|
| |
| |
| |
Vierde bedryf.
Eerste tooneel.
Pyrrhus, Lycas.
MEn heeft uw last voldaan: elk zal zyn pligt betrachten,
De Prins gevierd zyn, en gediend naar zyn gedachten.
Maar 't eenigst, 't geen hy wenschte, is, dat hy mogt alleen
In vryheid peinzen aan zyn smarte en zwarigheên,
Verwachtende, dat hy uit uwe mond zal hooren,
De verdere opening van 't geen hem werd beschooren.
Hy ongeduldig... Maar, myn Heer, wat nieuwe smart
Noopt u tot zuchten, en benaauwd, en prangd uw hart?
Gy kend niet te eenemaal de dood'lyke ongenuchten,
Die my bedroeven. Ach! 'k beproef te wrange vruchten
Van 's noodlots ongenade, en myn standvaste moed
Braveerd vergeefs haar toorn, die des te feller woed.
Ik dacht, myn liefde zou met beter schyn misleiden
Ulysses argwaan, nu ik zelf liet toebereiden,
Voor aller Grieken oog, het zoenaltaar, en 't geen
Eens Wich'laars brein verzind ter offerplegtigheên,
Om, met het ryzen van het licht, de Maagd te slagten.
Maar, 'k hoor wel haast, dat zy 't geheim te ontdekken trachten;
Dat ik verdacht werd; dat men myn bedryf bespied;
Ja, dat Ulysses, die met honderd oogen ziet,
Rondom dit leger heen, of ik de vlugt mogt waagen,
Verspreide Benden heeft gelegt in hinderlagen.
Gaf echter 't Godendom, dat ik slechts was beducht,
Hoe 'k veiligst myn Prinses zou bergen door de vlugt!
Dan bleef zy moog'lyk voor Ulysses oog verschoolen,
Of zy ontdook 't gevaar door wegen, elk verhoolen.
Maar, ach! vergeefsche hoop, en pooging, niet geacht!
| |
| |
'k Zoek haar vergeefs, met zorg, een vryplaats voor hun magt.
Ik moet haar voor zich zelf, niet voor den Griek, behoeden:
My vlugt ze alleen, my schuuwd ze in zo veel tegenspoeden.
Zy bied zich moedig ten vrywillige offer aan,
Bereid voor 't vonnis van myn Vader in te slaan:
Zy onderschryft zyne eisch; tracht ik 't besluit te breeken,
Straks wil die Schoone zich met eigen hand doorsleeken.
Dewyl die Fiere vliegd, dus troost'loos, in haar val;
Hoe overreed gy haar, dat zy u volgen zal?
't Is vrucht'loos, Lycas, en ik laat dien aanslag vaaren;
Maar 'k onderneem iets, dat u zal verwond'ring baaren.
Gy zaagt my heden, met een onverschrokke moed,
't Geweld braveeren van een vyaud, zo verwoed.
Maar dit besluit, waar toe myn hart zich voeld gedreven,
Steld me een gevaar ten doel, 't welk my van schrik doet beeven:
Geene onspoed trof my ooit zo smart'lyk tot deeze uur.
Ach! 'k red het leeven der Prinses, maar 't staat my duur.
Ik moet, op dat myn trouw volkoomen haar zou blyken,
Myn min geweld doen, ja myn deugd zelf doen bezwyken.
'k Wend van haar af op my de rampen haar bereid;
'k Strek zelf 't slagtoffer van Achilles grimmigheid:
En, tot voltooijing van die hartsplaag, my beschooren,
Heb ik de wreedste van myn vyanden verkooren.
Vervoerd de wanhoop u zo ver, en de ongenâ...
Zie, of ik de Prinses kan spreeken, Lycas; ga:
'k Zal, na ons onderhoud, u die geheimen uiten.
| |
Tweede tooneel.
GOôn! tot wat doodsangst moet myn liefde in 't end besluiten!
| |
| |
Wat strenge proef moet ik u geeven van myn min!
Ach! mogt ik, door myn dood, volmaakte Trojaanin,
Den loop verkorten van zo bitt're tegenspoeden!
Maar, nu ik tot dien prys alleen u kan behoeden,
Moet ik stantvastig, als 't betaamd Achilles zoon,
Zyn deugden volgen, zelfs als ik zyn wetten hoon.
O hemel! zo de stryd dier Liefde u wekt tot toren,
En my uw gonste ontrekt; wil echter my verhooren:
Verschoon myn z wakheid, die uit zulk een oorzaak sproot,
En help my myn Prinses verlossen van de dood!
| |
Derde tooneel.
