Varianten bij Achterberg. Deel 1. De varianten

[p. 159]

Vergeetboek (1961)
VG

922 DEÏSME		[Zie 4.1.1.]
	A: M I (1953-54), 285 = Voorbij 122
	B: Vergeetboek 7 = VG 922
	Voor de verschillen tussen A en B verwijs ik naar de paralleldruk in 4.1.1.
923 COMPTABILITEIT		[Zie 4.1.2.]
	A: M I (1953-54), 286 = Voorbij 128
	B: Vergeetboek 8 = VG 923
	1 Blauwe toornruit komma waar 'k u dood in sla] Oud vergeetboek komma dat ik opensla; 2 maanschuit komma wild u achterna] ooghoek om de pagina; 7 nacht met nauwelijks een spleet komma] nacht punt Over de sterren scheert; 8 die de wereld omkeert en vergeet] Gods wijsvinger komma die het blad omkeert
924 AURORA		[Zie 4.1.3.; zetfout in A 10, RF]
	A: NVT VII (1952-53), 1078
	B: Vergeetboek 9 = VG 924
	1 Het land] De streek; 3 even wijd en groot] net zo juli-groot; 5 gij] ge; 7 verlorene komma] verlorene; 10 klene] kleine; 12 Er kan daarbij niets anders wezen dan er] Soms denk ik al te zien wenkende handen komma; 13 overal gaande is] een lok sidderend haar; 14 u nog] ons nog
925 VILLÉGIATUUR		[Zie 4.1.4.]
	A: NVT VII (1952-53), 1080
	B: Met geen PEN te beschrijven (1961), 13 = Vergeetboek 10 = VG 925
	Voor de verschillen tussen A en B verwijs ik naar de paralleldruk in 4.1.4.
926 STENOGRAFIE		[Zie 4.1.5.]
	A: NVT VII (1952-53), 1077
	B: Vergeetboek 11 = VG 926
	Voor de verschillen tussen A en B verwijs ik naar de paralleldruk in 4.1.5.

[p. 160]

927 TERMINUS		[Zie 4.1.6.]
	A: NVT VII (1952-53), 1079 /Nostalgie/
	B: Met geen PEN te beschrijven (1961), 15 /Terminus/ = Vergeetboek 12 = VG 927
	7 uw] zijn; 9 mannen] zangers
928 TUINARCHITECT		[Zie 4.1.7.]
	A: NVT VII (1952-53), 1081 = Schrijversalmanak voor het Jaar 1954, 35
	B: Vergeetboek 13 = VG 928
	1 Hij kent zijn bomen al na zestig jaar] Het is de boom al over honderd jaar; 2 ze] hem; of legt een appelpit] en op zijn hurken zit; 3 zit] dit; 4 te meten] afbakent; 9 aan] bij; 11 houdt komma] houdt
929 BROOD EN SPELEN		[Zie 4.1.8.]
	A: DG CXVII (1954 I), 8 /Brood en stenen/
	B: Vergeetboek 14 /Brood en spelen/ = VG 929
	2 liggen daden te bederven] valt een ideaal aan scherven; 4 moet] moest; 11 hongeren komma hard worden en vergaan] hongerend in de koude blijven staan
930 BUITENGOED		[Zie 4.1.9.]
	A: DG CXVII (1954 I), 9
	B: Vergeetboek 15 = VG 930
	Voor de verschillen tussen A en B verwijs ik naar de paralleldruk in 4.1.9.
931 MANIA RELIGIOSA		[Zie 4.1.10.]
	A: DG CXVII (1954 I), 10
	B: Vergeetboek 16 = VG 931
	1 Zeven agenten] De dorpsveldwachters; 7 Per abuis] Vol gebruis; 8 vlogen de bussen zo hoog dat zij zongen] stroomde de melk omlaag in lange tongen; 9 een meisje] verkering; door komma] door puntkomma; 12 de hoer van Babylon komma] de tien talenten en
932 SYMPATHICUS		[Zie 4.1.11.]
	A: M I (1953-54), 728 = Voorbij 127
	B: Vergeetboek 17 = VG 932
	2 bij avond] middernacht; 17 winkel] firma

[p. 161]

