Neem er eentje van mij

[p. 147]

Nederlands

In New Orleans trachten ze nog van de zonde te leven, maar het gaat niet meer van harte. In het oude Franse ‘kwartier’ scharen zich de stripteasetenten samen met de dixielandtenten aaneen tot één grote toeristenval. Er zijn enkele plaatsen waar jazzliefhebbers nog binnenlopen (Al Hirt speelt er veel), maar wie het café wil zien waar de dixieland geboren werd, wordt getracteerd op een band die wel zijn best doet maar die weet dat het publiek móét, want als de buschauffeur zijn hoofd om de deur steekt loopt de zaal meteen leeg.

Het schrale biertje kost een rijksdaalder (als het al niet in de busprijs inbegrepen is). De striptease is vervelend. Goed, het is aardig om mee te maken dat aan welke bar je ook gaat zitten, achter de barman nog een bar is waarop een meisje zich loopt uit te kleden. De toeristen zitten er plechtig naar te kijken. In sommige zaken danst het meisje af en toe af om achter een gordijn zelf de plaat om te draaien. Helemaal bloot mag niet, want ook hier wordt dat zeer onwelvoegelijk geacht en het einde is altijd hetzelfde: een ander broekje.

De strippers zien er precies uit als alle strippers ter wereld: moe, met gedwongen verlokking en daarachter eindeloze verveling en dat is best voor te stellen. Aan de lopende band je beha uitdoen met een gezicht alsof er een cadeautje in zit, gaat niet in je kouwe kleren zitten. Een plaatselijk journalist vertrouwde me toe dat de stripmeisjes vooral uit Chicago geïmporteerd worden, maar in het hotel leerde ik de volgende morgen dat er ook andere vreemde vogels tussen zaten.

Wij kregen daar het ontbijt steeds opgediend door een knopneuzerig vrouwtje, dat werkelijk erg lief was en almaar met koffie bleef aanrennen. Want zo zijn ze hier: je betaalt tien of vijftien cent voor je koffie en dan blijven ze aanvoeren tot je ho roept. Ze zetten de koffie goed of slecht maar

[p. 148]

je nooit af. Op een morgen zei ze plotseling: ‘Danke schön.’ Zoiets overkwam ons al vaker maar dit keer legde ik haar uit dat het niet hoefde en ook waarom wij het niet hoefden. Maar het maakte geen indruk.

‘Ik leerde die woorden van mijn neef. Die lag een tijd in Duitsland en op een goeie dag schreef hij ons: nou heb ik wat. Dat bleek toen een vrouw waar hij hier mee getrouwd is. Maar wat blijkt? Zij is er één van alle man. Dus het gaat mis, zij verlaat het huis en gaat in de striptease werken. Maar niet gewoon, maar schaamteloos. Ze had al twee waarschuwingen van de politie gehad dat ze te ver ging en toen springt ze een keer helemaal bloot tussen het publiek om met een vrouw die daar zat en die om haar gelachen had te gaan vechten. Iedereen sprak er schande van, mijn neef ook. Toen is ze terug naar Duitsland gegaan. Maar ze was nog steeds met hem getrouwd en zes maanden later staat ze weer bij hem onderaan de trap met drie kinderen. Uit een vorig huwelijk, zei ze. Mijn neef heeft ze niet binnengelaten en wat ze nou doet kunt u wel raden. Ze verkoopt pret tussen de lakens. Hoe 't kan begrijp je niet, want 't is een schandalig kreng van een mens. En toen ik u zo zag zitten toen dacht ik dat ik u toch maar eens moest zeggen dat het leuk is ook eens aardige Duitsers te ontmoeten.’

Wij hebben ‘Danke schön’ gezegd.

Diezelfde dag werden wij door iemand aan die iemands vrouw voorgesteld. Ze hield lang mijn hand vast, dacht diep na en zei toen aarzelend: ‘Hallo-zeg-how-goot-hut-mut-jaauw?’ En tegen mijn vrouw zei zij, op dezelfde toon: ‘O-zeg-wut-ben-jai-ver-vé-lend.’ Het eerste zinnetje had ze door en door geleerd op een Nederlands schip waar ze de bootsman tien keer per dag tegenkwam en hem er mee begroette, haar enige Nederlands. Het tweede was zijn steevaste antwoord geweest.

In het hotel maakten we trouwens ook nog kennis met mister Klei. Hij was met Hollands een beetje vertrouwd

[p. 149]

want hij had het thuis (in New Orleans) nog horen spreken door zijn ouders die allebei uit Nederland kwamen; mister Klei kende zelfs enkele woorden.

