De blijde kruisvaart

[p. 169]

Hoofdstuk XXXVII.

Klokke zes werd aan zee de wacht afgelost. Om tijd te winnen hadden de piotten verkozen langs 't strand te gaan. Maar ze lazen een akte van berouw na die onzinnige daad.

Was dat een akefietje, die marsch door 't stuivende zand! 't Zweet droop uit hun haarbos als uit een spons. Ze vielen doodmoe op hun stroo en deden met hun zoetsappige en beeldrijke vloekjes Lucifer den baard af.

Ze waren nauw op hun post of de luitenant verscheen in de wacht en riep:

- Ceulemans en Vuylsteke! Komt 'ne keer hier!

Stokken-en-Zeilen en de Rik stonden op.

- Wat nu weer al, morde de één.

- Ze kunnen 'nen mensch nog geen vijf minuten met rust laten, sakkerde de ander.

De luitenant, spelend met zijn lederen handschoenen, zei:

- 't Is gij de wachtwoord haal bij de Franschmans. 't Is gij kunt 'nen bitje Fransch?

- Vie, vie, antwoordde de Rik vol zelfbetrouwen, c'est moi parlée fransee conter alleman!

[p. 170]

- Allez! au pas gymnastique, zei de luitenant nog.

En de Rik en Stokken-en-Zeilen weg!

De korporaal deelde hun 't Belgisch wachtwoord mee, zesmaal herhaalden zij: ‘Jeanne d'Arc!’

- Goed!

Zij aan zij, de handen in de broekzakken en de muts op half zes, trapten ze 't àf. Ze zwegen en rookten.

Na een poosje vroeg Stokken-en-Zeilen:

- Ken-de gij 't wachtwoord nog, Rik?

- Zeker!

- 't Is toch niet moeilijk: ‘Gendarme!’

- Gendarme? Ha, ja. In den oorlog zou 'nen mensch z'nen eigen naam nog vergeten.

En gerust van geweten en licht van gemoed, stapten ze door. Een beetje verder praamde Stokken-en-Zeilen weer:

- Rik, hoe hedde gij al dat Fransch geleerd?

- Met Fransch brood te eten, zei de Rik bedaard.

- Da's knap, bewonderde Stokken-en-Zeilen.

Er woei een flinke bries. De zon vergleed in een waaier van pauwenveeren. Eindelijk verdween ze geheel in den brand der kimmen.

Grijze monitors en een vloot lichte kruisers laveerden langs de kust. In den vallenden avond geleken ze op grauwe waterratten, die traag voortzwemmen. De lichtjes der boeien glommen groen en dansten op de baren. Reeds pinkelden de eerste sterren in den nog lichten hemelkoepel.

De Rik zei:

- Ze hangen hierboven de lantaarns al uit.

[p. 171]

- Kijk eens wat een snuit Janneken-Maan trekt, Rik, wedervoer Stokken-en-Zeilen.

- Dat is misschien omdat de menschen op onzen aardbol zoo'n vodden aanvangen tegenwoordig!

Een uur waren ze zeker reeds op weg.

- Ginder is 't, juichte Stokken-en-Zeilen, en hij wees op een hutje in de duinen.

- Is dat de wacht van de Franschen?

- Ja, ja, ik ben er nog geweest.

Ze klauterden op den duintop. Zonder kloppen vielen ze binnen. Zes marinierkens zaten omheen een groote kuip patatten te jassen. Een stond er op een stoel en zong. Wat? Daar konden ze met hun beiden niet wijs uit worden.

- Ah! des p'tits Belges! Ça colle toujours, les gas?

Stokken-en-Zeilen bekeek den Rik. De marinierkens lachten guitig.

- Comprenez pas?

- Koperen pan? C'est moi koperen pan, stotterde de Rik. C'est moi mot d'ordre pour lieutenant.

- Ah! le mot d'ordre? C'est pas ici, mon vieux. Plus loin. Nous sommes les cuistots.

- Un coup d'pinard? lokte de Franschman met de wijnflesch. En hij schonk een kroesje vol.

- Ça ne se refuse pas!

- Merci, zei de Rik, en in twee slokken was de beker leeg. Stokken-en-Zeilen slikte niet eens. Hij goot den wijn zoo maar door zijn keel. Een Franschman vergezelde hen een eindje en wees op 't dorpje dat wat verder in de duinen verscholen lei.

[p. 172]

- Vous voyez le village, n'est ce pas? Il est là, le corps de garde. Bonsoir!

Pas had de Franschman zijn rug gekeerd of de Rik begon:

- 'k Geloof dat gij 'nen trefter in uw keel hebt zitten.

- Waarom?

- Omdat die wijn daar zoo pleizierig binnenliep.

Ze geraakten in 't dorp.

Ze ontwaarden een schildwacht. En weer voerde de Rik het woord.

- C'est vous mot d'ordre?

De schildwacht trok het vel van zijn voorhoofd in rimpels.

- Le mot d'ordre? zei hij wantrouwend. Il faut demander ça au corps de garde.

- Corps de garde?

- Oui, là-bas. En hij wees met een gebaar dat een halven aardbol omschreef!

Twee officieren der mariniers wandelden op en neer. Ze schommelden alsof ze op de brug van hun schip op look-out stonden.

- Qu'est ce qu'il y a? vroeg de éen, terwijl hij vluchtig met den top van zijn vingers aan de blinkende klep van zijn zeemanspet tikte.

