De koloniaal en zijn overste (2 delen)

[p. 285]

LV.

Du wandelst einsam und verdrossen,
Der Tag verschwindet ungenossen,
In abgesondertem Geschick.
Wenn Freundesantlitz dir begegnet,
So bist du gleich befreit, gesegnet.

Göthe.

Ze stond naast hem, maar hij bespeurde het niet, ze beproefde te spreken, maar ze kon geen woord over hare lippen brengen, ze greep zich vast aan de verschansing, en het was haar, alsof kracht en moed beide haar begaven....

Eindelijk hief hij het hoofd op om - op den grond te spuwen.

Afkeer en walging grepen haar aan, ze gevoelde, dat het te veel voor haar was, dat ze zichzelve had overschat, toen ze geloofde iemand met zulke manieren te kunnen begroeten als broeder; reeds wilde ze, even onbemerkt als ze gekomen was, weer wegsluipen, toen het geruisch van haar kleed hem deed opzien en hunne blikken elkander ontmoetten.

Er sprak iets uit zijn gelaat, maar vooral in de woeste,

[p. 286]

diepe, donkere oogen, dat aandoenlijker was, dat meer het hart trof, dan de bestgekozen woorden hadden kunnen doen; Clara's afkeer was overwonnen, nu ze in die oogen had gestaard.

‘Jufvrouw van Berkesteyn!’ riep hij uit, opspringend uit zijne achtelooze houding; - toen staarde hij haar een oogenblik in het bleeke gelaat en, als raadde hij de aandoening, die haar op dit oogenblik vermeesterde, bood hij haar een stoel aan.

Ze liet zich daarop neerglijden, en toen, na een oogenblik van angstige spanning en aarzeling, stak ze hem hare hand toe.

‘Julio,.... mijn broeder!’

Hij greep de toegestoken hand en boog zijn hoofd over die zachte witte vingeren, met de kostbare juweelen, en toen, zonder een druk of kus, liet hij haar los, zonk op de knieën voor Clara neder, en blikte met blijde verrukking haar in het gelaat.

Nooit zeker was Clara schooner en edeler geweest om aan te zien, dan in dit heilig oogenblik, dit oogenblik, waarin ze in het bewustzijn van haar plicht te vervullen, zichzelve had verloochend, zooals ze zich kort geleden zelfs uit liefde niet had kunnen verloochenen.

Zij had gebroken, voor altijd gebroken, met haar trots, met haar vooroordeelen, en nu, nu eenmaal het krachtig besluit was genomen, nu gevoelde zij zich daarin groot en machtig en moedig en, het was niet de avondzon alleen, die met zijn gouden gloed, aan het edel hoofd, aan het rein gelaat, aan de ernstige, diepe oogen, een bijna bovenaardschen glans schonk.

‘Sta op, Julio,’ begon zij nu met vaster stem, ‘ik heb u zooveel te zeggen.... Gij begrijpt het reeds,

[p. 287]

niet waar, dat ik uw zuster zijn wil.... en u liefhebben!’

Maar hij had nog geen woorden gevonden om haar te antwoorden; hij staarde slechts naar het liefelijk visioen, met strakken blik, met ingehouden adem, met saâmgeklemde handen, als vreesde hij het plotseling te zien verdwijnen.

‘Ik wil beproeven,’ ging het meisje nu op vriendelijken toon voort, ‘ik wil beproeven, of ik u niet een weinig helpen kan.... u gelukkiger maken, bedoel ik. Gij moet geduld hebben, want papa.... maar ik beloof u, ik zal alles doen wat in mijn vermogen is, en dan, als ge een vader hebt gevonden en een naam.....’

‘Een vader.... een naam.... en u tot zuster.... o God!’ Eensklaps drukte hij de handen voor het gelaat, wendde het hoofd af, en schreide. Toen hij wederom sprak, was het op droomerigen, aarzelenden toon, met dwalenden blik en trillende lippen.