Lycas, Pyrrhus.
POlyxena verschynd, van droef heid ingenoomen.
Ga, doe Telephus hier koomen.
| |
Vierde tooneel.
Polyxena, Pyrrhus.
MYne yver heeft, in 't end, een nieuwe weg ontdekt,
Waar door gy veilig u aan 't doodsgevaar onttrekt,
Ver van uw glorie, die u doet myn min verachten,
In 't minst te kreuken. Zo die zucht in uw gedachten
My niet vergeeven kan een zegen, op uw hart,
En Stad, en volk behaald, zal ik door eene smart,
Veel wreeder, als de dood, haar volle wraak verschaffen;
My, voor myn misdaân en geweld, gevoeligst straffen.
't Is my leed, en 't baard me een dood'lyke ongenncht,
Nu ik u raaden moet, dat gy 't gevaat ontvlugt.
| |
| |
Ik moest u zelf door 't staal een vryë doortocht baanen
Door 't Grieksche leger, u hunne afgestreede vaanen
Ten krygsbuit schenken, die Verwinnaars, zelfs op 't veld
Van hunne zegepraal doen buigen voor 't geweld;
Ja u, den Griek ten spyt, op mynen troon verhoeven,
't Beloop verzekeren van een doorluchtig leeven.
Maar, ach! gy ziet, hoe fel zich 't lot hier tegen kant.
Ik werd verlaaten van de myne aan 't Trooische Strand:
De zeekolk Hellespont, aan 't woên, houd ons beslooten,
En stopt het zeespoor naar Epieren voor myn Vlooten.
Gelukkiger gewest moet uwe schuilplaats zyn.
't Moet daar, in weêrwil van myn hart, met schaamte en
Voor weinig tyds u aan eens anders zorg beveelen.
'k Stel noch myn heil daar in, al zal 't myn smart niet heelen....
Deeze aanslag zou myn naam voor opspraak, voor gevaar
My redden? neen, dus bleek myn schande middagklaar
Voor 's waerelds oog: zy zou myn roem te dood'ryk krenken.
Zou niet het last'rend volk, met schyn van reden, denken.
Dat ik, de wisselbeurt van gonstiger geval
Afwachtende, elders voor uw min my spaaren zal?
Dat denkbeeld kwetst myne eer: myn zwakheid u te ontdekken,
Heeft dan gediend, om daar uw voordeel uit te trekken,
En uwe zoetste hoop in my te bergen? 't bleek,
Dat ik u viel in de arm, als ik den Griek ontweek.
En eindelyk, myn Heer, waar zoude ik toevlugt vinden?
Wat prinse zou zich myn bescherming onderwinden?
Is 't een der Grieken, der Verdelgers van dit Ryk?
'k Verkoos veel eer de dood, als ooit by hen een wyk.
Is 't een der Koningen, Nabuuren deezer staaten?
Die hebben, teffens met de voorspoed, ons verlaaten.
Die laffe Vorsten, om 's verwinnaars wraak te ontgaan,
Verraaden ons, en zien verbond noch eeden aan.
Hoe kan ik veilig hun gegeeven woord gelooven?
| |
| |
'k Zag my wel haast, zo 'k my begaf aan vreemde Hoven,
Geleverd aan den Griek. Wy zien hun trouwloosheid.
Want Polymnestor zelf heeft ons te schelms misleid.
Die wreede Thraciër had naauwelyks vernoomen,
Hoe 't met deez' Moogentheid in 't end was omgekoomen;
Wanneer hy Polydoor, myn Broeder, hem betrouwd,
Verlokt door 's Grieken gonste, en zucht naar schat en goud,
Te schendig heeft vermoord, 'k Leer uit zyn versche wonden,
Hoe 't ons zou gaan, zo we aan verraaders ons verbonden.
'k Voorzag reeds 't ongeval, waar voor gy zyt beducht.
Gy hebt verraad noch hoon te schroomen in uw vlugt:
En, in 't gebied des Vorsts, aan wien we u overgeeven,
Is teffens uwe roem verzekerd, en uw leeven.
Wie is die Vorst, myn Heer?
Welk wonder! Goôn! is 't droom of waarheid, 't geen wy zien?
| |
Vyfde tooneel.
Telephus, Polyxena, Pyrrhus.
O Ja, Mevrouw, ik ben 't, dien hier de Goden zonden,
Om erger ramp, als 't vuur, dat Troje heeft verslonden,
Te aanschouwen in uw nood. Ik ben 't, die al de vrucht
Van 't lastig leeven, naauw gered, uit zuiv're zucht
Tot uw benoud'nis wensch te waagen, u te toonen
Myne onverbreekb're trouwe aan u, en uwe kroonen.
