Turkenvespers

[p. 167]

21 Eeuwige trouw

O, die kwalen van juffrouw Kamenow. Het werd toch werkelijk tijd dat ik eens naar een ander kosthuis ging uitzien. Iedere dag een nieuw lijden, het was om gek van te worden. En dat zonder dat ze ook maar in het minst rekening hield met wat ik zoal doormaakte. Van weeskind tot tafelgenoot van Kunz was tenslotte geen geringe ontwikkeling in een mensenleven. En het afschuwelijkste was nog dat ik er met geen woord tegen juffrouw Kamenow over durfde reppen. Ze zou in het onsmakelijke diner ongetwijfeld het zoveelste bewijs van mijn verdorven aard zien. Ja, het leven is één langdurige kwaal, maar hoe leg je dat aan mensen als mijn hospita uit die, bij gebrek aan pijn, de meest triviale kwaaltjes ensceneren om ieder maar onder de neus te kunnen wrijven dat ze met inzet van heel hun persoon aan het leven zijn?

Waaraan leed juffrouw Kamenow nu weer? Haar gezicht was nog vlekkeriger dan gewoonlijk, haar hals was rood gezwollen, evenals haar ogen. De hele dag liep ze al door het huis te zwerven. Ze wasemde een vermoeide geur uit en vermeed mijn blikken als we elkaar in de gang passeerden. Ik werd niet op de chocolademelk genodigd en eigenlijk speet me dat ook niets, want sinds die keer dat ik mijn darmen bijna uit mijn lijf had gebraakt, verdroeg ik die drank niet meer zo goed. Hij deed me denken aan dingen waar ik liever niet aan dacht.

Pas tegen de avond kreeg ik enig inzicht in het lijden van juffrouw Kamenow. Onder het bijeenrapen van diverse

[p. 168]

door het huis slingerende kledingstukken zei ze, zo vlak als ze maar kon opbrengen, ‘Er heeft een dame naar u gevraagd.’

Mijn hart sloeg over. ‘Droeg ze een chignon?’

‘Ik kan het me niet meer herinneren, mijnheer Hauser.’

‘Wat hebt u haar gezegd?’

‘O, niets. Niets belangrijks... dat u hier niet woonde. Het leek me een actricetje toe, ik dacht toch niet dat u zich daar mee inliet.’

‘Ze rookte Egyptische sigaretten, hè juffrouw Kamenow?’ Ik greep haar bij haar schouders.

‘Zo, dus u kent dames die roken.’

‘Toe, juffrouw Kamenow, zeg het me.’

Ze draaide haar hoofd weg. ‘Dames die roken. O allerheiligst sacrament, wat heb ik onder mijn dak gehaald.’

‘Misschien was het wel een klant,’ probeerde ik, ‘ik ben toch niet verantwoordelijk voor de gewoontes van mijn cliëntele?’

Juffrouw Kamenow wierp haar hoofd naar achteren - o, ze had zo'n uitgebreid repertoir van bewegingen, zeker voor de dochter van een wasvrouw. ‘Mijnheer Hauser,’ zei ze met snijdende stem, ‘ik wil niet dat u mij zo aanraakt, ik ben geen soubrette.’

Ik sloeg haar in haar gezicht. ‘Beheers u, juffrouw Kamenow. Ik heb u mee uitgenomen naar het Prater en u met geen vinger aangeraakt. Wat denkt u eigenlijk wel?’

‘Precies, mijnheer Hauser,’ barstte ze in snikken uit, ‘met geen vinger hebt u me aangeraakt. Alsof ik geen vrouw zou zijn. Ben ik voor u dan alleen maar een kostjuffrouw, iemand die chocolademelk voor u mag schenken? Weet u wat het is, mijnheer Hauser, u bent geen man.’

‘Ha,’ zei ik, ‘geen man? Daar kan ik u anders verhalen van vertellen.’

‘O ja?’ snikte ze, ‘nou, vertelt u die smerigheden dan

[p. 169]

maar, dan zal ik eindelijk eens weten wie ik in huis heb.’

Niets blijft een mens bespaard. Juffrouw Kamenow eiste dat ik haar rok opschortte en haar tussen haar benen greep, dat ik haar in haar rood uitgeslagen hals kuste en dat alles omdat ze eens en voor al wilde weten wie ze in huis had. Ze rook naar een mengeling van karnemelk en keuls water en ze begon hortend te hijgen en opnieuw te huilen en daarna begon ze alle mannen te vervloeken en zei dat ze in een klooster zou gaan omdat ze niemand had die haar tegen de Turken kon beschermen. En ik zei dat ik haar desnoods wel tegen Turken wilde beschermen als ze dan maar niet verlangde dat ik haar in haar hals kuste en andere dingen meer, omdat dat soort zaken me altijd zo in verwarring bracht en dat het er altijd mee eindigde dat het met nóg verschrikkelijker dingen eindigde. Toen sloeg juffrouw Kamenow mijn hand weg en zei dat ze van dergelijke vuile praatjes niet gediend was en dat ik mijn boeltje wel kon pakken.

‘O juffrouw Kamenow,’ zei ik, ‘ik zou niet weten waar ik heen moest.’

Juffrouw Kamenow zei dat ik dan maar naar die soubrette van me moest gaan en ik zei dat ik niet wist wie ze daarmee bedoelde en dat ik haar daarom ook moeilijk kon gaan opzoeken, waarop juffrouw Kamenow in een dwaze reactie haar armen om me heen sloeg en lispelde, ‘Ik houd zo van je, Kaspar, waarom wil je dat toch niet begrijpen.’

Ik viel voor haar op de knieën en vroeg, ‘Wilt u met me trouwen, juffrouw Kamenow’, hoewel ik zeker wist dat ik dat in ieder geval niet wilde, maar ik vond alles daar zo verwarrend en benauwend op die gang.

Ze vroeg me op te staan. Plechtig legde ze haar hand in de mijne en keek me daarop met betraande ogen aan, zodat ik mijn blik afwendde. ‘Beloof je me eeuwige trouw, Kaspar?’

‘Alles wat u maar wilt, juffrouw Kamenow.’

[p. 170]

‘Zet dan morgen een verlovingsadvertentie in de krant. Ik ben achtenveertig jaar, ongeschonden en de dochter van een kk wasvrouw, maar zet dat laatste er liever niet bij.’

Eén ding was zeker, de wanden van de gang moesten nodig eens gesausd.