Spreken en zingen (onder ps. A.M. Eldar)
(1911)–Willemien Brom-Struick, Anna Fles– Auteursrecht onbekendA.M. Eldar en Willemien Brom-Struick, Spreken en zingen. D. Mijs, Tiel 1911 (13de druk)
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van de dertiende druk van Spreken en zingen van A.M. Eldar, bewerkt door Willemien Brom-Struick, uit 1911. De eerste druk dateert uit 1886. A.M. Eldar is een pseudoniem van Anna Fles.
redactionele ingrepen
p. 55, 148, 210: accolades verspreid over meerdere regels kunnen in deze digitale versie niet weergegeven worden. Daarom wordt de accolade hier, met bijbehorende tekst, op iedere regel herhaald.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (π1, π8, π10, V, t.o. 88, 274, 277) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[pagina π2]
Beoordeelingen van den 12en druk.
Ant. Averkamp, zangleeraar en directeur van het Acappellakoor te Amsterdam:
‘.... Een onmisbaar handboek voor allen, die als zanger of als redenaar moeten optreden.... Tevergeefs zoek ik in de Duitsche, Fransche of Italiaansche litteratuur naar een werk, dat met “Spreken en Zingen” op één lijn kan gesteld worden’....
Dr. Herman Baccaert, letterkundige te Mechelen:
‘Bewijst niet deze bijval op zich zelf voldingend, dat met dit boek een meesterwerkje werd geleverd?’.... Moge dit onder de oogen komen van vele Vlamingen, die van tooneel en zang een liefhebberij of een beroep hebben gemaakt. Bij hunne Hollandsche broeders staan zij, wat verzorgd en hygiënisch spreken betreft, nog ver ten achter, al heeft hun de natuur met een guller geluid bedeeld. Willen zij in een tijd, waarin van de stem zooveel wordt gevergd, met minder inspanning beter uitslagen bekomen, dan kiezen zij dezen kostbaren gids’.
Prof. Dr. H. Burger, hoogleeraar in de oor-, neus- en keelheelkunde en redacteur van het Ned. Tijdschrift voor Geneeskunde te Amsterdam:
‘Eldar's “Spreken en Zingen” behoeft geen aanbeveling meer; het is reeds in ieders handen. De grootste waarde ontleent het voor mij aan de voortreffelijk gekozen oefeningen; maar ook de tekst is bijzonder onderhoudend en leerzaam’.
Hub. Cuypers, koorleider en zangleeraar te Amsterdam:
‘Voor de zangkunst kan ik geen beter boekje aanraden dan Eldar's Spreken en Zingen’.
P. Gielen, directeur van de Koninklijke Zangvereeniging ‘Maastreechter Staar’ te Maastricht:
.... ‘Een prachtwerk, dat verdient gekend en bestudeerd te worden door ieder die de zangkunst ernstig wil beoefenen.
.... We kunnen het werk niet genoeg aanbevelen en wenschen het in handen van allen, die geroepen zijn ons volk voor te lichten’.
Dr. Jac. van Ginneken S.J., taalkundige te Maastricht:
‘Mijne eerste phonetische kennis deed ik spelenderwijze op uit Eldar's mooie boekje. Maar ook later greep ik nog dikwijls er naar met de verlangde uitkomst’....
[pagina π3]
Prof. Dr. H.G. Groenewegen, hoogleeraar aan het Remonstrantsch Seminarium te Leiden:
.... ‘Als praktische handleiding bij zelfstandige oefening en bij het onderwijs is het mij gebleken voortreffelijk te zijn. Ik heb er zelf veel aan te danken, en ik heb het nooit vergeefs aan mijne leerlingen aanbevolen’....
Pauline de Haan-Manifarges, concertzangeres te Rotterdam:
‘Een voortreffelijk werkje, dat ik ieder die de zangkunst beoefent zeer warm kan aanbevelen’.
Ant. Hansen, leeraar aan het seminarie te St. Michiels-Gestel:
‘Het is theoretisch kort en klaar, praktisch rijk aan goede voorbeelden en pakkende oefeningen’.
Rika Hopper, lid van de Koninklijke Vereeniging ‘Het Nederlandsch Tooneel’:
‘Eldar's Spreken en Zingen vind ik een buitengewoon knap en in zijn soort onovertrefbaar werk’.
Julius Hoste, hoofdredacteur van de Vlaamsche Gazet te Brussel:
.... ‘Een grondig leerboek, .... zeer aanbevelenswaardig werk’.
Em. Hullebroeck, toonkunstenaar te Ledeberg-Gent:
.... ‘Zeker wel het eenige werk, dat in onze taal aanbeveling verdient.... Ik hoop van harte dat het ook in Vlaanderen algemeen moge gewaardeerd en verspreid worden’.