Zie my bereid uw lot te volgen in 't gevaar,
Met u te sterven voor het heilloos moordaltaar.
| |
| |
Wy kennen Telephus aan die doorluchte blyken
Van waare heldenmoed, voor 't heil der Trooische Ryken
Zo heerelyk getoond. Ik dank de goede Goôn,
Die, op deeze uur vermurwd, u, onlangs by de doôn
De dierb're tyd eischt, dat we ons kort beraaden,
Om u te veiligen voor 's Grieken ongenaden.
Vergun my dan, Mevrouw, dat zich myn reden keer
Naar deezen Vorst, op dat men 't naakend onheil weer.
De liefde, Prins, doet ons op 't zelve Voorwerp doelen:
Des kan de dood alleen die vyandschap verkoelen.
Maar, zonder deeze haat te dooven, eischt de nood,
Dat wy bezorgd zyn, om Polyxena de dood
Te ontrukken, dat wy haar in veiligheid geleiden:
Onze yver zy verëend, al blyft ons hart gescheiden.
Hoor dan myn voorstel aan. Uit zorg en ted're zucht,
Wilde ik Polyxena verzellen in haar vlugt.
Maar 's Grieken achterdocht zal my't vertrek verbieden:
'k Weet, dat zy heimelyk al myn bedryf bespieden,
Zelf door myn eigen Volk. Des moest in deeze staat,
Terwyl hun zorg alleen myn houding gadeslaat,
Een ander, min verdacht, eer dat zy kondschap kreegen,
Door 't bosch van Ida, haar, langs onbekende weegen,
Vervoeren; 't dierb're Pand voor 's Grieken razerny
Met zorg bewaaren: en die and're, Prins, zyt gy.
Ja, 't mishaage u niet dat we aan uw zorg vertrouwen
Een hach'lyke aanslag, daar wy ons geluk op bouwen.
't Zy ver, dat dus uwe eer gekreukt werd, of gehoond:
't Zy ver, dat dus myn hart zich onbekommerd toond,
Of 's Medeminnaars moed en pooging durft verächten:
Uw liefde en ed'le deugd, geroemd in myn gedachten,
Maakt, Prinse, dat gy myn geduchtste Vyand zyt.
| |
| |
Maar, wat my dreigen mag, in deze bange stryd,
Is haare dood voor my het toppunt aller plaagen.
Ja, 'k durf dit dierbaar Pand in uw bescherming waagen,
Zelfs om uw liefde en deugd, waar voor ik duchten moet,
Dat zy by myn Prinsesse een gonstige indruk doet.
Hoe meêr 'k u vrees voor my, hoe meêr ik heb te hoopen
Voor haar: ja, uw belang zal best uwe yver noopen.
Maar, als gy haar, myn Heer, hebt in uw hof geleid,
'k Eisch dan een gonste van uwe edelmoedigheid,
Die gy van my verzocht, dat gy my wilt vergunnen
Een tweestryd, die alleen 't geschil zal eff'nen kunnen.
Ja, Prins, 'k beloof 't u; 'k zal my kwyten van myn pligt.
't Zal blyken, dat de Zoon van Hercules niet zwicht
In heldendeugd voor u: 'k zweer 't by de hooge Magten
Des hemels, van wier gonst we alleen verlossing wachten.
Wat de aangenaame last betreft, my toevertrouwd;
'k Sterk die met by stand, daar gy minst op denken zoud.
In 't herwaarts koomen wist ik eene troep te leggen
Van dapp're Mysiërs, gedekt door ruigte en heggen,
In 't afgeleegen bosch, onzeker van 't beleid
Der aanslag. 't Werd vereischt, dat ze in de duisterheid
Dit leger nad'ren, en al strydende vertraagen
't Vervolg der Grieken, zo zy onze vlugt en laagen
Ontdekten. 'k Moet hen zelf het bogtig spoor doen zien,
Waar langs ik veiligst met Polyxena zal vliên.
Ik weet alleen de weg, zo moeilyk, te onderscheiden,
Die my door 't naare bosch kan naar myn benden leiden.
Ja, 't is, den Goôn zy dank, te wonder wel bedacht.
'k Ga zelf bezien, langs welk een weg gy deeze nacht,
Door 't leger heen, by hen gelukkig kund geraaken.
't Staat dan aan u, Prins, hen 't besluit bekend te maaken.
'k Heb uw toestemming niet verzocht in dit geval,
Prinsesse: 'k weet hoe licht ik die verwerven zal.