- Le mot d'ordre, m'chieu, hakkelde de Rik.

De officieren bekeken mekaar verbaasd.

- Le mot d'ordre. D'où venez-vous? Qui vous a envoyé?

- C'est le lieutenant qui demande...

[p. 173]

Een der officieren plukte nerveus aan zijn geitenbaardje.

- Il faut vous renseigner chez le major du cantonnement.

De Rik en zijn maat groetten op militaire wijze en gingen op zoek naar den ‘major du cantonnement’.

In 't dorp wemelde het van vreemde soldaten. Op een plein speelde men voetbal. De Franschen sloegen die twee Belgische soldaten met loensche blikken gade.

- Ze laten ons nogal schavakken, he Rik, voor zoo'n onnoozel wachtwoord.

- Zwijg, kerel, ik heb er dorst van gekregen.

Ze dronken ieder drie groote pinten bier in een herberg en togen verder. Aan een Franschen gendarm vraagden ze waar de ‘major du cantonnement’ ergens rezideerde.

- C'est ici.

Ze traden een breed en groot hotelportaal binnen.

Ze klopten aan. Een stem antwoordde:

- Entrez!

- C'est ici du cantonnement? vroeg de Rik.

- Oui. Et alors?

- C'est mon lieutenant, le mot d'ordre.

- Le mot d'ordre? Ah! Il faut aller chez le colonel. La grande maison verte, sur les dunes, à proximité du village.

Ze konden gaan.

- Wat heeft die nu allemaal verteld, Rik!

- Tast nu mijn zakken àf. Hij sprak van kolonel.

- Ha! Dan zullen we bij den kolonel moeten zijn.

[p. 174]

- Als 't zoo voort gaat, dan komen we nog bij den keunink te biechten.

- Da's niks, Rik. Dan vragen wij of hij geen ordonnance noodig heeft.

Na een half uur omgedwaald te hebben, ontdekten ze de rezidentie van den kolonel.

In 't bureel ontmoetten ze een barschen, mageren, perkament-gelen pennelikker. Die zei hun:

- Le mot d'ordre? Ce n'est pas ici qu'il faut vous adresser. C'est au poste de la garde de côte.

- Oef! zuchtte de Rik ontmoedigd, toen ze buitenkwamen.

't Was nu heelemaal donker geworden. Langzaam keerden ze weer. Toen ze 't dorp binnentreden wilden, stieten ze op de bajonet van een schildwacht.

- Halte-là! Qui vive?

Ze bleven staan roerloos als twee beelden.

- C'est Belge, riep de Rik, die 't eerst terug tot bezinning kwam.

- Un homme en avant!

De Rik trad voorwaarts.

- Halte! Mot d'ordre?

- C'est moi pas savoir!

- Alors, on ne passe pas...

De Rik werd kwaad. Hij viel uit:

- Zeg eens springer, ik heb hier geen logement, zulle.

Maar de schildwacht bleef onvermurwbaar.

Stokken-en-Zeilen vroeg uit de verte:

- Mogen we niet door, Rik?

[p. 175]

- Neen.

- Dan blijven we staan, he?

- 't Ziet er lief uit.

De schildwacht werd het spelleken gauw moe. Hij deed den korporaal van den post waarschuwen. En deze pikte, vergezeld van twee mannen, Stokken-en-Zeilen en Rik in. Ze werden naar de wacht geleid.

Onderweg zei de Rik:

- Da's chic.

- Waarom?

- Wel, ze zullen denken dat we officieren zijn en we met onzen état-major afkomen.

Nieuwsgierige soldaten kwamen toegeloopen. Iemand zei:

- Ce sont des espions au moins!

De Rik werd er heelemaal koud van. Toen ze op de wacht waren, fluisterde hij tot zijn makker:

- Ze nemen ons hier voor spionnen.

In hun verbeelding zagen ze zich reeds geblinddoekt tegen den muur staan.

Een officier kwam, ondervroeg hen, tastte hen af.

Na zijn onderzoek zei hij tot den korporaal:

- Vous allez bien surveiller ces deux lascars. Ils me semblent suspects. Je m'en vais téléphoner au poste belge.

De twee verbaasde piotten zaten daar maar triestig te koekeloeren in die vreemde wacht. Kwaadwillige blikken monsterden hen van kop tot teen. 't Werd hun verboden met elkander te spreken. Een half uur nadien kwam de officier weer, glimlachend:

[p. 176]

- Le mystère est éclaird, zei hij. Mes amis, vous pouvez retourner. Le mot d'ordre est ‘Napoléon’.

Hij moest het tweemaal herhalen, alvorens de Rik en zijn gezel het begrepen hadden. Met zegepralende oogen verlieten ze hun gevangenis. Zonder verder ongelukken bereikten ze hun post. Toen ze binnenkwamen moesten ze onmiddellijk voor den luitenant verschijnen. Die hield een boetsermoon over hun langdurige afwezigheid en eindigde met een slotrede die zijn betoog klem bijzette:

- Vous aurez quatre jours de plomb!

En ze konden gaan.

Aan de makkers deden ze het relaas van hun wederwaardigheden met zooveel vuur, dat een der toehoorders dreigde:

- Als we dezen nacht 'nen Franschman kunnen snappen, die 't wachtwoord van òns niet kent, stoppen we hem ook in de kast!