Stukjes in de kraag

[p. 140]

Een sketsje

Op 7 mei 1965 was de laatste K-wartaaluitzending van het Haags Studenten Cabaret voor de televisie. In dat programma combineerden wij het bekende terugblikken met de actualiteit van dat moment - de (20ste) bevrijdingsdag.

Tien jaar daarvoor hadden wij (als zovele cabarets) een succesnummer over ‘de Duitsers’, met Speidel erin en ‘Wir haben Marken und Sie haben Marken’, en een geheven hand met één opgestoken vinger (‘wir fangen wieder klein an’) en hakkengeklap. Een succesnummer, vanzelf. Als we ergens optraden waar het publiek traag reageerde of niet gauw genoeg op temperatuur wilde komen, riepen wij meteen: ‘Duitsers op’ en dat nummer verhoogde de stemming dan direct aanmerkelijk.

Maar de tijden veranderen en in de laatste K-wartaal probeerden wij een meer genuanceerde benadering - maar dat viel niet mee.

Ergens in Amsterdam. Een Duits echtpaar komt op.

Duitser:

Können Sie mir sagen bitte wo die Geraniumstrasse ist?

Ik:

Tien jaar geleden, als dan een Duitser naar de Geraniumstrasse vroeg en die lag vlakbij links om de hoek, dan wees je hem naar rechts, en daar weer links, en daar weer rechts en dan langs de Amstel alsmaar rechtuit. Maar zoveel mensen denken nu: je moet vergeven, en slaan zelfs zo ver door dat ze op hun brommer wel even vooruit rijden. Die Geraniumstrasse is rechtaus en dan ein bisschen am Linken.

Duitser:

Danke schön. Sie sprechen ja sehr gut Deutsch.

[p. 141]

Ik:

Wir Holländer mussen wohl. Als je geen Duits spreekt vraagt niemand je meer de weg.

Duitser:

Die Holländer sind ja ausserordentlich freundliche Leute.

Ik:

Dat zijn wij vanzelf tegen buitenlanders en überhaupt tegen Duitsers. Als ik in de stad zo'n stelletje Duitsers zie, bij een patat-tent friet zu fressen, dan zeg ik altijd: er zijn er nog een hoop te vergeven.

Zijn vrouw:

Ich glaube, ich liebe die Holländer sehr.

Ik:

Nou, wij zijn op onze beurt langzaamaan weer gek op Duitsers. Goed, er loopt af en toe een juwelendief tussen door, maar de rest... sólch.

Zijn vrouw:

Mein Mann kennt Nederland auch sehr gut.

Duitser:

Jawohl, ich war einige Jahre in Holland.

Ik:

Juist... o ja, juist... ja, dat was zeker misschien wel in de jaren dertig.

Duitser:

Es war eine gute Zeit. Leider gab es nur wenig zu essen.

Ik:

Ja, die crisistijd! Dass wilde wass. Daar hebben wij ook veel weet van gehad, dat was heel slim. Wij hadden toen Colijn. En jullie hadden toen, kom hoe heetie ook alweer?

Duitser:

Hitler.

Ik:

O ja, nu herinner ik het me weer.

Duitser:

Er war ein guter Leiter. Hatte gute Gedanken. Kennen Sie die Autobahn? Kennen Sie den Volkswagen? Das war alles seine Idee! Es war eine gute Zeit. Ich war damals in der sd.

Ik:

sd. Sie meinen wellicht... dat was zeker een sportclub. sd. Sportclub Düsseldorf?

Duitser:

Nein Mensch, die Sicherheitsdienst.

Ik:

Ach ja, laten we er maar niet meer over praten. Het is beroerd zo'n verleden te hebben. Maar ja, u deed ten slotte uw pflicht.

[p. 142]

Duitser:

Meine Erinnerung an Holland ist doch nicht zo ganz gut. Zum Beispiel: die Illegalität war sehr unangenehm. Das ist doch immer so: Ordnung muss sein. Auch im Kriege.

Ik:

Ja, dat verzet. Dat spijt me. Maar we waren er niet allemaal in! Er waren ook goeie!

Nee, ik vind dat u een beetje soepel moet zijn. Na twintig jaar moet je hier niet komen rondlopen om te griepen.

Duitser:

Und wissen Sie was auch schlimm war, wenn man einmal so ein altes verrücktes Fahrrad konfiskiert hatte, musste man tatsächlich darauf noch fahren auch.

Zijn vrouw:

Komm mit, Heinrich... Kommst du denn?

Ik:

Er zijn miljoenen aardige Duitsers, maar ik moet weer net die ene rotte treffen.