Lente van het hart. Brieven van Tijl aan Neleke

[p. 181]

Terug van de reis

Er is een droom van schoonheid langs je heengegaan, een droom in de werkelijkheid, die je dagen en dagen heeft vastgehouden en je hart met kinderlijke blijheid heeft gevuld. Als een rijpe vrucht van je wachten en je verlangen kwam onverwacht een wonderlijk weerzien, en op elken stond van den dag moest je je verwonderen dat jijzelf het was, die zoo gelukkig kon zijn. Zoovele dingen hadden je geleerd wantrouwig te worden en nog weinig te gelooven aan het schoone woord dat je eens kon beroezen, zoodat je hart bij de nieuwe ontdekking van deze heerlijkheid bijna niet gereed was om deze gave te ontvangen. En het kostte een oogenblik moeite, om je aarzeling te overwinnen en je te laten opnemen door het sprookje dat het nazomeren der dagen rond je heeft gesponnen en het was je eerst een beetje onwennig, om als een sprookjesprins-door de eikendreven te gaan.

Zoo sterk is jouw geloof in de goedheid van het leven, Neleke, dat je tegenwoordigheid in staat is er de scherpe kanten van te verzachten, en zoo zuiver is je vroolijkheid, dat ze alle sombere gedachten ontkent. Wanneer ik

[p. 182]

met jou op de hei stond, den avond van den eersten dag dat ik je weervond, is uit de ontroering van je naast mij te weten, - jij, die ik dagen en dagen alleen in de wazigheid van de herinnering kon benaderen, - dat wondere gevoel ontloken dat als een heerlijke bloem is gaan bloeien zoolang ik in de zonnige klaarte van je levenssfeer ben gebleven. Ik kon dan wel een oogenblik gelooven dat het leven halt hield en er buiten in de wereld niets meer gebeurde, omdat ik van den tijd verwachtte dat hij zijn loop ging schorsen om me de zaligheid van deze uren ongerept te schenken. Maar natuurlijk was dit alleen de stoute illusie van een rusteloozen droomer, die het wel nooit zal opgeven de werkelijkheid naar zijn droombeeld



te willen vormen en steeds weer in de kloof tusschen die twee werelden zal vallen, en er zich dan nog over verwonderen dat hij er niet zonder kneuzingen afkomt.

In het eerste uur dat je terug in de eenzaamheid van dezen herfst staat, doet het geluk, dat je genoten hebt, pijn. Je enthousiaste goede voornemens voor de nieuwe werkdagen worden weggevaagd als de dorre blaren voor den wind en je voelt dat het roer je dreigt te ontsnappen. Je zit verloren in dat huis waar Mercator nog niet is thuisgekomen en waar geen bloemen in de vazen staan, nu er nog zoo'n mooie rozen zijn, en je kan de leemte niet

[p. 183]

verdragen en loopt weg, naar het bosch toe, om misschien door de weelde van den herfst over dit zwakke uur heengeholpen te worden. Maar de natuur kan je nu niet helpen, omdat het een mensch is die je nu zou moeten toespreken om antwoord te geven op al de vragen waarmede je jezelf nu tergt. Want je zoekt naar den zin van de regelmatigheid der dagelijksche dingen die je weer gaan opnemen, naar de beteekenis van de woorden en gebaren der menschen en naar de verklaring van zoovele dingen, waarvan je voor jezelf de waarde moet bepalen en die je soms dreigen te overweldigen, te ontmoedigen en te ontgoochelen. Hoe kom je toch weer los uit de koorts van dezen weemoed?

Het is niet goed, Neleke, in dit oogenblik te schrijven, want morgen wellicht heeft de gezonde lach met alles afgerekend en zal je lachen om dit alles, dat wel heimwee kan zijn. Maar het verlicht de beklemming van dezen overgang tot de nuchterheid van de nieuwe dagen en weken, die daar te wachten staan en hun recht op onze bedrijvigheid doen gelden. En ik adem nu ook weer veel ruimer en glimlach zelfs reeds een beetje, omdat ik er aan denk dat jij me nu weer zult gaan schrijven, nu ik weer op mijn oude standplaats ben aangeland. En alhoewel mijn goede vriend niet hier is om me te zeggen ‘primum vivere, deinde philosophari’, toch weet ik ook dat ik moet gaan hout hakken, wil il vanavond warmte en eten hebben. We zullen het leven dan maar langs dien kant naar de keel grijpen.