Gy volgd met vreugde een Prins, zo teêr, door uwe klagten
| |
| |
En traanen... Maar, hoe kweld dit denkbeeld myn gedachten!
'k Verban 't: ten einde niet die pooging werd gestuit,
Waar toe 't verliefde hart met angst en smart besluit.
| |
Zesde tooneel.
Polyxena, Telephus.
GOôn! welk een vreugd! wie zon die gonst van Pyrrhus wachten?
Hoe vleid deeze aanslag, my zo wensch'lyk, myn gedachten!
Gy storte my, Fortuin, ten diepen afgrond neêr;
En heft my onverwacht ten hoogsten top van eer.
Bekoor'lyke Prinsesse, als myne hoop vervloogen,
Uw val bestemd was, als ik zag uw dood voor oogen,
En my niets ov'rig scheen in deeze jongste nood,
Dan u te volgen in een smartelyke dood:
Mag 't my gebeuren, u dien Vyand, zo verbolgen,
Te ontvoeren, nu gy my zult in myn Staaten volgen.
Eens medeminnaars zorg beveeld u in myn magt,
En zelfs zyn liefde steld myn voorspoed in haar kracht
Vergeef 't my, Prins, indien myn hart, te zeer bewoogen
Door 't vremd geval, door zo veel wond'ren opgetoogen,
Myn mond dus lang de spraak ontzegt, en stremd myn reên.
Op welk een tyd en plaats, na zo veel tegenheên,
Zien wy u weder? ach! 'k betreurde uw droevig sterven.
Uw komste is de eerste gonst, die wy van 't lot verwerven:
Maar ze is met smart vermengd; terwyl gy hier versmaad
Der Goden bystand, die u 't leeven in dien staat
Verlengden, en u durfd in 's vyands leger waagen.
Ach! vlugt van hier, myn Heer, ontwyk des Hemels plaagen.
Behoed my voor dien ramp, dat uwe liefde u niet
Het leeven koste, na ze u storte in veel verdriet
| |
| |
Die vreeze is ongegrond: waar toe uw geest te ontroeren....
Hoe ver, myn Heer, kan u een dwaaze drift vervoeren?
Zoud ge onderneemen my te bergen in uw Ryk?
De Grieken volgden my, gestoord om 't ongelyk,
Tot op uw grenzen: nooit kan 't Bondgenootschap derven
De prys der weêrkomst, hen verzekerd door myn sterven.
En, schoon gy streed voor my met onverwinb're kracht;
Ach! Trojes nootlot is veel sterker, als uw magt.
Zoude ik, tot ondergang der Asiaansche kroonen,
Eene and're Helena den Mysiërs vertoonen;
En de oorlogstoorts op nieuws ontsteeken in uw Staat,
Myn vryplaats delven tot een graf voor de onderzaat?
Heeft niet hun bloed genoeg geverwd de Trooische stroomen?
Heb ik van uwe min niet blyks genoeg bekoomen
In 't zwaar beleg? is door uw daân, alom verbreid,
Myn hart niet overtuigd van groote ondankbaarheid?
Vertrek: ach! 't staat aan my een vryplaats zelf te keuren:
Ik weet 'er een, die my ontheft van angst en treuren;
Daar myne deugd ontduikt de slaagen van 't geval,
En daar geen vyand ooit myn rust verstooren zal.
Hoe! zoude ik zonder u my op de vlugt begeeven,
Of wenschen zonder u een oogenblik te leeven?
Nooit stemd myn hart, Prinsesse, in die bedroefde raad.
Beklemd de vreeze uw ziel in uw verleege staat?
Gy waand, het Leger van de Griek staat ons te duchten,
Bykans gesmolten door hun zegen, door de vruchten
Des oorlogs: ze achten zich gelukkig, van dit strand
Te moogen zeilen, gaf 't hen 't lot, naar Griekenland.
Eer zy dit krygsverlies herstellen, zich versterken,
Hoop ik, door myn gezag en vrienden, uit te werken,
Dat wy, verbonden met der Nagebuuren magt,
Den Griek niet schromen, schoon hy zich beledigd acht.
| |
| |
Maar, zonder uwe dood, die zy zo wreed begeeren,
Is 't hen onmoogelyk door zee naar huis te keeren.
Leef, leef, ten einde zy nooit Grieken wederzien:
Leef, Schoone, om in myn Ryk en Staaten te gebiên.
Waar kund ge u veiliger, als op myn Rykstroon, achten?
Gy hebt daar 't slinks geval van Troje niet te wachten:
Die nooddwang is gehecht aan dat bedroefd Gewest.