933 TIJDBARRIÈRE		[Zie 4.1.12.]
	A: M I (1953-54), 769
	B: Vergeetboek 18 = VG 933
	1 heeft] houdt; 2 zo oud en zo veraf] oud en veraf genoeg; 3 de tijd van u komma die] al uw weleer komma dat; 4 voorgoed] apart; 7 weleer en nu] voorheen en thans; 12 door midden scheurt komma] doormidden scheurt puntkomma; 14 weersta] verduur
934 FLASH-BACK		[Zie 4.1.13.; zetfout in D 11, hersteld in VG^4, RF]
	A: M I (1953-54), 770
	B: Met geen PEN te beschrijven (1961), 16
	C: Vergeetboek 19
	D: VG 934
	A 1 fluiten dubbelepunt] fluiten puntkomma; A 5 gaat zich de wereld] ging deze vrijdom; A 6 deze kooi van overzicht en deugd] de jaren van onderscheid en mist; A 7 mijner echo heugt] in het huis vergist; A 9 het] zijn; ABC 11 overgeven punt] overgeven ‘op haar kop staande punt’; A 14 die nadert onweerhoudbaar komma ieder uur] B 14 wier transen schemeren door het azuur] wier tranzen schemeren door het azuur
935 STENOSE		[Zie 4.1.14.]
	A: M I (1953-54), 771
	B: Vergeetboek 20 = VG 935
	Voor de verschillen tussen A en B verwijs ik naar de paralleldruk in 4.1.14.
936 HALLUCINATIE		[Zie 4.1.15.]
	A: Vandaag [I] (1954), 60
	B: Vergeetboek 21 = VG 936
	3 grote] lange; 9 De avond is nog lang genoeg en groot punt] Een steenworp verder komma in de werklijkheid komma; 10 Evenveel massa als in werklijkheid] luistert het grint of het u vrijgeleidt punt; 11 bestaat uit u komma op dezelfde manier] De avond houdt om uwentwil zich dood punt; 12 en laat de deuren open van de tijd] Alleen het tuinhek draait op zijn scharnier

[p. 162]

937 WANDELING MET TANTE		[Zie 4.1.16.]
	A: DG CXVII (1954 II), 52 = Voorbij 129
	B: Met geen PEN te beschrijven (1961), 17-18 = VG 937-38
	C: Vergeetboek 22-23
	Voor de verschillen tussen A, B en C verwijs ik naar de paralleldruk in 4.1.16.
939 TERRA INCOGNITA		[Zie 4.1.17.]
	A: M II (1954-55), 316
	B: Vergeetboek 24 = VG 939
	1 Gij staat aan elke plaats in mij voldongen] Om u is het aan elke plaats begonnen; 14 van lieverlee] vanlieverlee
940 AD INTERIM		[Zie 4.1.18.]
	A: M II (1954-55), 317 = Voorbij 135
	B: Vergeetboek 25 = VG 940
	Voor de verschillen tussen A en B verwijs ik naar de paralleldruk in 4.1.18.
941 LUCIFER		[Zie 4.1.19.]
	A: M II (1954-55), 318
	B: Vergeetboek 26 = VG 941
	[Toelichting] A: Naar een schilderij van Johannes Franciscus] Bij een schilderij van Johannes Franciscus
	2 en onlosmakelijk] in 't hemelopperste; verbonden puntkomma] verbonden komma; 3 gevonden] gevonden komma; 4 pal naar omlaag komma] tuimelt omlaag; 8 waarop het nog] waar het doorheen; 11 lichaam komma] lichaam
942 NOVEMBER		[Zie 4.1.20.]
	A: DG CXVII (1954 II), 391-92
	B: Vergeetboek 27-28 = VG 942-43
	1, 15, 21 November] november; 9 hoog] groot; 10 groot] hoog; 16 wijken een stuk uiteen] dragen geen heiligen; kalender puntkomma] kalender punt; 17 weduwen] 19 Weduwen; 18 Gemeentewoningen komma] 20 Gemeentewoningen; doen puntkomma] 20 doen punt; 19 een] 17 Een; 19 trekken komma] 17 trekken punt; 20 in] 18 In

[p. 163]