Zijn grootouders leefden nog allemaal, zei hij, in Amsterdam, Rotterdam en Haarlem, wat inderdaad Amerikaans van opzet lijkt. Hij kende daardoor het woord opa, maar zijn mededelingen over deze mensen kwamen zeer verward over, want wij ontdekten pas veel later dat hij opoe ook opa noemde. Net toen wij hem voorstelden om, teneinde de pret wat te verhogen, verder in het Nederlands te converseren, moest hij weg, want zo zei hij ineens, met zichtbare inspanning: ‘Iek ga naauw rukkertje buhaangen.’

Dat verrastte ons. Ik informeerde nog ten overvloede: ‘Een rukkertje?’, maar hij knikte blij en heftig van yes. Mijn vrouw wendde zich af en om de gespannen situatie die dat ineens weer opriep te breken vroeg ik hem in het langzaam Nederlands, dat wij altijd voor doven bewaren: ‘Heeft u voor uw familie soms nog een boodschap mee te geven?’

Mister Klei lachte als een kind, kneep zijn neus dicht en zei: ‘Boatskap, yes, dat woord ken ik.’

Nu we toch op dat terrein zijn, in New York ontmoette ik iemand van ons eigen toeristenwezen en die kende twee Amerikanen die maar één Hollands woord feilloos konden uitbrengen: ‘Hon-de-poep,’ wat bewijst dat hun bewondering voor ons land op een plaats uitglijdt. Want hier kun je zonder naar beneden te kijken over alle trottoirs lopen, al hebben ze er evenveel honden (per hoofd van de bevolking gerekend) als bij ons. (Per hoofd van de bevolking klinkt leuk). Het is hier op straat, voor mijn gevoel, schoner: wie de straat bevuilt, zo staat op vele borden, krijgt bij betrapping vijfentwintig dollar boete.

Ik heb slechts één man in Amerika ontmoet, een grote, witgekuifde heer uit Houston, die ons land onmiddellijk prees als het zindelijkste ter wereld; hij had dat trouwens met eigen ogen beleefd! Hij was een jaar lang verloofd ge-

[p. 150]

weest met een meisje Pleysier; had in dat jaar veel met haar door ons land gereisd, en had opmerkelijk veel onthouden, want hij kon polders, plaatjes en kerkjes nog prachtig beschrijven. Wel een beetje als een streekroman, want van een nacht die hij met het meisje Pleysier door hotelvolte in een hooiberg had moeten doorbrengen, herinnerde hij zich alleen nog het wakker worden met het getinkel van de melkemmers, het soppen van de stoep en het verre gelach van de melkmeiden. Hij had helaas de verhouding moeten afbreken, want hij ontdekte dat zij met een ander haar naam eer aandeed. Maar zindelijk was zij tot het laatst.

Toen hij vroeg of we er sinds de Afsluitdijk nog dijken bijgelegd hadden bleek het allemaal al heel lang geleden. 1935. Maar het was schoon geweest. Soms mompelde hij nog wel eens voor zich heen ‘tussentriet’, want zo heette het huisje aan de plas waar hij voor het eerst, enz.

(Een zindelijke reputatie hebben we hier nog steeds. Op pakken wasmiddel zie je dikwijls een Hollands molentje, symbool van superwitte reinheid en ultra waswerking. Hetzelfde molentje - nu even weg uit de zeepsfeer - staat op de bierglazen waarin u desgewenst Heinekens getapt krijgt, zoals ik al schreef; hier een geliefd, wat duurder maar ook wat zwaarder, méér bier.)

Maar het onvergetelijkst was de man die ons de kaartjes verkocht voor het Everglades National Park, een moerassig mangrove gebied aan de zuidpunt van Florida, de enige plaats ter wereld tot nu toe waar ik een bordje langs de weg tegenkwam ‘Pas op. Overstekende krokodillen.’ Hij zei: ‘Mijn vrouw komt ook uit Holland. Ik ben er zelf nooit geweest, jammer genoeg, ik heb haar hier leren kennen. Ze heette daar Annie Broewochsticksnötklxststga.’ Op ons verzoek herhaalde hij dat nog eens, en gezien de overvloed van medeklinkers weet ik niet of het helemaal letterlijk was. ‘Broewochsticksnötklxststga.’ Mijn vrouw redde: ‘Ja dat is een heel bekende naam bij ons.’ Hij straalde.