De blijde kruisvaart

[p. 212]

Hoofdstuk XLVI.

Een vondst van de jongens, die naam: Rare Marus! Zijn pokdalige huid, zijn groene oogjes onder een te massief voorhoofd, zijn waaiers van oorlappen en scheefgewrongen mond, zijn kapstok-schouders en zijn twee lange, magere beenen als een gekruist schraagje onder zijn onmogelijk lijf, hadden de jongens er toe genoopt, Bas (zoo heette hij eigenlijk), aldus om te doopen. 't Was eigenlijk een snul van een kerel, gedienstig, dapper, eerlijk, trouw. Hij had slechts één gebrek: hij dronk soms meer dan zijn bekomst. En als hij aan den boemel was, verkoos hij een groote pint boven een kleine.

Rare Marus kende een mondsvol Fransch, juist genoeg om toe te komen. Na zes-en-twintig maand kampanje en onberispelijken dienst, twee eervolle vermeldingen, tien maand geduldige, officieele stage als korporaal, werd zijn naam op de administratieve lijsten van den regimentsstaf toch eindelijk in aanmerking genomen en Emmanuël Bas werd tot eskwadeoverste gepromoveerd.

Niet zonder spot liep het nieuwtje van mond tot mond.

[p. 213]

- Hij verdient het wel, meenden de jongens, maar met zoo'n gezicht? Neen, dat ging niet!

Doch de overheid had beslist en Rare Marus mocht een el katoen bestellen. Wie wel 't meest verschoot van die benoeming was Rare Marus zelve! En om die heuglijke gebeurtenis te vieren zou hij eens feestelijk op de lappen gaan. Hij trapte 't af in zijn eentje. Hij klonk als een bel! Wie hem onderweg ontmoette en gelukwenschte, trakteerde hij gul. Hij pleisterde overal waar er een tap op 't vat stak. Hij ledigde 't ééne kannetje na 't andere, tot zijn buik bol als een kuip stond. En dan toch nog goot hij het flauwe biertje door zijn keel, tot het te langen laatste avond werd en duister en de boomen in 't nachtelijk landschap als spoken dansten... Marus wist van toeten noch blazen meer, droomde dat zijn kompanie op voorpost lag, strompelde langs den vaartdijk, sukkelde over de bruggen, verschalkte de aandacht van een schildwacht, laveerde door Nieuwpoort, en strandde ergens in de loopgrachten der Bat-d'Af', de handen als een dobbel-anker in een modderpoel geklampt. En daar sliep hij zoo gerust en onschuldig in, als een beer in zijn hol.

Rond middernacht begonnen de Duitschers met bommen te smijten. De aarde beefde er van.

Er was iemand die riep:

- Aux armes, les joyeux! En vele stemmen klonken daarna, blij, luidruchtig, uitdagend. Men luisterde niet eens naar het geroep der enkele gewonden, die op stijve berries weggedragen werden.

Bommen en granaten ontploften en Rare Marus

[p. 214]

lag daar in 't geweld te ronken, onkwetsbaar, doof en krimineel-bezopen. Naast hem sloeg een 15er een luitenantje het hoofd àf en 't bloed speierde vlak op Marus' wezen. Toen de brankardiers langs daar op zoek kwamen, zei er één van hen:

- Encore des macchabées!

En ze tilden 't lijk van 't luitenantje op een berrie en ook Rare Marus! Door den donkere schreden de mannen met hun plechtigen last voort, zwijgzaam...

Ze kwamen aan een hulppost en achter 't melkig raampje van 't loodsje, waar een schimmig Rood Kruisvlaggetje flapte, schemerde kaarslicht. Een geur van ether walmde naar buiten, toen éen der dragers het schreeuwend deurken openstiet. De dokter kroop te voorschijn, stak een elektriek zaklampje op. Hij betastte eerst 't luitenantje.

- Mort, zei hij.

Daarna onderzocht hij Marus. Hij zag het gestolde bloed op 't beenig wezen van Marus en hij wou juist heengaan, toen Marus in zijn slaap met de linkerhand over zijn baardige kin wreef, 't hoofd wat verlei en liggen bleef, ruggelings uitgestrekt en de armen wijd open.

- Celui-ci n'est pas mort, zei de dokter, verbaasd.

Op het bevel van den dokter droegen de brankardiers Rare Marus binnen. Aandachtig werd hij onderzocht, tot de dokter plots uitriep:

- Mais c'est un Belge! En éen der brankardiers, die den adem van Marus beroken had, aanmerkte:

- Il sent la bière et l'alcool! Waarop de dokter zei:

[p. 215]

- Il est ivre-mort, ce type!

Weer een andere fluisterde in mineur:

- C'est peut-être un espion, m'sieur le major!

Al de omstaanders werden er koud van:

- Un espion!

Rare Marus sliep, lekker en braaf. De dokter poogde hem te wekken: vruchteloos! Men lei Marus op den vloer, bond hem handen en voeten en twee soldaten werden ontboden, de bajonet op den loop van 't geweer, om den ellendeling te bewaken.

Van post tot post werden de telefoonbelletjes in rep en roer gebracht. Men veranderde 't wachtwoord. Motocyclisten snorden langs de baan, om orders van den eenen staf naar den andere over te brengen. En Rare Marus werd ontkleed tot op zijn hemd, gerold en gewenteld, gekitteld en geknepen, tot hij bij àl dat geroezemoes wakker schrok en met open mond en duizelende oogjes, heel het gezelschap aangaapte!

Toen hij opstaan wou, werd hij baldadig neergesmakt en toen hij de koorden van zijn polsen trachtte over te bijten, was er éen der schildwachten die hem een blinkende bajonet op 't hart pointeerde.

- Me koes houden, filozofeerde Marus, en afwachten!

Hij voelde de gedachten lui onder zijn schedel omwroeten, als een tros wormen. Maar hoe hij ook dubde, 't bleef hem alles een... vraagteeken!

Officieren met veel goud op hun kepie en schitterende sterren op den kraag, kwamen Marus ondervragen en nog eens ondervragen; hij snapte echter geen sijs

[p. 216]

en de heeren sekretarissen bogen zich te vergeefs over hunne witte bladen papier. Hij werd ontlast van zijn boeien, in een auto gestopt, van Kaïphas naar Pilatus gezonden, nog eens onderzocht en nog eens ondervraagd, en eindelijk in 't stedelijk gevang te Veurne opgesloten, waar hij, uitgeput en vakerig, opnieuw insluimerde op een houten brits.

Tegen den noen kwam Borglioen, de sergeant van zijn sektie, hem wekken, en met zijn gemoedelijk vrouwenstemmetje, tuk op plicht en tucht als elk onverbasterd militiaan, vroeg hij, Marus op de schouders kloppend:

- Hewel, gelegenheidskorporaal, wat hedde nu weer uitgestoken?

- Ikke, zei Marus, en hij trok 't vel van zijn voorhoofd in rimpels, ikke? 'k Weet van niks, sergeant...

Inderdaad, Rare Marus besefte niet wat er gebeurd was, en naast Borglioen aanschommelend, vroeg hij, argeloos:

- Sergeant, waarom hebben ze mij in 't kot gestoken?

De sergeant haalde glimlachend de schouders òp en voorspelde:

- 'k Denk dat de kapitein u dat wel vertellen zal.

En op Marus' galons wijzend, vervolgde hij:

- Ge zult er die kunnen afdoen, jongen.

Ontnuchterd, zuchtte Marus:

- Mijn galons? Nondedjol! En zeggen dat 'k ze er met pekdraad opgenaaid had...

Zij aan zij stapten ze voort...