Neem er eentje van mij

[p. 155]

Gesprek

San Francisco is een verrukkelijke stad! Dat is een stoute bewering, maar wie hier eenmaal geweest is kan het niet tegenspreken. Overal trouwens, waar ik de laatste weken was, zeiden Amerikanen: ‘San Francisco, daar zal je van genieten, wacht maar af.’ Dat waren mensen die het speciale, kosmopolitische karakter van deze stad ervaren hadden.

Goed, er zijn meer steden op de wereld die op zeven heuvelen gebouwd zijn, maar géén op zulke steile heuvels dat gewone trams ze niet aankunnen en er nog lekkere ouderwetse kabeltrams rijden, met treeplanken langszij, waar je op staan kunt zonder dat een conducteur je naar binnen wil hebben. Het is een prachtige vrijheid.

Het eten, gek genoeg, is ook smakelijker dan in andere steden. Ik ben bang tot op heden wat gegeneraliseerd te hebben in mijn sombere zinnen over het voedsel hier: natuurlijk zijn er goede restaurants, het hele land door. Alleen hier, in San Francisco, zijn er méér.

Bovendien heeft San Francisco meer ‘vreemde keukens’: de grootste Chinezenwijk op dit halfrond, veel Italiaanse restaurants en een redelijk aantal Spaanse (waar men Mexicaans eten serveert). En dan is er nog ‘Fisherman's wharf’, de havenbuurt, waar vele visrestaurants zijn met diverse gastheernationaliteiten.

In zo'n omgeving - u kunt het zich misschien voorstellen - kan allicht het verlangen ontstaan eens romantisch te gaan dineren, met een goed glas (Californische) wijn, kaarslicht en gedempte conversatie. Alzo stapten wij, aan de rand van de haven, hand in hand binnen in een gezellig ‘ding’ met Spaanse opdruk. De kaars brandde al en verspreidde voorpret, de ober bracht het menu en glimlachte, en het menu zelf straalde van de aardige suggesties.

[p. 156]

‘Vraag jij eens aan die vent wat “bouillabaisse à la Italiano” is?’ zei ik, want mijn vrouw beheerst deze taal als haar moedertaal. Het zijn zinnen als deze die men in een vreemd land zonder moeite kan afgeven. Maar het antwoord kwam van de ober: ‘He, bennu Hollander? Ik ook. Het is een beetje dikke tomatensoep met vis, weduwel.’

Hij ging onze bestelling wegbrengen en kwam regelrecht terug: ‘Hoe is het weer in Holland?’

We legden uit dat we er al wekenlang niet meer geweest waren.

‘Nou ja, ik vroeg 't maar want ík ben er al dertig jaar weg. Maar je denkt er wel 's aan, niet? Ik kom uit Rotterdam...’

Hij ging ergens zijn beroep voortzetten en kwam terug. ‘... Staat Kras er nog? In Amsterdam bedoel ik, daar heb ik nog gewerkt. En Saur? In Den Haag bedoel ik? Was ik ook - goh, staat die tent er nog?’ Hij stapte weer weg en wij probeerden ons op de kaars en bijbehorende conversatie te concentreren.

‘Vroeger was dit een goed land,’ zei hij achter ons, ‘om geld te verdienen, maar de laatste tijd valt dat ook niet mee. En in Holland moet het voor kelners tegenwoordig een paradijsje zijn...’ hij beende heen en kwam met onze salade terug (die hier tot het voorgerecht behoort) ‘...ze schrijven daar vijftien procent gewoon op de rekening. Hier krijg je wel tip, maar als ze niet willen, geven ze niet. Ik maak hier vast dertien dollar per dag, maar het ziekenhuis gaat eraf en zo...’

Hij haalde ons eten. ‘En dan blijft er tien dollar over en dat is niet zoveel, als je nagaat dat ik honderddertig dollar huur betaal voor een appartement. Voor een appartement in San Francisco is dat niet veel. Eigenlijk vaar ik en om mijn baan als steward te houden, moet ik vijf maanden per jaar varen. Goed, dan verdien je verrekt veel geld, maar de lol is eraf, want ze nemen steeds meer gekleurden aan. Soms stoppen ze je met drie negers in een hut...’ Hij ging weer weg, wij keken elkaar aan en aten wat sneller.

[p. 157]

‘Daar komt-ie weer,’ fluisterde mijn vrouw.

‘Weet je, je kan hier geld maken als je als een Hollander leeft. Maar na een jaar word je Amerikaan, je hebt ineens je behoeften. En je hoeft alleen maar aan te tonen dat je een betrekking hebt en dan kan je alles op afbetaling krijgen. Zonder vooruitbetaling, afijn, dat hebt u wel gemerkt. Ja, zo gaat Jantje naar de bliksem...’

‘Hier komen nogal wat Hollanders. Ze varen veel op de haven. In het begin was ik er gek op om met ze te praten, maar op den duur heb je niks te zeggen, dus laat ik ze maar. Vroeger dacht ik dat iedereen die om Heinekens vroeg een Holander was, maar dan merk je dat dat hier een statussymbool is geworden...’

‘... Vandaag is het niet zo druk, maar anders is het hier stikvol. Toeristen. Het hele jaar door. Maar Amerikanen gaan ontdekken dat het leven duurder wordt. Ik zeg altijd maar...’ Hij zei het ergens anders, want hij was weer op pad, hoewel 't niet zo druk was als anders. Wij wilden toen hij terug kwam geen dessert. Koffie ook niet.

‘Dit is verder een fantastische zaak hoor. Ze maken anderhalf miljoen per jaar. Maar ja, het verschil met Holland is dat ze er hier zevenendertig man voor nodig hebben, in Holland zouden ze er maar twintig nemen. Zo hebben ze Lier drie boekhouders, maar ze hebben d'r maar één nodig.’

Hij blies de kaars uit alsof de winst hem ter harte ging.

‘Nou ja, doe ze verder de groeten in 't ouwe landje. 't Is af en toe best leuk mensen te ontmoeten uit Holland. Je kan weer 's, hoe zal ik dat zeggen, een gesprek voeren. U begrijpt me wel, niet?’

Hij schudde ons krachtig de hand en wij knikten. Vanzelf.