De blijde kruisvaart

[p. 137]

Hoofdstuk XXVIII.

Broer was een stille. Hij leefde zoowat op zijn eentje. Van hem ging een beredeneerde kracht uit. Hij sprak niet veel, maar wat hij zei, was raak. Joviaal van omgang, voorkomend in woord en gebaar, beriepen de jongens zich op zijn vriendschap als op een belooning. Ze hadden aan hem een man uit één stuk, op wien ze konden rekenen. Uiterlijk was er nochtans iets meisjesachtigs aan hem. Een galant luitenantje zei van hem:

- C'est une amazone en tenue de campagne!

Voor mij was hij tevens een verdienstelijke keukenpiet. Met hulpvaardige hand stelde hij orde op mijn zaken. Hij bezorgde me soep en brood als men voor 't ravitaljement blies, riep ‘présent’ op 't appel, wanneer ik afwezig was, en rookte van zijn kanaster, zoo profijtig mogelijk, om er aldus een extraatje voor mij op te besparen. Uit dankbaarheid hielp ik zijn soldij opsmeren, gebruikte van zijn blink om mijn schoenen te poetsen en zijn boter om mijn brood te breiden. En die broederlijke, doch eenigszins kostelijke genegenheid, vergoelijkte hij bij vreemden, met een:

[p. 138]

- 't Blijft immers in de familie!

Krakeelden we dikwijls, even spoedig waren we verzoend. De verscheidenheid onzer karakters gaf natuurlijk aanleiding tot die kortstondige botsingen.

Ik troostte me zelven, met de utopie dat ik hem zijn vrijgevigheid zou vergelden, wanneer ik eens een uitgever ontmoeten zou, die mijn oorlogsschrifturen... met goud wou honoreeren.

Nu we met groote rust waren, gingen we samen op herberg. Ik bestelde en... broer betaalde.

Er was toch zoo goddelijk veel vreugde te rapen in 't popperige badstadje, waar onze bivak vuurtjes wapperden. 't Geleek net of we niet op oorlogsvoet leefden. Luchtige, ruime kafees waren opgepropt met soldaten aan den zwier. Op de terrassen, langs den zeedijk, speelden fijne strijkjes. Achter de wuivende bladen papier, deden de muzikanten de snaren trillen van hun zingende violen, tripten de vingers over de wit-en-zwarte toetsen der Pleyel's. De zon tintelde op snoeperige likeurglaasjes en groene wijnroomers. Het bier stroelde uit glazen kannen in pot en pint. In rieten leunstoelen zaten jeugdige officiertjes sigaretten te rooken: er waren er, die met den top van hun rijzweep de blauwe rookwolkjes uiteenjoegen of schuifelend de zigeunerwalskens van het orkest begeleidden. Kliekjes piotten zwermden voorbij, of flikkerden arm aan arm, achter wat ketelmuziek. Ze stormden hier en daar een kroegje binnen, fakkelden sigaren die niet branden wilden, of sjiekten met opgebolde kaken. Op 't strand werd voetbal gespeeld. Er lagen mannen in

[p. 139]

zee te plonsen, te vechten tegen de aanrollende en openslaande golven, te zwemmen op den rug, den buik als een boei opgeblazen... De sloepen zeilden heen en landden aan zonder dat er acht op gegeven werd. Alleen soms riep een vieze kwast een guitig woord tot poezelige deernen, die de korven, zwaar van visch of garnaal, wegzeulden...

De lucht gonsde van de feestelijke stemming. Ieder in zijn eigen kringetje bralde en boemelde met breugelsche uitgelatenheid. 's Namiddags, aan de loketten der bioskopen, drumden wel duizend soldaten elkaar te pletter om 't spektakel bij te wonen.

't Geld rolde grof en gezwind, en de sjacherende koopluidjes en joviale herbergiers zagen 't in hun tooglade stortvloeden, in gudsend-rijken stroom.

Was dat alles de reaktie van het maandenlange leven in de... wildernis, of een middel om het heimwee te verschalken?

De ploeg van ons regiment had ook een feestrooster opgemaakt. De groote optocht zou plaats grijpen, den eersten Zondag na onze blijde intrede.

Stokken-en-Zeilen had een muilezel bemachtigd. Waar? Beroepsgeheim! 't Was een schraal, poover dier, met lange lepelooren en schurftige plekken op den rug. De ribben staken als reepen onder de huid. Aan al wie 't gelooven wilde, vertelde Stokken-en-Zeilen dat hij een koord gevonden had, maar dat er een muilezel aan hing en dat hij zulks eerst bemerkt had bij zijn thuiskomst. In de keuken had hij 't beest mogen stallen. Hij hoopte het vet te mesten en te

[p. 140]

verkoopen. Ondertusschen zou hij er nog wat plezier aan beleven.

De jongens vermoedden echter niet, dat àl hun kabaal eindigen zou, met de mobilisatie der plaatselijke politie...

Broer werd schielijk ziek. Hij kreeg buikloop. Hij vermagerde zichtbaar. 's Avonds teisterde hem de koorts. Zijn toestand verergerde zoo, dat hij algauw niet meer van zijn bussel stroo opstaan kon. De dokter ontbood een auto van 't Rood Kruis. Toen Broer heenreed, bleef ik verbijsterd te midden van den steenweg staan, tot het suizelend voertuig niets meer was dan een bolleken dat voortrolde in een poeiering van stof. Voor mij was dit vertrek een zwaar verlies, waarin ik bezwaarlijk berusten kon. Bij 't eerstvolgend middagmaal deed ik er reeds de ondervinding van op: ik had geen ratjetoe!