Dan. de Lange, voorzitter van de Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst, directeur van het Conservatorium te Amsterdam:
‘.... Men mag ook dezen herdruk met warmte aan alle beoefenaren van den zang aanbevelen’.
Alph. Laudy, redacteur van ‘De Tijd’ te Amsterdam:
‘Het is voor Nederlanders verre het beste boek om hun taal wezenlijk te leeren spreken en zingen in haar volle schoonheid’.
Prof. Dr. C. Lecoutere, hoogleeraar in de Nederlandsche taalkunde te Leuven:
‘De omgewerkte Eldar verdient nog veel meer aanbeveling dan de vorige drukken. Het werk is methodischer geworden en al het goede, dat men heeft gezegd van Eldar, mag a fortiori herhaald worden van den nieuwen vorm, waarin 't het laatst verschenen is’.
[pagina π4]
Dr. Marie Loke, lector in de Fransche taalkunde te Groningen:
‘.... De afdeling “Spraak” van Eldar's aardige boekje zou ik gaarne onder het oog van iedere onderwijzer en aanstaande taalleraar willen brengen. Hoe dikwijls gebeurt 't nog, dat een klein spraakgebrek of een plaatselik dialekt, dat door de vreemde taal heenklinkt, de carrière van de leraar bemoeilikt’.
A.D. Loman, secretaris van de Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst te Amsterdam:
‘Het boekje van Eldar vindt natuurlijk ieder rechtgeaard musicus een weldaad’.
S. van Milligen, redacteur van Caecilia, maandblad voor muziek, te Amsterdam:
‘Ik beschouw “Spreken en Zingen” van Eldar als een onmisbaar boek voor ieder die zich aan zangstudiën gaat wijden of zich wil voorbereiden tot een zangexamen’.
Ida Mollinger, spraak- en ademleerares te Amsterdam:
‘Ik gebruik het al de jaren in mijn praktijk, omdat ik het, wat de oefeningsgroepen aangaat, het geschiktste vind’.
Prof. Dr. J.W. Muller, hoogleeraar in de Nederlandsche taalkunde te Utrecht:
‘Dit werkje heeft ook voor taalkundigen zijn eigenaardige waarde: .... de heldere en bondige uiteenzetting van de hoofdzaken der phonetiek.... en de belangrijke theoretische en historische mededeelingen van het derde hoofdstuk; uit beide valt veel te leeren’.
Mevr. A. Noordewier-Reddingius, concertzangeres te Hilversum:
‘.... Het is een voortreffelijk en practisch handboek’.
Hendrik C. van Oort, concertzanger en zangleeraar te Amsterdam:
‘.... Door zijn beknoptheid en duidelijkheid is het een uitstekend boek om de studie van de verschillende methodes en geschriften op zanggebied in te leiden. Het wordt dan ook als zoodanig gebruikt bij mijne lessen aan het Conservatorium en de Muziekschool van de Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst’.
[pagina π5]
Dr. F.H. Quix, lector in de oor-, neus- en keelheelkunde te Utrecht:
‘Het heeft door zijne algemeene bekendheid en zijn veelvuldigen herdruk bewezen eene handleiding te zijn voor allen, die hun spraakorgaan gezond willen houden’.
Willem Royaards, leider van ‘Het Tooneel’ te Amsterdam:
‘Voor een tooneelspeler is de spreektechniek een der hoofdfactoren van zijn kunst en ik raad mijn leerlingen steeds, die te beoefenen uit Eldar's ‘Spreken en Zingen’.
J.A.S. van Schaik, redacteur van het St.-Gregoriusblad en president van het Klein-Seminarie te Kuilenburg:
‘Het is steeds mijn bevoorrechte handleiding geweest... en geeft den eenig mogelijken grondslag voor rationeel spraak- en zangonderwijs’.
S. Schellink, leeraar aan de muziekschool van de Maatschappij t.b.d. Toonkunst te Utrecht:
‘Het is eigenlijk overbodig Eldar's “Spreken en Zingen” nog aan te bevelen... Het is een standaardwerk en zal dit ook blijven. Het succes, dat we uitgever en bewerkster bij het 25 jarig bestaan gaarne toewenschen, zal zeker wel niet verminderen’.
Dr. Jos. Schrijnen, lector in de vergelijkende taalkunde te Utrecht:
‘Over heel dit werkje ligt bezieling. Van zuiver taalfonetisch - misschien ook tè persoonlijk - standpunt uit zou ik enkele benamingen en verklaringen anders willen, maar een schets, die inderdaad wetenschappelijk mag heeten, waarin fysiologische, taalfonetische, hygiënische, geschied- en opvoedkundige gegevens tot een méér harmonisch geheel zijn verwerkt, zou ik mij moeilijk kunnen voorstellen’.