944 AQUARIUM		[Zie 4.1.21.]
	A: M II (1954-55), 702-03
	B: Vergeetboek 29-31 = VG 944-46
	Voor de verschillen tussen A en B verwijs ik naar de paralleldruk in 4.1.21.
947 DODENHERDENKING I
	A: M III (1955-56), 72 /4 Mei I/
	B: Vergeetboek 32 /Dodenherdenking I/ = VG 947
	1 Mei] mei; 5 ruim baan] ruimbaan
948 DODENHERDENKING II
	A: M III (1955-56), 73 /4 Mei II/
	B: Vergeetboek 33 /Dodenherdenking II/ = VG 948
949 LONGITUDE		[Zie 4.1.22.]
	A: DG CXVIII (1955 I), 374
	B: Vergeetboek 34 = VG 949
	1 Bekend geraakt bij honderdduizend man komma] Na ieder uur dat tussen ons gaat staan; 5 Hoe verder ik verdeel] Hoe later ik dateer; 13 overnachten] overnachten puntkomma; 14 en is de tijd opnieuw het oude heden] verknopen zich uw kleren met het heden
950 GRAVURE
	A: M III (1955-56), 234 = Vergeetboek 35 = VG 950
951 EBEN HAËZER		[Zie 4.1.23.]
	A: M III (1955-56), 235
	B: Met geen PEN te beschrijven (1961), 12 = Vergeetboek 36 = VG 951
	[Opdracht] A: Voor Paul Rodenko] opdracht geschrapt
	1 Verdronken Zaterdagavond] Besloten zaterdagavond; 3 Er was geen ander dan hetzelfde uur komma] Er was geen ziel meer buiten op dat uur puntkomma; 10 koppen puntkomma] koppen punt; 11 een schim met schaduw boven in de nokken] Hun tong krult om zijn handen als een vis; 12 De koeientongen krulden als een vis] Een schim komma diagonaal tot in de nokken
	Typografie A: 4 + 4 + 6] 4 + 4 + 3 + 3

[p. 164]

952 KOMAF		[Zie 4.1.24.]
	A: M III (1955-56), 236
	B: Met geen PEN te beschrijven (1961), 11 = Vergeetboek 37 = VG 952
	5 Ik moet voorzichtig zijn] Ik mag wel oppassen; 6 van vroeger] geworteld; 9 Het heeft te lang geduurd] Het is te veel verzuurd
953 LITTEKEN		[Zie 4.1.25.]
	A: M III (1955-56), 237
	B: Met geen PEN te beschrijven (1961), 14 = Vergeetboek 38 = VG 953
	5 groot geworden] doorgegroeid tot; 7 Vanmorgen de uiteindelijke kater] Diep uit de tijd vanmorgen vroeg de kater; 8 ik vroeger] 'k ter plaatse; 9 Mogelijk is de echte] Stellig is Lena ergens; 10 te herkennen] thuis te brengen; schoolmiddagen] schoolmiddagen komma; 11 dat de natuur] toen daar de soort; 14 deze nacht] hedennacht N.B. Komaf, Eben-Haëzer, Villégiatuur, Litteken, Terminus, Flash-back en Wandeling met tante staan in Met geen PEN te beschrijven in deze volgorde afgedrukt onder de verzamelnaam Longa Palus met de aantekening: ‘lang drassig land’.
954 STATION		[Zie 4.1.26.]
	A: M III (1955-56), 238
	B: Vergeetboek 39 = VG 954
	3 noemden feiten] wisten dingen; 9 Ik kwam houtwagens] Houtwagens kwam ik; 10 de wereld] het leven; 11 Gevelde] Ontschorste; 16 dat niet in mijn geheugen blijven kon] dat vrijuit achter mij vergroeien kon
955 FAIT ACCOMPLI		[Zie 4.1.27.]
	A: M III (1955-56), 239
	B: Vergeetboek 40 = VG 955
	Voor de verschillen tussen A en B verwijs ik naar de paralleldruk in 4.1.27.

[p. 165]

956 CATACLYSME		[Zie 4.1.28.]
	A: Schrijversalmanak voor het Jaar 1956, 10
	B: Vergeetboek 41 = VG 956
	2 De hele wereld staat] Hemel en aarde staan; 7 woedt] woedt komma; 8 en bij mijn mond] maar buitensmonds; 9 verzadigen] communiceren; 10 beschadigen] desintegreren; 11 verminderen] het afleggen
957 DRAAIBOEK		[Zie 4.1.29.]
	A: M III (1955-56), 685
	B: Vergeetboek 42 = VG 957
	2 het lichaam gebleven geluk] voor het blote oog nog een stip; 4 hartkloppend stuk voor stuk] hun hartklop tegen mijn rib; 10 Een vergeten] Als een lopend; 11 in] een; 17 maar] louter; 18 van 't verleden] introjectie; beeldroman komma] beeldroman puntkomma
	Typografie A: 22] 9 + 7 + 6
958 DEPERSONALISATIE		[Zie 4.1.30.]
	A: M III (1955-56), 686
	B: Vergeetboek 43 = VG 958
	Voor de verschillen tussen A en B verwijs ik naar de paralleldruk in 4.1.30.
959 BALLADE VAN DE TIJD
	A: M V (1957-58), 705-07 = Vergeetboek 45-50 = VG 959-63
	N.B. De tweede druk van Vergeetboek is geheel conform de eerste.