Stukjes in de kraag

[p. 95]

De wijn in de man

De man had een opmerkelijk groot, bol, zeer rood hoofd, waar bovenop hier en daar goudgele lokken lagen: een rode akker waarop Van Gogh zijn dikke gele penseel had geprobeerd.

Hij hing majestueus in een zetel, achter een tafeltje waarop een glas en een fles wijn stonden, terwijl hij beurtelings uit beide dronk. Het was achterin het café, waar het halfdonker was.

‘Alles is toch ellende,’ zei de man, een beetje zwaarmoedig, ‘ik ben in Parijs eens clochard geweest, dan dronk ik uit de fles. En éénmaal heb ik een kasteel bezeten en toen dronk ik uit een glas. En in beide gevallen klokt het naar binnen. Zo is het met zoveel dingen, je kan zwemmen en varen en met je vingers of met een hooivork eten, dat hangt van de grootte van je muil af. Maar hoe 't ook valt, alles is somber en schimmel onder de nagels.’

Het was een aardige toespraak eigenlijk en het klonk sonoor in de lege, halfdonkere hoek waar hij zat. ‘'t Is zijn tweede fles,’ zei de kastelein schouderophalend, ‘maar hij doet geen kwaad dus ik laat hem maar zitten. In 't begin wou hij nog even vervelend worden, omdat er geen hulst boven de tafel hing, hij is nog helemaal in de kerststemming.’

‘Toen ik nog dat kasteel had,’ ging de man verder met iets van een preekstoel in zijn stem, ‘at ik van een welgevulde dis. En achter mijn stoel stond een knecht die mijn servet ophield want ik wenste geen knopen in de nek. En op de galerij zat een Roemeens orkest met violen en schalmeien. En een bazuin. En als zij speelden

[p. 96]

dan welde er dikwijls droefheid in mij op en tranen viel in mijn bord en dan zei ik: James, neem dat bord maar weg, want het is weer ellende geblazen.

En dan had ik nog twee knechten in blauw livrei en die noemde ik voor mijn gemak Sjors en Sjef, hoewel ze eigenlijk Gligoric en Glagoric genoemd dienden te worden, maar het is toch allemaal hetzelfde. Als het beestje maar een naam heeft. Je kan zwemmen en varen en op je kop of je kont krabben, dat hangt van je jeuk af.

En als James dan het bord had weggenomen dan zei ik tegen Sjors en Sjef: neem mij ook maar weg. En hup, dan ging ik in het hemelbed. Maar wat moet je in een kasteel als het allemaal droefenis is? En zo heb ik het kasteel aan kant gedaan en ik ben de wereld in gegaan.

Ik heb onder de bruggen van Parijs gelegen. Toen heb ik ontberingen geleden en heb ik wintervoeten gehad. Ik heb mannen gezien die witte muizen zagen. En ik heb muizen gezien die witte mannen zagen. En ik heb over de Champs Elysées gelopen met een hamster onder mijn pet. En ook daar was het ellende.

Ik had een rosse, volle baard en op een goede dag begon die uit te vallen. Wat geeft dat nou? Je kan zwemmen en varen, en een aap aaien of je zelf. En nu valt mijn haar uit. Nu een lok, dan een lok. Elke dag die ik naar buiten stap wordt het kouder bovenop. Het is alles somber en schimmel onder de nagels.

Vroeger at ik os met de kerst, hij hing aan een spit in de schouw en ik dronk wijn uit een kristallen bokaal. En in Parijs at ik brood met ontevredenheid en ik dronk wijn uit een fles. Het is toch alles hetzelfde, je kan zwemmen en varen en koek happen of keek gappen, het is allemaal waterdun. Ober, breng mij nog een fles van deze wijn en ik zal u zegenen.’

Hij zweeg en goot de rest uit het glas in zijn keel. Toen

[p. 97]

de ober zich na enige manipulaties achter de bar naar hem toeliep, had de man zijn ogen gesloten en hij snurkte. ‘Hij slaapt,’ zei de ober en ging terug. Hij snurkte alsof hij sprak - waarom ook niet? Je kan zwemmen en varen en snorken of praten, het is allemaal hetzelfde, welbeschouwd.