‘Ik weet, dat het wederom een droom is, zooals het reeds duizende malen een droom is geweest.... ik weet het.... morgen zal alles voorbij zijn, morgen zal ik weêr alleen staan, zonder naam, zonder vader, zonder zuster.... Maar - zoo is mijn zuster mij nooit verschenen, zoo gelijk aan een engel! ----- Ook heb ik nooit dat gevoel gehad, zooals nu, alsof ik zou kunnen vergeven en liefhebben.... vergeven, ook hem!.... Maar neen, dat is onmogelijk! Neen! twintig lange jaren, twintig jaren van schande en smart, ze laten zich niet zoo op eens uitwisschen! Ge zult boeten, mijnheer de overste, boeten.... voor al dien wanhoop, al die razernij, al die schande, voor het ver-

[p. 288]

woeste geluk van de moeder, voor de vervloekte jeugd van den zoon.... ge zult boeten, en ik’....

‘O, Julio! Julio!’

‘Hij zal het hooren van mijne lippen, wat hij misdeed, toen hij mij zijn trotsch bloed in de aderen gaf, en terzelfder tijd doemde tot de schande.... ging hij op steeds heftiger toon voort.

‘Julio, zijn de eerste woorden, die ge tot mij spreekt, woorden van bedreiging voor den vader, dien ik liefheb en eer? Broeder, hoe zal ik u ooit met hem kunnen verzoenen, zoolang ge zóó spreekt, zóó denkt?’ vroeg Clara met zacht verwijt.

‘Vergeef, och vergeef mij;... ik heb zooveel geleden!’

‘Ook papa heeft geleden, Julio! Geloof me, gij behoeft u niet met de wraak te belasten; zijn geweten heeft dat reeds gedaan! Hij heeft geboet, Julio! En - hij had niet zoo zwaar misdaan, als gij gelooft.... en ge moet leeren hem te vergeven!... zoo ge wilt, dat ik u zal blijven liefhebben’.....

Hij zag haar wederom met dankbare verrukking aan, en fluisterde toen, nauw hoorbaar: ‘Hebt ge mij dan lief? Veracht ge mij niet?’

Zij bood hem haar hand met een bemoedigend lachje. ‘Zijt ge niet mijn broeder?’ vroeg ze op dien eigenaardigen, gevoelvollen toon, die somtijds zooveel kracht bijzette aan haar eenvoudigste woorden.

‘Zuster, zuster!’ en hij greep haar hand en drukte die aan zijne lippen. ‘O, laat mij u slechts eenmaal zoo noemen! Zeg niet dat het onbescheiden is.... ik heb zoo verlangd naar dit oogenblik!.... Clara, ik weet dat ik onwaardig ben om uw broeder genoemd te

[p. 289]

worden, maar - ik zal het waardig worden. Nu, nu gevoel ik de kracht tot alles wat goed is!’.....

‘Ook tot vergeven, Julio?’

‘Ook tot vergeven,’ fluisterde hij na eenige aarzeling, en terwijl zijn donker gelaat de hevigste aandoening teekende.

‘Julio, ik moet nu heengaan, ik zie menschen naar boven komen.’

‘O Clara, wat moet het u gekost hebben tot mij te gaan.... tot mij, den soldaat, den’....

‘Maar ik ben er rijkelijk voor beloond,’ antwoordde zij met vochtige oogen, ‘ik heb hier een broeder gevonden.... Tot weêrziens, Julio!’

‘Clara!? Wat zal moeder gelukkig zijn! Arme moeder!’

‘Ik ga nu tot haar en zal haar van u groeten’.... en het visioen was verdwenen, en Julio staarde het na en hoorde niets van de scherts zijner makkers, neen, vernam dien avond geen ander geluid in het zachte klotsen der baren, dan dat teedere: ‘Zijt ge niet mijn broeder?’, zag niet anders in het schitteren der starren, dan die ernstige, zachte oogen, die hem zoo liefdevol hadden aangestaard, gevoelde niets van den haat en de wraak, die anders geheel zijn ziel vervulden.