W.N.F. Sibmacher Zijnen, muziekredacteur van het Algemeen Handelsblad, vroeger van de Nieuwe Rotterdamsche Courant, te Amsterdam:
.... ‘Indien werkelijk de pogingen tot verbetering van den volkszang hand in hand gaan met de beschaving van de uitspraak onzer taal, dan is dit voor een groot deel te danken aan dit uitmuntend, baanbrekend werk.... Door vergelijking van den twaalfden druk met oudere uitgaven kon ik mij overtuigen van de zorgvolle tact en de kunde, waarmeê de bewerkster haar taak heeft volvoerd’.
[pagina π6]
A.C. Verrijt, redacteur van de Koorbode en de Varende Zanger te Kruisland:
‘Onder menig opzicht staat het boven dergelijke werkjes in 't buitenland verschenen. Dat het algemeen ingevoerd worde, ook, ja vooral in normaalscholen en seminaria!’
Mr. Henri Viotta, voorzitter van de Ned. Toonkunstenaars-vereeniging, directeur van de Wagnervereeniging en van het Koninklijk Conservatorium te 's Gravenhage:
‘Eldar wordt in de taal- en declamatieklasse van het Koninklijk Conservatorium gebruikt en voldoet zeer goed’.
Prof. Dr. J. Woltjer, hoogleeraar in de taalkunde aan de Vrije Universiteit te Amsterdam:
‘'t Komt mij voor, dat het bij lees- en spreekoefeningen ook aan gymnasiasten en studenten uitstekende diensten kan bewijzen’.
Gerard Zalsman, concertzanger en zangleeraar te Rotterdam:
‘Wanneer ik bij mijn onderwijs nadere toelichting noodig oordeel, gebruik ik daartoe in de eerste plaats Eldar's Spreken en Zingen’.
[pagina π7]
SPREKEN EN ZINGEN
[pagina π9]
Spreken en Zingen
door A.M. ELDAR (ANNA FLES)
DERTIENDE DRUK
bewerkt door WILLEMIEN BROM-STRUICK
D. MIJS - 1911 - TIEL
[pagina 275]
INHOUD
Inleiding | I-IV | |
I Stem | ||
---|---|---|
Blz. | ||
§ 1 Spieren | 1 | |
2 Stem- en Ademorganisme | 2 | |
3 Ademhaling | 14 | |
4 Trilling van de stembanden | 25 | |
5 Toonaanslag | 26 | |
6 Toonshoogte | 28 | |
7 Resonans | 30 | |
II Spraak | ||
8 Spraakklanken | 33 | |
9 Klinkers | 35 | |
10 Tweeklanken | 47 | |
11 Duitsche klinkers | 51 | |
12 Medeklinkers | 52 | |
13 Lipletters | 58 | |
14 Liptandletters | 59 | |
15 Tongletters | 59 | |
16 Gehemelteletters | 63 | |
17 De H | 66 | |
18 Duitsche medeklinkers | 67 | |
19 Assimilatie | 69 | |
20 Taalvervorming | 72 | |
21 Accent | 75 | |
22 Voordracht | 78 | |
III Zang | ||
23 Registers | 83 | |
24 Toonvorming | 92 | |
25 Toonverbinding | 102 | |
26 Aanzwellen van den toon | 105 | |
27 Uitspraak | 107 | |
28 Gezondheidsleer | 111 | |
29 Opvoeding | 116 | |
30 Ontwikkeling van de zangkunst | 122 |
[pagina 276]
IV Spraakgebreken en Oefeningen | |||
---|---|---|---|
§ 31 Stotteren | 133 | ||
32 Ademoefeningen | 139 | ||
33 Kaakoefeningen | 145 | ||
34 Mondoefeningen | 146 | ||
35 Tong- en huigoefeningen | 147 | ||
36 Klinker- en tweeklankoefeningen | 148 | ||
37 Oefeningen voor den zachten toonaanslag | 173 | ||
38 Toonlooze klinkers | 176 | ||
39 Toonlooze lettergrepen | 176 | ||
40 Toonlooze klinkers en lettergrepen | 177 | ||
41 Gemengde klankoefeningen | 178 | ||
42 Medeklinkeroefeningen | 184 | ||
P b m | 184 | ||
F v w | 190 | ||
T d n | 193 | ||
L | 198 | ||
R | 207 | ||
S z | 219 | ||
K | 226 | ||
G ch | 229 | ||
Nk ng | 234 | ||
Sj | 235 | ||
J | 238 | ||
H | 239 | ||
43 Consonantengroepen | 241 | ||
44 Enkele en dubbele medeklinkers | 249 | ||
45 Opeenhooping van consonanten door verbinding met voorvoegsels | 250 | ||
46 Gemengde medeklinkeroefeningen | 252 | ||
47 Klinker-, tweeklank-, en medeklinkeroefeningen | 254 | ||
48 Leesoefeningen | 260 | ||
Voornaamste bronnen | |||
Register |