Stukjes in de kraag

[p. 92]

Geppie

Een vervelende avond. Een vervelend café.

Maar ik druk me nu niet juist uit: de stemming was vervelend. Er werd te veel gedronken en te hard gepraat. Hoe dat op zo'n avond ineens kan weet niemand. Misschien zat het in het weer. Misschien had iedereen te lang overgewerkt. Er broeide iets onaangenaams, maar het was alleen aan te voelen, en niet te verklaren. De Noorse triologieënschrijfster zegt dat zo juist: ‘Als de vocht hangt komt er drup.’ Of zo.

Stevig bezatte mensen doen altijd te aardig. Ik heb er eens een meegemaakt die erop stond mij zijn jas te geven, omdat vrienden alles voor elkaar over hadden. Hij hield aan tot weer iemand anders tot de ontdekking kwam dat hij diéns jas stond weg te geven. Zo iets begint met een stuk in de kraag en het eindigt met een stuk eruit.

Ook het praten valt de geraakte broeders lastig. ‘Onsamenhangend,’ staat vaak in de verbalen. Jan Blokker vertelde mij eens van twee aangeschotenen die lang tegenover elkaar stonden te wiegen, totdat de één kon uitbrengen: ‘Jij b-bent v-voor mij een k-kommetje soep.’ Waarop de ander zijn hand via zijn enkel naar zijn oorschelp bracht en zei: ‘Z-zeg d-dat nog 's.’

Goed, je moet het horen, maar het heeft zekere kracht.

Het was er dus, kortom, vervelend. Aan het tafeltje waar ik ook enigszins zat, hing een lange, dunne man met een opmerkelijk bleek gezicht. Hij keek als een Hongaar wiens viool zojuist was ontslapen.

‘Zou - u -,’ zei hij dodelijk langzaam, alsof hij een raket aftelde, ‘even naar mijn pupillen willen kijken?’

[p. 93]

‘Natuurlijk,’ zei ik en keek hem bereidwillig in de trieste ogen.

‘Ik heb grijze ogen,’ ging hij verder, op zijn dooie gemak, ‘loopt nu voor uw gevoel zo te zien het grijs al over in het wit?’

Ik was te nieuwsgierig om nee te zeggen. Het waren trouwens geen ogen waar je je nu in ging verdiepen.

‘Nou,’ zei hij, zich op zijn borst krabbend, ‘dan stap ik maar 's op. Dan ben ik zo nat als gelatine.’

[p. 94]

‘Hoezo?’

‘Ach,’ zei hij zuchtend, ‘dat is een slim geintje van ons. Wij houden mekaar in de gaten, mijn vrienden en ik. Je weet hoe dat gaat, algauw neem je iets te veel in, douw je te ver door. En daar waarschuwen wij elkaar voor. Wat heeft het voor zin? Morgen is er weer een dag En wij hebben onze eigen foefjes.

Neem Henk - als wij denken dat Henk de kurk niet meer kan vinden, dan zeggen wij tegen Henk: zeg eens drueip (ik probeer het hier fonetisch weer te geven). Henk komt uit Den Haag, u weet wel, van schueuif de pléèuister (pleister) onder de deur deur. Nou hebben wij ontdekt dat als Henk meer doet dan zijn dorst lessen, dan kan-ie geen drueip meer zeggen. Dan zegt-ie drueiuwp. Of dreuiewp. Dan roepen wij een taxi en, zo is dat afgesproken, dan gáát hij ook. Of ik. Of Harry. Harry is een aardige vent, maar hij heeft gezeten voor smokkelen. Als hij over smokkelen of zomaar over vroeger begint, dan kunnen we voor hem de taxi roepen.

‘Ja,’ hij kneep zijn ogen enkele malen krachtig dicht, ‘wij hebben voor ieder zo ons eigen f-foefje. Neem Geppie. Weet je wat we Geppie laten doen, als zijn oren vochtig worden? Ik zal je 't laten zien.’

Hij begon moeilijk op te staan. ‘Blijf nou maar zitten,’ riep ik, want ik hou niet van avonturen op zulke momenten.

‘Geppie,’ zei hij, iets vooroverbuigend, ‘kan dan zijn been helemaal naar achteren gestrekt niet... niet...’ Zijn hand liet de tafelrand los en hij bonkte naar voren. De tafel boorde zich krachtig in een groepje zitters. Met twee man kregen we hem weer overeind en op zijn stoel. Hij ademde zwaar, keek mij lang aan en zei toen: ‘Verdomme... ík ben Geppie.’