl, wat häör anders mesjiens in ene nog deepere pool van eelend en lijje zou höbbe gestoete. Mer toch, wie groet ten troes van häör relizjie ouch waor, er waor neet in staot häör euverstellepend leid gans te stèlle; ze waor toch mer e gewoen, minselik vruike, dat hungerde nao get levesgelök, wat häör noe opins, zónder erberreme, woort aofgenómme. Et waor deezellefde relizjieuze zin, en ouch häör groete leefde veur häör awwers, die nörreges get van aof wiste en neet anders meinde, es tat hun einigste dochter gelökkig getrouwd waor, die häör et veurstèl van echsjeijing, boe er kort taonao bij häör mèt aonkaom, dooge-n-aofwieze. Nao deen tied woort heer wie langer wie bruter tege häör; en góng nog dèkser en veur | |
[pagina 33]
| |
langeren tied op reis, en de korte tijje dat er thoes waor, achde-n-er häör gei vruntelik woord weerd, mer snawde-n-al wat ze zag, es ze allein same waore, kort aof. Zoe leefde ze in 'n altieddoorende foltering; waor er bij häör, dan maakde-n-er häör et leve óndragelik; waor er weg, dan pijnigde häör de gedachte aon die ander vrouw, boe er noe zen leefde-n-aon wegsjónk, die er häör óntheel. En ónder die marteling bleef ze zwiege um neet ouch et hart van häör gooj awwers te breke, die altied zoe hun bèste hadde gedoon um hun einigste keend gelökkig te make. Waor dao mer e kinneke gewees; dat zou häör groetste leid höbbe verzach en mesjiens ouch häöre maan wel weer tot häör höbbe trökgebrach nao 'n korte aofdwaoling. Mer hun kort leefdeleve van mer einige maond waor neet mèt tit gelök bekroend gewoorde en einzaam sleipde ze heur kruus veurt. En et maske, iers allein ter wèlle van häör awwers aongenómme, van 'n altied mónter | |
[pagina 34]
| |
lachend, gelökkig jónk vruike, waor langzamerhand verstijf op häör geziech; en al wis te wereld ouch aof van et sjandaolig leve van häöre maan, dan toch zou noets iemes te wete komme, wiezier zijzellef temèt bekind waor en wie ze d'rónder lijde. Jao, ze begreep dèks genóg de bedèkde touspeulinge, die in häör prezensie gemaak woorte door kinnesse die nuisjierig tenao waore, te wete te komme, wat ze van et gedrag van häöre maan aofwis; mer dan heel ze ziech, of ze-n-et neet snapde en lachde d'reuver weg, en niemes mèrrekde, wie häör hart häör daobij pijn doog. Soms evel woort et häör te mechtig; dan vlöchdde ze weg in de einzaamheid, wied eweg van häör hoes, boe ze ziech toch nog altied ónder de oug van häör personeel veulde, weg nao et ein of ander verlaote veldweegske, um dao, ónder God zene vrijen hiemel, óngemèrrek en door niemes beloerd, häör martelend leid vrij oet te klaoge. | |
[pagina 35]
| |
Et waor op ein van die einzaam umzwerrevinge, dat iech häör, door e boetegewoen touval had verras en zoe, ónverwachs, waor komme neer te zien in ein van die onpeilbaar deepdes van verborrege minseleid. Dat waor et, boe in et kort, wat ze miech vertèlde, op neer kaom. Wie ze zoe ins vrij alles had kinne-n-oetstorte, wat al zoe lang in häör binneste opgekrop had gezete, verminderde häör sjagrijn ziechbaar; mer ouch woort ze ziech opins bewus, wat ze had pries gegeve, en iech zaog häör ouge 'n oetdrökking aonnumme, boe spiet euver wat ze gezag had en 'n stèl vraog, et zwiege dao euver te wèlle bewaore, mètein vermink waore. De begrips, dat iech häör, ouch zónder dat ze-n-et miech mèt wäörd hoofde te vraoge, belaofde, dat, wat ze miech had touvertrouwd, neet publiek te zulle make. Dankbaar reikde ze miech häör hand. ‘Mer kom’, zag ze tegeliekertied, ‘iech moot trök nao hoes; et begint al laat te weurde’. En noe | |
[pagina 36]
| |
al laog weer et stereotiep lechske-n-op häör geziech; zoe gaw waor ze ziech zellef weer meister. Iech vroog häör, of iech häör e stókske zou aofbringe, mer ze wou liever allein goon, en nao miech nog ins te hand gedrök te höbbe, góng ze en wandelde weg, de kant van de groete weeg op, zónder nog eine kier um te kieke. Al hiel gaw onttrok enen drej van den haole weeg häör aon men oug en iech bleef allein achter mèt men gedachtes, die op tat momint wel erreg verward waore. Iech bleef tao zoe nog get stoon; langzamerhand kaom iech weer op men pozitieve; iech besloot, ouch mer nao hoes te goon en wandelde-n-et weegske weijer op’. Heij heel mene vrund op mèt spreke. Eve bleef er veur ziech oet kieke; toen opins: ‘Iech had tiech tat eigelik neet moote vertèlle, want noe höb iech men belofte gebroke, - en toch, de wèts neet wie good et miech deit, zoeget | |
[pagina 37]
| |
neet veur miech allein te hoove hawwe. Euveriges, iech reken op ten diskreessie’. ‘De kins ter van op aon’, gaof iech em veur antwoord, ‘dat iech, zoelang es iech door dit weijer te vertèlle, häör einige sjaoj zou kinne doen, mene mónd zal wete te hawwe’. ‘Merci’, zag er, ‘iech vertrouw op tiech’. En op zen gorloozjie kiekend: ‘Et spit miech, mer iech zeen dat et al bijnao kerteer nao veer is, en um haaf vijf zou iech bij Fransen in Wiek zien; iech geluif, dee wèlt wel e stökske van miech koupe’. Er reep te garçon, betaolde, reikde miech te hand en góng. Iech zaog zen korte figuur, breid in de sjouwers, met ene veerende pas door et gleujetig zonneleech stappe en langzamerhand kleiner weurde, totdat ten hook van de Groete Staat em opslókde-n-in zene blauwige sjadu en er oet men oug verdween. 'n Breujende verlaotenheid, zoe lang noe weer de weije, leege Vriethof veur miech; in | |
[pagina 38]
| |
mene kop waor et te vol, um men gedachtes te ranzjeere; allein zaog iech oet tee chaos klaor opduke-n-et vrouwegeziech van testrak, mer noe verstard tot e maske, boe-op ene wanhopige griemslach 'n vruntelikke oetdrökking moos veurstèlle. Iech höb naturelik me woord tegeneuver mene vrund gehawwe; mer noe, dat te jóng vrouw al e paar jaor geleije, nao 'n korte krenkde, gestorreve-n-is, noe häör awwers allang veurgood oet Mastreech vertrokke zien en häöre maan God wèt boe gebleve-n-is, noe mein iech óntdoon te zien van de band van men belofte en vrij-oet dees lijjesgesjiedenis te mage vertèlle. |
|