Stukjes in de kraag

[p. 62]

Pudding

Het was laat in de zaterdagavond toen ik, door honger gedreven, een slecht verlichte eetgelegenheid betrad ten einde nog een biefstukje te gaan verwerken. De ober was een lange droevige man, die het woord biefstuk uitsprak alsof de koe nog leefde. Van mijn tafeltje ging hij nog even langs een oude dikke man die een servet om de hals geknoopt had en tegen hem zei: ‘Geef mij nóg maar zo'n Russisch ei, maar met niet teveel van die prak.’

Het tekende de sombere stemming en mijn honger begon te vergaan toen de eigenaar van de tent achter het kasregister na zijn nagels zijn mond begon te reinigen.

Aan het tafeltje naast mij zat een juffrouw. Tenminste, het moet wel een juffrouw geweest zijn. Ze droeg een zware onderkin en een mantelpak. Maar ze had een strijdbaar voorkomen en een kort, blond kapsel waar een kapper lange tijd aan besteed had, wat op diverse manieren te zien was.

Strijdbaar, schreef ik en ik merkte dat op toen zij bezig was de ober op zich opmerkzaam te maken. ‘Ober,’ riep ze, ‘kom onmiddellijk hier!’ en om de order te onderstrepen riep ze ook nog 's ‘direct!’ en sloeg met haar vuist op de tafel.

Waar het haar om ging was gauw duidelijk. Tegen de nieuwsgierige blikken die in haar richting geworpen werden, zei ze, bits: ‘Ze willen me hier wijsmaken dat dit chipolata-pudding is!’ Ze wees verachtelijk naar een schaaltje dat voor haar stond met een kwak wit, bekroond door een rode kers. En tegen de ober, die naderbij was gekomen, herhaalde ze het: ‘U wilt mij toch niet wijsmaken dat dit chipolata-pudding is?’

[p. 63]

‘Ach,’ zei de ober, ‘dat is nou zo gek. Als ik door het luikje roep: chipolata-pudding, dan krijg ik altijd dát. En honderden mensen hebben dit hier naar binnen gebikt, en gedacht: de chipolata-pudding gaat er weer best in vandaag. Wat zal ik me dan zorgen maken?’

‘Dit is geen chipolata-pudding,’ zei ze ferm, ‘wat het wel is, weet ik niet, maar ik zal er niet van proeven. Wie weet is het wel slagroom.’

‘He, toe nou, mevrouwtje, kom kom, stil nou maar,’ zei de ober zuchtend, ‘denk er nog 's over na, kijk het nog eens aan. Wat kan het nou schelen hoe dat heet. Als u tegen mij ober zegt dan kom ik. Maar als u Keesje Labbekak roept, wil ik ook best komen.’

Hij kwam langzaam in beweging en begon op een ander tafeltje kopjes bij elkaar te zetten. ‘Ach mens,’ hoorde ik hem mompelen, ‘ga thuis bij je eigen in de paraplubak staan.’

‘Als ik chipolata-pudding bestel, dan wil ik ook chipolata-pudding krijgen,’ riep de vrouw krachtig de ruimte in, want de ober was inmiddels al bij de tapkast. Even later kwam hij mij een glaasje brengen. Ik vroeg of hij moe was.

‘Alleen als ik werk,’ zei hij flauw glimlachend. ‘De mensen vragen wel 's, ober krijg je nou nooit de pest in. Maar nee hoor, deze ober krijg niks. Af en toe het bloed onder zijn nagels, verder niks. In ieder geval niet, wat hij graag zou willen hebben: een derde armpje. Dat heb ik al van dat ik in dit vak ging en met twee schalen in mijn handen moest lopen: het verlangen dat uit mijn lichaam een derde arm zou groeien.

Rechts draag ik uw biefstukje, links uw gemengde salade. Ik kom aanlopen langs dat wijf daar. Lel, bats, kleng met mijn derde arm tegen haar kop. Meneer, help, deze ober slaat mij!! Hoe kan dat nou dame, ik heb

[p. 64]

allerlei schalen in mijn handen. Toch heb ik gevoeld dat iemand mij een oorvijg toediende. Mevrouw, u moet deze ober wel uw verontschuldigingen aanbieden. Nou, mevrouw, graag vergeven hoor, misschien wilt u wat van mij drinken voor de schrik. En ondertussen klopt onder mijn jasje mijn derde armpje mij goedkeurend op de rug.’

Hij had het met zeer goed ingestudeerde tonaties voorgedragen en was zonder mij aan te kijken weggesloft. ‘Nee ober,’ riep de juffrouw, ‘loopt u niet weg. Ik wil dit niet. Dit is geen chipolata-pudding. Haalt u deze viezigheid weg.’

De ober deed of hij haar niet opmerkte en bracht mijn voedsel. ‘Morgen ga ik met vakantie. Vervroegd, want ik kreeg nerveuze aandoeningen.

Mijn voeten zwollen op en wat doe je als ober met opgezwollen voeten? Je hobbelt. Je krijgt hete koffie over je tengels. Ze zwaaien de keukendeur zo hard tegen je hielen dat je gebit au roept. Allemaal ellende. Nou ga ik een maand naar Zeeland. Voor de zeelucht! 't Zal me wat wezen, ik heb nog nooit een lucht geroken, die niet stonk. En nu komt dat mens mijn laatste avond verzieken met d'r pudding.’

Hij draaide zich om, liep naar haar tafeltje en verdween met de schaal. Even later kwam hij met dezelfde schaal terug en zette die weer voor haar neer. ‘Ik heb tegen de kok gezegd: complimenten van mevrouw, maar dat is geen chipolata-pudding. Toen zei de kok: complimenten van de kok aan mevrouw, maar dat is chipolata-pudding. Nou, daar staan we dan.’

‘Nou, dan ga ik maar,’ zei de juffrouw opstaande. Ze rommelde in een kloeke huisvlijttas en legde een kwartje op tafel. ‘Ik leg nu een kwartje neer voor de service,’ zei ze luid. ‘En nu pak ik het weer terug, want de service

[p. 65]

is net als de chipolata-pudding.’ Ze verdween majestueus, met wiegende heupen, al kon je zien dat die aan dat werk niet gewoon waren.

De ober haalde zijn schouders op. ‘Afgang,’ zei hij glimlachend, ‘hoe vaak denk ik niet: was ik als civiel persoon maar in de gelegenheid die zij nu had. Dan kwakte ik de ober dat bord met pudding in zijn gezicht. Want als ober heb ik vaak die aanvechting, maar ik moet 'm inhouden. Dat is het beroerde van dit vak. Als ober voel je je net een kast die van binnenuit niet open kan.’