Gy volgd een ander lot, als gy uw Zetel vest
In myn gebied. Indien der Goden toorn deed vallen
De magt van Phrygiën, en Trojes hooge wallen:
Licht schikt des Hemels wil, dat ik verdiende straf
Aan haar verdelgers en geweldenaars verschaf;
Dat ik de wraak voltrek, in 't geesselen dier snooden,
Van koningsmoord, en 't boos verachten aller Goden.
't Blykt reeds, hoe 't streng geval zyn toorne en wrevelheid
Bezadigd, nu het my ter goeder uure leid
Tot uwe hulp, en myn geluk. Wel aan, Vorstinne,
Begonstig de aanslag; dat myn liefde uw hart verwinne;
Dat u myne yver niet mishaage in uwen dienst.
Licht keerd de kans, door gonst der Goôn, op 't onvoorzienst.
Kom aan myn juichend Volk de schoone Dochter toonen
Eens grooten Konings, aan wiens hoog Geslacht en kroonen
Het naauw verknocht is. Uw behoudenisse, uw deugd
Voorspel hen 's Hemels gonste, en oorlogszege, en vreugd.
Ach! Prins, uw min beloofd meêr, als zy durst verwachten.
Maar, schoon 't zich alles naar uw wensch schikte en gedachten,
Hoe meêr gy my verpligt, u wond'ren onderwind
Tot myn behoud'nis, hoe 'k my minder waardig vind
Uw liefde. In 't end, gy kund myn weêrmin nooit verwerven.
En wie, Mevrouw, en wie kan my die hoop doen derven?
| |
| |
Ja, ken my beter, trouwe Held.
't Is tyd, dat u myn mond zelf haare schanden meld.
Na dat het streng geval gesloopt had deeze wallen,
De Waereldstad verdelgd, den brand ten deel gevallen:
Scheen haar verwinning niet volmaakt, terwyl myn hart
Het lot braveerde, en bleef onwrikbaar in die smart.
Des wist zy, op dat niets zoude aan haar zege ontbreeken,
Myn deugd te kreuken, eer standvastig, nu bezweeken.
In 't end, dit fiere hart, dat uwe heldenmoed,
Gebleeken in 't beleg ten koste van uw bloed;
Ja, dat uw liefde, uw trouw niet heeft beweegen konnen,
Is zelfs van een Uitheemsche, is van een Griek verwonnen.
Ja, bezef, na die bekentenis,
Of noch Polyxena uw liefde waardig is;
Of myn besmette deugd u kan verzek'ring geeven
Van 's Hemels gonst, nu 't hart zo heftig werd gedreeven
Door snoode driften. Denk met ernst aan myne reên.
| |
Zevende tooneel.
WAt hoor ik? Goden! nu myn heilstand heer'lykst scheen,
Werd ik gebliksemd door die schrikkelyke woorden,
Die my het angstig hart doorsnyden: die my moorden.
Wat eind'loos zielsverdriet volgd na een korte vreugd?
Ga nu, rampzalig Prins, uit zuiv're trouwe en deugd,
Uw Medeminnaar, door gedreigde doodsgevaaren,
Zelfs in uw Hof, het loon van zyne min bewaaren.
| |
| |
Waag u voor eene ondankb're. O spyt! o ongunst! neen,
Zy is niet waard myn liefde, en zo veel tederheên.
De reden win weêr veld in myn verslaafde zinnen.
'k Verbreek, dus fel gehoond, de boei van 't laffe minnen,
En vlugt de Wreede, die my fier haar gonste onttrekt.
Maar, waarom dit geheim, zo haat'lyk, my ontdekt?
Licht is haar min verzierd, licht doet zy 't my gelooven,
Om in myn hart een gloed, die haar verveeld, te dooven.
Wat zou 'k gelukkig zyn in myn verdriet, zo zy
Myn Medeminnaar niet beminde, al haat ze my.
Doch, nu zy 't zegt, waar toe getwyfeld aan haar reden?
'k Zie, hoe haar hart van pligt en liefde werd bestreeden.
Wel aan, versterken wy, door onze zorg en raad,
Haar deugd en glory: en, schoon pligt noch reden baat,
Noch zal 't me een troost zyn, in de driften, die me ontroeren,
Dat ik myn Vyand zyn Prinsesse kan ontvoeren;
En dat hy, schoon zy hem begonstigd, my verstoot,
De vrucht myns poogens nooit geniet, als door myn dood.
Einde van het vierde Bedryf.
|
|
Auteursrechtvrij