Neem er eentje van mij

[p. 162]

Dodge City

In Dodge City tracht men het oude cowboywereldje te laten leven. Dodge City, in Kansas is eind vorige eeuw, een tijd land eindpunt van de spoorweg naar het Wilde Westen geweest, en vanuit Texas kwamen de cowboys daar hun kudden heendrijven. Tot op vandaag deelt de spoorlijn (de Santa Fé-lijn) het stadje doormidden, en daarlangs lag toen het Place Pigalle van de cowboys. Kroegen en kappers, want het eerste wat ze deden, was bij de kapper in de tobbe gaan zitten en zich laten bewassen. Daarna kregen ze trek in whisky en dan kwam vanzelf de trek in het trekken van de revolver, raising hell for the fun of it. Wie sneuvelde kwam terecht in een kuil op Boot Hill, men vond de dood in de laarzen.

Een stukje van de plezierstraat, Front Street is er dan ook in hout nagebouwd, vlak bij de originele Boot Hill. In de avonduren vindt men er in de zomer cowboys voor staan, die af en toe met daverende knallen hun pistolen afvuren: studenten die er een aardige bijverdienste aan hebben. Binnen in de Long Branch Saloon vindt men in een kinderlijke show ook studenten, meisjes b.v. die met vertrokken gezichten de benen opgooien in een soort can-can. Zij worden aangekondigd als de ‘most hungry girls in town’. Je krijgt ook zin om ze een cent te geven.

Het museum dat, naast de souvenirwinkels, in deze gebouwen is gehuisvest, is één van de merkwaardigste allegaartjes ooit bijeengebracht. Alles wat heel of gebroken, aan huishoudelijke voorwerpen van voor 1900 in Dodge City aanwezig was, is hier terug te vinden. Er staat een geheel houten paard waarop de zadelmaker paste, er staan tientallen oude nickelodeons, met mechanisch bespeelde violen en orgel-

[p. 163]

pijpen; kijkdozen waarin heel oude jongejuffrouwen op banken liggen of hun rok optillen; automaten waarin getrainde kippen voor een dubbeltje op een pianootje pikken; zelfs kannen en kruiken met een kaartje erbij waarop de directie vriendelijk verzoekt of degene die weet waarvoor ze gebruikt werden, zich wil melden. Er staat een geweldige, maar ook geweldig mottige, pluishuidige, opgezette buffalo.

In een gat in de grond ligt het geraamte van een cowboy uit Boot Hill; door een vingergat in de glazen plaat gooien toeristen geldstukken. (Niemand weet waarom, Amerikanen gooien trouwens graag met geld: in vrijwel alle fonteinen en heldere vijvers die ik in Amerika zag, ligt geld.) Er zijn pijlpunten te zien, die men toen aan Indianen verkocht en ook de schedel van een man, waarin nog zo'n pijlpunt is doorgedrongen. En tabaksdozen, snorrekammetjes en pistolen van de helden van toen: Wyatt Earp, Doc Holliday en Bat Masterson.

Wyatt Earp hoort u te kennen, want hij is legendarisch. Hij was de grootste van dat vroegere peacecorps, de officers en marshalls en sheriffs die een beetje orde moesten brengen in die chaos van losbrekende veedrijvers. Marshalls en sheriffs werden in die tijd gauw benoemd en dienden ook nimmer lang. Als ze wat geld hadden verdiend, of soms als 't te gevaarlijk werd, reden ze verder. Earp was niet langer dan dertien maanden in Dodge City. Hij kreeg honderdvijfentwintig dollar per maand en vijftien dollar per arrestatie.

De film leert ons dat de nobele sheriffs midden op straat gingen staan en de schoft uitdaagden te ‘trekken’. Dat is mooi, maar onzin. Als er herrie was, slopen zij met een buks door de achterdeur naar binnen. Wyatt Earp b.v. had een buffalo-geweer waarmee hij zatlappen op het hoofd mepte. De Texanen, die onderling graag uitmaakten wie er het snelste ‘trok’, offerden duizend dollar beloning voor wie Earp velde. Het aardigste was dat Earp als het er op aan

[p. 164]

kwam sneller schoot dan wie ook en hij de duizend dollar de bieders bespaarde. Wyatt Earp was de eerste die de regel instelde dat ten noorden van de spoorlijn, waar het Pigalle lag, geen revolver gedragen mocht worden. Hij had om dat door te zetten de zijne vaak nodig.

Holliday was zijn rechterhand, die hem diende uit bewondering. Het was een verzopen tandarts, die zijn geld met poker verdiende, t.b.c. had en whisky als voedsel beschouwde. Hij kon volgens tijdgenoten een jongen van vijftien met vechten niet aan, maar schoot vlugger en zuiverder dan wie ook. Alleen Big Nose Kate, een vrouw met wie hij rondtrok om ruzie te maken, schoot nog vlugger, naar ze zelf zei, maar dat is nimmer bewezen. Wel dronk ze meer.

Bat Masterson was de ene helft van het jaar op de weg als bandiet, maar werd de andere helft van het jaar door Dodge City gehuurd om sheriff te zijn. Ook hij schoot fantastisch, want in alle annalen van het stadje wordt vermeld hoe vier ‘trigger-happy Texanen’ bezig waren zijn broer Ed te vermoorden. Bat kwam van zestig meter verderop aangerend en schoot ze, al hardlopend, alle vier in nauwelijks enkele seconden neer.

‘Joop is al een uur weg, jongens.’

[p. 165]

De toerist kan op Boot Hill, behalve naar de hangman's tree en de komische grafstenen, die de ongelukkigen meekregen (‘Hier ligt Town Bully, 1875, whisky killed him’), ook de revolver trekken tegen een automatische cowboy, een feilloze ‘gunslinger’ die altijd in dezelfde tijd zijn arm heft en vuurt. U krijgt een holster om en mag met een kurk schieten. Afhankelijk van waar u hem (al of niet trouwens) raakt, slingert zijn taperecorder u verwensingen of goedkeuringen toe en telt een sheriffstem het volgende schot af.

Verder kunt u nog een ritje met een stage-coach maken. Vroeger hield dat ook een hold-up in door als gemaskerde bandieten verklede studenten, die legendarische Dodge City namen droegen, ontleend aan de Boot Hill grafstenen: Eat 'm-up-Jake, Bugshot, Dutch Henry, Dirty Faced Charlie, etc. Maar aangezien Amerikanen snel zijn met processen bij het geringste lichamelijk letsel wil nu geen enkele verzekering de hold-up dekken.

Het mag allemaal kinderachtig klinken, maar toeristen en vooral hun kinderen genieten er duizendvoudig. De souvenirwinkels verdienen goud, alhoewel alles ‘made in Japan’ is. Men doet zulke goede zaken dat over enkele jaren ook andere gedeelten van het oude Dodge City nagebouwd zullen zijn.

Misschien is er dan iets veranderd aan het griezelige, particuliere wassencowboy-museumpje aan de overzijde, waarin men nauwelijks verlicht al die helden terug kan vinden: Buffalo Bill (Dodge City's eerste sheriff!) Wyatt Earp, Holliday, Masterson, Sitting Bull, maar ook uitgesproken en als zodanig ook wel uitgemonsterde boeven als Billy the Kid. Ze dragen erg gore kleren met te kleine lichamen, pluizige snorren en een kleur alsof ze luchtziek zijn. Alleen het namaak-bloed aan de afgehakte koppen en volgeschoten lichamen is echt. Maar deze uitbeelding, armelijk en goor, komt dichter bij het origineel dan de gladde film en tv-portretten.